Tarımda 2030 hedefi: 100 milyar dolar

Yazının sadece başlığını ya da birka&ccedil; paragrafını okuyup yorum yapacaklara mahal vermemek adına en başından belirtelim ki bu hedef T&uuml;rkiye&rsquo;ye ait değil. Avustralya seyahatimizde tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;ne dair aldığımız notları ve g&ouml;zlemlerimizi ge&ccedil;en haftadan bu yana 5 g&uuml;n boyunca sizlerle paylaştık. Bu altıncı ve son yazı ise genel bir toparlama niteliğinde&hellip; Avustralya&rsquo;da tarım sekt&ouml;r&uuml; paydaşları arasında bir &ldquo;koordinasyon&rdquo; olduğu aşikar. Sekt&ouml;r i&ccedil;i sağlanan &ldquo;senkronizasyon&rdquo; sayesinde tarıma dair &ldquo;tek ses, tek mesaj&rdquo; havası hakim. Avustralya&rsquo;nın 1982&rsquo;den bu yana ihracat y&ouml;netmeliklerinde yaptığı d&uuml;zenleme ve sıkı duruş uluslararası alanda kredibilitelerini y&uuml;kseltmiş. &Ccedil;iftliklerdeki &uuml;retimden ihracata kadar t&uuml;m zincir şeffaf, izlenebilir şekilde kontrol altında. &Uuml;retim kriterleri ve denetimler olduk&ccedil;a &uuml;st seviyede. Dolayısıyla ihracat pazarında kalite ve g&uuml;vene dair sorun yaşamıyorlar. Ama belki daha da &ouml;nemlisi &uuml;r&uuml;nlerdeki &lsquo;y&uuml;ksek standart&rsquo; ve &lsquo;g&uuml;ven algısı&rsquo;nın sadece ihracat odaklı olmaması. İ&ccedil; pazardaki t&uuml;keticiler a&ccedil;ısından da g&uuml;ven algısı y&uuml;ksek. Yani Avustralya&rsquo;da yaşayanlarda, &ldquo;En kaliteli &uuml;r&uuml;nler ihracata gidiyor, kalanları da biz t&uuml;ketiyoruz&rdquo; diye bir d&uuml;ş&uuml;nce yok. Avustralya vatandaşları ihracata giden &uuml;r&uuml;nlerle aynı kalite ve g&uuml;vende gıdaya erişebiliyor. Bu konuda t&uuml;keticilerin aklında bir soru işareti yok. Avustralya i&ccedil;i seyahatlerimizde u&ccedil;aklarda dağıtılan ikramlardan tutun da marketlerdeki &uuml;r&uuml;nlere kadar kendi markalarının paketlerinin &uuml;zerinde &ldquo;Gururla Avustralya&rsquo;da &Uuml;retildi&rdquo; yazıları dikkatimizi &ccedil;ekti. Avustralya, kendi &uuml;reticisi ve &uuml;r&uuml;n&uuml;ne sahip &ccedil;ıkıyor. Avustralya i&ccedil;in en b&uuml;y&uuml;k ve &ouml;nemli pazar olan Asya ekonomilerindeki gelişim, t&uuml;keticinin değişen tercihleri ve yeni trendleri tarıma dair &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemin fırsatları olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Ama &ouml;te yandan bu fırsatları tehdit edebilecek k&uuml;resel iklim değişikliği, su başta olmak &uuml;zere doğal kaynaklar &uuml;zerinde artan baskı ve rekabet&ccedil;ilik yarışını da olası tehdit ve riskler arasında ilk sıralara koymuşlar. 1990&rsquo;lı yıllardan bu yana uyguladıkları mikro ve makro ekonomik reformlar sekt&ouml;r&uuml;n bug&uuml;nk&uuml; konuma gelmesinde &ouml;nemli bir etken olarak yorumlanıyor. Daha da &ouml;nemlisi tarım politikaları kısa vadeli ve g&uuml;nl&uuml;k/palyatif yaklaşımlardan uzak. Plan ve stratejiler orta ve uzun vadeli şekilde oluşturuluyor. Yani T&uuml;rkiye&rsquo;deki gibi h&uuml;k&uuml;met ya da bakan değiştik&ccedil;e sil baştan bir tarım politikası anlayışından uzak durmuşlar. &Ccedil;&uuml;nk&uuml;, g&uuml;nl&uuml;k politikalara dayalı kısa vadeli &ccedil;ıkarların &uuml;lkenin uzun vadeli &ccedil;ıkarlarına zarar verdiğinin farkındalar. Tarımı siyaset &uuml;st&uuml; bir konumda tutuyorlar. 2030 YOL HARİTASI Gelelim başlıktaki detaylara&hellip; Ulusal &Ccedil;ift&ccedil;iler Federasyonu (NFF) olduk&ccedil;a aktif. Bizdeki gibi sadece basın b&uuml;lteni ile a&ccedil;ıklama yapıp, geri planda kalmıyorlar. NFF, bakanlıkla koordineli şekilde &ccedil;alışarak 65 milyar dolar seviyesindeki tarımsal hasılayı 2030 yılına kadar 100 milyar dolarlık hacme ulaştıracak yeni bir yol haritası yayınladı. Et, s&uuml;t, kanatlı ve yem sekt&ouml;r&uuml; başta olmak &uuml;zere t&uuml;m sekt&ouml;r paydaşlarını da kapsayan (400 end&uuml;stri liderini kapsıyor) bu &ccedil;alışmada tarımı teşvik etmeyi ve daha da g&uuml;&ccedil;lendirmeyi ama&ccedil;layan yeni bir politika ortaya konuyor. Bizim hen&uuml;z 1 ya da 5 yıllık bir planımız bile yokken Avustralya, tarımının gelecek 10 yıldaki stratejisini ortaya koymuş durumda. Kitap&ccedil;ık haline getirilen &ccedil;alışmanın ismi &ldquo;2030 Yol Haritası &ndash; Avustralya Tarımının 100 Milyar Dolarlık Planı&rdquo; Detaylara girmeyeceğiz ama &ouml;zetlemek gerekirse raporu hazırlayanların şu vurgusu dikkat &ccedil;ekiyor: &ldquo;Kısa vadeli politik d&ouml;ng&uuml;lere tabi olmayan t&uuml;m h&uuml;k&uuml;met kademelerinden koordineli şekilde bir bağlılığa ihtiyacımız var. T&uuml;m paydaşlarla birlikte yakın istişare i&ccedil;inde geliştirilen ve onaylanan Ulusal Tarım Stratejisi, &uuml;lke tarımının geleceği a&ccedil;ısından kritik bir adım.&rdquo; Yani anlıyoruz ki &uuml;lkenin gıda g&uuml;vencesi ve g&uuml;venliğini yakından ilgilendiren bu yol haritasını uluslararası şirketler değil, Avustralya&rsquo;nın kendi &ccedil;ift&ccedil;ileri ve sekt&ouml;r temsilcileri hazırlamış. Yani siparişle hazırlanmış ve &uuml;lke ger&ccedil;eklerinden kopuk bir plan değil, tam aksine kendi değer ve ger&ccedil;eklerini yansıtan bir yol haritasına sahipler. Dikkat &ccedil;ekmek istediğimiz bir başka nokta ise 10 yıllık yol haritasının performansını &ouml;l&ccedil;mek i&ccedil;in yıllık raporlama d&ouml;ng&uuml;s&uuml;ne de başlanacak olması. Yani ortaya koydukları plan ve programın takibini de yapıyorlar. Bu da projeye olan inan&ccedil; ve g&uuml;veni artırıyor. Zaten bizden farklılaşan noktalardan bir tanesi de burası. Yoksa bizde de &ccedil;ok sayıda proje ve plan var ama uygulama ve takibi noktasında maalesef teoriden pratiğe ge&ccedil;iremiyoruz. Mesela bizim de tarımda 2023 hedeflerimiz var. Şu an 42,5 milyar dolar olan tarımsal hasılamızı 4 yıl i&ccedil;inde 150 milyar dolara, şu anda 17,5 milyar dolar olan tarımsal ihracatımızı da 2023 e kadar 40 milyar dolara &ccedil;ıkarma hedefimiz var. Mevcut şartlarda 4 yılda bu hedeflere ulaşabilmek ne kadar ger&ccedil;ek&ccedil;i ve inandırıcı? Ge&ccedil;en haftadan bu yana 6 farklı yazıda sizlere Avustralya&rsquo;daki g&ouml;zlemlerimizi aktarmaya &ccedil;alıştık. Aslına bakarsanız Avustralya tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;ne dair &ccedil;ok farklı bir şey yapmıyor, sadece yapması gerekenleri yapıyor. Değişen şartlara adaptasyonu sağlamak adına dersine sıkı &ccedil;alışıyor ve &ouml;devlerini zamanında yapıyor. Haliyle de bu planlı ve programlı &ccedil;alışmanın meyvelerini topluyor. Sahi d&uuml;nyadaki değişimle birlikte t&uuml;m gelişmiş ekonomiler tarımda yeni pozisyonlarını alırken biz neyi bekliyoruz? AVUSTRALYA&rsquo;DAN İLGİN&Ccedil; NOTLAR *** Sohbetlerimiz sırasında &ouml;ğrendiğimize g&ouml;re Avustralya&rsquo;daki &ccedil;&ouml;llerde 1 milyondan fazla vahşi deve yaşıyor. 1800&rsquo;l&uuml; yıllarda tren yolu inşaatında kullanılmak &uuml;zere Orta Doğu&rsquo;dan getirilen develer, o yıllardan beri &ccedil;&ouml;llerde... Tek h&ouml;rg&uuml;&ccedil;l&uuml; deve n&uuml;fusunun en fazla olduğu yer unvanını taşıyan Avustralya, Suudi Arabistan dahil Orta Doğu&rsquo;ya dahi deve ihra&ccedil; ediyor. *** Kanguru ve koala, &uuml;lkenin en &ccedil;ok tanınan sembollerinden. 25 milyon n&uuml;fusa sahip &uuml;lkede 50 milyon kangurunun yaşadığı tahmin ediliyor. 60&rsquo;tan fazla &ccedil;eşidi olan kangurular geriye doğru y&uuml;r&uuml;yemiyorlar, hep ileri gidiyorlar. Bu da &uuml;lkenin sembol&uuml; olmasında &ouml;nemli bir etken olarak ifade ediliyor. Bu arada &ccedil;ok sık olmasa da bazı restoranların men&uuml;s&uuml;nde kanguru etinin de yer aldığını g&ouml;rd&uuml;k ama denemedik. *** Avustralya, biyo&ccedil;eşitlilik a&ccedil;ısından zengin bir &uuml;lke. İlgin&ccedil; birka&ccedil; rakam paylaşmak gerekirse d&uuml;nyadaki en zehirli hayvan kategorisine giren 15 yılan t&uuml;r&uuml;nden 10&rsquo;u Avustralya&rsquo;da g&ouml;r&uuml;lebiliyor. 6 bin sinek, 4 bin karınca, bin 500 &ouml;r&uuml;mcek ve 350 t&uuml;rde kanatlı karıncanın Avustralya&rsquo;da mevcut olduğu kaydediliyor. *** Yapılan araştırmalara g&ouml;re yery&uuml;z&uuml;n&uuml;n en eski k&uuml;lt&uuml;r&uuml; olarak kabul edilen Aborjinler, bu kıtada 40 bin-60 bin yıldır yaşamlarını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yor. *** Seyahat sırasında edindiğimiz bir diğer izlenim ise trafik kurallarına herkesin uyması ve saygılı davranması. Alkoll&uuml; ara&ccedil; kullandığınız vakit ehliyetinize iki yıl el konuluyor. Ara&ccedil;ta seyir halindeyken cep telefonuyla konuşmanın cezası 456 dolar. Eğitim seviyesinin y&uuml;ksek olmasının yanında kural dışı hareketlere yaptırım ve cezaların da caydırıcı olması &uuml;lkede hayatı daha yaşanır hale getiriyor. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Tarımda 2030 hedefi: 100 milyar dolar

Diğer Yazılar