Türkiye'de büyüme konusunda fazla tedirgin olmaya gerek yok…

T&uuml;rkiye&rsquo;de b&uuml;y&uuml;me konusunda fazla tedirgin olmaya gerek yok&hellip; Ge&ccedil;tiğimiz ay makroekonomik verilerde iyileşme olmadan piyasalardaki iyimserlikte temkinli olunması gerektiğini belirtmiştik. Nitekim d&uuml;nya ekonomisinde b&uuml;y&uuml;me kaygılarının artan likiditenin yarattığı/yaratacağı olumlu algının son d&ouml;nemde yeniden &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;tiğini g&ouml;rd&uuml;k. Nitekim ING olarak da başta Euro B&ouml;lgesi olmak &uuml;zere bir&ccedil;ok ekonomiye dair 2013 b&uuml;y&uuml;me &ouml;ng&ouml;r&uuml;lerimizi bu ay aşağıya &ccedil;ektik. &Ouml;zellikle politika cephesindeki belirsizlikler/gecikmeler &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki yıl Euro b&ouml;lgesinde pozitif b&uuml;y&uuml;me g&ouml;r&uuml;lmesi olasılığını ciddi &ouml;l&ccedil;&uuml;de azalttı. Ancak her ne kadar yaklaşan se&ccedil;imler sonrasında A.B.D.&rsquo;de &ouml;zellikle 2013 b&uuml;y&uuml;me g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; baskı altına alan mali u&ccedil;uruma (fiscal cliff) dair oynaklık yaratabilecek bir yapı karşımıza &ccedil;ıkabilecekse de, Euro b&ouml;lgesi durgunluğunun d&uuml;nyaya yayılma riskini y&uuml;ksek g&ouml;rm&uuml;yoruz. Bu ortamda T&uuml;rkiye i&ccedil;in sermaye akımları g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml;n dış ticaret kanalından daha &ouml;nemli olacağını (2009 sonrasındaki hızlı toparlanma d&ouml;neminde olduğu gibi) tahmin ediyoruz. Dolayısıyla h&uuml;k&uuml;met &ouml;ng&ouml;r&uuml;lerinden daha iyi bir konumda kaldığımız halde b&uuml;y&uuml;me tahminlerimizi bu ay da değiştirmemeyi tercih ettik. Enflasyon cephesinde ise bu yıl sonunda %7 seviyesinde bir enflasyon g&ouml;rmemiz ka&ccedil;ınılmaz ve her ne kadar Orta Vadeli Program&rsquo;da (OVP) 2012 sonu i&ccedil;in %7.4&rsquo;l&uuml;k bir h&uuml;k&uuml;met &ouml;ng&ouml;r&uuml;s&uuml; bulunsa da 24 Ekim&rsquo;de yayımlanacak Merkez Bankası tahminlerinin ve yakın d&ouml;nemdeki para politikası uygulamasının beklentiler a&ccedil;ısından daha fazla &ouml;nemi olacak. OVP ve Orta Vadeli Mali Plan&rsquo;a dair ise d&uuml;nya ekonomisinde b&uuml;y&uuml;me belirsizliklerinin &ouml;n planda olduğu bir d&ouml;nemde bu kaygıyı dikkate alarak ve T&uuml;rkiye &ouml;zelinde de b&uuml;y&uuml;me konusunda fazlasıyla temkinli varsayımlara oturtulmuş bir program a&ccedil;ıklanmasının ilk bakışta piyasalarca g&uuml;ven verici bulunduğunu s&ouml;yleyebiliriz. Ancak yapısal cari a&ccedil;ık sorununun (yurti&ccedil;i tasarruf - yatırım a&ccedil;ığı probleminin) &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde, petrol fiyatlarında hızlı bir d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n m&uuml;mk&uuml;n g&ouml;r&uuml;nmediği bir ortamda, devam edeceği dikkate alındığında, b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığı hedeflerinin (GSYH&rsquo;ye oranla) bir &ouml;nceki programa g&ouml;re artırılmış olmasının &ouml;zellikle para politikası y&ouml;netimindeki esnekliği bir miktar azalttığını s&ouml;yleyebiliriz. Nitekim b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığı hedeflerinde 2011&rsquo;de a&ccedil;ıklanan OVP&rsquo;ye g&ouml;re 2013 ve 2014 yılları hedeflerin bu yıl yapılan sırasıyla 76 ve 86 baz puanlık artışın gelirdeki muhafazakar bir yaklaşımdan değil (gelirlerin GSYH&rsquo;ye oranında artış yapılmış) harcamalardaki artışlardan (merkezi y&ouml;netim b&uuml;t&ccedil;e harcamalarının GSYH&rsquo;ye oranları yukarı y&ouml;nde yaklaşık 150 baz puan revize edilmiş) kaynaklandığını g&ouml;r&uuml;yoruz. OVP d&ouml;neminde &uuml;&ccedil; ayrı se&ccedil;im yapılacağı dikkate alınırsa, harcama konusunda &ouml;nceden bir esneklik yaratılmasının tercih edildiği d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lebilir. Dolayısıyla hedeflerin ulaşılabilirliği a&ccedil;ısından risk daha sınırlı g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Ancak ekonomide belirgin bir yavaşlamanın olduğu 2012 yılına benzer bir b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığı/faiz dışı fazla hedefinin &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki &uuml;&ccedil; yılda da korunmasının (diğer bir deyişle b&uuml;t&ccedil;ede bir iyileşme &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmemesinin) beklentiler a&ccedil;ısından &ccedil;apa olma niteliği zayıflamış durumda. T&uuml;rkiye&rsquo;nin hala GSYH&rsquo;nin %1&rsquo;i civarında bir faiz dışı fazla hedefliyor olması da ne yazık ki bunu değiştirmiyor. Ek olarak b&uuml;t&ccedil;e harcama hedeflerinin detaylarında da yapısal olarak bir iyileşme sinyali g&ouml;remiyoruz. Bu yılın ilk sekiz ayında faiz dışı giderlerin %75&rsquo;ini oluşturan personel giderleri ve cari transferlerin &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki &uuml;&ccedil; yıl boyunca da payının %70&rsquo;in &uuml;zerinde olması &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Yatırımların toplam faiz dışı giderler i&ccedil;indeki payının ise bu yılın ilk sekiz ayındaki %7 d&uuml;zeyinden ancak %10 d&uuml;zeyine &ccedil;ıkarılması planlanıyor (ki bu da mal ve hizmet alımlarının payı ile neredeyse aynı). Dolayısıyla mali disiplin a&ccedil;ısından da yapısal reformların &ouml;nemi artarak devam ediyor. Enflasyonla m&uuml;cadelenin &ouml;n planda kalmak zorunda kalacağı &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 12-16 aylık d&ouml;nemde ise OVP&rsquo;nin esnek yapıda da olsa daha sıkı bir para politikasını gerekli kılacağını s&ouml;yleyebiliriz. 15 Ekim 2012 Seng&uuml;l Dağdeviren - Baş Ekonomist