TZOB/Bayraktar: Don en çok kayısıyı etkiledi
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "Malatya'daki şiddetli don, kayısı ürününe önemli zarar veriyor. Zararın yüzde 90'ları aştığı görülüyor" dedi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "Kayısı üretiminin yüzde 67'sini karşılayan Malatya'daki şiddetli don, kayısı ürününe önemli zarar veriyor. Zararın yüzde 90'ları aştığı görülüyor. Benzer şekilde Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde yaşanan şiddetli don, fındıkta zarara neden oldu" dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, don riskinin verdiği zararın en fazla üretimi belirli bölgede yoğunlaşan fındık ve kayısıda gerçekleştiğini belirtti. Malatya'nın kayısı üretiminin yüzde 67'sini karşıladığını ifade eden Bayraktar, buradaki şiddetli donun, kayısı ürününe önemli zarar verdiğini bildirdi. Bayraktar, "Zararın yüzde 90'ları aştığı görülmektedir. Benzer şekilde Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde yaşanan şiddetli don, fındıkta zarara neden oldu" diye konuştu.
Don zararının bu yıl fındık üretim miktarını önemli ölçüde düşüreceği, bu durumun ise fındık üreticisinin gelirlerinde büyük kayba neden olacağının tahmin edildiğini belirten Bayraktar, Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turan Karadeniz başkanlığındaki bir komisyonun geçen hafta Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon'da sahada çalışma yürüterek fındıktaki don zararını incelediğini kaydetti.
Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon'da sahada yürütülen çalışmalar sonucunda, fındık çotanaklarında kıyılarda yüzde 10'lardan başlayarak rakıma göre yükselen oranlarda don zararı tespit edildiğini belirten Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Zararın yüksek rakımlarda yüzde 90'ları aştığı görüldü. Sürgünlerde ise yine rakıma göre yüzde 20'lerden başlayarak yüzde 90'ı aşan oranlarda don zararı oluştuğu belirlendi. Yaşanan afet sonrası rekolte kaybı fazla olacak düşüncesiyle piyasalarda hareketlenme olduğu görülmektedir. Yaşanan don sonrası, ortalama 5,5-6 lira arasında olan kabuklu fındık fiyatları, serbest piyasada 10 liraya kadar yükseldi. Ancak bu fiyat artışının üreticiye bir katkısı olmadı. Üretici çok önceden, fındığın çok büyük bölümünü elden çıkardığı, elinde birkaç bin ton fındık kaldığı görülmektedir. Kayısıda fiyatların önümüzdeki günlerde nasıl şekilleneceği, ürün rekoltelerinin tespitiyle belli olacak. Şu anda piyasadaki kayısı fiyatları turfanda olması nedeniyle yüksek rakamlarda. Bu fiyatlardan hareketle kayısı için hasat mevsimine yönelik fiyat hakkında tahminde bulunmak doğru olmayacaktır. Ancak ülkemizin kayısı ihracatının 2013 yılında, yaklaşık 314 milyon 130 bin doları kuru, 42 milyon 444 bin doları taze olmak üzere 356 milyon 574 bin dolar olduğu düşünüldüğünde, rekoltede düşmeye neden olan don zararının ihracatımızı da olumsuz etkileyecektir."
- "Hububatta sararma görüldü" -
Bayraktar, 29 Mart, 30 Mart ve 31 Mart 2014 tarihlerinde ülke genelinde bazı bölgelerde yüksek kesimlerde yağan kar ve devamında sıcaklıkların bölgelere göre değişmekle beraber sıfırın altına, eksi 10'lara varan derecelere düşmesi nedeniyle yaşanan donun, bazı yerlerde fırtına ve dolu, tarım alanlarında meyve bahçeleri, sebze alanları, hububat, şeker pancarı, ayçiçeği tarlalarında yörelere göre çeşitli zararlara neden olduğunu anlattı.
Şiddetli yaşanan don afetinden en fazla İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz bölgeleriyle geçiş bölgelerinde, fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, narenciye, badem, ceviz, Antep fıstığı bahçeleri, çay bahçeleri, bağ alanları ve karpuz tarlalarının etkilendiğini ifade eden Bayraktar, hububatta Konya, Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat ve Nevşehir illerinde sararmalar görüldüğünü belirtti.
Bayraktar, Karadeniz Bölgesinde don zararının en fazla Ordu, Giresun ve Trabzon'da yüksek kesimlerinde görüldüğünü, ayrıca Doğu Karadeniz'de çay alanlarının da dondan etkilendiğini vurguladı. Hububatta, Konya, Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir'de sararmalar görüldüğünü anlatan Bayraktar, Malatya'da kayısı bahçelerinin tamamına yakınının dondan etkilendiğini kaydetti. Elma'da Amasya, Niğde ve Karaman'da don zararı görüldüğünü dile getiren Bayraktar, Tokat'ta ise bağ ve fındık alanlarının değişen oranlarda dondan zarar gördüğünü söyledi. Kahramanmaraş'ta ceviz başta olmak üzere birçok meyve ürününde bazı alanlarda yüzde 90'ları aşan oranlarda don zararı gerçekleştiğini aktaran Bayraktar, şöyle konuştu:
"Kahramanmaraş'ta ceviz, Adıyaman'da Antep fıstığı başta olmak üzere, meyve bahçelerinde don yaşandı. Isparta'da kayısı, badem, şeftali, erik, kirazda yüzde 60-70'lere varan zarar var. Örtü altı sebze yetiştirilen alanlar da yörelere göre değişen oranlarda zarar gördü. Don zararının olduğu illerde hasar tespit çalışmalarına halen devam edilmektedir. Hasar tespit çalışmaları tamamlandıktan sonra ilk tespit belirlenecektir. Ancak, özellikle meyvelerde kesin sonuçlar hasatla beraber netleşecektir. Bununla birlikte, halihazırda ilk gözlemlere göre bu yıl fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, badem, narenciye, üzüm, ceviz, çay, Antep fıstığı gibi ürünlerde rekolte kaybı beklenmektedir. Ancak, tarım ürünleri rekoltelerinin nasıl gerçekleşeceğine yönelik çalışmayı bugünden yapmak zordur ve doğru değildir."
AA