"Dövize endeksleme işi bizi bozuyor"

TEB Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; &Uuml;mit Leblebici, T&uuml;rkiye de d&ouml;vize bağlı bir indexation (&uuml;cret endekslemesi) problemimiz var. Bunu &ccedil;&ouml;zemediğimiz i&ccedil;in de b&uuml;t&uuml;n fiyatlamaları d&ouml;viz &uuml;zerinden yapıyoruz. Bu da b&uuml;t&uuml;n enflasyonu oluşturmaya başlıyor. Biz bunu tam kıramadık. Kıramadığımız i&ccedil;in de para politikalarımızın bir kısmı etkisiz oluyor. Kontrol ettiğimiz şeyin y&uuml;zde 60 ı bizde, y&uuml;zde 40 ı bizde değil. D&ouml;vize endeksleme işi, bizi bozuyor. dedi. Leblebici, Uludağ Ekonomi Zirvesi ndeki Global Ekonominin ve Gelişmekte Olan &Uuml;lkelerin Yarını konulu oturumda, merkez bankalarının işlerinin &ccedil;ok kolay olmadığını s&ouml;yledi. D&uuml;nyanın hızla değiştiğini, tek alternatifli değil, &ccedil;ok alternatifli d&ouml;nemler yaşandığını belirten Leblebici, &Ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirlik i&ccedil;in daha &ccedil;ok detaylara bakmak gerekiyor. İki g&uuml;n &ouml;nce d&uuml;nyada para politikaları konuşuyorduk. Birden Amerika, Ben, &Ccedil;in den gelen &uuml;r&uuml;nlere y&uuml;zde 25 vergi koymak istiyorum. dedi. B&uuml;t&uuml;n Merkez Bankası politikalarınız etkilenmeye başladı. Yapacak hi&ccedil;bir şey yok. diye konuştu. S&uuml;rekli Sanayi 4.0 ve End&uuml;stri 4.0 kavramlarının konuşulduğunu dile getiren Leblebici, ş&ouml;yle devam etti: Bir de Hayat 4.0 ve Finans 4.0 var. Bu Finans 4.0 da merkez bankaları a&ccedil;ısından da en zor olan şey, bence &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirliğin iyice d&uuml;şmesi. Bir de volatilite acayip y&uuml;kseliyor. Kesinlikle uluslararası bir koordinasyon gerekiyor. Yoksa bir h&uuml;k&uuml;metin, bir merkez bankasının aldığı karar, b&uuml;t&uuml;n global ekonomiyi etkilemeye başlıyor. Benim bankamda, y&uuml;zde 40-45 d&ouml;viz mevduatına geri d&ouml;nd&uuml;k. Y&uuml;zde 55-60 T&uuml;rk lirası mevduatına geri d&ouml;nd&uuml;k. Merkez Bankası, T&uuml;rk lirası ile ilgili bir para politikası uygulayabiliyor ama yabancı parayla ilgili herhangi bir para politikası uygulama imkanı yok. O zaman uyguladığı para politikasının etki alanı, benim bilan&ccedil;omdaki etki alanıyla sınırlı, sadece y&uuml;zde 55-60. D&ouml;viz tarafını ne yapacağız? D&ouml;viz tarafını hi&ccedil;bir zaman konuşmuyoruz, bir kenarda duruyor. - Y&ouml;netemediğimiz bir d&ouml;viz kısmı var Leblebici, 2001 ekonomik krizinde ciddi bedeller &ouml;dendiğini, sonrasında doğru politikaların uygulandığına dikkati &ccedil;ekerek, Enflasyonu aşağı indirmeye başladık. Yine de bilan&ccedil;olarımızın i&ccedil;inde y&uuml;zde 40 y&ouml;netemediğimiz bir d&ouml;viz kısmı var. Merkez bankalarının etkileri tek başına sınırlı. Başka bir ekonomik koordinasyon gerekiyor. Bunu sağlamamız lazım. ifadesini kullandı. T&uuml;rkiye nin attığı adımlarla geldiği noktada son derece başarılı olduğunu vurgulayan Leblebici, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: Gelir dağılımını d&uuml;zelttik. T&uuml;rkiye, &ccedil;ok başarılı işler yaptı. Kadınların iş g&uuml;c&uuml;ne katılımı arttı. Bunlar, hakikaten &ccedil;ok &ouml;nemli şeyler. T&uuml;rkiye de g&ouml;receli olarak daha az başardığımız bir şey var. G&ouml;receli olarak a&ccedil;ık olup sermaye ihtiyacı olan &uuml;lkelerin karşılaştığı problemle biz de karşılaşıyoruz. Bu nedir? Yabancı sermaye &uuml;lkeye giriyor, bazen de dışarı &ccedil;ıkıyor. Bazen dışarı &ccedil;ıkmaya başladığında bizim d&ouml;viz kuru &uuml;zerinde ağır baskılar oluşturuyor. T&uuml;rkiye de d&ouml;vize bağlı bir indexation problemimiz var. Bunu &ccedil;&ouml;zemediğimiz i&ccedil;in de b&uuml;t&uuml;n fiyatlamaları d&ouml;viz &uuml;zerinden yapıyoruz. Bu da b&uuml;t&uuml;n enflasyonu oluşturmaya başlıyor. Biz bunu tam kıramadık. Kıramadığımız i&ccedil;in de para politikalarımızın bir kısmı etkisiz oluyor. Kontrol ettiğimiz şeyin y&uuml;zde 60 ı bizde, y&uuml;zde 40 ı bizde değil. D&ouml;vize endeksleme işi, bizi bozuyor. Merkez bankalarının biraz daha odaklanmaları gereken konu, bu stabilizasyonu sağlayacak, d&ouml;viz kurundaki volatiliteyi azaltabilecek bir para politikası. - Merkez bankalarına g&uuml;venmemiz lazım D&uuml;nya Ticaret &Ouml;rg&uuml;t&uuml; (DT&Ouml;) tarafından kesin bir koordinasyona ihtiya&ccedil; duyulduğunu anlatan &Uuml;mit Leblebici, Global korumacı politikalar, bizim işleri engelliyor. T&uuml;rkiye de yapmamız gereken, cari a&ccedil;ığı aşağı getirdiğimiz her şey, yapısal reformdur. Cari a&ccedil;ığı aşağı getirebiliyorsak zaten etki alanımız, fazla oluyor. O da d&ouml;viz kurunu stabilize etmekle kaynaklanabilecek bir şey. değerlendirmesinde bulundu. Merkez Bankası ve ekonomi tarafında alınan &ouml;nlemlerin bir s&uuml;re sonra hayata ge&ccedil;eceğini belirten Leblebici, şunları kaydetti: Bizde enflasyona sebep olan, gıda fiyatları. Gıda Konseyi kurduk. Gıdadaki rakamlara bakıp oradaki verimliliği artırmaya &ccedil;alışıyoruz. D&ouml;viz kurundaki dalgalanmayı biraz daha azaltabilmek i&ccedil;in KOBİ lerin d&ouml;vizle bor&ccedil;lanmalarına sınır koyduk. Bunların etkilerini bir s&uuml;re sonra g&ouml;rmeye başlayacağız. T&uuml;rkiye de Merkez Bankası, elindeki ara&ccedil;ları kullanarak, ihtiyacı olan her şeyi yapar ve yapabilecek kabiliyeti olduğunu da bug&uuml;ne kadar g&ouml;sterdi. Bazen piyasa olarak biz, merkez bankalarını eleştiriyoruz. Aralık ayında Merkez Bankası, 2-3 puan artırsın. dedik ama elindeki datanın g&ouml;sterdiği kadar artırdı. Sonra kur, stabilize oldu. Biraz merkez bankalarına g&uuml;venmemiz, onların işini kolaylaştırmamız lazım. Kolaylaştırırken de ekonomi olarak, b&uuml;t&uuml;nsel yaklaşıma ihtiyacımız var. Onu sağlarsak zaten işimiz kolay. AA

"Dövize endeksleme işi bizi bozuyor"

TEB Genel Müdürü Leblebici Uludağ Ekonomi Zirvesi'nde konuştu

Öne Çıkanlar