Cari açık 2010'da rekor kırdı

2010 Aralık ayında da cari açık yüzde 131,9 artış gösterdi ve 7 milyar 529 milyon dolar olarak hesaplandı.

Merkez Bankası, Türkiye'nin 2010 Aralık ve Ocak-Aralık dönemine ilişkin Ödemeler Dengesi bilançosunu açıkladı.

Buna göre, 2009 yılının Aralık ayında 3 milyar 247 milyon dolar olan cari işlemler açığı, 2010 Aralık ayında 7 milyar 529 milyon dolara çıktı.

Piyasaların Aralık ayına ilişkin cari açık beklentisi, 7-8 milyar dolar aralığındaydı.

2009 yılında 13 milyar 991 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2010 yılında 48 milyar 557 milyon dolara yükseldi, açıktaki artış yüzde 247,1'i buldu.

Türkiye'nin cari işlemler hesabı tüm dünyada finansal krizin yaşanmaya başlandığı 2007 yılında 38 milyar 434 milyon dolar, 2008 yılında ise 41 milyar 959 milyon dolar açık vermişti.

Orta Vadeli Programda 2010 yılı için öngörülen cari açık tahmini de 39,3 milyar dolar idi.

2010 Aralık ayında dış ticaret açığı 2009 yılının aynı ayına göre yüzde 107,5 oranında artarak, 7 milyar 201 milyon dolara ulaştı. Dış ticaret açığındaki artış, cari açığın artışında da etkili oldu.

-DIŞ TİCARET DENGESİ-

2009'da 24 milyar 850 milyon dolar açık veren dış ticaret dengesi, 2010'da da 56 milyar 320 milyon dolar açık verdi.

Bu dönemde, 2009 yılına göre ihracat (FOB) gelirleri yüzde 11,5 artarak 113 milyar 930 milyon dolara, bavul ticareti gelirleri de yüzde 3,5 artarak 4 milyar 951 milyon dolara yükseldi. Altın dahil ithalat (CIF) harcamaları yüzde 31,6 artarak 185 milyar 493 milyon dolara ulaştı.

Parasal olmayan altın kaleminde, 2009'da 3 milyar 7 milyon dolar net giriş sağlanmışken, 2010'da 453 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.

-NET TURİZM GELİRİ AZALDI-

Türkiye'nin turizm gelirleri 2010 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,1 azalarak 20 milyar 807 milyon dolara geriledi. Turizm giderleri de yüzde 16,4 artarak 4 milyar 826 milyon dolara yükseldi. Böylece 2010 yılında net turizm gelirleri bir önceki yıla kıyasla yüzde 6,6 azalarak 15 milyar 981 milyon dolara geriledi.

Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde, geçen yıl 268 milyon dolar tutarında net giriş kaydedildi.

Yurt içinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurt dışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi de 2010 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 21,2 azalarak, 859 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yurt dışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış da 487 milyon dolar oldu.

Böylece, 2009'da toplam 16 milyar 749 milyon dolar olarak hesaplanan hizmetler dengesi fazlası, 2010'da yüzde 15,2 azalarak 14 milyar 208 milyon dolar oldu.

-FAİZ GİDERİ AZALMAYA DEVAM EDİYOR-

Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kaleminde, 2010'da bir önceki yıla oranla yüzde 4,6'lık azalışla 7 milyar 816 milyon dolar net çıkış kaydedildi.

Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar kaleminde 2 milyar 852 milyon dolar, portföy yatırımlarında 491 milyon dolar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda 4 milyar 343 milyon dolar net çıkış oldu.

2010 yılı uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri 2009'a kıyasla yüzde 25,6 azalarak 5 milyar 437 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Cari transferler kalemindeki net giriş 2010'da bir önceki yıla kıyasla yüzde 40,4 azaldı ve 1 milyar 371 milyon dolara düştü.

Alt kalemler itibariyle bu dönemde, Genel Hükümet kaleminde 563 milyon dolar, diğer sektörler kalemi altında yer alan işçi gelirlerinde 829 milyon dolar giriş kaydedildi.

Sermaye hesabının altına yeni bir kalem olarak ilave edilen Türkiye'deki spor kulüplerinin yurt dışı bonservis bedellerinin kaydedildiği ''üretilmeyen ve finansal olmayan varlıklar'' kaleminde 2010'da 34 milyon dolar net gider kaydedildi. Aynı kalemde bir önceki yıl 42 milyon dolar net gider kaydedilmişti.

-SERMAYE GİRİŞİNDE BÜYÜK ARTIŞ-

Bir önceki yıl 8 milyar 965 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşen finans hesaplarında 2010'da 44 milyar 263 milyon dolar tutarında net giriş oldu.

Doğrudan yatırımlar kaleminde 2010 yılında gerçekleşen net sermaye girişi 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 3,9 arttı ve 7 milyar 122 milyon dolar oldu.

Geçen yıl portföy yatırımlarındaki yüzde 7.062 düzeyindeki artış dikkati çekti. 2009'da 227 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında, 2010'da 16 milyar 259 milyon dolar net giriş gerçekleşti.

Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan ''diğer yatırımlar'' kaleminde bir önceki yıl 1 milyar 993 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, 2010'da 33 milyar 681 milyon dolar net giriş oldu.

Net hata noksan kaleminde, 2009'da 5 milyar 68 milyon dolar olan döviz fazlası, bu yıl 4 milyar 328 milyon dolar olarak hesaplandı.

Net hata ve noksan kaleminde 2010 Aralık ayında 74 milyon dolar çıkış yaşandı. Kasım ayında bu rakam, 2 milyar 377 milyon dolar düzeyindeydi.

-TABLO-

Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye'nin cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler, 2010 yılı Aralık ayı, 2010 Ocak- Aralık dönemi verileri ve bir önceki yılın aynı dönemi itibariyle:

(Milyon Dolar)

. 2010 2010 2009

. Aralık Ocak-Aralık Ocak-Aralık

. ------- ----------- ------------

CARİ İŞLEMLER HESABI -7.529 -48.529 -13.991

-DIŞ TİCARET DENGESİ -7.201 -56.320 -24.850

. TOPLAM MAL İHRACATI 12.444 120.952 109.647

. TOPLAM MAL İTHALATI -19.645 -177.272 -134.497

. GENEL MAL TİCARETİ -7.209 -55.905 -27.803

. İHRACAT FOB 11.872 113.930 102.143

. BAVUL TİCARETİ 362 4.951 4.783

. İTHALAT CIF -20.554 -185.493 -140.929

. PARASAL OLMAYAN ALTIN (NET) -18 -453 3.007

-HİZMET DENGESİ (NET) 319 14.208 16.749

. TAŞIMACILIK -98 268 1.290

. TURİZM 626 15.981 17.103

. İNŞAAT HİZMETLERİ 190 859 1.090

. SİGORTA HİZMETLERİ -65 -487 -527

. FİNANSAL HİZMETLER -40 -266 -362

-GELİR DENGESİ (NET) -837 -7.816 -8.189

. YATIRIM GELİRİ DENGESİ -824 -7.686 -8.084

. Doğrudan Yatırımlar -361 -2.852 -2.732

. Portföy Yatırımları 43 -491 267

. Diğer Yatırımlar -506 -4.343 -5.619

-CARİ TRANSFERLER 190 1.371 2.299

. GENEL HÜKÜMET 121 563 1.190

. DİĞER SEKTÖRLER 69 808 1.109

. İşçi Gelirleri 83 829 934

SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI 7.603 44.229 8.923

-SERMAYE HESABI 0 -34 -42

-FİNANS HESAPLARI 7.603 44.263 8.965

. DOĞRUDAN YATIRIMLAR 1.515 7.122 6.856

. PORTFÖY YATIRIMLARI -276 16.259 227

. DİĞER YATIRIMLAR 7.812 33.681 1.993

NET HATA NOKSAN -74 4.328 5.068