"Tek pazarlı Avrupa toplumu"
İngiltere eski Dışişleri Bakanı Owen, AB yerine "tek pazarlı Avrupa toplumu" önerisi yaptı
Euro krizi nedeniyle AB üyeliğinin sorgulanmaya başlandığı İngiltere'de, eski Dışişleri Bakanı Lord David Owen'ın Avrupa Birliği yerine, Türkiye'nin de arasında bulunduğu toplam 32 ülkelik "tek pazarlı Avrupa toplumu" oluşturma önerisi geniş yankı buldu.
1977-79 yıllarında İngiltere'nin Dışişleri Bakanlığını yapan 73 yaşındaki Lord Owen, Almanya'nın önerisi doğrultusunda Avro krizinin çözümü için bankacılık alanı başta olmak üzere birçok alanda daha fazla entegrasyona gidilirse, bunun Avrupa'yı değiştireceğini savunuyor.
Lord Owen, İngiliz basınında geniş yer bulan ve kendi ifadesiyle "oldukça olumlu karşılanan", "Owen planıyla" ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
"Temelde, tek bir Avrupa pazarı olmalı" diyen Owen, Avrupa'da federal bir yapıya, "Avrupa olarak adlandırılan bir ülkenin parçası olmaya" her zaman karşı olduğunu ifade etti.
Avrupa'da 32 ülkenin tam üye olduğu tek bir pazar olması gerektiğini kaydeden Lord Owen, şöyle konuştu:
"Türkiye'yi de bu pazarın bir parçası olarak görmek istiyorum. Dolayısıyla Avrupa'da yeniden bir yapılanma olmalı. Türkiye'nin uzun süredir Avrupa'nın siyasi ve ekonomik hayatının bir parçası olmasını istiyorum, sadece NATO üyesi olarak savunma alanında ortağı olmamalı."
"Türkiye, gelişmiş bir Avrupa ülkesi olmaya başladı"
Türkiye'nin gelişmiş bir Avrupa ülkesi olmaya başladığını ifade eden Owen, şunları kaydetti:
"Bence önerdiğim Avrupa modeli Türkiye'ye, tek para birimli bir Avrupa'dan daha fazla uyuyor. Ama tabii Türkiye'nin tercihi ne yönde olur bilemem, sadece öneride bulunabilirim. Tek pazarlı Avrupa toplumunun müzakerelerine Türkiye dahil edilmeli.
Kendi dış politikasını, savunma politikasını ve para birimini belirleyen bir ülkede yaşamak istiyorum. Bir ülkenin egemenliğini belirleyen bunlardır. Umarım Türkiye, böyle bir toplumun parçası olmayı daha uygun bulur ve daha mutlu olur."
Türkiye'de çok büyük değişiklikler olduğunu söyleyen Owen, "Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, neredeyse Atatürk kadar büyük değişiklikler yaptı" dedi.
Owen, Türkiye'de reformlara devam edilmesi gerektiğini kaydederek, "Modern Türkiye'nin tek pazarlı Avrupa üyeliğine uymadığını söylemenin mümkün olmadığını" ifade etti.
Türkiye'nin uzun süredir AB'ye girmeye çalıştığını ve AB üyeliğini her zaman desteklediğini vurgulayan Lord Owen, "AB değişiyor ve bu çok çabuk olacak gibi gözüküyor. 'Yeniden yapılanma ya da yeniden şekillenme' dediğim bu değişim sürecinde, Türkiye'nin tek pazara girme fırsatı var ve bunu memnuniyetle karşılarım" diye konuştu.
"Avrupa kimi zaman demokratik davranmıyor"
Ülkelerin kendi para birimlerini kontrol etmesinin her zaman daha yararlı olduğunu söyleyen Owen, bazı ülkelerin Avro dışında kalarak, kendi para birimleriyle ekonomik olarak daha çok büyüdüklerini ifade etti.
Türkiye'nin AB üyeliği durumunda Avro bölgesine dahil olup olmaması gerektiği konusunda bir öneride bulunamayacağını söyleyen Lord David Owen, "Türkiye'nin ekonomisi büyüyor. Kendi para birimini kontrol etmek her zaman daha yararlı. Kendi para biriminizi kontrol edemezseniz, elleriniz arkadan bağlanmış oluyor" diye konuştu.
Avrupa'nın 1920 ve 1930'larda yaptığı bazı hataları günümüzde tekrarladığını, bazı ülkelere neler yapması gerektiğini dikte ettiğini belirten Lord Owen, bunun demokratik olmadığını ifade etti.
"Tek para birimiyle başarılı olunmadığı ortada"
Owen, konuya ilişkin kaleme aldığı ve yeni piyasaya çıkan "Yeniden Yapılandırılan Avrupa" başlıklı e-kitabında, yapılacak müzakerelerin ardından İngiltere'nin AB üyeliğinin 2016 yılına kadar referanduma götürülmesi gerektiğini söylüyor.
Lord Owen, seçmenlere, "Birleşik Krallık'ın tek pazarlı daha geniş bir Avrupa toplumunun parçası olmasını ister misiniz?" ile "Birleşik Krallık'ın avro'ya katılarak, AB'nin bir parçası olmasını ister misiniz?" şeklinde iki farklı soru sorulması gerektiğini savunuyor.
Avrupa'nın bir yıl içerisinde radikal şekilde değişeceğini savunan Owen, Birleşik Krallık'ı Avro bölgesine yardım etmesi gerektiği konusunda kimsenin zorlayamayacağını kaydetti. Owen, Birleşik Krallık avro bölgesinde olmadığı için çok fazla sözünün dinlenmediğini ancak AB anlaşmalarının yeniden şekillendirilmesi konusunda İngiltere'nin görüşlerinin dinlenmesi gerektiğini ifade etti. Lord Owen, "Tek para birimiyle başarılı olamadıkları ortada, o zaman tek pazar isteyen bizleri dinlemeliler" dedi.
Owen, Birleşik Krallık'ta AB üyeliğine ilişkin bugün referandum yapılsa, İngiliz halkının birlikten çıkmak isteyeceği sonucunun çıkacağı tahmininde de bulundu.
Lord David Owen AB karşıtı değil, ancak Avrupa genelinde tek para biriminin kullanılmasına ve "federal Avrupa" görüşüne karşı çıkıyor. "İngiltere Avro bölgesinde bulunmadığı için mutluyum" diyen Owen, siyasi hayatında Avrupa'ya ilişkin keskin görüşleri nedeniyle İşçi Partisinden iki kez istifa etmek zorunda kalıyor.
1981 yılında İşçi Partisi'nden ayrılan ve "Dörtler Çetesi" olarak adlandırılan grubun üyesi olan Owen, Sosyal Demokratik Parti'yi (SDP) kuruyor. Owen, 1983-87 ve 1988-90 yıllarında SDP'nin genel başkanlığını yapıyor.
1973 yılından bu yana AB üyesi olan Birleşik Krallık, Avro bölgesinde bulunmuyor ve kendi para birimi olan sterlini kullanıyor.