Tüketiciye at, eşek, domuz eti yedirmişler

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı uzun bir aradan sonra gıdada taklit ve tağşiş yapan firmaları kamuoyuna a&ccedil;ıkladı. En son Aralık 2016&rsquo;da yayımlanan listedeki benzer hileleri son listede de g&ouml;rmek m&uuml;mk&uuml;n. Taklit ve tağşiş yapılan gıda &uuml;r&uuml;nleri arasında neler yok ki? Et ve et &uuml;r&uuml;nleri, s&uuml;t ve s&uuml;t &uuml;r&uuml;nleri, bitkisel yağ, bal, takviye edici gıdalar, &ccedil;ikolata ve enerji i&ccedil;eceğinin yer aldığı listede 173 firmanın 282 parti &uuml;r&uuml;n&uuml; bulunuyor. Hepsi de insanların hayatını ve sağlığını tehlikeye d&uuml;ş&uuml;recek şekilde bozulmuş, değiştirilmiş gıda &uuml;r&uuml;nleri olarak niteleniyor. Laboratuvar tahlilleri sonucunda taklit ve tağşiş yapıldığı kesinleşen et ve et &uuml;r&uuml;nleri arasında sucuk, k&ouml;fte, kebap, sulu k&ouml;fte, karnıyarık, kıymalı b&ouml;rek, lahmacun, pide harcı ve d&ouml;ner &uuml;r&uuml;nleri bulunuyor. Ama bunlar bildiğiniz dana ya da koyun etinden değil daha &ccedil;ok tek tırnaklı diye tabir edilen at ya da eşek eti ile domuz etinden yapılmış. Daha somut &ouml;rnek vermek gerekirse denetimler sonucu bazı restoran ve imalathanelerde t&uuml;ketime hazırlanan Adana kebap kıyması, kuru k&ouml;fte, sebzeli pişmiş k&ouml;fte, dana sucukta domuz eti tespit edildi. Yine bazı işletmelerin hazır kıyma harcı, k&ouml;fte, pide harcı, hamburger k&ouml;ftesi, tantuni, sosis, sucuk, kavurma gibi &uuml;r&uuml;nlerde de tek tırnaklı at ve eşek eti tespit edildi. 7&rsquo;den 77&rsquo;ye herkesin t&uuml;kettiği &uuml;r&uuml;nlerin i&ccedil;inde at, eşek ve domuz eti dışında tespit edilen diğer maddeler ise baş eti, deri dokusu, sindirim sistemi dokusu. Denetimlerde daha masum olarak nitelenebilecek taklit ve tağşişler ise k&ouml;fte, sucuk, pide harcı, Adana kebabı gibi &uuml;r&uuml;nlerde kanatlı eti ve sakatat tespit edilmesi olsa gerek&hellip; Et ve et &uuml;r&uuml;nlerinde tablo buyken, s&uuml;t ve s&uuml;t &uuml;r&uuml;nlerinde &ccedil;ok da farklı değil&hellip; Tulum peynirinden kaşar peynire, krem peynirden eritme peynire kadar bir&ccedil;ok &uuml;r&uuml;nde nişasta, bitkisel yağ ve jelatin tespit edilmiş durumda. Yine yoğurtlarda da bitkisel yağ ile jelatine rastlanıyor. Bu arada siz tereyağı yediğinizi sanırken, onlar i&ccedil;ine bitkisel yağı da eklemeyi ihmal etmemişler. Bitkisel yağ demişken&hellip; Sızma zeytinyağı diye t&uuml;kettiğiniz &uuml;r&uuml;n&uuml;n i&ccedil;inde ay&ccedil;i&ccedil;ek yağı da var, pirina yağı da&hellip; Diğer &uuml;r&uuml;nlere de g&ouml;z atalım&hellip; Mesela isot kırmızı pul biberde boya tespit edilmiş. S&uuml;zme &ccedil;i&ccedil;ek bal diye satılan kavanozun i&ccedil;inde fr&uuml;ktoz ve glikoz olduğu fark edilmiş. Yani doğanın bir mucizesi olarak nitelenen bal yerine bildiğiniz şekeri yedirmişler t&uuml;keticiye. Liste olduk&ccedil;a kabarık&hellip; Alkols&uuml;z i&ccedil;eceklerde 5, &ccedil;ikolatada 6, enerji i&ccedil;eceğinde 1, bitki &ccedil;ayında 1 &uuml;r&uuml;nde benzer hileler tespit edildi. DENETİMLERDE NİTELİK SORUNU Gıda ve Kontrol Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;&rsquo;n&uuml;n yayımladığı son verilere g&ouml;re T&uuml;rkiye&rsquo;de kayıt ve onay kapsamında 660 bine yakın işletme mevcut. Kayıt kapsamındaki işletmeler, &uuml;retim yeri ( 72 bin 737), satış yeri (313 bin 904) ve toplu t&uuml;ketim yeri (260 bin 932) olarak 3 b&ouml;l&uuml;me ayrılıyor. Ge&ccedil;en yıl gıda &uuml;retim yerlerine toplam 174 bin 379 denetim ger&ccedil;ekleştirilirken, gıda satış yerlerine 467 bin 411 denetim yapılmış. Toplu t&uuml;ketim yerlerine ise 412 bin denetim ger&ccedil;ekleştirilmiş. Kısacası 2017&rsquo;deki toplam denetim sayısı 1 milyon 54 bine yakın. Bu rakam, yıllık kontrol planı, rutin, takip, şikayet, ALO 174, numuneli ve numunesiz denetimleri kapsıyor. O y&uuml;zden her zaman s&ouml;ylediğimiz noktaları yine tekraren &ouml;zetlemekte fayda var. Denetimlerin niceliği kadar niteliği de kritik &ouml;nemde. Denetimler sonrası cezaların caydırıcılığı da bir diğer sorun. Taklit ve tağşiş yapan firmalara uygulanan ceza ve yaptırımlar o kadar hafif ki kimse yakalandığı zaman benzer su&ccedil;ları işlemekten &ccedil;ekinmiyor. Zira k&acirc;rdan(!) zarar eder bir cezai sistem ile karşı karşıyayız. Ne caydırıcı bir hapis cezası, ne y&uuml;kl&uuml; miktarda para cezası s&ouml;z konusu değil. A şirketi ya da markasıyla yaptığı hilelere, yakalandığı takdirde B şirketi olarak devam ediyor. Eğer yine yakalanırsa C adında bir firma ile sahtek&acirc;rlığa devam ediyor. Nasıl olsa alfabede harf &ccedil;ok! Gıda t&uuml;ketimi her ge&ccedil;en g&uuml;n artarken, bu işlerin organize bir hal aldığını g&ouml;rmemek m&uuml;mk&uuml;n değil. Hi&ccedil;bir caydırıcılığı ya da yaptırım g&uuml;c&uuml; olmayan bir ortamda merdiven altı &uuml;retim ve hileler hem 80 milyonu aşkın t&uuml;keticinin sağlığına hem de haksız rekabet sonucu sekt&ouml;re ve ekonomiye ciddi darbe vuruyor. T&uuml;rkiye&rsquo;nin tarımsal &uuml;retiminde yaşadığı sorunlara bakarak, arz ve talep dengesizliği sonucu ortaya &ccedil;ıkan fiyat istikrarsızlığı bu t&uuml;r sahtek&acirc;rların da ekmeğine yağ s&uuml;r&uuml;yor. Olan 80 milyon insanımıza oluyor. Afiyet olsun&hellip; NOT: Taklit, tağşiş yapıldığı veya ila&ccedil; etken maddesi bulunduğu tespit edilen &uuml;r&uuml;n, firma ve markaların bulunduğu listeye https://www.tarim.gov.tr/Lists/Duyuru/Attachments/606/Ifsa.pdf adresinden ulaşabilirsiniz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Tüketiciye at, eşek, domuz eti yedirmişler

Diğer Yazılar