Avrupa'da kritik zirve

KORUMA DUVARI İÇİN PAPATYA FALI

Cuma günü başlayacak olan ve Kopenhag’da iki gün boyunca sürecek Avrupa Maliye Bakanları Zirvesi öncesinde en çok merak edilen konu fonların birleşip birleşmeyeceği. Şu an kullanımda olan EFSF (Avrupa Finansal İstikrar Fonu) ve Temmuz 2013’te devreye girecek olan ESM (Avrupa İstikrar Mekanizması).

Bir süredir devam eden rapor savaşlarına göre fonların birleşmesi makul görünmezken, ikisinin bir arada çalışmaları mümkün olabilecek. Bloomberg’in elde ettiği taslak metne göre iki fon beraber çalışacaklar ve büyüklük EFSF – 440 ve ESM – 500 olarak toplamda 940 milyar Euro olacak. Ancak herşey bu kadar basit değil. EFSF’in içindeki 200 milyar Euro’luk bölüm daha önce Yunanistan, İrlanda ve Portekiz kurtarmalarında harcanmış durumda. Böylece, kaba bir hesapla kalan tutar 240 milyar Euro. ESM’nin büyüklüğünün de 500 milyar Euro olacağı düşünüldüğünde toplam kullanılabilir miktar 740 milyar Euro’ya düşüyor (Ya da şu anki duruma göre, çıkıyor da diyebiliriz). Bu durumda ilk hesaplamalara göre iki fonun birleşmesinden çıkabilecek maksimum tutarlı bir koruma duvarı büyüklüğü düşünüldüğü kadar da yukarı çıkamıyor. Ne var ki, ilk tasarlandığından da büyük oluyor. Özellikle Almanya’nın ilk aşamada bu plana karşı sert çıkışlar yaptığı düşünülürse, duvarın daha sağlam örülmesi görece pozitif denebilir.

ESM?

Aslında bu girişi EFSF ile yapmak daha doğru. Geçici olduğu her fırsatta vurgulanan bu fonun daha önce borçlu ülkelere yaptığı 200 milyar Euro’luk katkı baki kalacak ancak fondan geriye kalan 240 milyar Euro’luk kapasite fonun lağvediliş tarihi olan 2013 Temmuz’da geri çekilecek. Bundan böyle de ESM tek başına kalacak. Kafalar yeterince karışmadan bir tablo* üzerinde görmeye çalışalım:

* WSJ

ESM’nin iç yapısı gereği alınan kararlar uyarınca, fonun AAA olan notunu kaybetmemesi için herhangi bir anda taahhüt ettiği sermayenin % 15’ini nakden sağlamış olması gerekiyor. Daha önce 2013’te operatif olacağı bildirilen ancak krizin derinleşmesiyle 1 yıl öne alınan mekanizmanın kuruluşuyla birlikte ilk konacak sermaye Temmuz 2012’de 32 milyar Euro olacak. Böylece 32 milyar Euro % 15 kuralını sağlayarak 210 milyar Euro’luk bir borç verme kapasitesi yaratmış olacak. Her yıl yeni koyulan sermaye ile birlikte bu kapasite de artacak. Diğer yandan EFSF’in devre dışı kalacağı an olan Temmuz 2013’te ESM’in ödenmiş sermayesi 64 milyar Euro ve böylece % 15 kuralı uyarınca da borç verme kapasitesi de 420 milyar Euro olacak. İşte liderlerin toplandıklarında karar verip değiştirmeleri beklenen durum da bu. Eğer ki EFSF ve ESM beraber çalışabilecekleri bir ortam bulabilirlerse toplam büyüklükleri 940 milyar Euro olacak ve en büyük kapasitelerine 2014 Temmuz’unda 740 milyar Euro ile çıkabilecekler.

Yaklaşık 200 milyar Euro’yu iki kurtarma paketiyle Yunanistan’a adamış olan Avrupa’nın işlerin kötüleşmesi durumunda bu büyüklükle bulaşmayı önleyemeyebilecekleri birçok analizci tarafından dile getirilirken bu sürede liderlerin kalıcı çözümlere imza atması şu an tek umut olarak görülüyor.