AB Zirvesi'nin gündeminde "borç" var

Avrupa Parlamentosu genel kurulundaki konuşmasında, krizin tekerrürünü önleyecek kapsamlı ve kalıcı çözüm bulunması gerektiğini vurgulayan Barroso, Euro tahvili çıkarılmasının, ilerde ele alınabilecek ilginç bir öneri olduğunu belirtti.

Almanya Başbakanı Angela Merkel de AB Zirvesi öncesinde Federal Meclis'te yaptığı hükümet açıklamasında, AB'nin ve Euro para biriminin, dünya çapında yaşanan ekonomik krizde başarılı olduğunu ispatladığını söyledi. Almanya'nın, Euro'dan büyük ölçüde faydalandığını ve Avrupa'daki sorumluluklarının arkasında durduğunu belirten Merkel, mali ve ekonomik krizin AB'yi çok zorladığını, ancak bu kriz sayesinde AB'nin sorumluluk üstlenmeyi bilen bir topluluk olduğunu ispatladığını kaydetti.

Merkel Euro tahvili önerisini reddetti

Merkel, Euro Bölgesi'ndeki mali krizle başa çıkabilmek için ortak euro tahvili çıkarılması önerisini reddetti. Almanya Başbakanı, euroyu istikrarlı hale getirebilmek için milletvekillerine dokuz maddelik bir plan sundu ve zor durumdaki ülkeleri kurtarabilmek için gerekli kalıcı bir kurtarma mekanizmasının, özel kreditörlerin katılımını da dâhil etmesi gerektiğini söyledi.

Avrupa Birliği Maliye Bakanları, geçtiğimiz haftalarda İrlanda'ya milyarlarca euroluk yardım yapılmasını onayladı. Böylece Euro bölgesinde Yunanistan’ın ardından bir devlet daha iflastan kurtarılmış oldu. Mali piyasalar şimdi sıranın Portekiz sonra da İspanya’da olduğu tahmininde bulunuyor. Piyasalar tahminleri ile devletlere bir nevi baskı yapıyor.

Berlin Teknik Üniversitesi'nin finans uzmanı Markus Kerber, "Aslında hiç uygun olmadığı halde Yunanistan’ın Euro bölgesine dâhil edilmesinin ardından, piyasaların gerçeğe ışık tutup, bu ülkenin altından kalkamayacağı kadar borçlandığını ve muhtemelen hep borçlu kalacağını ortaya çıkarması, bize doğru yolu göstermiş olmalıydı" diyor.

Yunanistan'a yardım

Markus Kerber’e göre Yunanistan maddi yardım karşılığında Euro bölgesinden çıkartılmalıydı. Oysa böyle olmadı. AB ile Uluslararası Para Fonu, Yunanistan’a tasarruf önlemleri karşılığında 110 milyar euroluk kaynak sağladı.

Ancak Yunanistan’ın uyguladığı tasarruf politikası ülkeyi resesyona sürükledi. Ülke ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre yüzde 4,5 oranında küçüldü.

Almanya’daki Sal. Oppenheim Bankası’nın baş ekonomisti Norbert Braems, bunu engellemek için mali krizdeki ülkelere yapılan yardımların konjonktür programlarına bağlanmasını öneriyor.

Braems, "Ekonomik büyüme olmadan borç sorununun çözülemeyeceğine inanıyoruz. Bazı ülkelerin yapmak zorunda kaldığı gibi, bütçe açığının kapatılması aceleye getirildiğinde, ekonomi küçülür. Bu bakımdan büyüme kaybını telafi etmenin bir yolu bulunmalı" diyor.

Bu bağlamda tüketimi canlandırmak gibi yöntemlerin yeterli olmadığını belirten Norbert Braems, uzun vadeli programlarla yatırımlara ağırlık verilmesini tavsiye ediyor.

Uzmanlar Avrupa Merkez Bankası’nın tahvil alım programını genişletmesi ya da yardım fonunun arttırılması gibi önerilerin uzun süreli çözümler olmadığı görüşünde. Piyasalardaki güvensizliği gidermek için giderek daha fazla politikacı piyasaya ortak Euro tahvili sürülmesini talep ediyor. Bu şekilde mali kriz ülkeleri uygun koşullarda borçlanabilecek.

Bu yöntemin başlıca savunucusu Euro bölgesi maliye bakanları grubunun başkanı Jean-Claude Juncker. Finans uzmanı Markus Kerber’in bu öneriyle ilgili kaygıları var: "Avrupa antlaşmaları açısından Euro bonosu yasal zeminden yoksun. Aksine borçtan kurtarma maddesi çeşitli riskler karşısında ortak sorumluluk üstlenmeyi yasaklıyor."

Euro tahvili tartışması

Jean-Claude Juncker'in ortak sorumluluk üstlenme önerisi Almanya’yı da korkutan bir öneri ve Berlin buna karşı çıkıyor. Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları zirvesinde daha fazla ülke Juncker’e destek verebilir ve Almanya’ya baskı yapılabilir. Bu nedenle Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schäuble artık Euro tahvillerine daha sıcak bakıyor ama sert koşullar öne sürüyor.

Wolfgang Schäuble özellikle bütçe politikaları konusunda Avrupa Birliği’ne önemli yetkiler verilmesini istiyor. Sal. Oppenheim Bankası’nın baş iktisatçısı Norbert Braems Asya ülkeleriyle Avrupa arasındaki dengesizliği giderebileceği için bu öneriyi iyi buluyor. Ancak Braems pek çok ülkenin yetkilerini Avrupa kurumlarına devretmeye henüz hazır ve istekli olmadığı görüşünde.

Uzmanlar bu hayalin gerçekleşmesi için Euro bölgesi ülkelerinin küçülmesi gerektiğini savunuyorlar. Ülkelerin euro bölgesine dahil olması ile birlikte rekabet gücünün artacağını düşünen politikacılarsa yanılıyor.

Euro bölgesine girdiğinden bu yana Portekiz'in rekabet gücü yüzde elli azaldı. Finans uzmanı Kerber Portekiz’in de euro bölgesinden çıkartılması gerektiğini söylüyor.