"Dakikada 1,27 dekar araziyi bir daha dönüşü olmamak üzere yitirdik"

Bursa Uludağ &Uuml;niversitesi (U&Uuml;) Ziraat Fak&uuml;ltesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme B&ouml;l&uuml;m&uuml; &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Do&ccedil;. Dr. G&ouml;khan &Ouml;zsoy, d&uuml;nya genelinde son 150 yılda bereketli toprağın yarısının kaybedildiğini s&ouml;yledi. &Ouml;zsoy, 5 Aralık D&uuml;nya Toprak G&uuml;n&uuml; dolayısıyla yaptığı a&ccedil;ıklamada, toprağın dinamik, &uuml;&ccedil; boyutlu ve canlı doğal bir ortam olduğunu belirterek, g&ouml;zenekli, sıkışabilen, dağılabilen ve katı-sıvı-gaz fazlarından oluştuğunu ifade etti.Toprağın, t&uuml;m karasal varlıklara durak yeri ve besin kaynağı olduğunu vurgulayan &Ouml;zsoy, ş&ouml;yle konuştu: Toprak, t&uuml;m canlılar i&ccedil;in mutlak gereklidir ve doğada eşdeğeri yoktur ancak toprak, kısa s&uuml;rede ve kolayca kaybedilebilecek kıt bir kaynaktır. Belli iklim ve bitki &ouml;rt&uuml;s&uuml; altında ancak &ccedil;ok uzun s&uuml;relerde oluşabilir. D&uuml;nyada karalar, 13 milyar hektar yer kaplar. Bunun ancak 1,4 milyar hektarı tarıma uygundur. Son 150 yılda d&uuml;nya &ccedil;apında &uuml;st (bereketli) toprağın yarısı maalesef kaybedilmiştir. &Ouml;zsoy, yenilenemez bir kaynak olan toprağın korunmasının gıda g&uuml;venliğinin ve insanlığın geleceğinin anahtarı olduğunu anlatarak, ş&ouml;yle dedi: Gıdalarımızın y&uuml;zde 95 i topraktan gelmektedir. Toprakların sağlıklı olabilmesi i&ccedil;in toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik &ouml;zelliklerinin iyi olması gerekir. Toprağın biyolojik &ouml;zelliklerinde toprak canlıları ve organik madde kilit fakt&ouml;rd&uuml;r. Toprak organik maddece zengin ve biyolojik aktivitesi iyiyse toprak o kadar sağlıklıdır. BM Gıda ve Tarım &Ouml;rg&uuml;t&uuml;ne (FAO) g&ouml;re s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir toprak y&ouml;netimiyle y&uuml;zde 58 daha fazla gıda &uuml;retilebileceğini dile getiren &Ouml;zsoy, S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir toprak y&ouml;netimi, toprağın organik bileşenlerini artırmak, toprak y&uuml;zeyini bitki &ouml;rt&uuml;s&uuml; ile korumak, besinleri akıllıca kullanmak ve israf etmemek, ekin rotasyonunu teşvik etmek ve erozyonu azaltmak ile m&uuml;mk&uuml;nd&uuml;r diye konuştu. Dakikada 1,27 dekar arazi kaybettik &Ouml;zsoy, T&uuml;rkiye de &ccedil;ıkarılmış y&ouml;netmelik, kanun ve planlara rağmen tarım arazilerinin, ama&ccedil; dışı ve yanlış kullanım, erozyon ile kirlenme gibi nedenlerle giderek azaldığını, tarımsal potansiyeli y&uuml;ksek verimli ova topraklarının yok edildiğini vurguladı. Toprak &uuml;zerine yapılan araştırmalar ve T&Uuml;İK verilerine g&ouml;re, T&uuml;rkiye tarım arazisi varlığının 1990 yılında 27,8 milyon hektar, 2005 te 26,6 milyon ve 2014 te ise 23,9 milyon hektara gerilediğini dile getiren &Ouml;zsoy, şunları kaydetti: &Uuml;lkemizde tarım arazileri azalırken n&uuml;fus artmaktadır. T&uuml;rkiye de kişi başına d&uuml;şen tarım arazisi miktarı 1990 yılında 4,9 dekar/kişi, 2005 te 3,7 dekar/kişi ve 2014 itibarıyla 3,07 dekar/kişi olarak belirtilmiştir. Başka bir anlatımla kişi başına d&uuml;şen tarım arazisi miktarı her yıl azalmakta ve 1990-2014 yılları arasında bu azalış y&uuml;zde 37,35 lik b&uuml;y&uuml;k bir oranla ger&ccedil;ekleşmiştir. 2005-2010 arasında g&uuml;nde 183,5 hektar verimli tarım toprağını kaybettik. Bir başka ifade ile dakikada 1,27 dekar araziyi bir daha d&ouml;n&uuml;ş&uuml; olmamak &uuml;zere yitirdik. &Ouml;zsoy, T&Uuml;İK verilerine g&ouml;re T&uuml;rkiye de sulanabilen toplam tarım arazilerinin t&uuml;m tarım topraklarının y&uuml;zde 24,1 ini oluşturduğunu vurgulayarak, Toplam sulamaya uygun arazi varlığı ise yaklaşık 8,5 milyon hektardır. Sulanamayan ve sulu tarıma uygun olmayan araziler ise 18 milyon 36 bin 116 hektar ile t&uuml;m tarım arazilerinin y&uuml;zde 75,9 unu oluşturmaktadır diye konuştu. FAO ya g&ouml;re d&uuml;nya tarım &uuml;retiminin y&uuml;zde 80 lik kısmını end&uuml;strileşmiş 25 &uuml;lkenin ger&ccedil;ekleştirdiğini ifade eden &Ouml;zsoy, En yoksul 50 &uuml;lke ise tarım &uuml;retiminin sadece y&uuml;zde 1 lik kısmını ger&ccedil;ekleştirmektedir. En &ccedil;ok tarımsal &uuml;r&uuml;n ihra&ccedil; eden &uuml;lkeler sıralamasına bakıldığında ilk d&ouml;rt &uuml;lkenin (ABD, Hollanda, Almanya, Fransa, Brezilya) sanayileşmiş &uuml;lkeler olduğu g&ouml;r&uuml;lmektedir değerlendirmesinde bulundu.

"Dakikada 1,27 dekar araziyi bir daha dönüşü olmamak üzere yitirdik"

Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gökhan Özsoy, dünya genelinde son 150 yılda bereketli toprağın yarısının kaybedildiğini söyledi.

Öne Çıkanlar