Avrupa'nın borçla imtihanı
Mali birlik yolunda atılmak istenen her adım Avrupa'nın kaderini daha da biribirine bağlıyor
MALİ BİRLİK ZİRVENİN KALBİ
27 ülkeden oluşan Avrupa Birliği ve 17 ülkeden oluşan Euro birliği içindeki ülkelerin farklı farklı duygularla katıldıkları toplantıda sabaha kadar süren tartışmalar sonucunda 23 ülke daha sıkı mali denetim getirecek anlaşmayı kabul etti ancak detaylar henüz açıklanmadı. Macaristan ve İngiltere bu öneriye itiraz eden iki ülke olurken, İngiltere Başbakanı Cameron Euro Bölgesi'ne başarılar diledi. Birlik kuralları çerçevesinde ekonomik tabloyu düzenleyen Maastricht Kriterleri uyarınca bir ülkenin kamu borcu gayri safi milli hasılasının % 60'ını, bütçe açığı ise % 3'ü aşmamalı.
Bunu bozan ülkelere karşı geliştirilen ve taslaklardan anlaşıldığı kadarıyla otomatik yaptırımlar uygulanacak. Böylece daha önce bütçe disiplini sağlanırsa yeni önlemler alabileceğini açıklayan ve bunu dün yalanlayan Avrupa Merkez Bankası'nın önü, fikrinin değişmesi halinde açılmış olacak.
Diğer önlemlerden biri son yapılan güncellemelere göre 115 milyar Euro
sermaye ihtiyacı olan bankacılık sistemine para enjekte edecek olan ve tahvil piyasasında etkin olacak Avrupa İstikrar Mekanizması'nın (ESM) 2013 olan kuruluş tarihini öne çekmek oldu. Buna göre fon 2012 Temmuz'unda kurulacak ve planlnan büyüklük 500 milyar Euro olacak. Diğer yandan Almanya bu fonun Avrupa Finansal İstikrar Fonu'yla (EFSF) aynı anda operatif olmasını istemiyor. ESM'nin sermayesinin nasıl konulacağı belirsizliğini koruyor. En önemli engellerden biri ise bankacılık lisansı verilmeyecek fonun Avrupa Merkez Bankası (ECB) likidite kaynaklarından nasıl faydalanacağı. Üstünde anlaşmaya varılan bir madde ise 27 ülkeli birlik içindeki bağımsız merkez bankalarının IMF'ye (Uluslararası Para Fonu) 200 milyar Euro kredi açması ve fonun da bunu ülkelere kredi hattı olarak geri döndürecek olması. Burada oluşturulacak kredi dilimine Euro Birliği dışındaki Avrupa ülkelerini 50 milyar Euro sermaye koyacakları ve Brezilya gibi Gelişen Ülkeler'in de buna katılabilecekleri ifade ediliyor.
Ülkelerin farklı faizlerinin olmasının onların ekonomik güçlerini daha önce ifade eden Merkel, dün akşamki toplantıdan sonra ortak tahvil konusunda anlaşma olmayacağını ve gündemden düştüğünü söyledi. Son gelen haberlerde ise Societe Generale, BNP Paribas ve Credit Agricole'nin uzun vadeli kredi notları Moody's tarafından bir basamak indirildi. Societe Generale'nin sistemik yardım almak zorunda kalabileceği açıklandı.
FİYATLAR UYUM SAĞLAMAYA ÇALIŞIYOR
Euro / Dolar 1.3328'de yatay seyrederken, Türkiye'nin de içinde bulunduğu Gelişen Piyasa kurları kırmızı bölgedeler. Güney Afrika Randı % 0.33 yükselirken İsrail Şekeli ve Polonya Zlotisi % 0.2 aşağıdalar. Türk Lirası ise güne sakin başladı. Sepet Kur 2.1508'te ve Dolar / TL 1.8443, Euro / TL
2.4576'da. Günü sakin tamamlayan bir diğer varlık olan faiz ise gösterge kıymette % 10.28'den günü tamamladı.Gelişen Ülkeler arasında en sert satışa sahne olan İMKB 100 Endeksi ise günü % 2.97 düşüşle 53.449 puandan tamamladı. % 4.64 gerileyen bankacılık hisseleri endeksi aşağı çeken en önemli faktör oldu.
ABD 10 yıllık faizi % 1.98'te ve Dolar Endeksi 79'un hemen altında
seyrediyor. Asya'da % 6 büyüdüğü açıklanan Japon ekeonomisi rakamı % 5.6'ya revize ederken, Çin'de merakla beklenen Kasım ayı enflasyonu % 4.2 olarak açıklandı. Beklentilerden düşük açıklanan veri Ağustos ayında % 6.2 olarak
gerçekleşmişti. MSCI Asya Endeksi % 1.9 gevşerken Nikkei % 1.48 aşağıda. Son 3 yılın dibine inen Şanghay Bileşik Endeksi % 0.81 aşağıda. Bloomberg - JP
Morgan Asya Para Birimleri Endeksi ise % 0.14 düşüşte. Japon Yeni yatay ve 77.58'te.
Altın ve gümüşte dünkü satışlar yerini beklemeye bırakırken spot altının ons başına fiyatı 1.709 Dolar'da. CME'de başlangıç teminatları indirilen ABD
tipi ham petrol 97.99 Dolar'da. Brent petrolde de işlem teminatı
gevşetilirken değişiklikler 12 Aralık'ta aktif olacak. Brent varil başına 107.51'den alıcı buluyor. Tarım emtiasında sınırlı geri çekilmeler yaşanırken bakırda Çin morali görülüyor. Beklentileri aşan sanayi üretimi ve perakende satışları sonrasında tökezlemeyen ülke ekonomisi umuduyla yatırımcılar baz metallere ilgi gösteriyorlar.
Bugün açıklanacak veri akışı ise şu şekilde :
- Brüksel'de Avrupa Birliği Zirvesi'nin ikinci gün oturumu yapılacak
- Almanya'da Eylül dış ticaret ve cari işlemler dengesi 09:00
- Almanya'da Kasım ayı TÜFE açıklanacak 09:00
- İngiltere'de Ekim toplam ticaret dengesi 11:30 Önceki: Dış ticaret açığı -3.9 milyar GBP
- ABD'de Ekim ayı dış ticaret dengesi açıklanacak 15:30 Önceki: -43.1 milyar dolar
- ABD'de Michigan Üniversitesi tüketici güveni açıklanacak 16:55 Önceki: 64.1
Twitter.com/Gokhan_Sen
Gökhan Şen
Bloomberg HT Araştırma Bölümü