Merkez bankalarının enflasyonla imtihanı 2019'da da sürecek

K&uuml;resel ekonomiye y&ouml;nelik bir&ccedil;ok belirsizlikle m&uuml;cadele edilen 2018 de, merkez bankalarının b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de enflasyon hedefini yakalamada sıkıntı yaşadığı, bu kapsamda fiyat istikrarını sağlamanın 2019 da da ana g&uuml;ndem olmaya devam edeceği g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı, para ve d&ouml;viz piyasalarına ilişkin d&uuml;zenleyici tedbirleri alma rol&uuml;ne sahip olan merkez bankaları, &uuml;lke ekonomilerinde kilit g&ouml;rev &uuml;stleniyor. Son yıllarda k&uuml;resel &ccedil;apta ekonomilerde g&ouml;r&uuml;len sorunlarla baş etmek i&ccedil;in d&uuml;zenleyici politikalarla devreye giren merkez bankalarının, finansal istikrarı sağlama konusundaki &ccedil;abaları, temel g&ouml;revleri olan enflasyon y&ouml;netiminin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;miş durumda bulunuyor. T&uuml;m bunlar merkez bankalarını, ekonomik anlamda stratejik bir noktaya taşımakla birlikte, k&uuml;resel ekonomide sınırların her ge&ccedil;en g&uuml;n kalkması ve izlenen politikaların domino etkisi yaratması, maj&ouml;r para birimlerini y&ouml;neten merkez bankalarının hamlelerinin &ouml;nemini artırıyor. Bu kapsamda, yaygın para birimlerini y&ouml;netmesi a&ccedil;ısından t&uuml;m d&uuml;nya piyasalarında etkin bir rol oynayan ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) politikaları yakından takip edilirken, İngiltere Merkez Bankası (BoE) ile Japonya Merkez Bankası (BoJ) adımları da piyasalara y&ouml;n verenler arasında yer alıyor. &Ouml;te yandan, ge&ccedil;en yıla bakıldığında, Fed in para politikalarında normalleşme adımlarına hız verdiği g&ouml;r&uuml;l&uuml;rken, merkez bankalarının b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de enflasyon hedefini yakalamada sıkıntı yaşadığı, bu kapsamda fiyat istikrarını sağlamanın 2019 da da ana g&uuml;ndem olmaya devam edeceği g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. - TCMB nin enflasyonla m&uuml;cadelesi s&uuml;recek T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın (TCMB) spek&uuml;latif kur atakları karşısında attığı adımların yakından takip edildiği 2018 de, banka, d&ouml;viz likiditesini artırıcı y&ouml;nde bir&ccedil;ok aksiyon aldı. Yıla 3,78 seviyelerinden başlayan dolar/TL nin, mayısta 4,9282 ye kadar y&uuml;kselmesi karşısında TCMB, piyasaya s&ouml;zl&uuml; m&uuml;dahalede bulunurken, ilk yarıda bir olağan&uuml;st&uuml; toplantı ger&ccedil;ekleştirdi. Bunlara ilave olarak, 2010 sonlarında devreye aldığı geniş faiz koridoru uygulamasını daha anlaşılır ve &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilir hale getiren banka, 1 Haziran dan itibaren para politikası &ccedil;er&ccedil;evesini sadeleştirdi. T&uuml;m bunlar sonucunda ilk yarıda ge&ccedil; likidite penceresi bor&ccedil; verme faiz oranı, ilk yarıda 500 baz puan artarak y&uuml;zde 17,75 seviyesine ulaştı. Ge&ccedil;en yılın ikinci yarısında bir kez daha piyasalara s&ouml;zl&uuml; m&uuml;dahalede bulunan TCMB, beklentilerin &uuml;zerinde, 625 baz puanlık faiz artırımı ger&ccedil;ekleştirerek g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir parasal sıkılaştırma kararı aldı. TCMB b&ouml;ylece, 2018 de faizlerde toplam 11,25 puanlık artırıma imza atarken, kurlardaki volatiliteyi d&uuml;ş&uuml;rmek ve spek&uuml;latif atakları p&uuml;sk&uuml;rtmek i&ccedil;in de &ouml;nemli aksiyonları devreye aldı. Bu yıl i&ccedil;in verilen mesajlarda, TCMB nin 2019 da da temel amacının fiyat istikrarını sağlama olacağı, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı parasal duruşun korunacağı belirtildi. &Ouml;te yandan, TCMB nin enflasyon beklentisi ge&ccedil;en yılın son enflasyon raporunda 2019 i&ccedil;in y&uuml;zde 15,2 ve 2020 i&ccedil;in y&uuml;zde 9,3 olarak belirlenmişti. - Trump ın ters d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; Fed e etkisi izlenecek Ge&ccedil;en yıla 3 faiz artırımı beklentisi ile başlayan Fed, bu artırımların ikisini 2018 in ilk yarısında ger&ccedil;ekleştirdi. Janet Yellen dan koltuğu ge&ccedil;en yılın şubat ayında devralan Jerome Powell, bankanın normalleşme adımlarına devam etti ve politika faizini mart ve haziranda ger&ccedil;ekleştirdiği toplantılarda 25 er baz puan y&uuml;kselterek y&uuml;zde 1,75-2,00 bandına &ccedil;ıkardı. Fed in 2018 in ikinci yarısında da faiz artırımlarına devam ettiği g&ouml;r&uuml;l&uuml;rken, yılın başında 3 olarak fiyatlanan faiz artırım beklentisi de 4 e &ccedil;ıktı. ABD Başkanı Donald Trump da Fed in faiz artırımları karşısında defalarca eleştirilerde bulunarak Beyaz Saray ın 1992 den bu yana Fed in para politikalarına ilişkin yorum yapmaktan ka&ccedil;ınması geleneğini ihlal etti. Banka, ge&ccedil;en yılın son toplantısını ger&ccedil;ekleştirdiği 19 Aralık ta faizleri 25 baz puan artırarak y&uuml;zde 2,25-2,50 bandına &ccedil;ıkarırken, b&ouml;ylece yılı toplamda 100 baz puan olmak &uuml;zere 4 faiz artırımıyla tamamladı. Bu yıl ise bankanın ilk yarıda faiz artırımlarına devam edeceği ancak ikinci yarıda bu adımlarına ara vereceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Fed in faiz artırımlarını duraklatmasına neden olacak gerek&ccedil;eler arasında ise ABD de etkisi azalan mali teşvik, ticaret savaşlarının ekonomiye yansıması ve ılımlı bir seviyeye ulaşan b&uuml;y&uuml;me ile enflasyon verileri g&ouml;steriliyor. Bununla birlikte bankanın projeksiyonları bu yıl i&ccedil;in 3 faiz artırımına işaret ediyor. Fed in faiz patikasında &ouml;nemli bir &ccedil;ıpa olan enflasyon tahmini, 2019 sonu i&ccedil;in y&uuml;zde 1,9 ve gelecek yıl i&ccedil;in y&uuml;zde 2,1 seviyesinde bulunurken, Trump ın bankaya eleştirileri ve uyguladığı ticaret politikalarının bankanın adımlarını ne şekilde etkileyeceği bu yılın g&uuml;ndeminde olacak. - ECB, 2019 da enflasyon ve faize odaklanacak ECB, 2018 in başlarında d&uuml;ş&uuml;k enflasyona y&ouml;nelik uyguladığı politikalarını devam ettirirken, aynı zamanda Brexit, İtalya krizi ve aşırı sağ akımların bazı &uuml;ye &uuml;lkelerde y&uuml;kselişinden kaynaklanan kaygılar yaşadı. 19 AB &uuml;lkesinden oluşan b&ouml;lge ekonomisinde, 2016 nın sonundan itibaren başlayan toparlanma s&uuml;reci daha da ilerleyerek yerini 2017 nin sonu itibarıyla ekonomik genişlemeye bıraktı. Ge&ccedil;en yıl ise ekonomik iyileşme devam ederken, işsizlik yavaş yavaş azaldı. Olumlu ekonomik g&ouml;stergelere karşın yıllık enflasyon 2018 in ilk aylarında ECB nin hedeflediği seviyenin altında kalırken, haziranda y&uuml;zde 2 ye ulaştı. Aralık 2018 de ise yıllık enflasyon, tekrar y&uuml;zde 2 nin altına inerek y&uuml;zde 1,6 olarak kayıtlara ge&ccedil;ti. ECB Başkanı Mario Draghi, en alt noktalardan y&uuml;kselmeye başladığından bu yana enflasyon konusunda temkinli davranıyor. Avro B&ouml;lgesi nde para politikasını y&uuml;r&uuml;tmekten sorumlu olan ECB, b&ouml;lgede fiyat istikrarını sağlamak i&ccedil;in y&uuml;zde 2 nin hemen altında ancak y&uuml;zde 2 ye yakın seviyede enflasyon hedeflerken, bu doğrultuda varlık alım programı ve d&uuml;ş&uuml;k faiz politikasını da kapsayan bazı tedbirler uyguladı. Her ne kadar Fed kadar para politikalarında normalleşme adımlarını hızlı bir şekilde atamasa da ECB, 2015 in mart ayında başlattığı varlık alım programını, Aralık 2018 itibarıyla sona erdirdi. ECB personelinin Aralık 2018 makroekonomik projeksiyonlarına g&ouml;re, Avro B&ouml;lgesi&rsquo;nde 2018 yılında y&uuml;zde 1,8, bu yıl 1,6 ve gelecek yıl da 1,7&rsquo;lik yıllık enflasyon bekleniyor. Yıl boyunca ekonominin genişleme s&uuml;recinde olduğuna işaret eden veriler ile gelecek yıl para politikalarında nasıl bir yol izleyeceği merak konusu olan ECB de, varlık alım programından &ccedil;ıkışın ardından enflasyon hedefinin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilirliğine ilişkin alınacak kararlar ve faiz politikasında muhtemel değişiklik 2019 un en &ouml;nemli g&uuml;ndem maddesi olarak &ouml;ne &ccedil;ıkıyor. - BoE nin g&ouml;z&uuml; Brexit sonrası s&uuml;re&ccedil;te Birleşik Krallık ın halk oylamasıyla AB den ayrılma kararı almasının ardından ekonomik dengelerin değiştiği İngiltere, 2018 de Theresa May h&uuml;k&uuml;metinin geleceği ve Brexit s&uuml;reci başta olmak &uuml;zere bir&ccedil;ok belirsizlikle karşı karşıya kaldı. S&ouml;z konusu belirsizlikler, İngiltere finansal piyasaları &uuml;zerinde baskı oluşturdu. Ge&ccedil;en yıl 8 kez toplanan ve politika faizinde ilk değişiklik kararını ağustosta alan BoE, para politikası faizini 25 baz puan artırarak y&uuml;zde 0,75 e &ccedil;ıkardı. Bankanın varlık alım hedefini değiştirmeyerek 435 milyar sterlin seviyesinde bırakmasına karşın faizlerde artırıma gitmesi, normalleşme yolunda atılan en b&uuml;y&uuml;k adım olarak g&ouml;sterildi. BoE, ağustos toplantısı sonrası başta Brexit s&uuml;recindeki belirsizlikler olmak &uuml;zere ekonomisini baskılayan bir&ccedil;ok fakt&ouml;r nedeniyle 2018 de para politikasında başka aksiyon alamadı. İngiltere nin 29 Mart ta AB den resmen &ccedil;ıkması, ge&ccedil;iş s&uuml;recinin ise bu tarihten 31 Aralık 2020 ye kadar devam etmesi bekleniyor. Bu nedenle bu yıl BoE nin atacağı politika adımlarında, Brexit s&uuml;recinin yine &ouml;ne &ccedil;ıkması bekleniyor. &Ouml;te yandan, BoE, enflasyon gelişmelerini de yakından takip ediyor. Halen y&uuml;zde 2 lik hedefin &uuml;zerinde seyreden enflasyon i&ccedil;in bankanın &ouml;ng&ouml;r&uuml;leri, 2019 son &ccedil;eyreği itibarıyla y&uuml;zde 2,2 ve gelecek yıl sonu i&ccedil;in de y&uuml;zde 2 civarında bulunuyor. - BoJ Uzun s&uuml;redir deflasyon ile m&uuml;cadele eden ve bu kapsamda parasal tabanın yıllık 80 trilyon yen artırılması programını uygulayan BoJ, 2018 de enflasyon a&ccedil;ısından yine hedeflerine ulaşamadı. Ge&ccedil;en yıl y&uuml;zde 2 lik enflasyon hedefine 2019 da ulaşılacağı beklentisiyle başlayan BoJ, yıl i&ccedil;inde yaptığı revizelerle 2020 ye kadar bu hedefin altında kalınacağına işaret etti. Mevcutta bankanın enflasyon beklentisi 2019 mali yılı i&ccedil;in y&uuml;zde 1,9 ve 2020 mali yılı i&ccedil;in de y&uuml;zde 2 d&uuml;zeyinde bulunuyor. T&uuml;ketim vergisi artırımının etkileri hari&ccedil; tutulduğunda ise enflasyonun 2019 da y&uuml;zde 1,4 ve 2020 de y&uuml;zde 1,5 d&uuml;zeyinde ger&ccedil;ekleşeceği tahmin ediliyor. &Ouml;te yandan, BoJ, ge&ccedil;en yıl faizlerde ve varlık alım politikasında değişiklik yapmamasına karşın temmuz ayındaki toplantısında varlık alımlarında esnek yapıya ge&ccedil;ti. Bankanın bu yıl da en b&uuml;y&uuml;k savaşını y&uuml;zde 2 lik enflasyona ulaşma s&uuml;resini kısaltma doğrultusunda vereceği g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. AA

Merkez bankalarının enflasyonla imtihanı 2019'da da sürecek

Küresel ekonomiye yönelik birçok belirsizlikle mücadele edilen 2018'de, merkez bankaları büyük ölçüde enflasyon hedefini yakalamada sıkıntı yaşarken, bu kapsamda fiyat istikrarını sağlamanın 2019'da da ana gündem olmaya devam etmesi bekleniyor

Öne Çıkanlar