Canikli'den "gayrimenkul sertifikası" açıklaması

Canikli, yazılı açıklamasında, Sermaye Piyasası Kurulunca gayrimenkul sertifikalarının ihracını ve işleyişini kolaylaştırmak ve yaygınlaştırmak amacıyla yapılan çalışmalar neticesinde hazırlanan Gayrimenkul Sertifikaları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini anımsattı.

Bir yandan kentsel dönüşüm yoluyla mevcut konut stoklarının yenilenmesi ve depreme dayanıklı hale getirilmesi, diğer taraftan da yeni yapılacak tüm konutların deprem yönetmeliğine uygun olması ve tüm temel ihtiyaçları karşılayacak şekilde projelendirilmesi gerektiğine işaret eden Canikli, şunları kaydetti:

"Bugün yaklaşık 6 milyon konutumuzun dönüştürülmesi, tarihi ve kültürel dokularımıza ve mimarimize uygun akıllı ve çevreci şehirlerin oluşturulması hükümetimizin gündemindedir.

Bu projeleri gerçekleştirmek büyük bir finansman ihtiyacını da beraberinde getirmektedir. Bankalarımızın 20 yıla varan taksitlerle konut kredilerini yaygınlaştırmaları, Emlak Konut ve diğer markalı şirketlerimizin yine 20 yıla kadar uzun vadeli taksitlerle konut satışına başlamaları, konut edinmek için asgari 3 yıl bir bankada hesap açtıran vatandaşlarımıza 15 bin liraya kadar devlet katkısı yapılması son dönemlerde hükümetimizin uygulamaya geçirdiği konut edinmeyi teşvik eden önlemlerden bazılarıdır."

Gayrimenkul sertifikalarının hem inşaat projesi geliştirecek şirketler için bir finansman kaynağı hem de vatandaşa konut projelerinin kazancından yararlanma imkanı sunan, dilimler halinde alınmak suretiyle konut satın almayı kolaylaştıran bir tasarruf ve yatırım aracı olduğunu vurgulayan Canikli, gayrimenkul sertifikalarının Türkiye'de yaygın olarak kullanılmasına yönelik bugün yürürlüğe giren söz konusu tebliğle önemli değişiklikler yapıldığını bildirdi.

Düzenlemeyle ev veya iş yeri projelerinin tamamının gayrimenkul sertifikası ile finansmanının mümkün kılındığını aktaran Canikli, aynı zamanda bu projelerin gayrimenkul sertifikasının yanı sıra başka finansman kaynaklarıyla da finanse edilmek istenmesi durumunda gayrimenkul sertifikası yatırımcılarının haklarına zarar vermeden projenin sadece sertifika ihracına konu edilmeyen bölümleri üzerinde kısmi teminat verilmesine de imkan sağlandığını, böylece projenin finansman kaynaklarının çeşitlendirildiğini kaydetti. Canikli, şöyle devam etti:

"Gayrimenkul sertifikası yatırımcılarının haklarının korunması amacıyla inşaat tamamlanma raporlarının yapı denetim kuruluşlarınca hazırlanması hükmü getirildi. Sertifika ihracından toplanan fonların yapı denetim kuruluşları tarafından hazırlanan inşaat ilerleme raporları dikkate alınarak, inşaatın tamamlama yüzdesi çerçevesinde inşaat şirketine aktarılması düzenlendi. Bu suretle projenin yarım kalma ihtimali önlendi. İhraçtan elde edilen fonun yüzde 10'luk kısmının inşaat başlamadan önce doğrudan ihraççıya, yüzde 80'lik kısmının ise inşaat ilerleme raporlarında belirlenen oranlar ölçüsünde yetkili kuruluş tarafından ihraççıya aktarılması düzenlendi. Kalan yüzde 10'luk kısmının ise vade sonunda ihraççıya aktarılmasını öngören hüküm getirildi. Bu suretle projenin tamamlanması güçlendirildi.

Sertifika vadesinin sonunda konut yerine sertifikasını nakde dönüştürmek isteyenlere, ihraççı tarafından vade tarihinden önceki üç aylık borsa fiyatlarının ortalaması üzerinden geri alma sistemi getirildi. Borsa fiyatının bulunmaması ya da fiyatın sıhhatli olmadığı yönünde SPK veya Borsa'nın tespitinin bulunması halinde geri ödeme fiyatının gayrimenkulün piyasa fiyatından yapılması düzenlendi. Bu suretle yatırımcıların menfaatlerine destek verildi."

- "Yatırımcıların projenin geleceğiyle ilgili karar verici konumda olmalarına destek verildi"

Başbakan Yardımcısı Canikli, düzenlemeyle, projenin gerçekleşmemesi ihtimalini azaltmak ve sertifika sahiplerini korumak amacıyla yatırımcıların projenin geleceğiyle ilgili karar verici konumda olmalarına destek verildiğini de belirterek, bu durumda gayrimenkul sertifikalarını elinde bulunduran yatırımcıların Türk Ticaret Kanunu'ndaki genel kurul toplantılarına benzer şekilde "gayrimenkul sertifikası sahipleri toplantısı" yaparak ya projenin devamına karar vermeleri veya projenin satılarak ihraççıya henüz ödenmeyen paralarla birlikte projenin satışından elde edilen paraların sertifika sahiplerine ödenmesi yönünde karar alma imkanı getirildiğini ifade etti.

Nurettin Canikli, tebliğle konut edinmek yerine sertifikasını nakde dönüştürmek isteyen yatırımcılara bu sertifikalara karşılık gelen konut veya iş yeri projesinin yatırımcı taleplerinin alındığı tarihten vadeye kadar olan sürede satılabileceğine ilişkin hüküm getirildiğini de aktardı. Canikli, "Bu suretle ihraççının ödemelerinde planlama yapabilme ve öngörülebilir olması sağlandı.

Kentsel dönüşüm projelerinin gayrimenkul sertifikası ile finansmanında, gayrimenkul sertifikası sisteminin işlerliğini artırmak üzere TOKİ’nin yanı sıra İller Bankası AŞ de sisteme dahil edildi, bu suretle kentsel dönüşümde TOKİ ve İller Bankası AŞ merkezli bir yapı oluşturuldu. TOKİ ve İller Bankası AŞ'nin taraf olduğu ihraçlarda, ihraççı özel bir şirket olsa dahi, ihraçtan elde edilen fonun tamamının TOKİ ve İller Bankası AŞ'ye aktarılması ve bu kentsel dönüşüm projelerinin söz konusu kuruluşların denetim ve kontrolü dahilinde gerçekleştirilmesi düzenlendi, bu suretle kentsel dönüşüm projelerinde hem TOKİ hem de İller Bankası gözetimi getirilerek projelerin hızlanmasına katkı sağlandı." değerlendirmelerinde bulundu.