Sadece hayvan değil hastalık da ithal ediyoruz

Bir &ouml;nceki yazımızda &ldquo;İthalata bağımlı bir tarımsal &uuml;retim ne kadar s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir?&rdquo; sorusuna yanıt aramıştık. Konunun daha &ccedil;ok ekonomik tarafındaki risklere değinmiş ve bu işin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olmadığının altını &ccedil;izmiştik. Son d&ouml;nemde dikkat &ccedil;eken bazı haberler, konunun insan sağlığı ve &lsquo;gıda g&uuml;venliği&rsquo; a&ccedil;ısından da s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olmadığını net bir şekilde ortaya koyuyor. &lsquo;Şarbon&rsquo; haberlerinden bahsediyoruz. Bildiğiniz &uuml;zere Et ve S&uuml;t Kurumu (ESK), Brezilya&rsquo;dan yaklaşık 4 bin b&uuml;y&uuml;kbaş hayvan ithal ederek G&ouml;lbaşı&rsquo;nda &ouml;zel bir &ccedil;iftliğe kira &ouml;deyerek yediemine bırakmıştı. Hayvanlardan 50 tanesi telef oldu. Yapılan tahlil ve tetkikler sonucu hayvanlarda şarbon hastalığı tespit edildi. Tarım ve Orman Bakanlığı, incelemelerin ardından Bu mahallede şarbon hastalığı vardır yazılı levhayı G&ouml;lbaşı&rsquo;ndaki &ccedil;iftlik ve &ccedil;evresindeki noktalara asarak, b&ouml;lgeyi karantina altına aldı. Peki mevzu kapandı mı? Şimdi akıllarda pek &ccedil;ok soru işareti belirdi. Mesela&hellip; Farklı &uuml;lkelerden ger&ccedil;ekleştirilen canlı hayvan ithalatında denetim kriterleri ve prosed&uuml;rler eksiksiz şekilde, tam olarak uygulanıyor mu? &Ouml;yle ya, ihra&ccedil; ettiğimiz tarımsal &uuml;r&uuml;nlerde ufacık bir kalıntı varsa dahi tespit edilip kapıdan d&ouml;nen bir denetim mekanizmasına sahip &uuml;lkelere karşı T&uuml;rkiye&rsquo;de denetim mekanizması ne kadar etkin işliyor? İthalat miktarındaki artışa paralel olarak bir&ccedil;ok &uuml;lkeden istenen kriterlerde canlı hayvan bulmakta zorluk &ccedil;ekildiği ve fiyatların y&uuml;kseldiği biliniyor. O y&uuml;zden ithalatta &ouml;ncelik &lsquo;nitelik&rsquo;ten &ccedil;ok &lsquo;nicelik&rsquo; tarafına evrilmiş gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. Sekt&ouml;rde, &ldquo;İthalatta kontrol mekanizmasını yitirdik&rdquo; g&ouml;r&uuml;ş&uuml; hakim. Akıllardaki soru işaretleri bitmedi. Mesela&hellip; Brezilya&rsquo;dan ithal edilen s&ouml;z konusu b&uuml;y&uuml;kbaş hayvanlardan yolda gelirken telef olanlar var mı? Varsa sayısı ne kadar? Yine eğer yolda telef olan hayvanlar varsa o hayvanlardan &ouml;rnekler alınıp incelendi mi? Kıtalararası canlı hayvan sevkiyatlarında karantina koşulları D&uuml;nya Hayvan Sağlığı &Ouml;rg&uuml;t&uuml; n&uuml;n belirlediği kriterlere uygun ve etkin bi&ccedil;imde sağlanabiliyor mu? Hastalık Brezilya&rsquo;dan mı geldi yoksa burada mı bulaştı? Bu konuda kamuoyuna tatmin edici a&ccedil;ıklamalar yapılacak mı? Hatırlarsanız ge&ccedil;tiğimiz aylarda ithal edilen hayvanlarla ilgili bir başka haber g&uuml;ndem olmuştu. Neydi o? T&uuml;rkiye nin 2011 ve 2012 yıllarında Polonya dan ithal ettiği etlerde deli dana olduğu tespit edildiği iddia edilmişti. S&ouml;z konusu durum Polonya&rsquo;nın, başlattığı bir soruşturma kapsamında T&uuml;rkiye&rsquo;den adli yardımlaşma talebinde bulunmasıyla ortaya &ccedil;ıktı. Her ne kadar Tarım ve Orman Bakanlığı iddiaları yalanlasa da akıllarda ciddi soru işaretleri belirdi ve bir&ccedil;oğuna tatmin edici yanıtlar alınamadı. &Ouml;nceki yıllarda da T&uuml;rkiye, hayvan ithalatının ger&ccedil;ekleştirildiği Fransa&rsquo;da g&ouml;r&uuml;len Mavidil Serotip 8 hastalığı ile tanışmıştı. HASTALIK VE RİSKLERİ DE İTHAL EDİYORUZ Geriye d&ouml;n&uuml;k yıllara baktığımızda buna benzer haber ve a&ccedil;ıklamaları sık&ccedil;a g&ouml;rmek m&uuml;mk&uuml;n. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; tarımda &lsquo;ithalat kolaycılığı&rsquo; uzun yıllardır devam ediyor. İ&ccedil;eride yerli &uuml;retimi destekleyen, damızlık materyali artırarak ithalatı sonlandıracak hamleler bir t&uuml;rl&uuml; tam olarak atılamadı. B&ouml;yle olunca da aslında hayvanları ithal ederken, hastalık ve bir&ccedil;ok riski de beraberinde ithal etmeye devam ediyoruz. Bug&uuml;ne kadarki ithalat politikalarıyla bu işlerin y&uuml;r&uuml;mediği net bir şekilde ortaya &ccedil;ıktı. Bunu hem maliyetler hem de hastalık ve diğer riskler a&ccedil;ısından somut şekilde yaşıyoruz. &ldquo;Taşıma suyla değirmen d&ouml;nmez&rdquo; diyen Prof. Dr. Ersin İstanbulluoğlu, bu konuyla ilgili olarak şu yorumda bulunuyor: &ldquo;Bunu hep s&ouml;yledik ama bir kere daha hatırlatalım. Daha ne hastalıklar &ccedil;ıkacak. Bakteriyel, viral ve paraziter k&ouml;kenli... Her &uuml;lkenin kendine &ouml;zg&uuml; bir patojen mikroorganizma florası vardır, geniş &ccedil;aplı ithalata başlarsanız hastalık taşıma riski artar.&rdquo; &Ouml;zetle, bu mesele &uuml;lkenin gıda g&uuml;venliği a&ccedil;ısından kritik &ouml;nemde, stratejik bir konu. T&uuml;rkiye&rsquo;nin hayvancılıkta, eğer varsa, hastalıklardan ari b&ouml;lge eylem planını yeniden ele alması ve b&ouml;lgesel bazda stratejisini yeniden oluşturması gerekiyor. Aksi halde ileride başımız daha &ccedil;ok ağrıyacak gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. ŞARBON HASTALIĞI NEDİR? Şarbon, ot yiyen hayvanlardan insanlara bulaşan bir zoonoz hastalık olarak tanımlanıyor. Şarbon sadece hayvanlar i&ccedil;in değil, hayvandan insana temas ya da hayvansal &uuml;r&uuml;n t&uuml;ketimiyle ge&ccedil;ebilen &ccedil;ok tehlikeli ve &ouml;ld&uuml;r&uuml;c&uuml; bir hastalık olarak biliniyor. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Sadece hayvan değil hastalık da ithal ediyoruz

Diğer Yazılar