Yüzde 7.4'lük büyümenin 3'te 2'si tüketimden 1'i yatırımdan
İlk çeyrek büyümesinin üçte ikisi ithalatla birlikte canlanan iç tüketimden, üçte biri ise yatırımdan geldi. İlk çeyrekte devlet harcamada frene bastı
Türkiye ekonomisi 2018’in ilk çeyreğinde, ikinci çeyrekteki kur ve faizdeki yükseliş nedeniyle tahmin edilen yumuşak iniş öncesi yüzde 7.4 ile önemli bir büyüme kaydetti. Bu büyüme ile OECD ve Avrupa ülkeleri arasında birinci G-20 içinde ikinci oldu. Büyümenin 6.7 puanlık katkısının tüketimden olması ve ihracatın büyümeye olan etkisinin azalması moral bozarken, geçen yıl getirilen Kredi Garanti Fonu (KGF) ve diğer teşvikler ile makine teçhizat yatırımlarının yüzde 7 büyümesi umut dağıttı. Böylece büyüme rakamının üçte biri yatırımdan geldi. Yatırım kalemi içinde makine teçhizat geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 15.7 son çeyreğinde yüzde 8.3 tırmanmıştı. Bu rakamlar makine teçhizat yatırımlarında bir hız kaybını da ortaya koyuyor. İnşaat yatırımları ise geçen yıl ikinci çeyrekte yüzde 19.2’lik astronomik büyümeden son çeyrekte yüzde 4.8’e inmişken bu kez yüzde 12.3’lük bir rakamı yakaladı. Yani yatırımlar içinde inşaatın payı artarken makine teçhizatın payı azalmış oldu.
İHRACAT MORAL BOZDU
Büyümenin ana etkeni vatandaşın tüketimi 2017’nin son çeyreğindeki yüzde 6.6’dan yüzde 11’e çıktı. Devletin tüketimi ise yüzde 7.4’ten yüzde 3.4’e indi. Bu devletin harcamalarında önemli kısıntıya gittiğini gösteriyor. Diğer yandan Avrupa pazarlarındaki iyileşmeye rağmen ihracatın büyümeye katkısı geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 10.1 ikinci çeyrekte yüzde 11.1, üçüncü çeyrekte yüzde 17.9 ve son çeyrekte yüzde 9.3’ken bu kez ancak yüzde 0.5 oldu. İhracatteki bu ivme kaybı bundan sonraki dönemlerde kurdaki artışın yol açacağı küçülmeyi ihracatın dengeleyebileceği beklentilerini kırdı. İthalattaki yüzde 15.6’lık artış büyümeyi yüzde 3.6 aşağı çekti.
VATANDAŞIN TÜKETİMİ YÜZDE 11 ARTTI
Vatandaşın tüketimi % 11.0
Devletin nihai tüketim harcamaları % 3.4
Gayrisafi sabit sermaye oluşumu % 9.7
Mal ve hizmet ihracatı % 0.5
(Eksi) Mal ve hizmet ithalatı % 15.6
Gayrisafi yurtiçi hasıla % 7.4
Sanayi büyümesi geçen yılın üçüncü çeyreğindeki yüzde 14.9’luk büyümeye göre hız kaybetse de yüzde 8.8’lik son çeyrek rakamını korudu. İnşaat, hizmetler, mesleki ve idari destek hizmet faaliyetleri, finans&sigorta faaliyetlerinde bir önceki çeyreğe göre ivmelenme dikkat çekti. Tarım, bilgi ve iletişim sektörlerinde katma değer artışının katkısı geçen yılın son çeyreğine göre geriledi. İnşaat yüzde 5.8’den yüzde 6.9’a tırmandı. İnşaata yönelik yatırım harcamalarının yüzde 12.3 ve inşaat harcamalarının ise yüzde 6.9 büyümesi dikkat çekti. Bu durum inşaatçıların stoktan satış yaptığını yeni gayrimenkul üretmediğini ortaya koyuyor.
HİZMET YÜKSELDİ TARIM İSE GERİLEDİ
Sektörlerde, imalat sanayiinde yıldan yıla yüzde 9.4, inşaatta yüzde 7, hizmetlerde yüzde 10, tarımda yüzde 4.6’lık büyüme oldu. Yüzde 7.4’lük GSYH büyümesinin 2.3 puanı hizmetlerden, 1.9 puanı sanayiiden, 0,5 puanı inşaat sektöründen, 0.7 puanı idari ve destek hizmetinden, 0.1 puanı tarımdan ve 0.2 puanı ‘finans ve sigortadan sağlandı. Kamu yönetimi, eğitim, sağlık ve sosyal hizmetin büyümeye katkısı 0.5 puan oldu.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN AÇIKLAMA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 7,4 büyümesine ilişkin, "Tüm ekonomik saldırılara ve oynanan oyunlara rağmen, sağlam makro temeller üzerinde, güçlü büyümeye devam" değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan yaptığı paylaşımda büyüme rakamlarını değerlendirdi.
Erdoğan, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:"2017 yılında yakaladığımız yüzde 7,4 büyüme oranının ardından 2018 yılına da hızlı başladık. Tüm ekonomik saldırılara ve oynanan oyunlara rağmen, sağlam makro temeller üzerinde, güçlü büyümeye devam!
Türkiye ekonomisi 2018 yılının ilk çeyreğinde yüzde 7,4 büyüdü. OECD ülkeleri arasında birinci, G20 ülkeleri içinde ikinci sıradayız. Dünyanın en hızlı büyüyen ülkelerinden biri olmaya devam ediyoruz."
GÜÇLÜ BÜYÜME MORAL VERDİ
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek: Ekonomimizde dengelenme başladı
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, büyümenin kapsayıcı niteliğinin devam ettiğini söyledi. Yurtiçi ve yurtdışı finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkisiyle ekonomide dengelenme sürecinin başladığını belirten Şimşek, “2018’de büyümenin Orta Vadeli Program (OVP) ile uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.
Maliye Bakanı Naci Ağbal: Çarklar dönmeye hızla devam ediyor
Maliye Bakanı Naci Ağbal, “Türkiye ekonomisi, geçtiğimiz yıl yakaladığı ivmelenmeyi sürdürerek 2018 yılına da hızlı bir giriş yaptı” dedi. Ağbal, yaptığı yazılı açıklamada, “Yatırım, istihdam ve ihracata yönelik verdiğimiz desteklerle üretim ve yatırım tarafında çarklar hızla dönmeye devam ediyor” ifadesini kullandı.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci: Yabancı kuruluşlara gerekli cevabı verdik
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye’nin yılın ilk çeyreğinde pek çok Avrupa Birliği ve G-20 ülkesinden daha hızlı büyüdüğünü belirtti. Zeybekci, “Türkiye, son günlerde 2018’e ilişkin büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize eden IMF, Dünya Bankası, OECD ve Moody’s gibi uluslararası kuruluşlara gerekli cevabı verdi” dedi.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi: Net ihracatın katkısı pozitife dönecek
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, ilk çeyrekte, güçlü talep artışı neticesinde büyümeyi negatif etkileyen net ihracatın önümüzdeki çeyreklerde pozitif katkı vermesini beklediklerini söyledi. Büyükekşi “Bizleri sevindiren bir diğer gelişme ise yatırımlarda yaşanan yüzde 9.7’lik artış oldu” diye konuştu.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: Üretkenliğimizi bir kez daha ispatladık
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, büyümenin yüzde 7’nin üzerinde gerçekleşmesinin ülkeye moral verdiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, “Karşımıza çıkarılan her olumsuzluğa, dışarıdan gelen ekonomik ve siyasal engele rağmen neler yapabileceğimizi, ne kadar dinamik ve üretken olduğumuzu bir kez daha ispatladık” ifadesini kullandı.
TÜSİAD Başkanı Erol Bilecik: İş dünyası % 7.4’lük büyümeyle ümitlendi
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, Türkiye ekonomisinin 2018’in ilk çeyreğinde kaydettiği yüzde 7.4’lük büyümenin iş dünyasını ümitlendirdiğini ve pozitif bakmayı gerektiren bir nokta olduğunu belirtti.
Gazete Habertürk /Rahim AK