Tüketici fiyatları Eylül'de yıllık yüzde 11.75 arttı
Tüketici fiyatları Eylül ayında aylık yüzde 0.97, yıllık yüzde 11.75 artış kaydetti
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Eylül ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye'de tüketici fiyatları Eylül'de aylık yüzde 0.97, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8.33, yıllık yüzde 11.75 artış kaydetti. On iki aylık ortalamalara göre enflasyon, yüzde 11.47 oldu.
Bloomberg HT Araştırma Masası’nın Eylül enflasyon anketine katılan 18 kurumun medyan TÜFE beklentisi aylık yüzde 1.3, yıllık ise yüzde 12.1 idi. Önceki ayın verileri aylık yüzde 0.86, yıllık yüzde 11.77 idi.
Merkez Bankası 24 Eylül’deki son Para Politikası Kurulu toplantısında “Enflasyonun öngörülenden daha yüksek bir seyir izlediğini” vurgulamış, “Enflasyon beklentilerinin kontrol altına alınması ve enflasyon görünümüne yönelik risklerin sınırlanması amacıyla Ağustos ayından itibaren atılan sıkılaştırma adımlarının güçlendirilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.” ifadelerini kullanarak, 200 baz puanlık sürpriz bir faiz artırımı gerçekleştirmişti.
"Enflasyon verisi TCMB'nin sıkılaştırma olasılığını düşürdü"
Merkez Bankası eski başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, Eylül ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Eylül ayı verilerinin beklentilerden daha olumlu göründüğünü fakat sürpriz yapan kalemin giyim ve ayakkabı sektörü olduğunu aktaran Kara, normalde bu kalemin Eylül aylarında artış göstermesi yerine bu sene düşüş yaşandığını söyledi. Kara, “Turizm sektöründeki yavaşlama sebebiyle giyim sektöründe fiyat artışlarının baskılandığını görebiliyorduk.” dedi.
Ağustos ayı başından itibaren döviz kurunda bir artış olduğuna işaret eden Kara, “Eylül ayı enflasyon rakamlarında kur etkisinin mi yoksa talep etkisinin mi öne çıkacağı merak ediliyordu.” dedi. Eylül ayı rakamlarında bir miktar talep etkisinin öne çıkmış olduğunu ifade eden Kara, döviz kurundaki artışın Eylül ayında enflasyon rakamlarına yansımasını beklediklerini fakat daha çok dayanıklı tüketim mallarına yansımış olduğunu aktardı.
Kara, "Bugünkü enflasyon (verisi) Merkez Bankası'nın parasal sıkılaştırma yapma olasılığını düşürdü. Çünkü Merkez Bankası'nın fiili faizlerine baktığımız zaman, şu anda ortalama fonlama maliyeti en son 11.3 civarında gerçekleşti. Bir diğer önemli faiz ise Borsa İstanbul piyasasındaki gecelik vadede oluşan faizler. Bunlar da aktarım mekanizması açısından önemli. Orada en son yüzde 12.1 civarında gerçekleşti. Bunun ortalamasını aldığımızda aslında para politikasının duruşu yaklaşık yüzde 11.7'lik bir faizi işaret ediyor." dedi.
Gerçekleşen enflasyonun bu seviyeye çok yakın olduğu için TCMB'nin ilave sıkılaştırma ihtiyacının azalmış durumda olduğunu söyleyen Kara, "Ancak önümüzdeki dönemde enflasyon bir miktar daha arttığında yine pozitif bir reel faiz sağlaması açısından MB'nin bir miktar daha sıkılaştırması gerekebilecektir." diye görüş belirtti.
Yıllık en düşük artış yüzde 0.68 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6.74 ile haberleşme, yüzde 6.91 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 7.55 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 25.17 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 15.09 ile sağlık ve yüzde 14.95 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
Aylık en yüksek azalış yüzde 0.07 ile eğitim grubunda oldu
Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Eylül ayında azalış gösteren diğer ana grup ise yüzde 0.03 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Eylül ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 3.02 ile ev eşyası, yüzde 1.84 ile ulaştırma ve yüzde 0.93 ile konut oldu.
Eylül 2020'de, endekste kapsanan 418 maddeden, 62 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 42 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 314 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık yüzde 11.57, aylık yüzde 1.35 arttı
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2020 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1.35, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8.75, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.57 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10.81 artış gerçekleşti.
