Reel Sektörde Vadeli Satış Zorlaştı

Reel sekt&ouml;r&uuml;n yaşadığı nakit sıkışıklığı sorunu son d&ouml;nemde sık&ccedil;a dile getirilmeye başlandı. Ge&ccedil;tiğimiz g&uuml;nlerde TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu nun Piyasada g&ouml;zle g&ouml;r&uuml;l&uuml;r bir yavaşlama var, para d&ouml;nm&uuml;yor a&ccedil;ıklamasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan bug&uuml;nk&uuml; a&ccedil;ıklamasında, piyasalardaki nakit sıkışıklığının ve kredi kanallarındaki daralmanın farkında olduklarını belirterek, bunları aşmak i&ccedil;in hazırlık, &ccedil;alışma ve planlarının olduğunu s&ouml;yledi. Konuştuğumuz sekt&ouml;r temsilcilerine g&ouml;re piyasada yaşanan g&uuml;vensizlik, finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar ve nakit ihtiyacı nedeniyle vade uyumsuzlukları ortaya &ccedil;ıktı, vadeli satışlar yerini peşin satışlara bırakırken teminat ya da ipotek karşılığında olduk&ccedil;a kısa vadeler uygulanmaya başlandı. BloombergHT ye konuşan İTO Başkanı Şekip Avdagi&ccedil;, kurda yaşanan aşırı oynaklığın vadeli satış &ouml;zellikle ithalata dayalı satış yapanların vadeleri kısaltmaları hatta peşine d&ouml;nmesi durumunu doğurduğunu belirtiyor. Son zamanlarda kurların istikrarlı bir bandın i&ccedil;inde seyretmesiyle vadelerin piyasa ger&ccedil;eklerine uygun geri d&ouml;neceği beklentisi i&ccedil;erisinde olduklarını ifade ediyor. Avdagi&ccedil;, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yor: Bazı sekt&ouml;rlerde vadeler &ccedil;ok uzamıştı. Belli sekt&ouml;rlerde işler 14-16 aylık vadelerle d&ouml;n&uuml;yordu. D&uuml;nyanın hi&ccedil; bir yerinde vade s&ouml;z konusu değil. Avrupa da bununla ilgili kısıtlar var. &Ouml;rneğin yaş meyve-sebze satıyorsanız &uuml;reticiye 15-30 g&uuml;n arasında &ouml;deme yapmanız lazım. Otomotiv ana sanayinin yan sanayiye 2 ay i&ccedil;inde &ouml;deme yapması lazım. H&uuml;k&uuml;metler tarafından zayıfı g&uuml;&ccedil;l&uuml;ye karşı koruyan kurallar konuyor. Belki T&uuml;rkiye de de bu &ouml;rnekleri dikkate alarak T&uuml;rkiye ye adapte edilebilir. Reel sekt&ouml;r&uuml;n yaşadığı nakit sıkışıklığının en b&uuml;y&uuml;k nedeni finansmana erişimde yaşanan zorluklar. Gerek kredi faizlerinin geldiği seviye, gerekse bankaların kredi kullandırmadaki iştahsızlığı, iş d&uuml;nyasının g&uuml;ndeminden d&uuml;şm&uuml;yor. İTO Başkanı finansman konusunda bankalarla hi&ccedil;bir sıkıntısı olmayan, limitleri olan firmaların dahi bu limitleri kullanma konusunda ciddi sıkıntılar yaşadığını s&ouml;yl&uuml;yor ve ekliyor: Sanki firmalar teminatlarını hallettiği halde bankalar hazır, kredi vereceklermiş gibi bir resim ortaya &ccedil;ıkıyor. Bankalar &ccedil;ok daha az bir nakdi piyasaya veriyorlar. Piyasaya verilmesi gereken nakit miktarında ciddi sıkışıklık var, giderilmesi lazım. Limit, teminat konusunda hi&ccedil;bir problemi olmayan firmaların finansmana erişim konusunda sıkıntı yaşamamaları lazım. Artan d&ouml;viz kurlarına bağlı olarak teminatlarında d&ouml;viz kredisi kullanan firmaların teminatlarında sorun ortaya &ccedil;ıktı. &Ccedil;ok hızlı teminat artışı gerekliliği g&uuml;ndeme geldi. Teminat olarak konulan unsurların piyasa değerleri d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; i&ccedil;in burada bir makas oluştu. Bu makasın kapanması konusunda piyasa ger&ccedil;eklerine uygun olarak bankaların hareket etmesi gerekir. Bir g&uuml;nde firmaların olmayan bir kaynağı ortaya &ccedil;ıkarıp teminatı kapatmalarını beklemek hayatın ger&ccedil;ekleriyle bağdaşmaz. Bu anlamda KDV nin teminat olarak kullanılması doğru bir yaklaşım. KDV alacaklarımızı bloke edip &ouml;denmemesi s&uuml;recine girersek olumlu olmaz. Asli beklentimiz KDV alacaklarının belli bir takvim i&ccedil;inde ya nakit olarak &ouml;denmesi ya da devlete &ouml;deyeceğimiz KDV, muhtasar, stopaj, Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi gibi m&uuml;kellefiyetlerimize karşılık mahsup edilebilmesi. Bunların da birden mahsup edilmesi b&uuml;t&ccedil;e ger&ccedil;ekleri a&ccedil;ısından m&uuml;mk&uuml;n olmadığını biliyoruz, makul bir takvim i&ccedil;inde yapılması makul olacaktır. PERAKENDECİLER: PİYASAYI TIKANMA NOKTASINA GETİREBİLİR Son d&ouml;nemde konkordato taleplerinden en &ccedil;ok sorun yaşayan sekt&ouml;rlerden birinin ayakkabı olduğunu biliyoruz. Y&uuml;ksek bor&ccedil;luluk seviyesi ve AVM kiraları nedeniyle zor g&uuml;nler ge&ccedil;iren sekt&ouml;r, vadelerin kaldırılmasından olduk&ccedil;a şikayet&ccedil;i. Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan &Ouml;ncel, markalar veya &uuml;reticilerin teminat ya da bazı m&uuml;lklerini ipotek ettirerek vadeli mal alma yoluna gittiğini s&ouml;yl&uuml;yor. Bazı sekt&ouml;rlerde alımların tamamen peşine d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; kaydeden &Ouml;ncel, bu durumun piyasayı yavaş yavaş tıkanma noktasına getirebileceği konusunda uyarıyor. Uzun vadelerin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olmadığı ve zamanla normale d&ouml;neceği beklentisini şu s&ouml;zlerle dile getiriyor &Ouml;ncel, Alışveriş canlandığı takdirde 2-3 parti peşin alımdan sonra 1-2 ay sonra &uuml;reticiler yavaş yavaş vadeleri a&ccedil;maya başlayacaklar. 17 ayı bulan vadeler de &ccedil;ok sağlık değildi ama tamamen peşin olarak da &uuml;reticilerin markalara veya perakendecilere mal teklif etmeleri de &ccedil;ok sağlıklı değil. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; markalar &ccedil;ok y&uuml;ksek faizle kredi kullanıyor. Bizim i&ccedil;in piyasa kredisi &ccedil;ok &ouml;nemli. Bu nedenle bu d&ouml;nemin yavaş yavaş azalarak piyasaların Ocak tan itibaren normal vadeli seyrine d&ouml;neceğini, o uzun 12-15 ay vadeler olmayacağını, 3-6 ay arasındaki vadelere oturacağını tahmin ediyorum. DEMİR-&Ccedil;ELİK SEKT&Ouml;R&Uuml; &Uuml;R&Uuml;NLERİNİN Y&Uuml;ZDE 70 İ İTHALATA DAYALI ABD nin ek vergi kararıyla kan kaybı yaşayan demir-&ccedil;elik sekt&ouml;r&uuml; vadelerin normal seyrine d&ouml;nmesini bekliyor. &Ccedil;elik Federasyonu Başkanı Namık Ekinci ye kulak verelim: &Ccedil;elik &uuml;reticileri &uuml;r&uuml;nlerinin y&uuml;zde 70 ini ithalata dayalı olarak ger&ccedil;ekleştiriyor. Bu &uuml;r&uuml;nleri satarken &ccedil;ok eskiden vadeli olarak verebiliyorlardı ama şu anda vadeli satış imkanı yok dolara endeksli TL bazında satışlarını ger&ccedil;ekleştiriyorlar. &Ccedil;ok c&uuml;zi bir kısmı ise teminat mektubu karşılığında &uuml;r&uuml;nlerini 3 aya varan vadelerle veriyorlar. &Ouml;deme tarihindeki kura g&ouml;re ayarlama yapıyorlar. Kısmen de olsa &uuml;st&uuml;ne bir faiz koyuyorlar. &Ccedil;elik &uuml;reticilerinde durum buna yakınken onun m&uuml;şterisi olan firmalarda 4 ile 6 ay arasında değişen vade uyguluyorlar. Vadeleri daraltarak 2-4 aya d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;ler. Vadesiz satmaları m&uuml;mk&uuml;n değil, zaten dar olan bir pazar. Dar olan bir pazarda ellerindeki &uuml;retimi durdurmadan verebilmeleri i&ccedil;in &ccedil;alışmaları lazım, buna rağmen satışlar istenen seviyelerde değil. 200 &uuml;lkeye ihracat ger&ccedil;ekleştiren bir sekt&ouml;r, bu nedenle ihracata ağırlık verilmeye başlandı. İhracatta da fiyatlar d&uuml;ş&uuml;k olarak yani i&ccedil; piyasaya g&ouml;re ayarlamalar yapıldığından dolayı d&uuml;ş&uuml;k olarak yapılıyor. Umuyoruz ki ABD Section 232 den sadece T&uuml;rkiye ye koydukları y&uuml;zde 50 oranındaki vergiyi diğer &uuml;lkelerin seviyesi olan y&uuml;zde 25 lere doğru &ccedil;ekerler. O zaman T&uuml;rkiye nin şansı artar, i&ccedil;erideki sorunlara da neşter vurulmuş olur. G&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; gibi hemen hemen t&uuml;m sekt&ouml;rlerin sorunları ortak. Finansmana erişim tarafında yaşanan sıkıntılar herkesi daha temkinli hale getirerek &ouml;zkaynaklarını konusunda daha koruyucu bir yaklaşım i&ccedil;ine girmelerine neden olmuş. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde herkesin g&ouml;z&uuml;, nakit sıkışıklığını aşmak adına atılacak adımlarda olacak.