"Tohumculukta büyüyüp, dışa açılmamız için konsolidasyon şart!"

Bu s&ouml;zler T&uuml;rkiye Tohumcular Birliği (T&Uuml;RKTOB) Y&ouml;netim Kurulu Başkanı Kamil Yılmaz&rsquo;a ait. T&Uuml;RKTOB&rsquo;&uuml;n d&uuml;zenlediği &ldquo;Tohumculuk Sekt&ouml;r&uuml; Ulusal Strateji Geliştirme Projesi&rdquo; kapanış programında sekt&ouml;re y&ouml;nelik bilgiler paylaşan Yılmaz&rsquo;a son d&ouml;nemde sekt&ouml;rde yaşanan birleşme ve satın almaları sorduk. Hatırlayacağınız &uuml;zere tohumculuk alanında T&uuml;rkiye nin en b&uuml;y&uuml;k firmalarından biri konumundaki May Tohum un y&uuml;zde 35 lik hissesi, ge&ccedil;tiğimiz aylarda G&uuml;ney Afrika merkezli tohumculuk firması Zaad Holdings Limited e satıldı. Tohum şirketlerinin stratejik bir hedefi ve misyonu olduğunu ifade eden Yılmaz, T&uuml;rkiye&rsquo;deki şirketlerin b&uuml;y&uuml;mesi i&ccedil;in birleşme politikası izlemesi gerektiğini s&ouml;yledi. Yılmaz, &ldquo;Sermayesi yetersiz şirketlerin Ar-Ge&rsquo;sini, sermayesini, bilgi ve birikimini birleştirmesi gerekir. Biz, bağımsız &ccedil;alışmayı tercih ediyoruz. T&uuml;rkiye&rsquo;nin firmalarının dışa a&ccedil;ılması ve b&uuml;y&uuml;mesi i&ccedil;in konsolidasyonlara gitmesi gerekiyor&rdquo; dedi. Tohumculuk sekt&ouml;r&uuml;nde birleşme ve satın almaların neden stratejik &ouml;nemde olduğunu anlamak i&ccedil;in T&uuml;RKTOB Başkanı Yılmaz&rsquo;ın paylaştığı verileri sizlere de aktaralım. Ticarete konu olan k&uuml;resel tohum pazarının b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; yaklaşık 50 milyar dolar. 7 alt birliği &ccedil;atısı altında toplayan T&Uuml;RKTOB&rsquo;un b&uuml;nyesinde 791 şirket bulunuyor. Bunların 739&rsquo;u yerli, 30&rsquo;u yabancı, 22&rsquo;si ise yerli ve yabancı ortaklı şirketler. Nicelik olarak her ne kadar yerli sayısı fazla g&ouml;z&uuml;kse de burada &ouml;nemli olan şirketlerin niteliği. Yani az sayıdaki yabancı ve yabancı ortaklı şirketin toplam pazardaki payları ve ağırlığı. Bu konuda toplam pazara y&ouml;nelik net bir oran alamadık ancak yabancı şirketlerin T&uuml;rkiye tohum pazarında olduk&ccedil;a &ouml;nemli bir ağırlık ve etkiye sahip olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. Toplantıda paylaşılan bazı veriler de bu d&uuml;ş&uuml;ncemizi destekler nitelikte... &Ouml;rneğin yabancı şirketlerin mısır, şeker pancarı ve ay&ccedil;i&ccedil;eğindeki pazar payları y&uuml;zde 90 seviyelerinde. 10 yıl &ouml;nce bu oranın y&uuml;zde 100 olduğunu duyunca, bug&uuml;nk&uuml; y&uuml;zde 90 seviyesine sevinsek mi &uuml;z&uuml;lsek mi bilemedik. Sebze tohumunda ise i&ccedil; pazarda yerli firmaların pazar payı y&uuml;zde 60 seviyelerinde. Yabancı payı da haliyle y&uuml;zde 40&rsquo;larda. Tekrar d&ouml;nelim rakamlara&hellip; T&Uuml;RKTOB Başkanı Kamil Yılmaz&rsquo;ın verdiği bilgilere g&ouml;re sertifikalı tohum &uuml;retimi 2016&rsquo;da bir &ouml;nceki yıla g&ouml;re yaklaşık y&uuml;zde 7 artarak 958 bin tona ulaşmış. 2023 yılı i&ccedil;in 1 milyon tonluk sertifikalı tohum &uuml;retimi hedefine 2017 itibariyle yaklaşan T&Uuml;RKTOB, 2023 hedefini 1,5 milyon tona revize etti. Bug&uuml;n T&uuml;rkiye&rsquo;de 4 milyar adet fide, 138 milyon adet fidan, 1,5 milyar adet s&uuml;s bitkisi &uuml;retiliyor. 2016 itibariyle kamunun tohum &uuml;retimindeki payı y&uuml;zde 18, &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n payı ise y&uuml;zde 82 d&uuml;zeyinde. Gelelim sekt&ouml;r&uuml;n ihracat ve ithalat rakamlarına&hellip; T&uuml;rkiye&rsquo;nin bug&uuml;n tohum ithalatından vazge&ccedil;se dahi kendine yeterli bir tarımsal &uuml;r&uuml;n arzını rahatlıkla sağlayacak konumda olduğunu kaydeden Yılmaz, 2016&rsquo;da tohum ihracatının 154 milyon dolar seviyesine ulaştığını kaydediyor. S&uuml;s bitkileri ve fidan ihracatını da eklerseniz 70&rsquo;den fazla &uuml;lkeye ger&ccedil;ekleştirilen ihracat rakamı 262 milyon dolara &ccedil;ıkıyor. Tohum ithalatı ise 2016 yılında 202 milyon dolar seviyesinde ger&ccedil;eklemiş. İthalatta daha &ccedil;ok sebze tohumları &ouml;n plana &ccedil;ıkıyor. Biz de bu konuyla ilgili elimizdeki notları sizlerle bir kez daha paylaşalım. Bug&uuml;n T&uuml;rkiye, sebze tohumu ihtiyacının yaklaşık y&uuml;zde 50 sini ithal ediyor. &Ouml;dediğimiz d&ouml;viz 90 milyon dolar seviyesinde. Hububat tohumunda ithalat oranı y&uuml;zde 20 civarında. Resmi verilere g&ouml;re 2011-2016 yılları arasında tohum ithalatımız 1,2 milyar dolara yakın d&uuml;zeylerde. T&Uuml;RKTOB Başkanı Kamil Yılmaz, atalık/yerel tohumlara y&ouml;nelik kamuoyundaki kaygılar ile ilgili de konuştu. Yılmaz, &ldquo;Yerel tohumların kullanımı hi&ccedil;bir zaman yasaklanmamıştır. &Ccedil;ift&ccedil;imiz kendi &uuml;r&uuml;n&uuml;nden elde ettiği tohumları kullanabilir, m&uuml;badele edebilir&rdquo; dedi. Ancak burada bir noktayı netleştirmekte fayda var. Kamuoyu zaten atalık/yerel tohum kullanımının yasak olmadığını biliyor. Endişe, atalık/yerel tohumun kanunen ticari satışının yasaklı durumda olması ve yeterli desteği g&ouml;rmediği i&ccedil;in &ccedil;eşitliliğin ve t&uuml;rlerin her ge&ccedil;en g&uuml;n sayısının azalması. Kamuoyunun bir diğer kaygısı ise 2018 itibariyle 5 dekarın &uuml;zerindeki alanlarda yerel/atalık tohum ile &uuml;retim yapmak isteyen &ccedil;ift&ccedil;inin desteklemelerden yararlanamayacak olması. Bu da yine kamuoyunda &ldquo;Yerel/atalık tohum kullananlar desteklemelerden mahrum bırakılarak cezalandırılıyor mu? sorusunu akla getiriyor. Sonu&ccedil;ta atalık/yerel tohumlar, bulundukları coğrafyada toprak, su ve iklim şartlarına binlerce yıl s&uuml;ren doğal seleksiyon sonucu adapte olmuş durumda ve bu haliyle monok&uuml;lt&uuml;re karşı biyo&ccedil;eşitliliğin sigortası niteliğinde. Genetik &ccedil;eşitlilik ve gıda g&uuml;venliği a&ccedil;ısından, konuya bu şekilde yaklaşmak gerektiğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

"Tohumculukta büyüyüp, dışa açılmamız için konsolidasyon şart!"

Diğer Yazılar