JCR/Ökmen: Fiyat balonları küresel krizin koşullarını hazırlıyor

Japon kredi derecelendirme kuruluşu Japan Credit Rating (JCR) Eurasia Başkanı Orhan &Ouml;kmen, T&uuml;rkiye de b&uuml;y&uuml;me oranlarının d&uuml;şmekle birlikte esasen sağlam bir zemine oturduğunu belirterek, T&uuml;rkiye ekonomisine sermaye girişleri kesik kesikte olsa hala devam etmektedir. Ayrıca b&uuml;y&uuml;me trendleri d&uuml;şmekle beraber, istikrarlı bir zemine oturan b&uuml;y&uuml;me, k&uuml;resel sorunlara, i&ccedil; siyasi belirsizliklere, dış denge ve fiyat istikrarı sorunlarına karşın direncini korumaktadır dedi.&Ouml;kmen yaptığı değerlendirmede ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (AMB) kararlarının yeni bir krizin &ouml;n koşullarını yaratması olasılığı bulunduğunu belirtti.Orhan &Ouml;kmen, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; aşamasındaki k&uuml;resel krizin şu andaki belirleyici &ouml;zelliğinin, 2008 krizi &ouml;ncesinde olduğu gibi finansal genişlemenin ve fiyat balonlarının tekrar şişmekte olması ve yeni bir k&uuml;resel finansal krizin koşullarının tekrar oluşmaya başlaması olduğunu kaydetti.Fed kararlarının d&uuml;nya ekonomilerinin parasal teşviklere bağımlılığının ve anormal durumun devam etmesine neden olmasının, krizin bu &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; aşamanın en &ouml;nemli zorluğunu oluşturduğunu vurgulayan &Ouml;kmen, şunları kaydetti: K&uuml;resel para rejimlerinin senkronize olamaması gelişmekte olan &uuml;lkeler ve T&uuml;rkiye i&ccedil;in olumlu olmasına rağmen nihai durumu Fed kararları belirleyecektir, ayıca, ABD ekonomisi i&ccedil;in iyi gelişmeler, y&uuml;kselen piyasalar i&ccedil;in krizi tetikleyen unsur haline gelmiştir. ABD nin aksine Avrupa Birliği nin ekonomisindeki durgunluğun canlandırılması amacıyla, para arzının artırılması ve faizlerin d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesi, ayrıca &Ccedil;in ve Japonya nın da parasal genişleme politikalarına gitmeleri, ABD nin parasal daralmasını kompanse edecek g&uuml;&ccedil;te ve etkide değildir.Fed 2015 ten &ouml;nce faiz artırımına gitmezse bile, 2014 yılı sonbaharında piyasalarda faizlerin piyasa tarafından artırılması olası g&ouml;z&uuml;kmektedir. Ekim 2014 e doğru, Fed in tahvil alım programı sıfırlarlanacak gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. ABD Hazinesi nin, b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığı ile orantılı şekilde yıllık 350 - 400 milyar dolara yaklaşan bor&ccedil;lanma senedi ihra&ccedil;larına devam etmesi ka&ccedil;ınılmazdır. Dolayısıyla Fed 2015 ten &ouml;nce faiz artırımına gitmezse bile, 2014 yılı sonbaharında piyasalarda faizlerin artması olası g&ouml;z&uuml;kmektedir. Bu durum piyasalar tarafında parasal sıkılaştırma olarak algılanmaktadır. Şu anda k&uuml;resel ekonomi a&ccedil;ısından risk farkındalığı azaldı Orhan &Ouml;kmen, Fed in destekleyici politikalarına uzun s&uuml;re daha devam edeceğini a&ccedil;ıklaması ve uzun vadeli faiz artırım beklentilerini d&uuml;ş&uuml;rmesi, ayrıca ECB in politika faiz oranlarını indirmesi ve yeni bir nicel genişleme programını duyurması k&uuml;resel likidite koşullarında iyileştirici y&ouml;nde etki yapan &ouml;nemli fakt&ouml;rler olduğunu ifade ederek, 2014 yılının ilk &ccedil;eyreğinin aksine ikinci &ccedil;eyreğinde, finansal oynaklıkların azaldığını ve likidite koşullarında iyileşmeler yaşandığını, risk iştahının olumlu seyretmeye başladığını ve gelişmekte olan &uuml;lkelere y&ouml;nelik portf&ouml;y akımlarındaki zayıflama eğiliminin tersine d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; s&ouml;yledi.Şu anda k&uuml;resel ekonomi a&ccedil;ısından risk farkındalığının azaldığını, risklerden habersiz olma, para ill&uuml;zyonu ve likidite sarhoşluğu halinin mevcut olduğuna dikkati &ccedil;eken &Ouml;kmen, bunun &ouml;nemli bir risk olduğunu belirtti. &Ouml;kmen, bu kapsamda hemen her t&uuml;rl&uuml; riskli, standart altı varlıkların dahi piyasalarda alıcı bulabilmekte, birbirinden tamamen farklı risklere sahip olan &uuml;lkelerin, şirketler ve diğer finansal varlıkların benzer fiyatlamalara konu olduğunu aktararak, Fed in &ccedil;ıkış stratejisi bu sarhoşluğu bozacağını ifade etti.Sarhoşluğun bozulmasının riskten ka&ccedil;ışları doğuracağını, başta T&uuml;rkiye olmak &uuml;zere gelişmekte olan ekonomiler olmak &uuml;zere d&uuml;nya ekonomisi i&ccedil;in b&uuml;y&uuml;k bir risk unsuru olduğunu belirten &Ouml;kmen, k&uuml;resel piyasalarda, 2014 yılının ilk aylarında, riskli varlıklara olan iştahın artması neticesinde, kırılganlık algılarının azalmış durumda olduğunu kaydetti. &Ouml;kmen, getiri arayışının, artan risk iştahı i&ccedil;erisindeki k&uuml;resel likidite, kredi derecelendirmeleri a&ccedil;ısından &ccedil;&ouml;p sayılacak varlıklara olan talebi bile artırdığını, risk a&ccedil;ısından b&uuml;y&uuml;k farklılıklara sahip &uuml;lkelerin getirilerinin giderek birbirlerine yaklaşmaya başladığını kaydetti.Tahvil piyasalarına erişemeyen herhangi bir &uuml;lkenin neredeyse kalmadığını belirten &Ouml;kmen, d&uuml;nya genelinde ve k&uuml;resel &ouml;l&ccedil;ekte, varlık fiyatlarında k&ouml;p&uuml;k oluşması ve biriken d&uuml;zeltme ihtiyacının kısa bir s&uuml;rede bu k&ouml;p&uuml;ğ&uuml; s&ouml;nd&uuml;rmesi ihtimalinin b&uuml;y&uuml;d&uuml;ğ&uuml;n&uuml; s&ouml;yledi. T&uuml;rkiye k&uuml;resel risk iştahındaki artışın yarattığı fırsatları ka&ccedil;ırmıştır T&uuml;rkiye nin k&uuml;resel risk iştahındaki artışın yarattığı fırsatları ka&ccedil;ırdığını vurgulayan &Ouml;kmen, şunları ifade etti: Gelişmekte olan ekonomiler başta olmak &uuml;zere d&uuml;nya genelinde riskli varlıklara y&ouml;nelik risk iştahındaki artış, gelişmekte olan ekonomiler ve T&uuml;rkiye ye dış kaynak temini i&ccedil;in zaman, yapısal reformlar i&ccedil;in fırsatı ve fiyat istikrarı i&ccedil;in esneklik imkanı sunmuş ancak T&uuml;rkiye bu fırsatları ka&ccedil;ırmış iyi kullanamamıştır. Ancak, T&uuml;rkiye nin şu anda &ouml;zellikle sermaye piyasaları, iş g&uuml;c&uuml; piyasaları, beşeri sermaye, enerji, kayıt dışılık alanları başta olmak &uuml;zere bir&ccedil;ok alanda yapısal reformlar s&uuml;recine girdiğini ve bu y&ouml;nl&uuml; &ccedil;alışmaların tekrar hızlandığını g&ouml;r&uuml;yoruz. Diğer taraftan T&uuml;rkiye hen&uuml;z politik istikrara odaklanma eksikliği i&ccedil;erisindedir.T&uuml;rkiye de b&uuml;y&uuml;me oranları d&uuml;şmekle birlikte esasen sağlam bir zemine oturmuştur. T&uuml;rkiye ekonomisine sermaye girişleri kesik kesik de olsa hala devam etmektedir. Ayrıca b&uuml;y&uuml;me trendleri d&uuml;şmekle beraber, istikrarlı bir zemine oturan b&uuml;y&uuml;me, k&uuml;resel sorunlara, i&ccedil; siyasi belirsizliklere, dış denge ve fiyat istikrarı sorunlarına karşın direncini korumaktadır. B&uuml;y&uuml;me y&uuml;zde 3,5-4 etrafındaki direnci korunurken, cari a&ccedil;ık sorunun ve fonlamanın bileşiminde iyileşme sağlanması, T&uuml;rkiye nin makro politika itibarını artırmış ve kırılganlıkları azaltmıştır. &Ouml;kmen, T&uuml;rkiye nin, d&uuml;ş&uuml;k b&uuml;y&uuml;me, imalat sanayinde moment kaybı, artan işsizlik, kronik enflasyon, risk algısında k&ouml;t&uuml;leşme gibi gelişmelerinin yanında, finansal piyasalarında g&uuml;&ccedil;lenen bir eğilimin, dış varlık ve y&uuml;k&uuml;ml&uuml;l&uuml;klerinde yeniden bir dengelenme i&ccedil;erisinde olduğunu ifade ederek, kısa vadeli fonların toplam fonlar i&ccedil;erisindeki payının d&uuml;şmeye başlamasının da T&uuml;rkiye a&ccedil;ısından &ouml;nemli bir pozitif başlık olduğunu kaydetti. T&uuml;rkiye piyasaları şu ana kadar mevcut istikrarını faiz seviyelerini y&uuml;kselterek korumuştur İş g&uuml;c&uuml; katılımındaki y&uuml;ksekliğin fırsata &ccedil;evrilememesinin, iş g&uuml;c&uuml;ne katılım hızına eşlik edecek şekilde istihdama katkı sunacak yeterlilikte bir b&uuml;y&uuml;mesinin olmamasının T&uuml;rkiye i&ccedil;in yeni bir risk unsuru olduğunu belirten &Ouml;kmen, &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n y&uuml;ksek bor&ccedil;luluğunun dış kırılganlık yaratmakla birlikte, kamu, bankalar ve reel sekt&ouml;r toplamına bakıldığında kısa vadeli pozisyon a&ccedil;ığının toplam a&ccedil;ığın olduk&ccedil;a az bir kısmını oluşturduğunu s&ouml;yledi.&Ouml;kmen, zorlaşan dış finansman koşullarında, bankacılık kesiminin sahip olduğu dayanıklılık ve k&uuml;resel rekabet g&uuml;c&uuml;yle, ekonominin dış kaynak temini s&uuml;recine etkili bi&ccedil;imde katkıda bulunduğunu aktararak, kamunun ise dış finansman konusunda &ouml;nemli bir politika alanına ve y&uuml;ksek manevra yeteneğine sahip olduğunu vurguladı.T&uuml;rkiye ekonomisi a&ccedil;ısından kısa d&ouml;nemde destekleyici g&ouml;r&uuml;nen dış konjonkt&uuml;r&uuml;n, orta-uzun vadede &ouml;nemli bir tehdit oluşturduğunu kaydeden &Ouml;kmen, T&uuml;rkiye de faiz politikalarının belirlenmesinde k&uuml;resel likidite koşulları ve Fed kararları temel belirleyici unsurdur. Ancak, zaman zaman bu kıstas unutulabilmektedir. T&uuml;rkiye piyasaları şu ana kadar mevcut istikrarını faiz seviyelerini y&uuml;kselterek korumuştur. T&uuml;rkiye g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; bu yılbaşındaki aşağı d&uuml;ş&uuml;şlere rağmen Merkez Bankası nın sıkı para duruşu ile istikrar y&ouml;n&uuml;nde dengelenmiştir değerlendirmesinde bulundu. AA

JCR/Ökmen: Fiyat balonları küresel krizin koşullarını hazırlıyor

JCR Eurasia Başkanı Ökmen, "Türkiye'de büyüme oranları düşmekle birlikte esasen sağlam bir zemine oturmuştur. Türkiye ekonomisine sermaye girişleri kesik kesik de olsa hala devam etmektedir" dedi

Öne Çıkanlar