FX World Istanbul Konferansının Ardından

FX World Istanbul Konferansı ge&ccedil;tiğimiz hafta i&ccedil;inde yerli ve yabancı birey ve kurumların T&uuml;rkiye deki forex işlemleri ve t&uuml;rev &uuml;r&uuml;nler konusunda bilgilenmelerine ve sekt&ouml;r&uuml; tanımalarına yardımcı oldu. VIP Kongre tarafından İstanbul Kongre Merkezi nde d&uuml;zenlenen ve d&ouml;rt g&uuml;n s&uuml;ren konferans organizasyon a&ccedil;ısından m&uuml;kemmele yakındı. Bilindiği gibi yurdumuzla kaldıra&ccedil;lı işlemler ile ilgili mevzuat Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 2011 yılında d&uuml;zenlendi. Daha &ouml;nce herhangi bir d&uuml;zenlemeye ve g&ouml;zetime tabi olmayan bu işlemlerin d&uuml;zenleme tarihinden itibaren sadece yerli aracı kurumlar &uuml;zerinden yapılması zorunluluğu getirildi. Bu d&uuml;zenleme ilk g&uuml;nlerde t&uuml;m sekt&ouml;r katılımcıları tarafından olduk&ccedil;a yadırgandı. Sermaye Piyasası işlemi olmayan ve y&uuml;ksek risk taşıyan bu işlemlerin aracı kurumlar tarafından yapılması endişe ile karşılandı. Ancak d&uuml;zenleme zaman i&ccedil;inde piyasa paydaşları a&ccedil;ısından olumlu sonu&ccedil;lar doğurdu. Ş&ouml;yle ki: D&uuml;zenleyici kurum ve kamu a&ccedil;ısından: Ge&ccedil;mişte merdivenaltı şirketlerin tekelinde olan bu sekt&ouml;r d&uuml;zenleme sonrası hem SPK hem de TSPB tarafından yakın takibe alındı. Merkezleri ve kurumsal yapıları bilinmeyen ve genelde internet &uuml;zerinden hizmet sunan bu şirketlerin yatırımcıları ikili opsiyon gibi &uuml;r&uuml;nlerle, 400 misline varan kaldıra&ccedil; oranları kullandırarak ve kredi kartları ile işlemler yaptırarak suistimal etmelerinin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ildi. Bu d&uuml;zenleme olmasa bu alandaki kayıplar &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k boyutlara ulaşabilirdi. M&uuml;şteriler a&ccedil;ısından: Hem d&uuml;zenli denetlenen, hem de Takasbank ın devrede olduğu &ccedil;ok daha g&uuml;venli ve sağlıklı bir yapı oluştu. Reklamlar ve promosyonlar TSPB tarafından yakın g&ouml;zetim altına alındı, haksız rekabet ve m&uuml;şterilerin yanlış y&ouml;nlendirilmesi konularında &ouml;nemli gelişmeler kaydedildi. Aracı kurumlar a&ccedil;ısından: Sekt&ouml;rdeki konsolidasyon ivme kazandı, sekt&ouml;rden &ccedil;ıkmak isteyen bir &ccedil;ok aracı kurum yerli ve yabancı Forex şirketleri tarafından alınarak el değiştirdi. 2014 i&ccedil;inde SPK tarafından devreye sokulan d&uuml;zenleme ile forex hizmeti veren şirketlerin asgari sermaye tutarı TL 25 milyara y&uuml;kseltildi. Bug&uuml;n itibarı ile 42 kurum bu hizmetleri vermekte olup, forex gelirlerinin sekt&ouml;r&uuml;n toplam gelirleri i&ccedil;indeki payı hatırı sayılır bir seviyeye y&uuml;kselmiştir. Genelde medyada Forex hizmeti veren aracı kurumlar hakkında olumsuz bir algı olduğunu g&ouml;zlemliyorum. Bunun nedeni bu kurumların verdikleri hizmetlerin aşırı riskli olması ve bu enstr&uuml;manlar &uuml;zerinde işlem yapan m&uuml;şterilerin (yatırımcı kelimesini &ouml;zellikle kullanmıyorum) zarar oranlarının y&uuml;ksek olmasıdır. Bildiğiniz gibi finansal enstr&uuml;manların hepsi değişik nitelikte ve oranda riskler taşırlar. Kaldıra&ccedil;lı forex işlemleri en y&uuml;ksek risk kategorisindedir. 1&rsquo;e 100 oranında bir kaldıra&ccedil; kullanıldığında dayanak enstr&uuml;mandaki %1 lik olumsuz bir değişim t&uuml;m anaparayı yok eder. Fakat benzer riskler kısa vadeli hisse senedi alım-satım işlemleri i&ccedil;in de ge&ccedil;erlidir. Tecr&uuml;belerimiz ile biliyoruz ki, hisse senedi işlemlerinde de bireyler sadece kısa vadeli alım satımlar yapıp kaldıra&ccedil; kullanırlarsa kısa vadede anaparalarını t&uuml;ketirler. B&ouml;yle bir yaklaşım ile hisse senetlerinden makul getiriler sağlamak ancak şansa bağlıdır. Biz sermaye piyasası uzmanlarına, yatırım kuruluşlarına ve TSPB ye d&uuml;şen g&ouml;rev, bu t&uuml;r işlemleri yapmak isteyen kişileri piyasalarda karşılaşacakları riskler hakkında detaylıca bilgilendirmek ve uyarmaktır. Bu işlemlerin risklerini anladıklarından emin olmadığımız kişi ve kurumlara hesap a&ccedil;mamak temel bir meslek ilkesidir ve buna herkes uymalıdır. Diğer taraftan ortada yurdumuzda forex işlemlerine olan doğal talebin olduk&ccedil;a y&uuml;ksek olduğu ger&ccedil;eği vardır. Bu işlemler sayesinde T&uuml;rk Sermaye Piyasası sermaye yapısı g&uuml;&ccedil;l&uuml; onlarca yeni aracı kurum kazandı. Bu &uuml;r&uuml;n sayesinde bir &ccedil;ok aracı kurum yeni gelir kaynakları elde etti, iş olanakları a&ccedil;ıldı, yeni kadrolar oluştu. Ben zaman i&ccedil;inde bug&uuml;n sadece forex hizmeti veren aracı kurumların diğer sermaye piyasası faaliyetlerine de gireceklerini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Eğer bu ge&ccedil;işi doğru y&ouml;netebilirsek orta vadede g&uuml;&ccedil;l&uuml; sermayeli bir &ccedil;ok yeni yatırım kuruluşu aramıza katılmış olacak. Ancak onların bu ge&ccedil;işi iyi y&ouml;netmeleri ve zaman i&ccedil;inde &ldquo;trading&rdquo; zihniyetinden yatırım bankacılığı zihniyetine ge&ccedil;işi başarmaları gerekmektedir. Aslında bu zihniyet değişikliği sadece forex şirketleri i&ccedil;in değil, hali hazırda sadece hisse senedi alım-satım aracılığı yapan bir &ccedil;ok aracı kurum i&ccedil;in de ge&ccedil;erlidir. Ancak forex işlemleri a&ccedil;ısından i&ccedil;inde bulunduğumuz durum kalıcı bir durum değildir. Sekt&ouml;r&uuml;n m&uuml;şteri tabanı hali hazırda sadece yerli bireyler &uuml;zerine inşa edilmiş durumdadır. Bug&uuml;n itibarı ile yaklaşık 60,000 hesap olduğu ve bunların sadece 14-15,000 kadarının aktif olduğu g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. 42 şirketin sınırlı sayıdaki m&uuml;şteriyi paylaşma &ccedil;abası rekabet şartlarını zorlaştırmakta olup bunun hem sekt&ouml;rdeki kar marjlarını d&uuml;ş&uuml;receği hem de ister istemez meslek kurallarının zorlanmasını g&uuml;ndeme getireceği endişesi i&ccedil;indeyim. Bu nedenle sekt&ouml;r&uuml;n yıllardır her platformda dile getirdiği vergi d&uuml;zenlemesinin en kısa zamanda yapılıp kurumsal yerli ve yabancı m&uuml;şterilerin sisteme girmesi i&ccedil;in gerekli ortamın oluşturulması şarttır. Bu d&uuml;zenlemenin yapılması i&ccedil;in başta d&uuml;zenleyici kurum olmak &uuml;zere TSPB nin ve t&uuml;m sekt&ouml;r katılımcılarının Maliye Bakanlığı nezdinde s&uuml;rekli girişimlerde bulunmaları elzemdir. Aksi takdirde bir-iki yıl i&ccedil;inde sekt&ouml;rde b&uuml;y&uuml;k bir sıkıntı yaşanılması ka&ccedil;ınılmazdır. Attila K&ouml;ksal, CFA Not: Y&ouml;neticisi ve/veya ortağı olduğum hi&ccedil; bir şirket veya kurum forex ile ilgili bir iş alanına girmeyi planlamamaktadır.