EBRD/Tuerkner: 2019'un ilk yarısı zorlu, ikinci yarısı daha iyi olacak

EBRD T&uuml;rkiye Direkt&ouml;r&uuml; Arvid Tuerkner Bloomberg HT deki &Uuml;st D&uuml;zey programında Arzu Maliki ye konuk oldu. Tuerkner 2019 un ilk yarısının zorlu olacağını, fakat ikinci yarısı i&ccedil;in olumlu olduklarını bildirdi.2018 hem &ouml;zel sekt&ouml;r i&ccedil;in nasıldı, hem de T&uuml;rkiye ekonomisi i&ccedil;in nasıl ge&ccedil;ti?Tuerkner: 2018 EBRD olarak bizim i&ccedil;in &ouml;nemli bir yıldı; yılın başında T&uuml;rkiye &uuml;lke olarak EBRD ye bağışta bulundu. T&uuml;rkiye ilk defa ulusal finansal kuruluşlardan birine bağışta bulundu ve bu şekilde projelerimizi destekliyoruz. Ayrıca bir ortaklığımız var Kredi Garanti Fonu altında, burada da desteklediğimiz şey İş Hayatında Kadınlar Programı ve T&uuml;rkiye nin Ulusal Enerji Etkinliği Aksiyon Planı nı kabul etmesi..Bunda da bizim katkılarımız &ccedil;ok fazla T&uuml;rkiye i&ccedil;in de enerji verimliliği &ccedil;ok &ouml;nemli biliyorsunuz..Ancak ekonomiyi genel olarak değerlendirecek olursak, 2018 T&uuml;rkiye i&ccedil;in &ccedil;ok t&uuml;rb&uuml;lanslı bir yıl oldu; ilk yarıda g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir b&uuml;y&uuml;me ger&ccedil;ekleşti ve bu teşviklerle de desteklendi, t&uuml;ketim de &ccedil;ok g&uuml;&ccedil;l&uuml;yd&uuml;. 3. &ccedil;eyrekte ise işler biraz değişti; b&uuml;y&uuml;me % 1.6 geldi ve beklentiler &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki &ccedil;eyreklerde de daralma olacağı y&ouml;nde. Teknik bir resesyondan da bahsedebiliriz. Umut ediyorum ki 2019 un ikinci yarısında bu durum değişir. Ancak 2019 yılı i&ccedil;in de zor bir yıl olacak diyebiliriz.Bu yıl &ouml;ncelikle T&uuml;rk Lirasında ciddi bir değer kaybı g&ouml;rd&uuml;k. Bu durum Mayıs ayında başladı ve Ağustos, değer kaybının &ccedil;ok yaşandığı bir ay oldu. Tabi bu b&uuml;y&uuml;k bir enflasyona da sebep oldu, TCMB den Nisan dan beri faiz artırımları geldi ve Eyl&uuml;l ayında en y&uuml;ksek artırım gerşekleşti..Bu hem ekonomi, hem de şirketler i&ccedil;in de şok anlamına geliyordu. Şimdi TL ile kısa vadede bor&ccedil;lanmak m&uuml;mk&uuml;n, bu da şirketler i&ccedil;in sorun yaratıyor. Tabii ki faiz oranlarının da y&uuml;ksek olması sorun yaratıyor. Ve şu anda bir likidite sorunu da yaşanıyor, bu da hem T&uuml;rkiye ekonomisi hem de şirketler i&ccedil;in zorluk yaratıyor. Bizim 2018 i&ccedil;in b&uuml;y&uuml;me beklentimiz 3-3.5 lik bir b&uuml;y&uuml;me.&Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki yılı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rsek, yılın ilk yarısı zor ge&ccedil;ecek. Umuyoruz ki ikinci yarıda biraz toparlanma olur, b&uuml;t&uuml;n 2019 yılı i&ccedil;in b&uuml;y&uuml;me tahminimiz y&uuml;zde 1.Bu sene performans a&ccedil;ısından hangi sekt&ouml;rler &ouml;ne &ccedil;ıktı? En &ccedil;ok nerelerde sıkıntı yaşandı?Tuerkner: 2018 de aslında yatırım a&ccedil;ısından iyi bir yıl ge&ccedil;irdik. Hacmimiz 1 milyar dolar civarındaydı; ve bu zorlu zaman i&ccedil;in &ouml;nemli bir tutar..Bu yıl &ouml;zellikle yenilenebilir enerjiye &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k yatırımlar yaptık, mesela Akfen in 9 g&uuml;neş enerjisi santrali vardı ve 100 milyon dolardan fazla finansman geldi EBRD den..Bu yıl &ouml;zellikle Leasing şirketleriyle &ccedil;alıştık ve bankaların iştirakleri olarak bu finansman &ouml;zellikle Kobi lere gitti. Bahsetmek istediğim başka bir konu ise &ouml;zelleştirmeler..Biz hidroenerji santralinin &ouml;zelleştirilmesinde katkı sağladık Ko&ccedil; Holding tarafından. Biliyorsunuz her zaman biz &ouml;zelleştirmenin yanında duruyoruz. Sermaye Piyasalarına değinebiliriz bug&uuml;nlerde..Daha fazla Lira finansmanı yapmaya &ccedil;alışıyoruz. Lira daki oynaklığı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rsek, TL finansmanı hala talep g&ouml;r&uuml;yor ve zaten finansmanımızın &ccedil;oğu da T&uuml;rk Lira sından geliyor şu an..Bunlar tahviller olabilir, şirketler T&uuml;rk tahvili alabiliyor ve EBRD olarak tahville farklı yatırımları teşvik ediyoruz. Bu sene hangi sekt&ouml;rde daha fazla daralma oldu?Tuerkner: İnşaat sekt&ouml;r&uuml; bunlardan bir tanesi, dayanıklı t&uuml;ketici mallarına olan talebinde azaldığını s&ouml;yleyebilirim. Bu şirketler de şimdi ihracata odaklanmış durumda. Zaten 2019 da g&ouml;rmek istediğim &ouml;nemli şeylerden biri de bu; T&uuml;rk ekonomisinin ihracatla desteklenmesi ve daha fazla ihracat yapılması..2019 daki yatırım ajandanız nasıl?Tuerkner: &Ouml;ncelikle biz taleple hareket ediyoruz, ihracatın finansmanı olduk&ccedil;a talep g&ouml;r&uuml;yor, ihracat i&ccedil;in &uuml;retenleri destekliyoruz. Enerji dağıtımında da &ouml;nemli şeyler yapabiliriz. Kamu-&Ouml;zel Ortaklığı nı alıp, faklı birka&ccedil; sekt&ouml;re daha uyarlamak istiyoruz, &ouml;zellikle belediyelerin bazı yatırımlarında kullanılabileceğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Global de direk yabancı yatırımlardan bahsedersek, T&uuml;rkiye yi gelişen piyasalar i&ccedil;inde nasıl konumlandırırsınız?Tuerkner: Genel anlamda gelişen piyasalarda likidite sıkışıklığından bahsedebiliriz. Ge&ccedil;mişteki sorunlar yabancı yatırımcıların daha ihtiyatlı davranmasına sebep oldu. Ama yabancı yatırımcılar bu zor zamanlarda da yatırımlar yapmaya devam ediyor, Bankalara baktığımız zaman fon ihtiya&ccedil;ları var, T&uuml;rkiye nin ihtiyacının &ccedil;oğu kısa vadeli parayla karşılanıyor, biz EBRD olarak T&uuml;rkiye ye daha uzun vadeli yabancı yatırımlar &ccedil;ekilmesini sağlarsak &ccedil;ok mutlu olacağız. 1 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPTIK 2019 da T&uuml;rkiye i&ccedil;in yatırım b&uuml;t&ccedil;eniz nedir?Tuerkner: Tabi tahminde bulunmak &ccedil;ok zor, biz talebe g&ouml;re hareket ediyoruz. Sermaye piyasalarının gelişimine &ccedil;ok dikkat ediyoruz. T&uuml;rkiye ye yatırım yapmayı seviyoruz, bu yıl 1 milyar dolardı, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki yıl da bu şekilde devam edebiliriz diye umuyorum..2019 da &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml; etkileyebilecek &ouml;nemli riskler neler?Tuerkner: Dediğim gibi bu yıl TL de &ccedil;ok oynaklık g&ouml;rd&uuml;k, bu oynaklık hen&uuml;z bitmemiş olabilir. T&uuml;rkiye nin doğru politikaları uygulaması &ccedil;ok &ouml;nemli ve g&uuml;venilirliği devam ettirmesi &ccedil;ok &ouml;nemli. Hali hazırda hedge lenmemiş şirketler ve d&ouml;viz borcu olan şirketlerde de yapısal değişiklikler olması gerekiyor bilan&ccedil;oları daha sağlıklı hale getirmek i&ccedil;in...T&uuml;rkiye nin daha derin bir sermaye piyasasına ihtiyacı olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Bunun i&ccedil;in de enflasyonu aşağı &ccedil;ekmemiz gerekiyor..2019 un ilk yarısı zorlu olacak fakat ikinci yarı iyi gelişmeler bekliyoruz..

EBRD/Tuerkner: 2019'un ilk yarısı zorlu, ikinci yarısı daha iyi olacak

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner Bloomberg HT'ye değerlendirmelerde bulundu

Öne Çıkanlar