Çin ile yeni swap anlaşması nasıl yankılandı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Zirvesi'ne hareketi öncesi Çin ile 3,6 milyar dolarlık yeni swap anlaşması yapıldığını duyurdu. Erdoğan yeni anlaşmayla 6 milyar dolarlık bir swap anlaşmasına ulaşıldığını belirtti. Peki bu anlaşma Türkiye'nin döviz rezervleri açısından ne anlama geliyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Pazar günü Brüksel yolunda yaptığı Çin ile rezerv anlaşması haberi ekonomi kamuoyunda yankı yarattı.
Erdoğan, Çin’in yükselişinin de ele alınacağı NATO Zirvesi’ne hareketi öncesi Çin ile yeni swap anlaşması yapıldığını duyurdu. Rezervlerin sorulması üzerine Türkiye’nin brüt rezervlerinin 100 milyar dolara ulaştığını söyleyen Erdoğan, Çin ile yeni 3,6 milyar dolarlık swap anlaşması yapıldığını bildirdi. Yeni anlaşmayla 6 milyar dolarlık bir swap anlaşmasına ulaşıldığını belirten Erdoğan “Başbakanlığım döneminde (rezervlerde) 135 milyar dolara kadar çıkmıştık. İnşallah bu tırmanış şimdi yeniden başlıyor ve bu tırmanışı da devam ettireceğiz” ifadelerini kullandı.
Yeni swap anlaşmasını değerlendiren uzmanlar pratik olarak bu anlaşmanın etkili olmayacağına dikkat çekti.
Stratejist Evren Kırıkoğlu, Çin ile artan swap miktarının pratik anlamda piyasa etkisinin olmayacağını belirtti. Kırıkoğlu, “Yuan girişi ile merkez bankasının brüt rezervi 3,6 milyar dolar artacak olsa da, yabancı bir ülke merkez bankasının bize verdiği yerel parayı açık piyasada TL’nin değerini korumak veya döviz talebini bastırmak için satamayacağımız için aslında kullanılabilir brüt rezervimiz değişmemiş oluyor” ifadelerini kullandı.
"Sadece rezervlerin yüksek görünmesine yarıyor"
Ekonomist Haluk Bürümcekçi de benzer bir değerlendirmede bulundu. Bürümcekçi raporunda "Swap anlaşmaları ile elde edilen döviz rezervleri, Çin örneğinde olduğu gibi dış ticaret amaçlı yerel para birimleri cinsinden ödeme yapılması gibi bir kullanım dışında başka bir kullanıma (piyasaya döviz satışı v.b) konu olmuyor. Dolayısı ile sadece rezervlerin ve net rezervlerin daha yüksek seviyede görünmesine yarıyor." değerlendirmesini yaptı.
IMF'den rezerv uyarısı
Rezerv konusu Cuma akşamı uluslararası para fonu IMF tarafından yapılan uyarıyla yeniden gündeme gelmişti. IMF yetkilileri, Madde 4 kapsamında yaptığı değerlendirmede Türkiye’nin düşük rezervi gölgesinde şoklara karşı kırılgan olduğunu belirtti. Türkiye’nin brüt rezervlerinin tavsiye edilen yeterlilik aralığının çok altında olduğu belirtilen IMF açıklamasında Merkez Bankası’nın döviz swapları çıkarıldığında net uluslararası rezervlerin de negatif seviyede olduğu vurgulandı.