‘Torba’dan gurbetçilere kötü haber var
Sosyal güvenlik sisteminde emekli aylığının hesaplanmasında 3 dönem vardır. Birinci dönem, 31.12.1999 günü ve öncesi dönemdir (Demirel- Ecevit dönemi) ve gösterge sistemiyle en düşük 1240 lira emekli aylığı verir.
İkinci dönem, 1.1.2000 ile 30.09.2008 arasındaki dönemdir ve daha az emekli aylığı verir. Son dönem, 1.10.2008 günü ve sonrası dönemdir, en düşük (asgari ücretin yüzde 35’i kadar) emekli aylığı verir.
Bugüne kadar bu köşeden gurbetçilere borçlanırken hep, “Özellikle 31.12.1999 öncesi dönemi seçin ki emekli aylığınız 1240 lira olsun” dedik. Şimdi, TBMM’ye sevk edilen Torba Yasa ile gurbetçilerin tarih seçme hakkı ellerinden alınıyor. Bununla kalınmıyor, “Emekli aylığında sondan (2014’ten) geriye doğru dönem dikkate alınacak” deniyor.
“Torba”daki maddedeki “Başvuru sahiplerinin kısmi borçlanma taleplerine istinaden yapılacak borçlanma süresinin tespitinde, ibraz edecekleri belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır” hükmü yurtdışı borçlanmasında tarih belirtme olayını ortadan kaldırıyor. Örneğin, 1980-2014 yılları arasında yurtdışında çalışan bir gurbetçi, primin aylığa dönüşüm verimi birbirinden çok farklı olan “2000 yılı öncesi”, “2000-2008 Ekim arası”, “2008 Ekim’den sonrası” olarak tanımlanan üç dönemden kendisine en uygun olan dönemi seçemeyecek. SGK kendiliğinden 2014 yılından geriye doğru borçlandığı yıl kadarını emekli aylığında dikkate alacak. Yani, en düşük emekli aylığı veren döneme göre gurbetçiye emekli aylığı hesaplayacak. Mesela bu kişi 15 yıllık borçlanma (5400 gün) yaparsa alacağı aylık sadece 680 lira olacak. Yani tarih seçip 1240 lira emekli aylığı yerine artık 680 lira emekli aylığı verilecek.