Babacan: G-7'nin yerini G-20 alıyor

Dünya dengelerinin hızla değişmekte olduğu bir dönemden geçildiğini ifade eden Babacan, şunları kaydetti:

''Dünyanın ekonomik ağırlığı bir süredir batıdan doğuya doğru kaymaktadır. Ekonomik ağırlık merkezi gelişmiş olan ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru kaymaktadır. Son yaşadığımız 2008-2009 krizi, bu kayış trendini hızlandırdı. 1980'li yılların başlarında gelişmekte olan ülkelerin toplam küresel ekonomik aktivite içerisindeki payları yüzde 23 iken bugün bu oran yüzde 47'ye yükseldi. Dünyanın ilk 10 ekonomisine baktığımızda Çin, Hindistan, Brezilya, Rusya gibi ülkelerin, yukarıda yer aldığını, İngiltere, Fransa, Kanada gibi ülkelerin ise listede daha aşağı sıralarda yer aldığını görüyoruz. 1980'lerde Asya ekonomilerinin dünya ekonomisindeki payı sadece yüzde 8 iken, bu oran yüzde 20'lere yükseldi. Bu ekonomik büyüklük ve aktivite açısından bakıldığında öz bilgiler veriliyor. Borsalar açısından baktığımızda 51 borsanın üyesi olduğu Dünya Borsalar Federasyonu'nun verilerine göre, 2003-2011 döneminde toplam piyasa değeri Asya Pasifik'te yüzde 20'den yüzde 31'e yükselmiş durumda bulunuyor. Asya Pasifik Borsaları'na bakıldığında aynı dönemde, 3,5 katlık bir artış görüyoruz. İMKB'ye baktığımızda aynı zaman diliminde 5,5 katlık bir artış görüyoruz. Neredeyse 200 milyar dolara yaklaşan bir değer söz konusu.''

-''G-7'nin yerini G-20 alıyor''-

Babacan, bütün bu gelişmelerin, gelişmekte olan ülkelerin dünya eknomisindeki payının artması, Asya'nın dünya ekonomisinden aldığı payın artması ve küresel ekonomik ve finansal yönetimde kendisini aktif hissettirdiğini belirterek, ''G-7 mekanizması eskiden çok etkindi ama artık bakıyoruz ki G-7'nin yerini hızla G-20 alıyor. G-7 grubu artık bir araya geldiğinde artık o eski temsil güçleri yok, ancak 20 ülkeyi masanın etrafında oturttuğunuzda temsil gücü yüksek bir karar mekanizması görebiliyorsunuz'' dedi.

Geçmiş dönemlere bakıldığında doğrudan yatırımların gelişmiş ülke finansal sistemleri üzerinden gelişmekte olan ülkelere ciddi bir akışı söz konusu olduğunu ifade eden Babacan, şunları söyledi:

''Gerek gelişmiş ülkeler, gerekse gelişmekte olan ülkeler tasarruflarını gelişmiş ülke finans sistemleri ve kurumları aracılığıyla yatırımlarını kanalize etmekteydi. Artık bu tabloda değişiyor. Gelişmiş ülkelerin baskınlığı sürse de gelişmekte olan ülkelerin yaptığı sabit sermaye yatırımları da hızla artmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerin birbirleriyle olan finansal ilişkilerini gelişmiş ülke sistemleri üzerinden kurma alışkanlığı da kırılmaktadır. Küresel ekonomik sistemin istikrarı açısından bu trendin artarak sürmesini bekliyoruz. Gelişmekte olan ülkelerin SPK'ları ile organize borsalarında da büyük yükümlülükler düşmektedir.''

Babacan, dünyada sermaye piyasalarında özellikle gelişmekte olan ülkedekilerin önemli risklerle karşı karşıya kaldığını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Bir yandan organize piyasalarda yer alan likiditenin yüzde 75'i 6 büyük borsada olacak şekilde bir konsolidasyon söz konusu. Diğer yandan ülkeler arası yatırım akışları, artan bir şekilde doğrudan sabit sermaye yatırımları, girişim sermayesi, devlet yatırım fonları ve yatırım kuruluşları tarafından geliştirilen alternatif finansman yöntemleriyle gerçekleştirilmektedir. Her iki durumda gelişmekte olan ülkelerin organize borsalara yönelen kaynaklarını azaltmakta ve bu ülkelerde yer alan işletmelerin kaynaklara organize borsalar yoluyla erişimini kısıtlamaktadır. Gelişmekte olan ülkelerin sermaye piyasası aktörleri bir araya gelmek ve aralarındaki etkileşimi arttırmak durumdadır. Gelişmekte olan ülkeler kendi aralarındaki yatırımları arttırırken, bu yatırımı organize borsalar aracılığıyla yapabilmek amacıyla ortak hareket alanını arttırmak durumundalar. Bu şekilde küresel ve bölgesel sistemik risklerin kontrolünü kolaylaştırabilecek daha dengeli global finansal sistemin oluşumuna katkıda bulunmak mümkün olabilecek.''

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, devlet olarak güveni oluşturduklarını, zemini sağlam tuttuklarını ve özel sektörün de büyümeyi gerçekleştirdiğini belirterek, ''Bizim büyümemiz istihdam yaratan bir büyüme. 2009'dan bu güne Türkiye'nin istihdamı 4 milyon arttı' dedi.

Asya Borsa İstanbul Buluşması toplantısının açılışında konuşan Babacan, Türkiye'nin son 10 yılda çok ciddi bir siyasi ve ekonomik reform sürecinden geçtiğini kaydetti.

Siyasi reformların özellikle Türkiye'nin içinde bulunduğu Avrupa Birliği (AB) katılım süreci ve AB kriterleri çerçevesinde şekillendiğini dile getiren Babacan, AB'ye üye 27 ülkenin bazı ortak değerleri ve kriterleri bulunduğunu, özellikle demokrasi, temel hak ve özgürlükler, hukukun üstünlüğü ve yargı konusunda benimsedikleri ortak yapıların olduğunu anlattı.

Bu süreci Türkiye'nin iç reformları için kullandıklarını, bu süreçten böyle yararlandıklarını ifade eden Babacan, son 10 yıllık dönemde Türkiye'nin temel hak ve özgürlükler konusunda ciddi açılımlar yaptığını, demokrasinin daha derinleştiği, daha ilerlediği bir ülke haline geldiğini ve yargı sisteminde bu süreç içinde önemli mesafelerin kat edildiğini söyledi.

Başbakan Yardımcısı Babacan, tüm bu gelişmeleri önemli gördüklerini, uzun vadeli sürdürülebilir bir ekonomik kalkınmanın sağlam bir zemine kavuşturulması için bu gelişmelerin çok önem arz ettiğini ifade etti.

Bu süre içinde ciddi bir bankacılık reformunu gerçekleştirdiklerini, sosyal güvenlikte çok önemli kritik adımlar attıklarını, ciddi bir sağlık reformu gerçekleştirdiklerini anlatan Babacan, kamu mali yönetim ve kontrolünü yeni esaslara bağladıklarını, bu süre içinde Türkiye'nin önemli bir mali uyum sürecinden geçtiğini belirtti.

Babacan, Türkiye'nin bütçe açığını ve kamu borç stokunu makul oranlara indirdiğine işaret ederek, bağımsız Merkez Bankası'nın enflasyon odaklı çalışması, fiyat istikrarı odaklı bakış açısının güzel sonuçlar verdiğini dile getirdi.

Türkiye'de artık fiyat istikrarı konusunda önemli bir noktaya gelindiğine değinen Babacan, 2008-2009 krizi gelip çattığında Türkiye'nin iki konuda bu krize sağlam yapı ile girdiğini, bunların bankacılık diğerinin de kamu maliyesi olduğunu söyledi.

Babacan, ABD'de, Avrupa'da pek çok ülkede ve bir ölçüde Japonya'da karşı karşıya bulunulan ana problem alanlarının Türkiye'nin aslında oldukça güçlü alanları olduğunu vurguladı.

2008-2009'dan bu yana bakıldığında temelde iki sorun görüldüğüne işaret eden Babacan, bu sorunların, bazı ülkelerin bankacılık sistemindeki zayıflıklar ve yüksek bütçe açıkları olduğunu belirtti.

-Türkiye'nin güçlü yanları-

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bu her iki konunun da Türkiye'nin güçlü olduğu alanlar olduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

''2008-2009 krizi gelip çattığında Türkiye'nin bankacılık sistemi reformdan geçmiş, temizlenmiş, sermaye yapısı güçlü bir sistemdi. Yine Türkiye'nin bütçe açığı ve Türkiye'nin kamu borcu makul seviyelere inmişti. Bu son krizden sınırlı bir şekilde etkilenmemizin ve krizden çıkışımızın hızlı oluşunun temelinde bu konular var.

Bir başka önemli konu Türkiye'nin kriz döneminde uyguladığı politikalar. 2009 yılında pek çok ülkede, daha fazla kamu parası harcayarak, ya da vergileri azaltarak, bütçe açıklarını çoğaltarak, ekonomiye bir canlılık getirilme çizgisi izlenirken, biz tam tersine 2009 yılının ortasından itibaren, kamu açıklarını daha da azaltıcı, kamu borç stokunu daha da aşağı çekici bir çizgi izledik.''

O dönemde bunun çok tartışıldığını ifade eden Babacan, ''O dönemin bir İspanya'sı, bir İtalya'sı, bir Portekiz'i, bir Yunanistan'ı bir İrlanda'sı, bütün bu ülkeler çıkıyorlardı tedbir paketleri açıklıyorlardı. 'Biz bu ekonomiyi canlandıracağız. Bu krizden çıkacağız.' Nasıl çıkacaksınız? Daha çok para harcayacağız. Peki bu parayı nasıl bulacaksınız? Biz Avrupa Birliği'yiz bizim kredibilitemiz var. İşte borçlanırız. İşte bu hesap tutmadı'' diye konuştu.

Ali Babacan, kamu borç stokunun piyasalar tarafından risk olarak algılanmaya başlandıktan sonra, kamu harcaması ile ekonomiyi canlandırmak için harcanan kaynakların etkisinden çok daha büyük bir etkinin güven kaybıyla bütün birikimleri alıp götürdüğünü dile getirerek, işin özünün güven olduğunu belirtti.

Tüketicinin, halkın, ülkenin geleceğine ve ekonomi politikalarına güveninin, şirketlerin geleceğe yönelik güveninin ve finans sektörünün geleceğe olan güveninin çok önemli olduğuna işaret eden Babacan, bu üç alanda güven oluşturulmadığı takdirde devlet harcamaları ne kadar artırılırsa artırılsın, ne kadar büyük parasal genişlemeye gidilirse, gidilsin sonuç alınamadığını vurguladı.

Babacan, Türkiye'nin bütçe açığını azaltmasına, kamu borç stokunu daha aşağılara çekmesine rağmen, 2010 yılında yüzde 9,2 oranında, 2011 yılında da yüzde 8,5'luk bir büyüme elde ettiğini, bu büyümenin tamamının özel yatırım harcamaları ile özel tüketim harcamasından geldiğini, kamu harcamalarının büyümeye katkısının sıfır olduğunu söyledi.

-''Biz devlet olarak güveni oluşturduk''-

''Biz devlet olarak güveni oluşturduk, zemini sağlam tuttuk, özel sektör büyümeyi gerçekleştirdi'' diyen Babacan, bu büyümenin istihdam yaratan bir büyüme olduğunu, 2009'dan bugüne toplam Türkiye'de istihdamın 4 milyon arttığını söyledi.

Babacan, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, Türkiye'nin işsizliğini en hızlı aşağıya çeken ve en yüksek istihdam oluşturan ülkelerden birisi olduğunu kaydetti.

Türkiye'de aynı zamanda gelir dağılımının düzeldiğine işaret eden Babacan, şunları söyledi:

''Kriz döneminde genelde gelir dağılımı bozulur. Türkiye bu dönemde gelir dağılımını düzeltmeye devam etti. Yoksullukla mücadelede önemli adımlar attı. Bugün Türkiye kişi başına düşen milli geliri, cari kur rakamları ile 10 bin dolar civarında olmasına rağmen, satın alma paritesine baktığımızda yuvarlak söylüyorum 15 bin dolar olmasına rağmen, bizim günlük 1 doların altında geliri olan vatandaşımız kalmadı. Günlük 2 doların altında geliri olan vatandaşımız kalmadı.

Dünya Bankası'nın istatistiklerinde günde 4,3 dolarlık bir barem vardır ki o en üst baremdir. Şu anda nüfusumuzun sadece yüzde 3,5'i o 4,3 dolar bareminin altında bir gelire sahip. Bu yüzde 3,5'te bizim sosyal destek politikalarına bir şekilde ulaşamamış ya da devletin bir şekilde ulaşamadığı bir kesim, bir bakıma hata payı olarak onu görüyoruz. Yoksa onun da kalmaması lazım. Onun da kalmaması için bütün programları başlatmış durumdayız.''

Babacan, Türkiye'nin iç tüketimindeki hızlı artışın ve özellikle bu iç tüketimin bankacılık sistemindeki hızlı kredi artışı ile gerçekleşmiş olması kendilerini geçen yıl kaygılandırdığını belirtti.

Geçen yıl, herkesin mutlu olduğunu, otomobil, ev ve beyaz eşya satışlarının rekor kırdığını dile getiren Babacan, geçen yıl bankacılık sektöründe ciddi bir kredi verme iştahının bulunduğunu, şirketlerin yatırım yaptığını, ancak risklerin biriktiğini gördüklerini, Türkiye'nin tasarruf oranlarının bu kadar yüksek ve hızlı bir tüketim harcamasını kaldıracak durumda olmadığını kaydetti.

Babacan, tedbirler almaya başladıklarını, özellikle kredi hacminin daha kontrollü bir şekilde artmasını sağlayacak makro ihtiyati tedbirleri almaya başladıklarını anımsattı.

''Büyüyelim ama tasarruf oranlarımızın bize imkan sağladığı oranda ve sürdürülebilir oranda'' ifadesini kullanan Babacan, bu yıl Türkiye'nin büyüme oranının yüzde 4 civarında olacağını, bu oranın kendi başına Avrupa'da en yüksek büyüme oranlarının başında geldiğini anlattı.

Babacan, yüzde 4'lük büyüme oranının daha sürdürülebilir, riskleri daha kontrol altında tutan bir büyüme oranı olduğunu kaydetti.