Başçı: Kısa vadeli faizleri yüzde 8,25'e indirebiliriz

T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Baş&ccedil;ı, Enflasyondaki d&uuml;ş&uuml;ş bizim i&ccedil;in &ccedil;ok &ouml;nemli. O y&uuml;zden attığımız adımın d&ouml;viz kurlarını bozucu y&ouml;nde etki yapmadığı, kredilerde aşırı bir artışa yol a&ccedil;madığı konusunda emin olmalıyız dedi.Baş&ccedil;ı, bu yılki d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; enflasyon raporunu a&ccedil;ıklamasının ardından ekonomistlerin ve basın mensuplarının sorularını yanıtladı.&Uuml;cretler ve verimlilikle ilgili bir soru &uuml;zerine Baş&ccedil;ı, &uuml;cretler ve verimlilik ile ilgili portrenin sadece T&uuml;rkiye ye has olmadığını, 2009 k&uuml;resel krizin sonunda hangi &uuml;lkeye bakılırsa bakılsın toplam fakt&ouml;r verimliliği artış hızlarının yavaşladığını belirterek, reel &uuml;cretler ile &uuml;retkenliğe birlikte bakıldığında iş birim maliyeti anlamında enflasyon &uuml;zerinde herhangi bir yukarı y&ouml;nl&uuml; risk g&ouml;r&uuml;lmediğini kaydetti.Ger&ccedil;ekleşen enflasyonun beklenen enflasyonun belirleyicilerinden biri olduğunu ifade eden Baş&ccedil;ı, şunları s&ouml;yledi: Ger&ccedil;ekleşen enflasyon y&uuml;kseldiğinde beklenen enflasyon da bir miktar y&uuml;kselebiliyor. T&uuml;rkiye de ge&ccedil;tiğimiz sene &ccedil;ok konuşulan nicel genişlemenin sonunun etkileri konusunda bir beklenti oluştu ve ger&ccedil;ekleşen enflasyon da y&uuml;kseldi. Sonu&ccedil;ta baktığımızda 2 yıl sonrasının enflasyon bekleyişlerine bakıyoruz. Orada yaklaşık 1 puan bozulma var. Fiyatlama davranışlarına nasıl sirayet ettiğine bakıyoruz. Hizmetler sekt&ouml;r&uuml; fiyatlama davranışlarında bozucu bir etki yaptı. Diğer anket dışı g&ouml;stergelere baktığımızda enflasyon telafisi &ouml;l&ccedil;&uuml;t&uuml; de 1 puana yakın arttı.Mal fiyatlarında enflasyonda bir trend iyileşmesi var. Para politikası tepkisine bakıldığında, kısa vadeli faizlere bakıldığında en d&uuml;ş&uuml;k faiz d&ouml;nemimizde 3 puanlık sıkılaşma var. Dolayısıyla 1 puanlık enflasyon bekleyişindeki değişikliğe karşın kuvvetli bir parasal tepki verilmiş, biz bunun yeterli olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. Burada bozulmayı kontrol altına alacak, durduracak sonra da iyileştirecek şekilde, bunun da olması i&ccedil;in de enflasyonun da d&uuml;şmesi gerekir ki orada da d&uuml;ş&uuml;ş başladı. Bizim arzu ettiğimizden daha yavaş bir d&uuml;ş&uuml;ş oldu bunun sebebi gıda fiyatları kaynaklıydı. Fakat &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki pazartesi g&uuml;n&uuml;nden itibaren d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n devam etmesini bekliyoruz. &Ouml;zel yatırım eğiliminin zayıf, ticari kredilerinin kuvvetli g&ouml;r&uuml;lmesine y&ouml;nelik soru &uuml;zerine Baş&ccedil;ı, Yatırım T&uuml;rkiye de d&ouml;viz kredileriyle yapılıyor. Uzun vadeli krediler ağırlıklı olarak dolar ya da avro cinsinden finanse ediliyor. T&uuml;rk Lirası ticari krediler de işletme sermayesi finansmanına gidiyor. T&uuml;rk Lirası bazında kısa vadeli kredi kullanımı daha g&uuml;&ccedil;l&uuml;, d&ouml;viz bazında yabancı para cinsinden yatırım kredilerinin seyri daha ılımlı dedi.Baş&ccedil;ı, ticari kredilerin kuvvetli şekilde artmasının işletme sermayesi ihtiya&ccedil;larının karşılandığını g&ouml;sterdiğini, ayrıca istihdam a&ccedil;ısından destekleyici bir unsur olduğunu s&ouml;yledi.- Kısa vadeli faizleri tekrar y&uuml;zde 8,25 e doğru indirmeyi değerlendirebiliriz Para politikasındaki sıkı duruşa ilişkin soruya da Baş&ccedil;ı, uzun vadeli faizlerle kısa vadeli faizlerin birbirine yakın olma prensibinin d&ouml;viz kurlarını istikrara kavuşturduğunu, ayrıca krediler konusunda daha s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir ve istikrarlı kredi b&uuml;y&uuml;mesini sağladığını ifade etti.Konjonkt&uuml;r icabı herhangi bir dış sebep ile uzun vadeli faizlerde artış olursa kısa vadeli faizlerde ona uyum sağlandığını aktaran Baş&ccedil;ı, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: Hatta gerekirse kısa vadeli faizler daha bile y&uuml;ksek olabiliyor. Onu da yaptık. 26 Eyl&uuml;l den itibaren kısa vadeli bankalararası Interbank faizlerinin uzun vadeli faizlerin &uuml;zerine &ccedil;ıkmasını sağladık. Bunu yaptığımız zaman T&uuml;rk Lirasını desteklemek anlamında &ccedil;ok faydalı oldu. Kredier &uuml;zerinde de s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir kredi b&uuml;y&uuml;mesine yol a&ccedil;tığını g&ouml;zlemekteyiz. Uzun vadeli faizleri izliyoruz, uzun vadeli faizlerde bir d&uuml;ş&uuml;ş olduğunda kısa vadeli faizler de ona uyum sağlayabilir.Getiri eğrisini genelde yatay tutmayı tercih ediyoruz.Şu anda ters eğimli olduğu i&ccedil;in likidite politikası olduk&ccedil;a sıkı, şartları izleyeceğiz eğer istikrarlı bir gidiş g&ouml;r&uuml;rsek &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki g&uuml;nlerde kısa vadeli faizleri tekrar y&uuml;zde 8,25 e doğru indirmeyi değerlendirebiliriz. Ama onun i&ccedil;in emin olmalıyız. Enflasyondaki d&uuml;ş&uuml;ş bizim i&ccedil;in &ccedil;ok &ouml;nemli. O y&uuml;zden attığımız adımın d&ouml;viz kurlarını bozucu y&ouml;nde etki yapmaması, kredilerde aşırı bir artışa yol a&ccedil;madığı konusunda emin olmalıyız. O konuda eminsek kısa vadeli faizlerde bu şekilde likidite politikasıyla bir ayarlama, uyum sağlayabiliriz. Dolayısıyla likiditeyi biraz daha bol verebiliriz. Erdem Baş&ccedil;ı, 2015 topyekun enflasyonla m&uuml;cadele yılı olacak. Başarı sağlama imkanımız da bu defa &ccedil;ok y&uuml;ksek. 2015 başlarından itibaren enflasyonda belki de bizleri bile şaşırtan bir başarı elde edebiliriz dedi.T&uuml;rkiye nin reel kur endeksinin denge değeri i&ccedil;in &ccedil;ok farklı cevapların verilebileceğini ifade eden Baş&ccedil;ı, kendilerinin reel kur konusunda T&uuml;rk Lirası nın aşırı değerli olmadığını d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;klerini s&ouml;yledi.Bazı piyasa oyuncularının filtreleme y&ouml;ntemlerini kullanabileceklerini, bazılarının d&ouml;viz kurlarının emtia fiyatlarıyla olan bağlantılarını d&uuml;ş&uuml;nebileceğini belirten Baş&ccedil;ı, Bu şekilde bakıldığında T&uuml;rk Lirası son d&ouml;nemde benzer &uuml;lkelere g&ouml;re daha istikrarlı seyretti dedi.Faiz koridorunun genişliğine y&ouml;nelik bir soru &uuml;zerine Baş&ccedil;ı, T&uuml;rkiye Ekonomi Kurumu nda (TEK) yaptığı sunumda faiz koridorunun genişliği hakkında değerlendirmelerde bulunduğunu aktararak, Şu anda faiz koridorumuz geniş. Diğer &uuml;lkelere g&ouml;re daha geniş bir faiz koridoru ile devam edebiliriz. O toplantıda şu ifadeyi kullandım; İlerde şartlar gerektirirse faiz koridoru daha geniş de olabilir daha dar da olabilir . Her ikisini de s&ouml;yledim. Bu video, internet sitemizde var. O konuşmamda herhangi bir politika sinyali yoktu ifadelerini kullandı.Avrupa daki nicel genişleme konusunda y&ouml;neltilen soruya Baş&ccedil;ı, ş&ouml;yle cevap verdi: Şu anda &ccedil;ok enteresan bir durumla karşı karşıyayız. ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri &ccedil;ok dikkatli ve &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml; bir şekilde para politikasında normalleşmeden bahsediyor ve adımları da &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml; bir şekilde atıyor. İletişim konusunda da epey ilerleme sağlandı. Buna mukabil Avrupa ve Japonya da ise parasal genişlemeye ihtiya&ccedil; olduğu g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Bu ikisi arasında temel ayırt edici fakt&ouml;r aslında enflasyon. ABD de enflasyon hedefe daha yakın ve belki enflasyon hedefin &uuml;zerine de &ccedil;ıkabilir. Onu ileride g&ouml;receğiz. Orta ve uzun vadede enflasyon beklentilerinin hedefe yakın olmasını sağlamak i&ccedil;in gereken sıkılaşmayı yaparız s&ouml;ylemlerinde bulunuyor.Tam tersine Avrupa da enflasyon hedefin altında ve enflasyon bekleyişleri y&uuml;zde 2 nin altına hızlıca d&uuml;şmeye başladı. Japonya da da iddialı bir y&uuml;zde 2 ye enflasyonu y&uuml;kseltme hedefi var. Japonya da en son gelen enflasyon verisine &ccedil;ekirdek ve vergi hari&ccedil; bakarsanız y&uuml;zde 1,1 den y&uuml;zde 1 e d&uuml;şt&uuml;. Orada da arzu ediyorlar ki enflasyon artmaya devam etsin. Dolayısıyla &ccedil;ok genişletici bir pakete ihtiya&ccedil;ları var. Avrupa da talep, para miktarını belirliyor. Kredi talebi ne kadarsa Avrupa Merkez Bankası (ECB) o kadar para arz ediyor. Bunu kısa vadede değiştirmek &ccedil;ok kolay değil. Baş&ccedil;ı, yaptıkları bir &ccedil;alışmada, T&uuml;rkiye nin ihracatının Avrupa nın talebine daha hassas, d&ouml;viz kurlarına ise daha az hassas olduğunu ve Ortadoğu ve Afrika b&ouml;lgesinde bunun tam tersinin g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; kaydetti.Avrupa da talebin canlanmasının T&uuml;rkiye nin ihracatına fayda sağlayacağını dile getiren Baş&ccedil;ı, ECB nin parasal genişleme &ccedil;abasının T&uuml;rkiye yi o kadar olumsuz etkilemeyeceğini tahmin ettiklerini yine de dikkatli davranılması gerektiğini s&ouml;yledi.- Fiyat istikrarı b&uuml;y&uuml;meye katkı sağlar Erdem Baş&ccedil;ı, Merkez Bankası nın tek başına &ccedil;&ouml;zmeyeceği konular olduğunu belirterek, bunlardan birinin finansal istikrar, birinin b&uuml;y&uuml;me birinin de gıda fiyatları olduğunu s&ouml;yledi.Bu nedenle bunların her birinde &ccedil;ok &ouml;nemli yapısal değişikler olduğunu ve &ouml;nemli adımlar atıldığını ifade eden Baş&ccedil;ı, şunları kaydetti: Burada bu farkındalık oluşması i&ccedil;in 2011 yılı başlarından itibaren Merkez Bankası, finansal istikrar vurgusunu artırdı ve kendi elinde ara&ccedil; olarak ne varsa onu kullanmaya başladı. Zorunlu karşılıklar yoluyla Biz burada krediler konusunda elimizden geleni yapalım şeklinde bir adım attık. Bir farkındalık da ger&ccedil;ekten oluştu. Finansal İstikrar Komitesi kuruldu. Bir araya gelip makro ihtiyati &ccedil;er&ccedil;eveyi, krediler boyutunda ele almak m&uuml;mk&uuml;n ve bu yapılıyor. Burada bu komite ve BDDK kompozisyona bakabiliyor; bankacılık sekt&ouml;r&uuml; olarak t&uuml;ketici kredilerine mi ağırlık verelim , firma kredilerine mi ağırlık verelim sorusunu sorabiliyor, bunu cevaplayabiliyor ve harekete ge&ccedil;ebiliyor. B&ouml;yle bir yeteneği var. Merkez Bankası nın bu kadar direkt bir kontrol&uuml; yok bu kompozisyon konusunda. O y&uuml;zden bunun &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir faydası oldu. Yapısal adımlardan da ger&ccedil;ekten &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k netice alıyoruz ve almaya da devam edeceğiz. Sadece para basarak ve sadece para politikasıyla b&uuml;y&uuml;me sağlanamayacağına işaret eden Baş&ccedil;ı, Nitekim de sağlanamıyor, b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyada bunu g&ouml;r&uuml;yoruz. Ama Merkez Bankası nın da b&uuml;y&uuml;meye yapacağı bazı katkılar var. Orada kurumsal &ccedil;er&ccedil;evede bir değişiklik yapmaya ihtiya&ccedil; yok. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; kurumsal &ccedil;er&ccedil;eve şu anda iyi dedi.Baş&ccedil;ı, Merkez Bankası nın dengeli b&uuml;y&uuml;meye katkısına ilişkin, Eğer enflasyon bekleyişleri bug&uuml;n y&uuml;zde 6,5-7 civarında olmasa, y&uuml;zde 5 olsa, orada uzun vadeli faizler &uuml;zerine anında &ccedil;ok daha d&uuml;ş&uuml;k bir faiz oluşumu ger&ccedil;ekleşebilir. Dolayısıyla uzun vadeli faizler d&uuml;şerse o zaman belki T&uuml;rk Lirası bazında yatırım kredisi de alınmaya başlanabilir ve b&uuml;y&uuml;meye buradan &ccedil;ok ciddi olumlu bir katkı gelir. Bunu yaparken de tasarruflar bozulmaz. Bunun karşılığında tasarruf da olur. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; herkes enflasyonu d&uuml;ş&uuml;k beklerse reel faiz orada makul gelecek. Bu şekilde arz-talep dengesi, fonların arzı ile fonların talebi sağlıklı bir noktada buluşacak. B&uuml;y&uuml;meye de buradan bir katkı gelecek. Dolayısıyla fiyat istikrarı b&uuml;y&uuml;meye yardımcı olur, dengeli b&uuml;y&uuml;meye katkı sağlar değerlendirmesinde bulundu.Enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmek boyutu dışında b&uuml;y&uuml;meye katkı vermek amacıyla 4 ara&ccedil;ları olduğunu ve onları kullandıklarını belirten Baş&ccedil;ı, ş&ouml;yle devam etti: Birincisi, ihracat reeskont kredileri yoluyla ihracatımızı destekliyoruz. İkincisi, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir kredi b&uuml;y&uuml;mesi yoluyla kredi b&uuml;y&uuml;mesinin aşağı y&ouml;nl&uuml; risklere karşı korunmasını sağlayacağız. Mesela kredi b&uuml;y&uuml;mesi y&uuml;zde 15 in &ccedil;ok altında olursa da bu defa destekleyici adımlar atabiliyoruz ki krediler s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olsun. Onun dışında d&ouml;viz repo piyasasıyla bankalarımızın bu uyum s&uuml;recinde hi&ccedil;bir sorunla karşılaşmadan 2015 yılını rahat bir şekilde ge&ccedil;ebilmeleri i&ccedil;in d&ouml;viz repoda bor&ccedil; verici imkanlarımızı zaman zaman aşağı y&ouml;nde g&ouml;zden ge&ccedil;irebiliyoruz. Son olarak da &ccedil;ekirdek y&uuml;k&uuml;ml&uuml;l&uuml;kleri destekleyecek y&ouml;nde de ilave bir adım attık. Dolayısıyla Merkez Bankası fiyat istikrarını sağlama amacının dışında 4 farklı boyutta b&uuml;y&uuml;meye destek vermiş oluyor. Bunların hepsi mevcut kanunla uyumlu. Mevcut kanun &ccedil;er&ccedil;evesinde bunların hepsini yapabiliyoruz. Daha fazlasına da ihtiyacımız yok. Bunları yapmak T&uuml;rkiye de b&uuml;y&uuml;meye ger&ccedil;ekten &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir katkı sağlar. - OVP de &ccedil;ok g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rme vurgusu var Yeni Orta Vadeli programda ve 10. Kalkınma Planı nda enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmek ve fiyat istikrarı y&ouml;n&uuml;nde kamudan ilave bir destek alınacağına değinen Baş&ccedil;ı, şunları kaydetti: OVP de &ccedil;ok g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rme vurgusu var. O y&uuml;zden de sıkı maliye politikası burada devreye alınmış durumda. Oradan da bir katkı gelecek. Dolayısıyla 2015 topyekun enflasyonla m&uuml;cadele yılı olacak. Başarı sağlama imkanımız da bu defa &ccedil;ok y&uuml;ksek. Enflasyonu d&uuml;ş&uuml;r&uuml;c&uuml; y&ouml;nde b&uuml;t&uuml;n fakt&ouml;rleri bir araya getirdiğinizde, zaten baz etkileri lehimize &ccedil;alışacak, buna ilave olarak kredi kompozisyonu, artı maliye politikasından gelecek destekle, enflasyonda 2015 başlarından itibaren belki de bizleri bile şaşırtan bir başarı elde edebiliriz. Bu y&ouml;nde de elimizde yeterince g&uuml;&ccedil;l&uuml; ara&ccedil;lar var. Herhangi bir sapma olursa da anında para politikasıyla gereken d&uuml;zeltmeleri yapıp mutlaka enflasyonun &ouml;nce y&uuml;zde 6 lı seviyelere daha sonra y&uuml;zde 5 e inmesini sağlayacağız ki 2016 yılında OVP de enflasyonun y&uuml;zde 5 e inmesi &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Erdem Baş&ccedil;ı, bunu yapabilmenin &ouml;n şartının cari a&ccedil;ığın da y&uuml;zde 5 li seviyelere inmesi olduğuna dikkati &ccedil;ekerek, 2011 yılına d&ouml;nerseniz, cari a&ccedil;ığın gayri safi hasılaya oranı y&uuml;zde 10 a yaklaşmıştı. B&ouml;yle bir noktada enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmek kolay değil. &Ccedil;&uuml;nkl&uuml; her an d&ouml;viz kurları &uuml;zerine bir baskı gelebiliyor. Cari a&ccedil;ık y&uuml;zde 10 seviyesinde s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lemez, o zaman d&ouml;viz kurları y&uuml;kseliyor. Bizim mutlaka cari a&ccedil;ığı &ouml;ncelikle 5 e indirmemiz gerekiyordu. Bunu da ş&ouml;yle veya b&ouml;yle, tartışmalı olabilir, Merkez Bankası eleştiri almış olabilir, bunların hepsine de hak veriyoruz ama sonu&ccedil;ta gelinen noktada kurumsal yapı oluştu ve cari a&ccedil;ık y&uuml;zde 5 e doğru inmeye başladı diye konuştu.Cari a&ccedil;ığın bu yıl sonunda y&uuml;zde 5,7 olmasının beklendiğini s&ouml;yleyen Baş&ccedil;ı, OVP d&ouml;nemi boyunca ise daha da iyileşmesinin beklendiğini ifade etti. Y&uuml;zde 5 seviyesindeki cari a&ccedil;ığın enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmek a&ccedil;ısından kendilerine yardımcı olacağını aktaran Baş&ccedil;ı, Bu şekilde baktığımızda, &ouml;nce cari a&ccedil;ığın y&uuml;zde 5 e indirilmesi, takip eden yıl da enflasyonun belki y&uuml;zde 6 lı seviyelere indirilmesi, onu takip eden yıl da enflasyonun y&uuml;zde 5 e indirilmesi şu anda m&uuml;mk&uuml;n g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Bu yapılabilir. Bunların her birisinden b&uuml;y&uuml;meye, dengeli b&uuml;y&uuml;meye olumlu etki gelecektir dedi.- Enflasyonla ilgili belirgin d&uuml;ş&uuml;ş, herkesin enflasyonun d&uuml;şeceğine ikna olmasıdır Gıda enflasyonu konusunda Merkez Bankası nın yapabileceği fazla bir şey bulunmadığını ama H&uuml;k&uuml;met in hem yapısal hem de konjonkt&uuml;rel olarak yapabileceği &ccedil;ok iş olduğunu dile getiren Baş&ccedil;ı, Gıda Arz G&uuml;venliği Komitesi nin bu konudaki g&uuml;zel haberlerden biri olduğunu s&ouml;yledi.Baş&ccedil;ı, Gıda Arz G&uuml;venliği Komitesi ve Finansal İstikrar Komitesi nin Merkez Bankası ile H&uuml;k&uuml;met ilişkilerinin sağlıklı bir şekilde kurulmasını sağladığını ifade etti. Enflasyonda belirgin d&uuml;ş&uuml;ş nedir? sorusuna ise Baş&ccedil;ı, Enflasyonla ilgili belirgin d&uuml;ş&uuml;ş, sizlerin enflasyonun d&uuml;şeceğine ikna olmanızdır. Yani b&uuml;t&uuml;n analistlerin, ekonomistlerin, vatandaşların, herkesin enflasyonun d&uuml;şeceğine ikna olmasıdır ve anketlerde sorduğumuz zaman cevapların artık aşağı gelmesi lazım. Bu şekilde bakıldığında y&uuml;zde 8,9 bu yıl sonu i&ccedil;in, y&uuml;zde 6,9 da gelecek yıl sonu i&ccedil;in hen&uuml;z belirgin olmayabilir. Daha iyi bir profili ama&ccedil;lamamız gerekir yanıtını verdi.Politika faizini y&uuml;zde 8,25 ten aşağıya &ccedil;ekecek fakt&ouml;rlere ilişkin bir soru &uuml;zerine Baş&ccedil;ı, Y&uuml;zde 8,25 kesinlikle değişmez diye bir g&ouml;r&uuml;ş&uuml;m&uuml;z yok. Uzun vadede faizlere bakarsanız, &ouml;yle bir k&uuml;resel gelişme olur ki uzun vadeli faizler ciddi bir şekilde d&uuml;şer. Bizim de yatay bir getiri eğrisi i&ccedil;in bir miktar &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml; bir indirime ihtiyacımız olabilir. Olursa onu da Kurul toplantısında değerlendirebiliriz. Esnekliğimizi kaybetmedik, aşağı y&ouml;nl&uuml; esnekliğimiz var. Ama &ccedil;ok fazla değil &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml; bir esnekliğimiz var. Getiri eğrisini yatay tutmamız gerekir ifadelerini kullandı.Baş&ccedil;ı, herkesin enflasyonun d&uuml;şeceğine ikna olması halinde uzun vadeli faizlerin d&uuml;şeceğini belirterek, Uzun vadeli faizler d&uuml;şt&uuml;kten sonra biz de ona uyum sağlamak i&ccedil;in kısa vadeli faizlerde &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml; bir indirim yapabiliriz. Ama &ouml;nce onu g&ouml;rmemiz lazım. O y&uuml;zden ikna etmemiz gerekiyor. Enflasyonun d&uuml;şeceği konusunda herkesin ikna olması gerekiyor şeklinde konuştu.Baş&ccedil;ı, 2009 yılı &ouml;ncesinde T&uuml;rkiye nin n&ouml;tr reel faizi &ccedil;ok daha y&uuml;ksek seviyelerde idi. Biz y&uuml;zde 8 ler, 9 lar, 10 lar gibi reel faizlerle ancak enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmeyi başarabiliyorduk. O d&ouml;nemde. Bug&uuml;n geldiğimiz noktada uzun vadelilerde dahil olmak &uuml;zere y&uuml;zde 2 civarında bir reel faizle enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rebiliyoruz. D&uuml;ş&uuml;rebileceğimizi g&ouml;receksiniz dedi.Likidite politikasında esneklikleri olduğunu belirten Baş&ccedil;ı, bunu g&uuml;n g&uuml;n, her g&uuml;n, sıkılaştırma ve destekleyici y&ouml;nde kullanma anlamında esneklikleri olduğunu anlattı.Dolayısıyla bug&uuml;n y&uuml;zde 10 civarında olan kısa vadeli faiz oranlarının, şartlar gerektirirse ve getiri eğrisinin bu kadar ters olmaması icap etmesi halinde gelecek hafta tekrar yatay bir getiri eğrisine d&ouml;n&uuml;şebileceğini ifade eden Baş&ccedil;ı, şunları aktardı: Tekrar sıkılaşma gerekirse tekrar y&uuml;kselebilir. Interbank &ccedil;ok kolay. Interbank ı y&uuml;zde 11,25 e kadar y&uuml;kseltebiliyoruz.Y&uuml;zde 8 civarına kadar da d&uuml;ş&uuml;rebiliyoruz. Sadece g&uuml;nl&uuml;k likidite politikaları ile bunu yapabiliyoruz. Şartlara g&ouml;re, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml; bozmayacak şekilde d&ouml;viz kurlarındaki ve kredilerdeki istikrarı bozmayacak şekilde bunu ayarlayabiliyoruz. Paremetrelerdeki değişikliği değiştirme yetkisi ise, Para Politikası Kurulu nda (PPK). PPK da ayda bir defa toplanıyor. Faiz koridorundaki parametrelerin değişmesi gerekiyorsa orada da PPK bunu ele alıyor. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zde daha &ccedil;ok vakit var. En son Japon Merkez Bankası nın da attığı adım dahil olmak &uuml;zere, Avrupa da varlık kalitesinde bir değerlendirme oldu. Bankaların t&uuml;m&uuml; r&ouml;ntgenden ge&ccedil;ti. &Uuml;zerine bir de stres testi ge&ccedil;ti. Sermaye ihtiya&ccedil;ları belirlendi. Onun a&ccedil;ıklanması da &ccedil;ok &ouml;nemli bir belirsizliği ortadan kaldırdı. - Y&uuml;zde 2 civarında bir reel faizle enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rebiliyoruz Erdem Baş&ccedil;ı, temel prensibin, getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle sıkı duruşun s&uuml;rmesi olduğuna dikkati &ccedil;ekerek, temel mesajın da bu olduğunu ve bunun da kısa vadeli faizler ile uzun vadeli faizlerin birbirine yakın olmasını gerektirdiğini anlattı.Reel faizlerle ilgili bir soruyu Baş&ccedil;ı, şu şekilde yanıtladı: Burada n&ouml;tr reel faiz nedir? Enflasyonist olmayan reel faiz nedir? sorusunu kendimize yeniden sormamız gerekli. 2009 yılı &ouml;ncesinde T&uuml;rkiye nin n&ouml;tr reel faizi &ccedil;ok daha y&uuml;ksek seviyelerde idi. Biz y&uuml;zde 8 ler, 9 lar, 10 lar gibi reel faizlerle ancak enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmeyi başarabiliyorduk o d&ouml;nemde. Bug&uuml;n geldiğimiz noktada uzun vadelilerde dahil olmak &uuml;zere y&uuml;zde 2 civarında bir reel faizle enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rebiliyoruz. D&uuml;ş&uuml;rebileceğimizi g&ouml;receksiniz.Şimdi bu nasıl oluyor? Aradaki fark ne? D&uuml;nyada 2009 sonrasında yapısal bir değişiklik oldu. B&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyada denge reel faizleri d&uuml;şt&uuml;. Bu da enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmek i&ccedil;in gereken reel faiz seviyesini aşağı &ccedil;ekti. Artık y&uuml;zde 6 lar, 7 ler bile gerekmiyor. Y&uuml;zde 2 ler, 3 ler gibi reel faizlerle T&uuml;rkiye de enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rebiliyoruz. Nasıl? Makro ihtiyati politikaların desteği ile. Kredi politikası sıkı olduğu i&ccedil;in Para Politikası eskiye g&ouml;re y&uuml;zde 2 lik bir reel faizle bunu başarabiliyor gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor şu anda. Yapısal bir değişiklik oldu. B&uuml;t&uuml;n &uuml;lkelerde denge reel faizler d&uuml;şt&uuml;. - Merkez Bankası na yapılan eleştirilerden genellikle memnunuz Baş&ccedil;ı, Merkez Bankası na yapılan eleştirilerden genellikle memnun olduklarını belirterek, her bir eleştirinin kimden gelirse gelsin bir haklılık payı olduğunu s&ouml;yledi. Bu haklılık payı nedir? Bizim burada g&ouml;zden ka&ccedil;ırdığımız bir husus var mı? Ne y&ouml;nde bir eleştiri geliyor? Dikkatli bir şekilde değerlendiriyoruz diyen Baş&ccedil;ı, ihracat&ccedil;ılardan gelen eleştirinin genellikle T&uuml;rk Lirasının (TL) değerine ilişkin olduğunu hatırlattı.Faizlerin y&uuml;ksek olmasını kimsenin istemeyeceğini vurgulayan Baş&ccedil;ı, oradaki esas kaygının TL nin aşırı değerli olmaması arzusu olduğunu ve bunu da doğal karşıladıklarını ifade etti.Baş&ccedil;ı, faiz oranlarının d&uuml;ş&uuml;k olmasını herkesin arzu ettiğini belirterek, Yeter ki bu, bir denge i&ccedil;inde olsun. Yeterince tasarruf olsun ki dengesizlik olmasın. Onu g&ouml;zeterek dikkatli bir şekilde gitmek gerekiyor dedi.- Bizim yıl sonu i&ccedil;in enflasyon tahminimizi, h&uuml;k&uuml;metten daha iyi diye okumamak lazım Merkez Bankasının yıl sonu i&ccedil;in enflasyon tahmininin, h&uuml;k&uuml;metten daha iyi diye okunmaması gerektiğini kaydeden Baş&ccedil;ı, OVP deki tahmine de bizim arkadaşlarımız katkı verdiler. Oradaki gıda varsayım y&uuml;zde 14 t&uuml;. Oradaki petrol varsayımı &ccedil;ok daha y&uuml;ksekti. Aradan ge&ccedil;en zaman i&ccedil;erisinde petrol fiyatları &ccedil;ok d&uuml;şt&uuml;. Gıdada biraz daha olumlu bir resim var. Tahminlerimizi revize ettik. Hedef revizyonu değil. Tahmin revizyonu. Bu tahmin bile hala y&uuml;zde 5 olan hedefin olduk&ccedil;a &uuml;zerinde değerlendirmesinde bulundu.Net hata noksan kalemi ile ilgili bir soru &uuml;zerine Baş&ccedil;ı, şu yanıtı verdi: İstatistik departmanımız bu konuyu uzun s&uuml;redir inceliyor. İstatistik birimimizin birinci olarak s&ouml;ylediği şey şu; Y&uuml;zde olarak bakıldığında toplam rakamın &ouml;demeler dengesi i&ccedil;indeki payı aşırı y&uuml;ksek değil. Diğer &uuml;lkelerde de bu derece net hata noksan oluyor. Avrupa Merkez Bankası na bakın, oradaki &ouml;demeler dengesinde var diyorlar. Yakın zamanda, artı y&ouml;nde bir ka&ccedil; d&ouml;nem arka arkaya girişler şeklinde g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Orada şunu yaptım ben. Başkan yardımcılığı d&ouml;neminde de bunu yapmıştım. Bunu istatistiksel olarak inceleyin. Bunun T&uuml;rkiye de yerleşik kişilerin yurt dışında tutmuş oldukları mevduatlar olduğunu buldular.Yurt dışında tuttukları mevduat değiştiği zaman bizim oradaki net hata noksanda benzer bir hareket oluyor. Yurt dışından T&uuml;rkiye Cumhuriyeti vatandaşları para getirirlerse sanki bu sermaye girişi gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yordu. Sanki biz bunu yakalayamıyor idik. En son yapılan &ccedil;alışma sonucunda şimdi biz bunu 3-4 aylık gecikme ile yakalayabilir hale geldik. Yabancı bir kuruluş var. Bu kuruluş bunu yakalıyor. T&uuml;rklerin şu kadar mevduatı var. Bu benim bildiğim, bilmediğim de olabilir diyor. Bunların bildiği ve yayınladığı değişikliklere bakıyoruz. T&uuml;rklerin yurt dışındaki mevduatı azaldıysa bizde giriş olmuş. Arttıysa bizde &ccedil;ıkış olmuş. Oradan bunu a&ccedil;ıklayabiliriz. Bu a&ccedil;ıklama d&ouml;rt ay sonra geldiği i&ccedil;in basında haber etkisi o kadar kuvvetli olmuyor. İlk &ccedil;ıkan rakam g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. D&ouml;rt ay sonra aşağı y&ouml;nl&uuml; bir revizyon olduğunda tekrar bu haber olmuyor. O y&uuml;zden de bu her zaman y&uuml;ksekmiş gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Ge&ccedil;miş datalara bakın. Orada makul seviyelerde bu datalar, yakın zamanda daha y&uuml;ksek gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Bunun sebebi bu gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. - Enflasyon ile faiz oranlarındaki ilişki son derece teknik bir konu Erdem Baş&ccedil;ı, enflasyon ile faiz oranlarındaki ilişkinin son derece teknik bir konu olduğunu vurgulayarak, bu konunun i&ccedil;erisindeki unsurlardan birinin faizlerin bir &uuml;retim maliyeti unsuru olarak devreye girmesi olabileceğini kaydetti.Faizlerin bir &uuml;retim maliyet unsuru olarak enflasyon &uuml;zerinde değil de fiyat seviyesi &uuml;zerinde bir miktar etki yapabileceği bilgisini veren Baş&ccedil;ı, bunun işin bir kısmı olduğunu, kendilerinin işin tamamına baktıklarını ifade etti.Baş&ccedil;ı, şunları s&ouml;yledi: Tamamına baktığımızda talep kanalı var. Talep kanalından, gelecekteki enflasyonu nasıl etkileyecek? D&ouml;viz kuru kanalı var. D&ouml;viz kuru kanalından bug&uuml;nk&uuml; enflasyonu ve yakın d&ouml;nemdeki enflasyonu nasıl etkileyecek sorusu var. Beklenti kanalı var. Enflasyon d&uuml;şecek mi? D&uuml;şmeyecek mi? Bu kanalların hepsine birden baktığımız i&ccedil;in Merkez Bankası da bunların hepsini enine boyuna değerlendiriyor. Maliyet kanalında ihmal etmiyoruz. - Avrupa ile karşılaştırıldığında bu yıl i&ccedil;in y&uuml;zde 3,3 lik b&uuml;y&uuml;me fena g&ouml;r&uuml;nm&uuml;yor Avrupa ile karşılaştırıldığında bu yıl i&ccedil;in y&uuml;zde 3,3 lik b&uuml;y&uuml;menin fena g&ouml;r&uuml;nmediğini belirten Baş&ccedil;ı, b&ouml;yle tamamlanabilirse Avrupa nın bunun en y&uuml;ksek b&uuml;y&uuml;me hızlarından biri olacağını aktardı.Asya ya bakıldığında da b&uuml;y&uuml;melerin aşağı y&ouml;nl&uuml; revize edildiğini, &Ccedil;in de ve Hindistan da b&uuml;y&uuml;mede aşağı y&ouml;nl&uuml; bir revizyon olduğunu kaydeden Baş&ccedil;ı, bir tek ABD de ciddi bir toparlanma olduğunu, orada da b&uuml;y&uuml;menin k&uuml;resel kriz &ouml;ncesi d&ouml;nemin altında ger&ccedil;ekleştiğini belirtti. T&uuml;rkiye y&uuml;zde 5 lik b&uuml;y&uuml;meyi yapabilir mi? Yapısal reformlar hayata ge&ccedil;erse yapabilir diyen Baş&ccedil;ı, T&uuml;rkiye de &ccedil;ok ciddi sayıda yapısal alanda yapılacak iyileştirmeler olduğunu ve yapısal reformlar birer birer devreye girdik&ccedil;e T&uuml;rkiye nin b&uuml;y&uuml;me potansiyeline buradan bir puan katkı gelebileceğini s&ouml;yledi.T&uuml;rkiye nin 2016 ve 2017 yılında tekrar y&uuml;zde 5 lik b&uuml;y&uuml;meyi yakalama ihtimali olduğuna dikkati &ccedil;eken Baş&ccedil;ı, Arz y&ouml;nl&uuml; politikalar ile. Arzı destekleyen politikalar ile bu yapılabilir gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. Ama hi&ccedil; bir zaman b&uuml;y&uuml;k konuşmamak gerekiyor. Erken konuşmamak gerekiyor. Bunlar projeksiyondur. Gelişmeleri izleyip şartlara g&ouml;re hareket etmek icap ediyor dedi.- Yapısal sorunlar &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;nde yapısal enflasyon kalmaz Baş&ccedil;ı, enflasyon konusunda OVP de y&uuml;zde 5 ulaşılabilir g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; anlatarak, Ama adım adım, enflasyon y&uuml;zde 8 e d&uuml;şs&uuml;n orada bir kalsın, sonra y&uuml;zde 7 yi, y&uuml;zde 6 yı sonra bir şey g&ouml;r&uuml;r&uuml;z. Gelecek senenin sonundan itibaren bunları konuşmaya başlayabiliriz dedi.Bu konuda yapısal bir katılığın olup olmadığına y&ouml;nelik soruya Baş&ccedil;ı, bunlardan birinin gıda ile ilgili olduğunu belirterek, Ben bu konuda &uuml;mitliyim. Gıda ile ilgili yapılan &ccedil;alışmalar sonucunda &ccedil;ok rahat bir şekilde gelecek sene gıda enflasyonu y&uuml;zde 9 a inebilir, bir de ilave bir tedbir alınırsa y&uuml;zde 9 un da altına inerse yapısal sorun &ccedil;&ouml;z&uuml;lm&uuml;ş olacak. Finansal istikrar konusundaki yapısal sorun da daha &ouml;nce &ccedil;&ouml;z&uuml;lm&uuml;şt&uuml;. Yapısal sorunlar &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;nde yapısal enflasyon kalmaz diye konuştu.Bu arada Baş&ccedil;ı, Para Politikası Kurulu &uuml;yelerinden Prof. Dr. Abdullah Yavaş ın &Ccedil;in de bir programa, Prof. Dr. Turalay Ken&ccedil; in de İspanya da Akdeniz &Uuml;lkeleri Merkez Bankaları programına katılması nedeniyle bug&uuml;nk&uuml; toplantıda yer alamadığını s&ouml;yledi. AA

Başçı: Kısa vadeli faizleri yüzde 8,25'e indirebiliriz

TCMB Başkanı Erdem Başçı, "Kısa vadeli faizleri tekrar yüzde 8,25'e doğru indirmeyi değerlendirebiliriz" dedi

Öne Çıkanlar