İmalat PMI'ındaki gerileme şiddetlendi

HSBC Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) başlığı, imalat sanayisinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. Bu veriler, yeni siparişler, fabrika çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve satın alma stokları gib göstergelerden elde edilir. 50,0 değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde genel anlamda gelişime işaret etmektedir.

2015 yılı boyunca gözlenen eğilime paralel olarak PMI, Mart ayında da herhangi bir değişiklik olmadığını gösteren değerin altında ölçüldü. Dahası, PMI 49,6’dan 48,0’a düşerek Nisan 2009’dan bu yana elde edilen en düşük değerde ölçüldü ve bu da, faaliyet koşullarında genel olarak önemli ölçüde kötüleşmenin belirtisi oldu. Satın alma stokları hariç, başlık endeksi bileşenlerinin beşte dördü Mart ayında olumsuz katkıda bulundu.

Türk imalatçılar tarafından alınan yeni siparişler Mart ayı dâhil geçen üç ay boyunca azaldı. Dahası, daralma hızı Ağustos 2011 değerinden bu yana en keskin seviyede ölçüldü. Liranın dolara karşı değer kaybetmesine rağmen, aynı trend yeni ihracat siparişlerinde de gözlendi. Firmalar genel olarak yerli ve uluslararası piyasa koşullarının zayıfladığından söz ettiler.

Zayıflayan yeni iş girişi, Mart ayında üretimi de etkiledi. Fabrika çıkışları üst üste üçüncü ay boyunca ve Nisan 2009’dan bu yana en şiddetli şekilde azaldı. Bekleyen işler de son dönemde hızla azaldı.

Anket verileri Mart ayında imalat istihdam seviyelerinin durakladığına işaret etti. Bu da, Haziran 2009’dan bu yana sektörde süregelen kesintisiz iş yaratma dizilimini sona erdirmiş oldu.

Maliyet baskıları Mart ayında yoğunlaştı. Girdi fiyatları enflasyonu ivme kazanarak, Mart 2014’ten bu yana ölçülen en hızlı seviyede seyretti. Şirketler fiyat artışını geniş ölçüde Amerikan dolarının güçlenmesine bağladılar.

Güç kazanan Amerikan doları Mart ayında firmaların satın alma kararlarını da etkiledi. Bunun sonucunda, sipariş edilen ortalama girdi hacmi Şubat ayından bu yana önemli bir değişiklik göstermedi. Tedarikçilerin teslimat süreleri bu sebeple biraz kısaldı ve Şubat 2014’ten bu yana ilk kez girdi stoklarının artması, girdiye olan zayıf talebi açıklar nitelikte oldu.

İmalatçılar, fiyatlarını Nisan 2014’ten bu yana gözlenen en hızlı şekilde artırarak, artan girdi fiyatlarını müşterilerine aktarma girişiminde bulundular. Bununla birlikte, enflasyon hızı, girdi fiyatlarına nazaran çok daha yavaş bir şekilde seyretti.

Markit Kıdemli Ekonomisti Trevor Balchin, Türkiye İmalat PMI anketi hakkında yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

“Mart ayı anket sonuçları, Şubat ayında Türk imalat sektöründe ortaya çıkan gerilemenin sadece hava muhalefetine dayalı bir aksaklıktan ibaret olmadığına işaret etti. Yeni iş seviyesinin daha keskin bir şekilde düşmesinden etkilenen fabrika çıkışları, 2009 yılı başlarından bu yana gözlenen en yüksek hızla azaldı. Bir önceki yıla göre, Ocak ayında resmi endüstriyel üretim %2,2 değerinde düştü ve PMI Fabrika Çıkışları Endeksi bu olumsuz trendin, bu çeyreğin geriye kalan aylarında da süreceğine işaret etti.

“Anket sonuçlarından ortaya çıkan diğer bir önemli bulgu ise, mal üreticilerinin girdi fiyatları enflasyonunun keskin bir şekilde ivme kazanması olurken, şirketler bu durumu dolar döviz kurlarının değer kazanmasına bağladılar. Girdi Fiyatları Endeksinin Mart ayında neredeyse yedi puanlık artışı, son yedi yıl boyunca gözlenen en büyük ikinci artış olarak kaydedildi.”