Tarım Zirvesi'nden akılda kalanlar...

Bloomberg HT olarak hem televizyon hem internet siteleri hem de radyo &uuml;zerinden tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n nabzını tutmaya devam ediyoruz. Konuları ele aldığımızda bir şey farkettik ki aslında sekt&ouml;r&uuml;n paydaşları arasında bir iletişim kopukluğu s&ouml;z konusu. İşte bu y&uuml;zden tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n stratejik &ouml;nemini vurgulamak ve sekt&ouml;r&uuml;n bug&uuml;n&uuml;n&uuml; ve yarınını konuşup, sorun ve &ccedil;&ouml;z&uuml;m &ouml;nerilerinin tartışıldığı bir konferans d&uuml;zenledik. 29 Mart ta İstanbul da ger&ccedil;ekleştirilen Bloomberg HT Tarım Zirvesi sekt&ouml;r&uuml;n t&uuml;m paydaşları a&ccedil;ısından &ouml;nemli bir platform oldu. Zirvede, &ccedil;ift&ccedil;iden, sanayiciye, akademisyenlerden, kamu ve STK lara kadar sekt&ouml;r&uuml;n t&uuml;m paydaşları biraraya geldi. 6 oturumda belirlediğimiz konu başlıklarıyla tarıma sadece bir kesimin g&ouml;z&uuml;nden bakmak yerine b&uuml;t&uuml;nc&uuml;l bir a&ccedil;ıdan bakmaya &ccedil;alıştık. Konferansta gıda g&uuml;venliği farklı boyutlarıyla ele alınırken, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir tarıma y&ouml;nelik kaygılar ve &ccedil;&ouml;z&uuml;m yolları değerlendirildi. Hızla değişen d&uuml;nyada ve T&uuml;rkiye de tarımın geleceğine y&ouml;nelik senaryoların ortaya konduğu zirvede, girdi maliyetleri tarafındaki sıkıntı, &uuml;retimde verimlilik ve kalite sorunu, pazarlama stratejileri, ihracat tarafındaki kaygılar ve varolan potansiyel konuşuldu. &Ccedil;ift&ccedil;inin finansmana etkin şekilde ve uygun maliyette erişim sorunu, tarımda mekanisyonun &ouml;nemi ve teknolojinin rol&uuml; de masaya yatırıldı. Mekanizasyonun tarımda verimlilik kadar &ouml;l&ccedil;&uuml;mlenebilirlik ve maliyet kontrol&uuml; a&ccedil;ısından &ouml;nemine de vurgu yapıldı. Ve tabiki tarımda katma değer yaratma ve markalaşma konusunda &ouml;nemli isimlerin tecr&uuml;beleri paylaşıldı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk &Ccedil;elik in a&ccedil;ılış konuşmasını yaptığı ve t&uuml;m g&uuml;n s&uuml;ren konferansta konuşulanların hepsini burada paylaşmak zor. O y&uuml;zden zirvede değinilen &ouml;nemli noktalara ve yapılan a&ccedil;ıklamalara kısa başlıklar halinde yer vereceğiz. Ziraat Bankası Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; H&uuml;seyin Aydın, tarımda &uuml;retimin doğru planlanmasının neden &ouml;nemli olduğunu şu s&ouml;zlerle &ouml;zetledi: &ldquo;S&uuml;t&uuml; &uuml;retip yoğurdu, peyniri ihmal ederseniz, domatesi &uuml;retip sal&ccedil;ayı yapamazsanız, u&ccedil;tan uca bir yaklaşım sergileyememiş oluruz. Elma &uuml;retiliyorsa soğuk hava deposu da d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lmeli. Maliyeti bilmeden yapılacak bir &uuml;retim başarılı olamaz.&rdquo; Zirvedeki oturumlarda tarımda işletme finansmanı kadar yatırıma y&ouml;nelik finansmanın da b&uuml;y&uuml;t&uuml;lmesi gerektiği &uuml;zerinde duruldu. Ziraat Bankası Kredi Politikaları Genel M&uuml;d&uuml;r Yardımcısı Cengiz G&ouml;ğebakan, yatırım kredilerini b&uuml;y&uuml;tmeden tarımın geleceğini konuşmanın zor olduğunu belirtti. Frankfurt School of Finance &amp; Management Kıdemli Proje Y&ouml;neticisi Erdal Ko&ccedil;oğlu ise tarımın kredilendirilme oranının y&uuml;zde 45 seviyesinde olduğunu hatırlatarak, tarımda takipteki kredi oranının y&uuml;zde 2,7 ile diğer sekt&ouml;rlerin altında olduğuna dikkat &ccedil;ekti. Tarımsal değer zincirinin t&uuml;m halkalarına dokunmak gerektiğini kaydeden Ziraat Bankası Tarım Politikaları Başkanı Ferhat Pişmaf, tarım ile sanayi entegrasyonunun sağlanarak iyi y&ouml;netiliyor olması gerektiğinin altını &ccedil;izdi. Bu noktada Bakan Faruk &Ccedil;elik in &ccedil;ift&ccedil;inin ucuz ve etkin şekilde finansmana erişimi konusunda bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ne &ccedil;ağrısı da &ouml;nemliydi. &Ccedil;elik, Esnafın kullandığı limit ve faizdeki krediyi niye biz &ccedil;ift&ccedil;iye kullandırmıyoruz? &Ccedil;ift&ccedil;iye gelince y&uuml;zde 8 lerde, 11 lerde, esnafa gelince y&uuml;zde 5 lerde... Esnaf da bizim, &ccedil;ift&ccedil;i de bizim. Kredi ve faiz limitleriyle ilgili yol almamız gereken daha &ccedil;ok hususlar var dedi. &Ccedil;elik, ge&ccedil;imlik tarım anlayışının bitmesi gerektiğini s&ouml;yleyerek, &uuml;retime bakış a&ccedil;ısında değişikliğe gidilmesi gerektiğini savundu. Tarımda eğitim seferberliğinin &ouml;nemine değinerek, &ldquo;&Uuml;niversitelerdeki bilgiyi &ccedil;ift&ccedil;i ile buluşturmamız lazım&rdquo; diye konuştu. Bizim de bu sırada aklımıza ziraat fak&uuml;ltelerinden, gıda m&uuml;hendisliği ve veteriner fak&uuml;ltelerinden mezun olan ve iş arayan binlerce gen&ccedil; aklımıza geldi. Bakan &Ccedil;elik, Mustafa Kemal Atat&uuml;rk &uuml;n tarım politikalarına y&ouml;nelik bakış a&ccedil;ısının bug&uuml;n ne kadar doğru olduğunu şu s&ouml;zlerle dile getirdi: &ldquo;Atat&uuml;rk, tarım makinalarının m&uuml;şterek kullanımı ile &ouml;rg&uuml;tlenmeyi ve kooperatif&ccedil;iliği hedef g&ouml;steriyor. Rekabet&ccedil;ilik a&ccedil;ısından maliyetleri d&uuml;ş&uuml;rmek lazım.&rdquo; Atat&uuml;rk &uuml;n &ldquo;Memleketi iklim, su ve toprak verimi bakımından tarım b&ouml;lgelerine ayırmak gerekir&rdquo; s&ouml;zlerini hatırlatan &Ccedil;elik, 80 yıl sonra bu husuları dikkate alarak Milli Tarım Projesi ni oluşturduklarını s&ouml;yledi. TARIMDA RUSYA KRİZİ Bakan &Ccedil;elik bir de tarımsal ihracat tarafına değindi. Rusya nın 13 tarım &uuml;r&uuml;n&uuml;nde ambargosunun s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; hatırlatarak, Rusya nın &uuml;r&uuml;n ambargosunun hukuki bir temele dayanmadığını s&ouml;yledi. &ldquo;Rusya ile normalleşme istediğimiz gibi olmadı&rdquo; diyen &Ccedil;elik, tarımın artık aktif bir dış politika enstr&uuml;manı haline geldiğine dikkat &ccedil;ekti. Zirvede Tarım-Analiz programının konuğu olan T&uuml;rkiye İhracat&ccedil;ılar Meclisi Tarım Komisyonu Başkanı Mustafa Satıcı, Rusya daki kaybı telafi etmek adına alternatif pazarlara y&ouml;neldiklerini dile getirdi. Hemen hatırlatmakta fayda var... Bug&uuml;n başta domates, salatalık olmak &uuml;zere Rusya ambargosundaki 13 &uuml;r&uuml;nden T&uuml;rkiye nin kaybı yaklaşık 400-450 milyon dolar arasında. Tarımla uğraşanların yaş ortalamasının 52 yi ge&ccedil;tiği T&uuml;rkiye de kırsal kalkınma politikalarına y&ouml;nelik sorunlar da ele alındı. Yaşlanan tarım n&uuml;fusunu tersine &ccedil;evirmek adına kırsal kalkınma ve tarımla ilgili yeni hikayelere ihtiya&ccedil; olduğu belirtildi. Ortaya kırsal bir vizyon konulması konusunda herkes hem fikirdi. Hem fikir olunan bir diğer tespit ise &ldquo;Tarımda kollektif iş yapma k&uuml;lt&uuml;r&uuml;&rdquo;n&uuml;n g&ouml;zardı edilemez ve vazge&ccedil;ilmez olduğuydu. TARSİM Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; Yusuf Cemil Satoğlu, T&uuml;rkiye de doğal afet &ccedil;eşitliliğinin arttığına vurgu yaptı. Satoğlu, &ldquo;Don, dolu frekansı giderek artıyor. Bazı b&ouml;lgelerde kuraklık riski artarken, &ouml;te yanda yoğun, aşırı yağış riskleri de y&uuml;kseliyor&rdquo; uyarısında bulundu. Tarımsal &uuml;retimde doğa afet risklerinden doğacak &ouml;ng&ouml;r&uuml;lemez maliyeti minimize etmenin yolunun sigortadan ge&ccedil;tiği vurgulandı. RE&Ccedil;ETELİ TARIM D&Ouml;NEMİ Boğazi&ccedil;i &Uuml;niversitesi &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Prof. Dr. G&ouml;khan &Ouml;zertan, tarımın kendi i&ccedil;inde bir&ccedil;ok boyutu barındırdığına dikkat &ccedil;ekerek, &ldquo;Her &uuml;retici tek tip, standart bir &uuml;retim yerine kendisine uygun spesifik &ouml;zelliklere g&ouml;re &uuml;retim yapmak durumunda. Başta toprak, iklim ve coğrafi yapı olmak &uuml;zere t&uuml;m şartlar her &ccedil;ift&ccedil;i i&ccedil;in farklı&rdquo; dedi. Prof. Dr. &Ouml;zertan, d&uuml;nyanın pek &ccedil;ok b&ouml;lgesinde tarımın teknoloji ile buluşması sonucu her &ccedil;ift&ccedil;iye &ouml;zel re&ccedil;eteli tarım d&ouml;neminin başladığına işaret etti. İGSAŞ Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; Turan Tok, &ccedil;ift&ccedil;inin toprağın &ouml;zelliklerini bilmeden tarım yaptığını savundu. T&uuml;rkiye de toprakların sadece y&uuml;zde 6 sının birinci sınıf kalitede olduğunu belirten Tok, &ldquo;İkinci, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; sınıf topraklar i&ccedil;in analiz yapan &ccedil;ift&ccedil;i oranı y&uuml;zde 20&rdquo; dedi. Bu rakamlar &uuml;zerine Bakan &Ccedil;elik in toprağın niceliği kadar niteliğine dikkat edilmesi gerektiği c&uuml;mlesi aklımıza geldi. &Ccedil;elik, &ldquo;Kimyasallarla toprağın niteliği kayboluyor. Artık toprağın bitkiye verecek bir şeyi kalmadı. Toprak isyan ediyor&rdquo; diyerek toprağın organik madde ve mikroorganizma sayısı a&ccedil;ısından fakirleştiğine vurgu yaptı. T&uuml;m S&uuml;t, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (T&Uuml;SEDAD) başkanı ve &ccedil;ift&ccedil;i kimliğiyle Zirve de konuşan Sencer Solakoğlu, T&uuml;rkiye de tarımın ger&ccedil;eği ile siyasetin &ccedil;ıkar &ccedil;atışması yaşadığını s&ouml;yledi. Tarımda teoriden pratiğe gitmenin bug&uuml;ne kadar fayda sağlamadığının altını &ccedil;izen Solakoğlu, &ldquo;Tarımda pratikten teoriye doğru gitmek zorundayız. Aksi taktirde evdeki hesap &ccedil;arşıya uymuyor&rdquo; dedi. Bu sırada tarımla ilgili masa başında alınan kararların b&uuml;y&uuml;k &ccedil;oğunlukla &ccedil;alışmadığı ve başarısız olduğuna y&ouml;nelik pek &ccedil;ok &ouml;rnek aklımıza geldi. Sencer Solakoğlu, sekt&ouml;r&uuml;n bir diğer sorunu olarak artan işg&uuml;c&uuml; maliyetini g&ouml;sterdi. Solakoğlu, &ldquo;Tarlada &ccedil;alışacak iş&ccedil;i bulamıyoruz. Yabancı &ccedil;alışan bulmak zorunda kalıyoruz&rdquo; dedi. Solakoğlu, tarımda teknolojinin yalnızca işg&uuml;c&uuml; ile sınırlı olmadığını &ouml;l&ccedil;&uuml;mlemede de yoğun şekilde kullanılması gerektiğinin altını &ccedil;izdi. Oturumlarda tarımsal istatistiklerin g&uuml;venilirliği konusu da g&uuml;ndeme geldi. Başta T&uuml;rkvet ve &Ccedil;ift&ccedil;i Kayıt Sistemi olmak &uuml;zere tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik pek &ccedil;ok verinin doğruluğu konusunda kafalarda soru işareti olduğu ortaya &ccedil;ıktı. Bu konuda bizim de zaman zaman aklımızda soru işaretleri belirmiyor değil. Sonu&ccedil;ta istatistik ve veri analizi tarım a&ccedil;ısından kritik &ouml;nem sahip. Doğru şekilde &ouml;l&ccedil;emediğimiz bir şeyi nasıl doğru şekilde değerlendireceğiz? Selendi Şarapları Sahibi Akın &Ouml;ng&ouml;r, &uuml;retimde katma değer ve markalaşmayı getirecek yeg&acirc;ne fakt&ouml;r&uuml;n rekolteden &ouml;nce kalite olduğunu s&ouml;yledi. Baltalı Şirketi sahibi Funda &Ouml;zer Baltalı ise markalaşmanın d&ouml;rt elementi olduğunu s&ouml;yledi: Bu işe y&uuml;rekten inanan &uuml;reticiler, &uuml;r&uuml;n satacak kişiler, t&uuml;ketici ve medya. Adana &Ccedil;ift&ccedil;iler Birliği Başkanı Mutlu Doğru da Ezine peynirini Avrupalı t&uuml;keticinin &ouml;n&uuml;ne koyduğunuzda Feta Cheese (Feta Peyniri/ Yunanistan) diyor. Bu, kendi &uuml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;z&uuml;n markalaşmasında başarısız olduğumuzu g&ouml;steriyor tespitinde bulundu. Bunların dışında tarımda kamu, &ouml;zel sekt&ouml;r, &uuml;niversite ve STK arasında etkin ve organize bir ağ oluşması gerektiği konusu g&uuml;ndeme geldi. &Ouml;zetin &ouml;zeti tarımda &uuml;retimden t&uuml;ketime kadar her alanda risk y&ouml;netimi konusu farklı başlıklar halinde g&uuml;ndeme geldi. Bloomberg HT Tarım Zirvesi nde akılda kalanların bir kısmını sizinle de paylaşmak istedik. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Tarım Zirvesi'nden akılda kalanlar...

Diğer Yazılar