Erdoğan: F-35'te müşteri değiliz, ortağız

T&uuml;rkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bizim i&ccedil;in S-400 olayı T&uuml;rkiye Amerika ilişkilerini kesinlikle bozmamalı &ccedil;&uuml;nk&uuml; bunlar savunma sistemleri noktasında T&uuml;rkiye nin ihtiyacıdır. Kaldı ki S-400 dediğimiz zaman Yunanistan da, Bulgaristan da, Slovakya da var. Onlar da NATO &uuml;lkesi. Onlarda olunca oluyor da T&uuml;rkiye gibi bir &uuml;lkede olunca niye olmasın? dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD de Fox News televizyonuna g&uuml;ndeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. T&uuml;rkiye-ABD ilişkilerini nasıl tanımlayacağı sorusu &uuml;zerine Erdoğan, iki &uuml;lke arasında uzun ge&ccedil;miş ve g&uuml;&ccedil;l&uuml; bağlara sahip bir ilişki olduğunu s&ouml;yledi. İki &uuml;lkenin her şeyden &ouml;nce NATO ya da dayalı bir stratejik ortaklığı bulunduğunu ifade eden Erdoğan, Zaman zaman d&uuml;nyadaki gelişen şartların da getirdiği sıkıntılar olmuyor değil ama bunun hi&ccedil;bir zaman stratejik ortaklık d&uuml;zeyindeki ilişkilerimize zarar vermesine m&uuml;saade etmedik, etmeyiz ve bu ortaklığımızın g&uuml;&ccedil;lenerek devamından yana olduk hep ve bug&uuml;n de aynı konumdayız. diye konuştu. Liderler d&uuml;zeyinde telefon diplomasisiyle, zaman zaman bir araya gelerek bu ilişkileri g&uuml;&ccedil;lendirdiklerini, bunun yanında bakanların birbirleriyle g&ouml;r&uuml;şmeler yaptıklarını anlatan Erdoğan, Bu g&ouml;r&uuml;şmelerle birlikte son hedefimiz &ouml;zellikle T&uuml;rkiye-ABD arasındaki ilişkilerde ticaret hacmini 100 milyar dolara &ccedil;ıkarmak gibi bir hedefimiz var. Aynı şekilde savunma sanayine y&ouml;nelik attığımız adımlar, atmakta olduğumuz adımlar s&ouml;z konusu. Bunlarda şu anda hen&uuml;z 20 milyar doların altındayız ama hedefimiz bu rakamı yakalamak. Bunu, Sayın Başkan ile de mutabık kalarak Osaka da d&uuml;nya kamuoyuna a&ccedil;ıkladık. ifadelerini kullandı. İlk olarak hedefin 75 milyar dolar olarak belirlendiğini, daha sonra 100 milyar dolara y&uuml;kseltildiğini belirten Erdoğan, ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross u T&uuml;rkiye ye yaptığı ziyaret sırasında kabul ettiğini, onunla da yapılan g&ouml;r&uuml;şmede bunu kesinleştirdiklerini ve bu yolda y&uuml;r&uuml;d&uuml;klerini bildirdi. ABD Başkanı Donald Trump ın BM Genel Kurulu ndaki konuşmasını nasıl bulduğu sorulan Erdoğan, konuşma i&ccedil;erisinde katıldığı ve katılmadığı başlıklar bulunduğunu s&ouml;yledi. Her şeyi aynen kabul etmenin s&ouml;z konusu olmadığını dile getiren Erdoğan, Benim de konuşmamda aynı şekilde onların kabullendiği ya da kabullenmediği yerler olabilir. Bu siyaset d&uuml;nyasında her zaman olan durumlardır. &Ouml;zellikle Suriye de beraber attığımız adımlar var. B&ouml;lgede beraber atmakta olduğumuz adımlar var fakat &ouml;yle şeyler var ki Sayın (Barack) Obama d&ouml;neminde başlayan s&uuml;re&ccedil; var ama Sayın Obama d&ouml;neminden Sayın Trump ın devralmış olduğu buradaki durumlarda bir&ccedil;ok sıkıntılar yaşandı, yaşanıyor. Bunların bir kısmını aştık, bir kısmını maalesef aşamadık. değerlendirmesinde bulundu. Erdoğan, bunları s&uuml;ratle aşmak istediklerini vurguladı. - NATO da ABD ile beraberiz Ge&ccedil;en hafta Rus ve İranlı mevkidaşlarınızı ağırladınız. En yakın m&uuml;ttefikleriniz onlar mı? y&ouml;n&uuml;ndeki soru &uuml;zerine Erdoğan, şunları s&ouml;yledi: Ş&ouml;yle ifade edeyim, bu s&uuml;re&ccedil; bu Ankara s&uuml;reci değil, bu Astana s&uuml;recidir. Astana s&uuml;reci i&ccedil;erisinde attığımız adımlarda daha &ouml;nceleri ABD B&uuml;y&uuml;kel&ccedil;i nezdinde katıldı Astana s&uuml;recine ve bu s&uuml;re&ccedil;te Rusya-İran-T&uuml;rkiye olarak &uuml;st d&uuml;zeyde buna katıldık ve So&ccedil;i mutabakatıyla İdlib e y&ouml;nelik bir adım attık ve bunun ikincisini Ankara da yapmıştık, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml;s&uuml;n&uuml; Tahran da yaptık. İkinci turda tekrar So&ccedil;i, ge&ccedil;en hafta Ankara da yaptık. 6 ncısını Tahran da yapacağız. Bu b&ouml;lgenin &ouml;zellikle şu anda acil sorunları olması hasebiyle &ouml;nem taşıyor. Burada tabii &uuml;lkelerin en yakın ilişki halinde olduğumuz, olmadığımız bu t&uuml;r bir değerlendirmeyi yapmak yanlış olur. Stratejik ortak olarak bakıldığında ne Rusya ne İran NATO &uuml;lkesi. Biz NATO da ABD ile beraberiz. NATO i&ccedil;erisindeki birlikteliğimiz herhalde bir şeyler anlatıyor olmalı. NATO i&ccedil;indeki bu stratejik ortaklığımızın diğer alanlara da yansımasını bekliyoruz. Moskova nın 2-2,5 saat mesafede komşu olduğunu, Rusya ile T&uuml;rkiye nin tarihe y&ouml;nelik g&uuml;&ccedil;l&uuml; birlikteliklerinin bulunduğunu anlatan Erdoğan, İran ın da aynı mesafede olduğunu, bir de Kasr-ı Şirin Anlaşması na dayanan birlikteliğin, bağın bulunduğunu kaydetti. B&uuml;t&uuml;n bu birlikteliklerin ister istemez ilişkileri g&uuml;&ccedil;lendirdiğini aktaran Erdoğan, Rusya ile de ticari ilişkilerde hedefin 100 milyar dolar olduğunu, şu anda 30 milyar dolara yaklaştığını bildirdi. Erdoğan, İran la ise belirlediğimiz ticaret hacmi 30 milyar dolar idi, şu anda ciddi manada d&uuml;şt&uuml;. Stratejik olarak onlarla olan ilişkilerimizde malum petrol ve doğal gaz ihtiyacımızın &ouml;nemli kısmını da İran dan karşılıyoruz. Birinci derecede Rusya, oradan karşıladığımız doğal gaz birinci sırada. T&uuml;rkiye bu konuda t&uuml;ketici &uuml;lkedir, aynı zamanda transit &uuml;lkedir. Rusya dan birinci sırada alırken, ikinci sırada İran dan alıyoruz, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; sırada Azerbaycan var. Bunun yanında LNG olarak Katar, Cezayir, buralardan aldıklarımız var. Bu stratejik &uuml;r&uuml;nlerdeki ilişki birbirimizle olan irtibatı artırıyor. ifadelerini kullandı. - F-35 te m&uuml;şteri değiliz, ortağız Ticaret hacmini artırmak istediğinizi s&ouml;ylediniz ancak, S-400 lerin alınmasıyla ilgili ABD tehditlerini g&ouml;z ardı ettiniz, F-35 savaş u&ccedil;aklarının programından &ccedil;ıktınız. Neden b&ouml;yle oldu? sorusuna karşılık Erdoğan, ş&ouml;yle konuştu: Bir defa şunu &ccedil;ok a&ccedil;ık net ABD nin S-400 ile ilgili yaklaşım tarzını hi&ccedil;bir zaman tehdit olarak g&ouml;rmedim. Ni&ccedil;in? &Ccedil;&uuml;nk&uuml; biz Patriotları Sayın Obama d&ouml;neminde istedik ama bize Patriotlar noktasında Kongre izin vermiyor dediler ve bize vermediler. Sonra Sayın Trump tan da talepte bulundum ama maalesef Sayın Trump d&ouml;neminde de alamadık. Şu anda &ouml;zellikle bizim savunma noktasında kendi ihtiya&ccedil;larımızı karşılama durumumuz s&ouml;z konusu değil mi? Bunun i&ccedil;in de savunma sistemleri noktasında Rusya ile b&ouml;yle bir adımı atmak durumunda kaldık. Hem şartlarını gayet iyi d&uuml;zenlediler ve bu şartlar &ccedil;er&ccedil;evesinde de ortak &uuml;retimden kredi şatlarına varıncaya kadar bu imkanlar bize gelince biz de bu adımı attık. Kaldı ki ben bu konuda Sayın Başkan a sizden de Patriot alabiliriz dedim ve şartlar noktasında uygun, olumlu şartlar olursa alternatif olarak bu savunma sistemlerimizi Patriotlarla da takviye edebiliriz ancak burada ş&ouml;yle bir durum var, F-35 de biz m&uuml;şteri değiliz, ortağız, oradaki 9 &uuml;lkeden biriyiz. Şu ana kadar 1 milyar 400 milyon dolar &ouml;deme yaptık. Kaldı ki F-35 lerin bazı par&ccedil;alarını T&uuml;rkiye de &uuml;retiyoruz. Bunun yanında her şu anda T&uuml;rkiye ye verilmesinden vazge&ccedil;ilen u&ccedil;ak i&ccedil;in bu sistemin kaybı 7 milyon dolardır. Biz pilotlarımızı g&ouml;nderdik burada eğitim aldılar ve 4 veya 5 inin de teslimi noktasına gelinmişti, son anda bunun verilemeyeceğini s&ouml;ylediler. Ben bunu stratejik ortaklığa yakıştıramıyorum ve bunu doğru bulmuyorum. Nasıl stratejik ortağız ki 1 milyar 400 milyon dolar &ouml;deme yapmışız... Sayın Başkan ın 1 milyar 400 milyon dolar &ouml;demesi olan stratejik ortağımıza yapılan yanlıştır diye a&ccedil;ıklaması var. - Son safhadaki olay &ouml;zellikle bizi &uuml;zm&uuml;şt&uuml;r Donald Trump başkan olduğundan bu yana iki &uuml;lke ilişkilerinin daha mı iyi olduğu y&ouml;n&uuml;ndeki soru &uuml;zerine Erdoğan, şunları kaydetti: Sayın Trump ile Sayın Obama ile ilgili b&ouml;yle bir kızıştırmanın i&ccedil;ine girmek istemem ama bizim, Sayın Trump ın g&ouml;reve geldiğinden bu yana m&uuml;nasebetlerimizin gayet iyi olduğunu s&ouml;yleyebilirim. Şu son safhadaki olay &ouml;zellikle bizi &uuml;zm&uuml;şt&uuml;r. Halkım soruyor, F-35 ne oldu, hani gelecekti, niye gelmedi, siz 1 milyar 400 milyon &ouml;deme yaptınız, ofset kapsamında bazı par&ccedil;alarını da &ouml;d&uuml;yorsunuz, &uuml;retiyorsunuz, bu nedir? diye soruyorlar. Sayın Başkan ın Osaka daki a&ccedil;ıklaması beni &ccedil;ok umutlandırdı. Bu umudumu kaybetmek istemiyorum ama bizim i&ccedil;in S-400 olayı T&uuml;rkiye Amerika ilişkilerini kesinlikle bozmamalı &ccedil;&uuml;nk&uuml; bunlar savunma sistemleri noktasında T&uuml;rkiye nin ihtiyacıdır. Kaldı ki S-400 dediğimiz zaman Yunanistan da, Bulgaristan da, Slovakya da var. Onlar da NATO &uuml;lkesi. Onlarda olunca oluyor da T&uuml;rkiye gibi bir &uuml;lkede olunca niye olmasın? - İran a fatura kesmeyi doğru bulmuyorum Sizce İran, Suudi Arabistan daki petrol rafinerilerine saldırının sorumlusu mu? y&ouml;n&uuml;ndeki soruya da Erdoğan, Burada İran ı su&ccedil;lamayı doğru bulmuyorum. &Ccedil;ok a&ccedil;ık, net. Burada her şeyin &ouml;zellikle Yemen b&ouml;lgesinden bu t&uuml;r bir taarruzun olduğu &ccedil;ok a&ccedil;ık net, herkes tarafından s&ouml;yleniyor. Burada İran a a&ccedil;ık, net fatura kesmeyi doğru bulmuyorum &ccedil;&uuml;nk&uuml; belgeler, bu noktadaki deliller bunu tevsik etmiyor. yanıtını verdi. ABD nin İran a yaptırımlar uyguladığı belirtilerek, ABD yaptırımlarını İran la ilgili ihlal etmekten &ccedil;ekiniyor musunuz? sorusuna karşılık Erdoğan, şu değerlendirmede bulundu: G&uuml;&ccedil;l&uuml;n&uuml;n haklı olduğu bir d&uuml;nya olmaması lazım. Bug&uuml;n Sayın Trump ı dinlerken bunu anlamak istedim. Ben g&uuml;&ccedil;l&uuml;y&uuml;m &ouml;yleyse haklıyım olmaz. Haklının g&uuml;&ccedil;l&uuml; olduğu bir d&uuml;nyayı tanımak, anlamak ve yaşamak istiyorum. Eğer bu yoksa insanlığın geleceği adil d&uuml;zenler &uuml;zerine kurulmamış olur. Adalet &uuml;zere, hak, hakikat &uuml;zere kurulu bir d&uuml;nyayı yaşamamız lazım. Ama ben g&uuml;&ccedil;l&uuml; olduğuma g&ouml;re haklıyım der de b&ouml;yle y&uuml;r&uuml;meye devam edersek bu bizim i&ccedil;in hi&ccedil;bir zaman hayra alamet olmayacaktır. Bu konuda yaptırımlar vesaire bunlar yeni şeyler değil, bunlar alışılmış, aşılmış şeyler. Nereye kadar yaptırımlar, nereye kadar bununla gideceğiz. Hepimiz bug&uuml;n varız, yakın yokuz. Bence yaşanabilir bir d&uuml;nyayı beraber kurmak istiyorsak bunu barış i&ccedil;in, barış &uuml;zerine kurmamız lazım. Nitekim benim BM de bug&uuml;n yaptığım konuşmanın son mısralarında, son bitiriş b&ouml;l&uuml;mlerinde de bunları &ouml;zellikle vurguladım &ccedil;&uuml;nk&uuml; biz İran ile komşuyuz. Yaptırımların &ccedil;&ouml;z&uuml;m olmadığını da g&ouml;rd&uuml;k. AA

Erdoğan: F-35'te müşteri değiliz, ortağız

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ABD'de Fox News televizyonuna konuştu

Öne Çıkanlar