Tahsilat Genel Tebliği'nde değişikliğe gidildi

"5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"la yapılmış olan düzenlemeler, Anayasa Mahkemesinin konuya ilişkin iptal kararı gereğince, 6 Haziran 2008 tarihinden itibaren doğan ve ödenmesi gereken amme alacakları için uygulanacak.

Anayasa Mahkemesi'nin maddenin iptaline ilişkin kararının gerekçesinde, 5766 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten önceki dönemlere ilişkin amme alacaklarının ödenmesine dair ikincil sorumluluk düzenlemelerinde alacağın doğduğu tarihteki düzenlemelerin esas alınması gerektiği belirtildiğinden, limited şirketlerin söz konusu kanunun yayımlandığı 6 Haziran 2008 tarihinden önceki zamanlara ilişkin borçlarından sorumlu tutulacak ortakların tespitinde alacağın doğduğu dönem esas alınacak.

Diğer taraftan, Anayasa Mahkemes'inin söz konusu kararı gereğince, 5766 sayılı Kanunla, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun ilgili maddesine eklenen hükmü, 6 Haziran 2008 tarihinden itibaren yapılan hisse devirleri esas alınarak uygulanacak.

- Anonim şirketlerinin amme borçları-

Anonim şirketlerde şirketi temsil salahiyetinin murahhas üye veya üyeler ile müdür olarak "üçüncü kişilere" bırakıldığının anlaşılması halinde amme alacağının bunlardan takip ve tahsiline gidilmesi, bu durumda diğer yönetim kurulu üyeleri hakkında işlem yapılmayacak. Şirket esas sözleşmesinde bu şekilde bir görevlendirmeye ilişkin herhangi bir kayıt bulunmaması halinde, ilgili kanunlar göz önüne alınacak ve yönetimde bulunan tüm üyelerin müşterek ve müteselsil sorumlulukları dikkate alınarak haklarında işlem yapılacak.

Diğer taraftan, Yeni Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girdiğinden amme alacağının ödenmesinden müşterek ve müteselsil sorumluluğu bulunan kanuni temsilcilerin tespitinde amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği tarihte yürürlükte bulunan ilgili kanun hükümleri dikkate alınacak. Asıl amme borçlusunun 5766 sayılı Kanunun yayımlandığı 6 Haziran 2008 tarihinden önceki zamanlara ilişkin borçlarından sorumlu tutulacak kanuni temsilcilerin tespitinde alacağın doğduğu dönem esas alınacak.

- Maden, silah ve tüfek ruhsatnamelerine ilişkin işlemler-

Yeni düzenlemeye göre, 1 Kasım 2013 tarihinden itibaren, hak sahipleri ve ilgililer için bin liranın üzerinde yapılacak ödemeler sırasında bakanlığa bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranacak.

Öte yandan maden arama ruhsatnamesinin verilmesi, bu ruhsatnamelerin birleştirilmesi, devir ve intikallerine, maden işletme ruhsatnamesinin verilmesi, bu ruhsatnamelerin birleştirilmesi, süresinin uzatılması, devir ve intikallerine, işletme iznine ilişkin işlemler sırasında bu zorunluluk aranmayacak.

Silah taşıma ve bulundurma vesikaları ile yivsiz tüfek ruhsatnameleri talepleri üzerine yapılacak işlemler sırasında ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun ilgili maddesi gereğince haczedilemeyen ödemelerde de vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge istenmeyecek.

Maden arama ruhsatnamesinin verilmesi, bu ruhsatnamelerin birleştirilmesi, devir ve intikalleri veya maden işletme ruhsatnamesinin verilmesi, bu ruhsatnamelerin birleştirilmesi, süresinin uzatılması, devir ve intikalleri ya da işletme izninin verilmesi sırasında işlemi yapan kamu kurum ve kuruluşları bu belgeleri vermeden önce vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge arayacaklar. Tebliğ ile belirlenen tutarın üzerinde vadesi geçmiş borç bulunması halinde talep edilen ruhsatname verilmeyecek.

Ancak, borçlunun tahsil dairesine olan borçlarını ödemesi veya sair sebeplerle, ruhsatın verilmesini engelleyen durumun kalkması üzerine, yeni alacağı belgeye göre ruhsatı verecek kamu kurum ve kuruluşlarınca gerekli işlem yapılabilecek. Bu durum, silah taşıma ve bulundurma vesikaları ile yivsiz tüfek ruhsatnameleri talepleri üzerine yapılacak işlemler sırasında da geçerli olacak.

Vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramadan ödeme veya işlemleri yapan kurum ve kuruluşlara, borçlunun bağlı bulunduğu takibe salahiyetli tahsil dairesince idari para cezası tatbik edilecek. Söz konusu idari para cezası, bu yıl için 2 bin 928 lira olarak uygulanacak.

Vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramadan ödeme veya işlemleri yapan kurum ve kuruluşlara, her bir ödeme veya işlem için ayrı ayrı olmak üzere belgenin aranılması gereken yılda uygulanacak olan idari para cezası tutarı esas alınarak idari para cezası verilecek. Verilen idari para cezasının, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekecek. İdari para cezasına karşı tebliğ tarihini takip eden 30 gün içinde idare mahkemesinde dava açılması mümkün olacak.

Hacze konu olaylarda, yurt çapında mal varlığı araştırması elektronik ortamda gerçekleştirilebilecek.

Maliye Bakanlığının "Tahsilat Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ"i Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, devlete ait olup ilgili kanunlar kapsamına giren amme alacakları ile bunlara ait zam ve cezalarını ödeme emrinin tebliğ tarihini takip eden 7 gün içerisinde ödemeyen ya da kanun hükümleri uyarınca hakkında bu alacaklar nedeniyle ihtiyati haciz kararı alınan amme borçlusunun yurt dışına çıkışını yasaklayan hüküm yürürlükten kaldırıldı.

Karar ve ilam harçlarının peşin ödenmesi gereken kısmından bakiye kalan tutarların ödeme zamanı mahkeme kararının ilgilisine tebliğinden itibaren 1 ay olarak belirlenmiş olduğundan, mahkemelerce vergi dairelerine gönderilen yazılarda belirtilen tebligat tarihi esas alınarak hesaplanacak 1 aylık sürenin bitim tarihi, bu alacakların vade tarihi olarak kabul edilecek. Ödeme süresi içerisinde ödenmeyen karar ve ilam harçlarının takibine ilgili kanun maddesine göre düzenlenecek ödeme emrinin tebliği ile başlanılacak ve vade tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için gecikme zammı hesaplanacak.

Diğer taraftan, karar ve ilam harcının ödenmemiş olması ilgiliye ilam verilmesine engel teşkil etmediğinden, söz konusu harcın tahsiline ilişkin bilginin ilgili mahkemeye bildirilmesi gerekmeyecek.

Tescili zorunlu olup da kanuni şekilde ve süresi içinde tescili istenmemiş olan veya Yeni Türk Ticaret Kanunundaki şartlara uymayan bir konuya ilişkin kesilen idari para cezaları hakkında Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanacak.

Özel kanunlarında ödeme yeri gösterilmemiş amme alacaklarının, borçlunun ikametgahının bulunduğu yer tahsil dairesine ödenmesi gerekecek. Ancak, söz konusu kanunlarda ödeme yeri gösterilmiş olsun ya da olmasın borçlunun alacaklı tahsil dairesindeki hesabını bildirmek suretiyle diğer tahsil dairelerine de ödeme yapması mümkün olacak.

- PTT tahsilat yapabilecek-

Erişme kontrollü karayollarından kaçak geçiş yapanlara uygulanan geçiş ücreti ve idari para cezaları dışındaki devlete ait alacaklardan "vergi dairelerince tahsil edilenlerin PTT'ye bağlı birimler aracılığıyla tahsil edilmesine yetki verildiği takdirde" yetki verilen amme alacakları da söz konusu birimler tarafından tahsil edilebilecek.

- Tecil faizinin hesaplanması-

Tecil edilen amme alacağının bir kısmının gecikme zammı uygulanabilecek, bir kısmının da gecikme zammı uygulanamayacak alacaklardan oluşması ve bu tür tecillerin ihlal edilmiş olması halinde, ödenen tecil faizlerinden, gecikme zammı uygulanabilecek alacağa isabet eden kısmına ilişkin hesaplama yeniden düzenlendi.

Buna göre, vergi aslına isabet eden tecil faizi hesaplanırken, ödenen vergi aslı tutarı ile tahsil edilen tecil faizi çarpılarak, tahsil edilen toplam borç tutarına bölünecek.

Yeni düzenleme kapsamında tecil salahiyetini kullanacak ve bu salahiyeti devredecek olan makamlar; tecil edilecek amme alacaklarını tür ve tutar olarak belirlemeye, amme borçlusunun faaliyetine devam edip etmediğini esas alarak tecil edilecek alacakları tespit etmeye, tecilde taksit zamanlarını ve diğer şartları tayin etmeye ayrıca ilgili kanuna göre doğal afetler nedeniyle ilan edilen mücbir sebep hali kapsamındaki amme borçlularının, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihe kadar ödemeleri gereken amme borçları ile mücbir sebep nedeniyle ödeme süreleri ertelenen amme borçlarını faiz alınmaksızın veya yürürlükteki faiz oranından daha düşük faiz oranıyla tecil etmeye yetkili olacak.

Söz konusu makamlarca, Maliye Bakanlığı tarafından doğal afet nedeniyle mücbir sebep halinin varlığı ilan edilen hallerde, tanınan yetki çerçevesinde, amme alacakları faiz alınmaksızın veya yürürlükteki faiz oranından daha düşük faiz oranıyla tecil edilebilecek.

- Mal varlığı araştırması elektronik ortamda yapılabilecek-

Hacze konu olaylarda mal varlığı araştırmasının elektronik ortamda yapılabilmesi durumunda takip konusu tüm amme alacakları için tutar sınırı olmaksızın yurt çapında mal varlığı araştırması elektronik ortamda gerçekleştirilecek.

Alacaklı tahsil daireleri, haciz bildirisi düzenlenmek suretiyle haczedilebilecek mallardan elektronik ortamda araştırması yapılabilecek olanları, elektronik ortamda araştıracak, yetki alanlarına bağlı kalmaksızın doğrudan haciz bildirisi tebliğ etmek suretiyle haczedebilecek. Bu mallar için ayrıca yazılı ortamda mal varlığı araştırması yapılmayacak.

Maliye Bakanlığına bağlı tahsil daireleri, haciz bildirisi düzenlenmek suretiyle haczedilebilecek mallardan elektronik ortamda haczi mümkün olanları yetki alanlarına bağlı kalmaksızın, elektronik ortamda haciz bildirilerinin tebliği ile ilgili kurulan sisteme göre, doğrudan ya da elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla haciz bildirisi tebliğ etmek suretiyle haczedebilecek.

Haciz bildirileri alacaklı tahsil dairelerince veya alacaklı dairenin bulunduğu ilde bu konuda görevlendirilmiş dairelerce doğrudan ilgili idareye tebliğ edilecek.

Diğer taraftan, alacaklı tahsil dairelerince, bankalar ve Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ nezdindeki hak ve alacakların haczi için düzenlenen ve elektronik ortamda tebliğ edilen haciz bildirileri, bakanlık ile bu konuda protokol yapmamış bankalara, amme borçlusu sayısı sınırlaması olmaksızın bir yazı ekinde liste şeklinde bildirilecek.

Amme borçlusunun PTT'ye bağlı birimler nezdindeki posta çeki hesaplarında yer alan varlıklarının, ülke genelinde tek bir merkezden sorgulanması mümkün olduğundan, bu varlıkların araştırılması alacaklı tahsil dairesinin bulunduğu yerdeki PTT merkezine haciz bildirisinin tebliği suretiyle yapılacak. Söz konusu bilgilere elektronik ortamda ulaşılabilmesi halinde gerekli araştırma elektronik ortamda yapılacak, tespit edilen varlıklar alacaklı tahsil dairelerince doğrudan haciz bildirisi düzenlenmek suretiyle haczedilebilecek. PTT ile ilgili kanun maddesine istinaden protokol yapılarak posta çeki hesaplarında yer alan varlıkların haczi için düzenlenen haciz bildirilerinin elektronik ortamda tebliğinin sağlanması durumunda elektronik ortamda tebligat yapılarak cevapları elektronik ortamda alınacak.

Amme borçlusu adına kayıtlı gayrimenkullere yönelik mal varlığı araştırmaları, tapu sicil müdürlüklerine haciz bildirisinin tebliği suretiyle gerçekleştirilecek. Bu kayıtlara elektronik ortamda ulaşılabilmesi durumunda mal varlığı araştırması elektronik ortamda yapılacak ve tespit edilen gayrimenkul kayıtlarına haciz konulmak üzere alacaklı tahsil dairesince tanzim edilen haciz bildirileri ilgili tapu sicil müdürlüğüne doğrudan tebliğ edilecek.

Maliye Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokol çerçevesinde sicil kayıtlarındaki bilgilere elektronik ortamda ulaşıldığından, bakanlığa bağlı tahsil daireleri tarafından, amme borçlusuna ait gayrimenkullere yönelik mal varlığı araştırmaları elektronik ortamda yapılacak.

Motorlu taşıtların haczi için düzenlenen haciz bildirilerinin elektronik ortamda tebliğ edilmesi, elektronik ortamda motorlu taşıtların sicillerine erişilerek haciz konulabilmesi halinde trafik şube veya bürolarından yazılı ortamda mal varlığı araştırması yapılmayacak.

Borçlunun sahip olduğu iş makinelerinin tescil kayıtlarındaki bilgilere elektronik ortamda ulaşılabilmesi halinde araştırmalar elektronik ortamda yapılacak ve tespit edilen iş makinelerinin kayıtlarına haciz konulmak üzere alacaklı tahsil dairesince tanzim edilen haciz bildirileri ilgili odalara doğrudan tebliğ edilecek. Aynı uygulama borçlu adına kayıtlı hava ve deniz araçları için de geçerli olacak.

Amme borçlusunun menkul ve gayrimenkulleri dışında sahip olabileceği patent, marka, tasarım veya telif hakkı ya da maden işletme, radyo ve televizyon yayın hakkı gibi haklarına yönelik mal varlığı araştırmaları faaliyetleri nedeniyle bu haklara sahip olabilecek amme borçluları ile bu haklara sahip oldukları yönünde bilgi edinilen amme borçluları için yapılacak. Bu konuda yapılacak araştırma, alacaklı tahsil dairelerince doğrudan hakların kayıtlarının tutulduğu yerlere haciz bildirilerinin tebliği suretiyle gerçekleştirilecek.

Haciz varakalarının yetkili makam, yetki devri halinde devrolunan makam tarafından Elektronik İmza Kanununa göre alınmış elektronik imza kullanılmak suretiyle imzalanması mümkün olduğundan, elektronik imza ile onaylanmış haciz varakaları alacaklı tahsil dairelerinin mührü ile mühürlenecek.

Bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlere nafaka alacaklılarının hakları saklı kalmak üzere haciz uygulanabilecek.

Maliye Bakanlığının "Tahsilat Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ"i Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, Bireysel Emeklilik ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamındaki bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlere, nafaka alacaklılarının hakları saklı kalmak üzere, haciz uygulanabilecek.

Haciz işlemi, henüz emeklilik hakkı kazanmamış olanların sistemde bulundukları ay sayısı ile haciz tarihinde geçerli brüt asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarının üzerindeki kısmına; emeklilik hakkı kazanarak yıllık gelir sigortası çerçevesinde kendilerine maaş bağlanan veya hazırlanan bir program çerçevesinde düzenli ödeme yapılanların ise bu şekildeki ödemelerin aylık ödemeye isabet eden miktarının aylık brüt asgari ücret tutarının üzerinde kalan kısmına uygulanacak.

Katılımcıların bireysel emeklilik sisteminden ayrılmaları halinde, sistemden alacakları tutarın, haczini engelleyen bir düzenleme bulunmadığından, amme alacağını karşılayacak kadar kısmının haczedilmesi mümkün olmayacak.

Diğer taraftan, bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat veya maluliyet nedeniyle ayrılanların devlet katkısı hesabındaki, hesabın tamamına hak kazanacağı, devlet katkısı hesabındaki tutarlardan hak kazanılan tutarlar sistemden ayrılma veya emeklilik durumunda katılımcıya ödeneceği dikkate alındığında hak kazanılma tarihlerinden önce emeklilik hesabında yer alan devlet katkısı tutarları haczedilemeyecek.

- Menkul malların haczi-

Maliye Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen amme alacaklarında tutara bakılmaksızın, Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen amme alacaklarında 50 bin lira ve üzeri için, il özel idareleri ve belediyelere ait amme alacaklarında ise 10 bin lira ve üzeri için tanzim edilen haciz bildirileri bankaların genel müdürlüklerine tebliğ edilecek.

Elektronik ortamda haciz bildirisi tebliğ sistemine dahil olan banka genel müdürlükleri ile Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ'ye elektronik ortamda tebliğ edilen haciz bildirileri, sisteme dahil olmayan banka genel müdürlüklerine bir haciz bildirisi ekinde liste olarak posta yoluyla tebliğ edilecek. Elektronik ortamda haciz bildirisi tebliği sistemine dahil olan banka genel müdürlükleri ve şubeleri ile Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ'ye zorunlu olmadıkça (çok ivedilik taşıyan durumlar ile sistemin işletilememesi hali) haciz bildirileri posta yoluyla veya memur eliyle tebliğ edilmeyecek.

Diğer taraftan alacaklı amme idarelerinin Maliye Bakanlığı'nın (Gelir İdaresi Başkanlığının) uygun görüşünü de almak suretiyle, PTT ile yapacakları anlaşmalar çerçevesinde, elektronik imza ya da şifre kullanılmak suretiyle haciz bildirilerini elektronik ortamda anılan kuruma tebliğ etmeleri ve elektronik ortamda cevaplarını almaları, elektronik ortamda tebliğ edilecek haciz bildirilerinde birden fazla amme borçlusu için tebligat yapmaları ve cevaplarını almaları mümkün olacak. Aynı uygulama gayrimenkul ve gemilerin haczi için de gerçekleştirilebilecek.

Yeni düzenlemeye göre, kanun kapsamındaki amme alacaklarına ilişkin tahsil zaman aşımı, iflas ertelemesi süresince işlemeyecek.

AA