TCMB toplantı özeti: Fiyat istikrarına yönelik riskler sürüyor

T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 13 Aralık ta ger&ccedil;ekleştirilen yılın son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının &ouml;zetini yayınladı. İ&ccedil; talep zayıflığının enflasyonda yavaşlamayı desteklediği belirtilen toplantı &ouml;zetinde, fiyat istikrarına y&ouml;nelik risklerin s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml; ifade edildi. Maliyet unsurlarının enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; &uuml;zerinde risk oluşturduğu s&ouml;ylendi. Kurul, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde belirgin bir iyileşmeye kadar sıkı duruşu koruyacak. ifadesi yer alan toplantı &ouml;zetinde, ihtyia&ccedil; duyulması durumunda ek sıkılaştırmanın yapılabileceğinin altı &ccedil;izildi. &Ouml;zette, son d&ouml;nemdeki verilerin dengelenme eğilimi g&ouml;sterdiği ifade edildi. Merkez Bankası nın internet sitesinde bulunan toplantı &ouml;zeti şu şekilde: Para Politikası Kurulu Toplantı &Ouml;zeti Toplantı Tarihi: 13 Aralık 2018 Enflasyon Gelişmeleri 1. Kasım ayında t&uuml;ketici fiyatları y&uuml;zde 1,44 oranında azalmış, yıllık enflasyon 3,62 puan gerileyerek y&uuml;zde 21,62 olmuştur. Bu d&ouml;nemde yıllık enflasyon t&uuml;m alt gruplarda d&uuml;ş&uuml;ş kaydetmiştir. Temel mal grubu enflasyonunda g&ouml;zlenen gerilemede dayanıklı t&uuml;ketim mallarındaki ge&ccedil;ici vergi indirimlerinin etkisi &ouml;ne &ccedil;ıkmıştır. Bu d&ouml;nemde enerji fiyatları uluslararası petrol fiyatlarındaki d&uuml;ş&uuml;ş ve T&uuml;rk lirasındaki değer kazancına bağlı olarak gerilemiştir. Bu gelişmeler doğrultusunda, &ccedil;ekirdek g&ouml;stergelerin yıllık enflasyonu ve ana eğiliminde d&uuml;ş&uuml;ş izlenmiştir. &Ouml;zetle, Kasım ayında t&uuml;ketici fiyatlarında vergi indirimleri, T&uuml;rk lirasındaki değer kazancı ve petrol fiyatlarındaki d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n etkilerinin yanı sıra iktisadi faaliyetteki zayıflamaya bağlı olarak talep y&ouml;nl&uuml; etkiler de g&ouml;zlenmiştir. 2. Gıda ve alkols&uuml;z i&ccedil;ecekler grubu yıllık enflasyonu Kasım ayında 3,60 puanlık bir d&uuml;ş&uuml;şle y&uuml;zde 25,66&rsquo;ya gerilemiş, bu gelişmede taze meyve-sebze fiyatlarına bağlı olarak gerileyen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olmuştur. İşlenmiş gıda grubunda ise bir s&uuml;redir y&uuml;ksek seyreden fiyat artışları bu d&ouml;nemde yavaşlamıştır. 3. Enerji grubunda fiyatlar y&uuml;zde 0,71 oranında azalmış ve yıllık enflasyon 4,08 puan gerileyerek y&uuml;zde 25,35 olmuştur. Bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki d&uuml;ş&uuml;ş ve T&uuml;rk lirasındaki değerlenme etkili olmuştur. Aralık ayına ilişkin &ouml;nc&uuml; veriler akaryakıt fiyatlarından t&uuml;ketici enflasyonuna gelen desteğin g&uuml;&ccedil;lenerek devam ettiğine işaret etmektedir. 4. Temel mal grubu yıllık enflasyonu Kasım ayında 7,46 puan azalarak y&uuml;zde 26,89&rsquo;a gerilemiştir. Bu d&uuml;ş&uuml;şte ge&ccedil;ici vergi indirimleri ve bu indirimlerin ge&ccedil;tiğimiz aylarda fiyatlara y&uuml;ksek oranda yansıtılmasına bağlı olarak gerileyen dayanıklı mal grubu fiyatları &ouml;ne &ccedil;ıkmıştır. Bu d&ouml;nemde giyim fiyatlarındaki artış oranı, tarihsel olarak g&ouml;zlenen d&ouml;nemsel artışların &ouml;nemli &ouml;l&ccedil;&uuml;de altında ger&ccedil;ekleşmiştir. Diğer temel mallarda ise gecikmeli d&ouml;viz kuru etkilerinin zayıflayarak s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml; g&ouml;zlenmiştir. Bu gelişmelerle birlikte, Kasım ayında temel mal grubu enflasyonundaki d&uuml;ş&uuml;şte b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de ge&ccedil;ici vergi indirimlerinin etkisi izlenmiş; T&uuml;rk lirasındaki değer kazancı ve i&ccedil; talepteki zayıflama enflasyondaki yavaşlamayı destekleyen diğer unsurlar olmuştur. 5. Hizmet grubu enflasyonu 0,09 puan d&uuml;ş&uuml;şle y&uuml;zde 14,67&rsquo;ye gerilemiştir. Yıllık enflasyon kira ve ulaştırma hizmetlerinde gerilerken haberleşme, lokanta-otel ve diğer hizmet gruplarında yataya yakın seyretmiştir. Gıda ve akaryakıt fiyatları gibi maliyet unsurlarındaki gelişmeler yemek ve ulaştırma hizmetleri enflasyonunu olumlu etkilemiş, i&ccedil; talep koşullarındaki zayıflama hizmet enflasyonu genelindeki yavaşlamayı desteklemiştir. Enflasyonu Etkileyen Unsurlar 6. Gayri Safi Yurt İ&ccedil;i Hasıla (GSYİH) 2018 yılının &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; &ccedil;eyreğinde d&ouml;nemlik y&uuml;zde 1,1 oranında daralırken, yıllık y&uuml;zde 1,6 oranında artış kaydetmiştir. İktisadi faaliyetteki yavaşlama yurt i&ccedil;i talep kaynaklı olmuş, gerek t&uuml;ketim gerekse yatırım harcamaları bir &ouml;nceki &ccedil;eyreğe kıyasla d&uuml;ş&uuml;ş kaydetmiştir. Bu d&ouml;nemde kamu kesimi de t&uuml;ketim kanalıyla d&ouml;nemlik b&uuml;y&uuml;meyi sınırlamıştır. Yurt i&ccedil;i talebe bağlı olarak ithalatta g&ouml;zlenen sert d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n yanında mal ihracatı ve turizm talebindeki g&uuml;&ccedil;l&uuml; seyir neticesinde net ihracat d&ouml;nemlik ve yıllık b&uuml;y&uuml;meye y&uuml;ksek bir katkı yaparak iktisadi faaliyetteki daralmayı sınırlamıştır. 7. Son d&ouml;nemde a&ccedil;ıklanan veriler ekonomideki dengelenme eğiliminin belirginleştiğini g&ouml;stermektedir. İktisadi faaliyetteki yavaşlama yurt i&ccedil;i talep kaynaklı olarak devam etmektedir. Buna ilaveten, enflasyondaki hızlı y&uuml;kselişle birlikte reel gelirde g&ouml;zlenen d&uuml;ş&uuml;ş yurt i&ccedil;i talebi sınırlamaktadır. İhracat ve turizm bağlantılı faaliyet kollarına ilişkin g&ouml;r&uuml;n&uuml;m nispeten olumlu seyretmekle birlikte, sekt&ouml;rler genelinde istihdam ve yatırım duruşu zayıflamaktadır. 8. Son d&ouml;nemde k&uuml;resel b&uuml;y&uuml;me g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ndeki kısmi yavaşlama sinyallerine rağmen dış talep g&uuml;c&uuml;n&uuml; korumaktadır. Yurt i&ccedil;i talepteki yavaşlamaya bağlı olarak firmaların dış piyasalara y&ouml;nelme eğilimi ve pazar &ccedil;eşitlendirme esnekliği mal ihracatını desteklemekte; canlı seyreden turizm talebiyle birlikte dış dengedeki iyileşme hızlı bir şekilde devam etmektedir. Diğer taraftan, &ouml;zellikle t&uuml;ketim ve yatırım malları kaynaklı olarak, ithalattaki hızlı d&uuml;ş&uuml;ş eğiliminin devam etmesiyle cari denge Ağustos - Ekim d&ouml;neminde tarihsel y&uuml;ksek seviyelerde fazla vermiştir. Cari dengedeki hızlı iyileşmenin &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde de devam etmesi beklenmektedir. Bu &ccedil;er&ccedil;evede, net ihracatın son &ccedil;eyrekte b&uuml;y&uuml;meye katkısının devam edeceği ve iktisadi faaliyetteki zayıflamayı kısmen sınırlayacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmektedir. Kurul, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde mal ve hizmet ihracatının b&uuml;y&uuml;meye g&uuml;&ccedil;l&uuml; desteğinin s&uuml;receğini, i&ccedil; talepteki yavaşlamaya bağlı olarak ithalat talebindeki d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n cari dengeyi olumlu etkilemeye devam edeceğini not etmiştir. 9. İşg&uuml;c&uuml; piyasası verileri, ekonominin yurt i&ccedil;i talep kaynaklı olarak yavaşlamaya devam ettiği y&ouml;n&uuml;ndeki değerlendirmeleri teyit etmektedir. Yılın &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; &ccedil;eyreğinde, inşaat istihdamı gerilerken, hizmet ve sanayi sekt&ouml;rlerinde dış ticaret bağlantısı nispeten g&uuml;&ccedil;l&uuml; faaliyet kolları ile kamu sekt&ouml;r&uuml; istihdama olumlu katkı yapmaya devam etmiştir. Para Politikası ve Riskler 10. K&uuml;resel iktisadi faaliyet, dış talep a&ccedil;ısından olumlu seyrini s&uuml;rd&uuml;rmekle birlikte, bir miktar yavaşlamıştır. Dış ticarette artan korumacılık eğilimleri k&uuml;resel ekonomi politikalarına y&ouml;nelik belirsizliği artırarak &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nem k&uuml;resel b&uuml;y&uuml;me g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ne ilişkin aşağı y&ouml;nl&uuml; riskleri belirginleştirmiştir. K&uuml;resel iktisadi faaliyetteki yavaşlama, başta Euro B&ouml;lgesi olmak &uuml;zere, b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de gelişmiş &uuml;lkeler kaynaklı olarak ger&ccedil;ekleşmiştir. 2019 yılına ilişkin tahminler de, b&uuml;y&uuml;k oranda zayıf dış ticaret g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ne bağlı olarak, k&uuml;resel b&uuml;y&uuml;me g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml;n bir &ouml;nceki d&ouml;neme kıyasla bir miktar zayıfladığına işaret etmektedir. Buna ilaveten, İngiltere&rsquo;nin Avrupa Birliği&rsquo;nden &ccedil;ıkış s&uuml;recine dair gelişmeler Avrupa B&ouml;lgesi&rsquo;nde gerek iktisadi faaliyet gerekse finansal piyasalar &uuml;zerindeki belirsizlikleri canlı tutmaktadır. 11. Zayıflayan k&uuml;resel iktisadi faaliyete karşın, k&uuml;resel enflasyon gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan &uuml;lkeler kaynaklı olarak artmıştır. S&ouml;z konusu artışta, başta petrol olmak &uuml;zere 2018 yılının ilk &uuml;&ccedil; &ccedil;eyreğinde y&uuml;ksek seyreden enerji fiyatları belirleyici olmuştur. Son d&ouml;nemde petrol fiyatlarında gerek arz gerekse talep kaynaklı olarak &ouml;nemli bir d&uuml;ş&uuml;ş g&ouml;zlenmiştir. Bu gerilemenin gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerin enflasyon seviyelerinde d&uuml;ş&uuml;r&uuml;c&uuml; y&ouml;nde etkili olması beklenmektedir. &Uuml;cretler tarafında ise, bazı b&uuml;y&uuml;k gelişmiş &uuml;lkelerde tarihi d&uuml;ş&uuml;k seviyelere gerileyen işsizlik oranları k&uuml;resel enflasyon &uuml;zerinde &uuml;cret kaynaklı yukarı y&ouml;nl&uuml; riskleri canlı tutmaktadır. 12. 2019 yılına ilişkin k&uuml;resel b&uuml;y&uuml;me g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ndeki g&ouml;reli zayıflamaya ve enerji fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak gelişmiş &uuml;lkeler para politikası duruşundaki normalleşme beklentileri bir &ouml;nceki d&ouml;neme kıyasla daha ılımlı seyretmektedir. Bu g&ouml;r&uuml;n&uuml;m gelişmekte olan &uuml;lkelere y&ouml;nelen portf&ouml;y akımları a&ccedil;ısından daha olumlu bir g&ouml;r&uuml;n&uuml;m arz etmekle birlikte, k&uuml;resel ekonomi politikalarına ilişkin belirsizliklerin artmış olması risk iştahını olumsuz etkileyerek portf&ouml;y akımları &uuml;zerinde aşağı y&ouml;nl&uuml; risk oluşturabilecektir. 13. İthal girdi maliyetleri ve i&ccedil; talep gelişmelerine bağlı olarak enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde bir miktar iyileşme g&ouml;zlenmekle birlikte fiyat istikrarına y&ouml;nelik riskler devam etmektedir. Enflasyonun ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu y&uuml;ksek seviyeler ile maliyet unsurlarının seyrine ilişkin belirsizlikler &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nem enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; &uuml;zerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. Bu &ccedil;er&ccedil;evede Kurul, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı parasal duruşun korunmasına karar vermiş ve politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını y&uuml;zde 24 d&uuml;zeyinde sabit tutmuştur. 14. Merkez Bankası fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki b&uuml;t&uuml;n ara&ccedil;ları kullanmaya devam edecektir. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları, para politikası kararlarının gecikmeli etkileri, maliye politikasının dengelenme s&uuml;recine vereceği katkı ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiya&ccedil; duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir. 15. Para politikası duruşu oluşturulurken, maliye politikasına dair esas alınan g&ouml;r&uuml;n&uuml;m fiyat istikrarı ve makroekonomik dengelenmeye odaklı, para politikasıyla eşg&uuml;d&uuml;m arz eden bir politika duruşu i&ccedil;ermektedir. Bu doğrultuda, y&ouml;netilen/y&ouml;nlendirilen fiyat, vergi ve &uuml;cret ayarlamalarının ge&ccedil;miş enflasyona endeksleme davranışının azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirleneceği varsayılmıştır. Maliye politikasının s&ouml;z konusu &ccedil;er&ccedil;eveden belirgin olarak sapması ve bu durumun orta vadeli enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml; olumsuz etkilemesi halinde para politikası duruşunun da g&uuml;ncellenmesi s&ouml;z konusu olabilecektir. 16. Para politikası ve maliye politikası arasında kuvvetlendirilen eşg&uuml;d&uuml;m&uuml;n s&uuml;rekli ve sistematik bir yapıya d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lmesi y&ouml;n&uuml;nde y&uuml;r&uuml;t&uuml;lmekte olan ortak &ccedil;abaların fiyat istikrarını sağlamaya katkıda bulunması beklenmektedir. Bunun yanı sıra, enflasyondaki katılık ve oynaklıkları azaltacak yapısal adımlara devam edilmesi fiyat istikrarına ve dolayısıyla toplumsal refaha olumlu katkıda bulunacaktır.

TCMB toplantı özeti: Fiyat istikrarına yönelik riskler sürüyor

Merkez Bankası, Aralık ayı politika toplantısının özetini yayınladı

Öne Çıkanlar