Advertisement
TÜRKİYE MAKRO VERİLERİ ABONE OL

2021'de dış ticaret açığı salgın yılı 2020'ye göre yüzde 7,5 azalarak 49 milyar 879 milyon dolardan, 46 milyar 133 milyon dolara geriledi.

Genel ticaret sistemine göre ihracat 2021 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 32,8 artarak 225 milyar 291 milyon dolar, ithalat yüzde 23,6 artarak 271 milyar 424 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Aralık'ta dış ticaret açığı hızlı arttı

Aralık verilerine göre ise dış ticaret açığının hızlı yükseliş kaydettiği görüldü.

Buna göre, Aralık ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,3 artarak 4 milyar 550 milyon dolardan, 6 milyar 792 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2020 Aralık ayında yüzde 79,7 iken, 2021 Aralık ayında yüzde 76,6'ya geriledi.

İhracat 2021 yılı Aralık ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,9 artarak 22 milyar 278 milyon dolar, ithalat yüzde 29,9 artarak 29 milyar 70 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Çekirdek dış ticaret dengesi Aralık'ta açık kaydetti

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2021 Aralık ayında yüzde 22,2 artarak 17 milyar 125 milyon dolardan, 20 milyar 925 milyon dolara yükseldi.

Aralık ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 23,2 artarak 17 milyar 535 milyon dolardan, 21 milyar 596 milyon dolara yükseldi.

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Aralık ayında 671 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 22,7 artarak 42 milyar 521 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 96,9 oldu.

Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu

Aralık ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 781 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 520 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 336 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 169 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 157 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 32,2'sini oluşturdu.

Ocak-Aralık döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 19 milyar 321 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 14 milyar 722 milyon dolar ile ABD, 13 milyar 704 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 11 milyar 475 milyon dolar ile İtalya ve 11 milyar 133 milyon dolar ile Irak takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 31,2'sini oluşturdu.

İthalatta ilk sırayı Rusya aldı

İthalatta Rusya Federasyonu ilk sırayı aldı. Aralık ayında Rusya Federasyonu'ndan yapılan ithalat 3 milyar 390 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 156 milyon dolar ile Çin, 2 milyar 17 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 452 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 133 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 38,3'ünü oluşturdu.

Ocak-Aralık döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat 32 milyar 240 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 28 milyar 959 milyon dolar ile Rusya, 21 milyar 757 milyon dolar ile Almanya, 13 milyar 151 milyon dolar ile ABD, 11 milyar 562 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 39,7'sini oluşturdu.

Yabancı ziyaretçi sayısında Türkiye, geçtiğimiz yıl yine bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 94,06 artış yakaladı.

Ocak–Aralık döneminde en çok ziyaretçi gönderen ülke sıralamasında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 120,52 artış ile Rusya Federasyonu (4.694.422 kişi) birinci, yüzde 175,73 artış ile Almanya (3. 085.215 kişi) ikinci, yüzde 106,49 artış ile (2.060.008 kişi) Ukrayna üçüncü sırada yer aldı. Ukrayna'yı Bulgaristan ve İran izledi.

Aralık'ta yüzde 170,62 artış

Türkiye'yi 2021 yılı Aralık ayında ziyaret eden yabancı sayısı da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 170,62 arttı ve 1 milyon 892 bin 520 olarak gerçekleşti.

En çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 160,15 artış ile Bulgaristan (265.929 kişi) birinci, yüzde 299,04 artış ile Almanya (188.146 kişi) ikinci, yüzde 357,10 artış ile İran (151.687 kişi) üçüncü sırada yer aldı. İran'ı, Rusya Federasyonu ile Irak izledi.

Turizm geliri Ekim, Kasım ve Aralık aylarından oluşan IV. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 95 artarak 7 milyar 631 milyon 374 bin dolar oldu. Turizm gelirinin (cep telefonu dolaşım ve marina hizmet harcamaları hariç) yüzde 80,1'i yabancı ziyaretçilerden, yüzde 19,9'u ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi.

Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile organize etmektedirler. Bu çeyrekte yapılan harcamaların 5 milyar 883 milyon 106 bin dolarını kişisel harcamalar, 1 milyar 748 milyon 268 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Turizm geliri 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 103 artarak 24 milyar 482 milyon 332 bin dolar oldu. Bu yılki gelirin 19 milyar 679 milyon 915 bin dolarını kişisel harcamalar, 4 milyar 802 milyon 417 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Bu çeyrekte tüm harcama türleri geçen yılın aynı çeyreğine göre arttı. Paket tur harcamaları (ülkemize kalan pay) yüzde 202,5, tur hizmetleri harcaması yüzde 162,4 ve spor, eğitim, kültür harcaması yüzde 143,5 arttı. Yıllık olarak değerlendirildiğinde ise en çok artış tur hizmetleri harcamalarında oldu.

Gecelik ortalama harcama 63 dolar oldu

Bu çeyrekte geceleme yapan yabancıların ortalama gecelik harcaması 72 dolar, yurt dışında ikamet eden vatandaşların ortalama gecelik harcaması ise 43 dolar oldu.

Yıllık olarak değerlendirildiğinde; geceleme yapanların ortalama gecelik harcaması 66 dolar, yabancıların ortalama gecelik harcaması 73 dolar, yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama gecelik harcaması 50 dolar oldu.

Ziyaretçi sayısı yüzde 97,5 arttı

Ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2021 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 97,5 artarak 9 milyon 50 bin 112 kişi oldu. Bunların yüzde 83'ünü 7 milyon 511 bin 28 kişi ile yabancılar, yüzde 17'sini ise 1 milyon 539 bin 84 kişi ile yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.

Ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 85,5 artarak 29 milyon 357 bin 463 kişi oldu. Bunların yüzde 81,5'ini 23 milyon 940 bin 21 kişi ile yabancılar, yüzde 18,5'ini ise 5 milyon 417 bin 442 kişi ile yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.

Bu çeyrekte yabancı ziyaretçiler ülkemizi yüzde 68,6 ile en çok "gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler" amacıyla ziyaret etti

İkinci sırada yüzde 16,9 ile "akraba ve arkadaş ziyareti", üçüncü sırada ise ile yüzde 5,2 ile "alışveriş" yer aldı. Yurt dışı ikametli vatandaşlar ise ülkemize yüzde 65,1 ile en çok "akraba ve arkadaş ziyareti" amacıyla geldi.

Yıllık olarak değerlendirildiğinde yabancı ziyaretçilerin geliş amaçlarında birinci sırada yüzde 71,4 ile "gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler" yer alırken yurt dışı ikametli vatandaşlar ülkemize yüzde 64,5 ile en çok "akraba ve arkadaş ziyareti" amacıyla geldi.

Turizm gideri yüzde 276,4 arttı

Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşlarımızın harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 276,4 artarak 696 milyon 183 bin dolar oldu. Bunun 677 milyon 89 bin dolarını kişisel, 19 milyon 94 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Yıllık olarak değerlendirildiğinde; turizm gideri, geçen yıla göre yüzde 67,7 artarak 1 milyar 851 milyon 922 bin dolar oldu. Bunun 1 milyar 819 milyon 811 bin dolarını kişisel, 32 milyon 111 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Yurt dışını ziyaret eden vatandaşlar yüzde 301,6 arttı

Bu çeyrekte yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 301,6 artarak 1 milyon 188 bin 803 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 586 dolar olarak gerçekleşti.

Yıllık olarak değerlendirildiğinde; yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yıla göre yüzde 22,1 artarak 2 milyon 738 bin 340 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 676 dolar olarak gerçekleşti.

Unicredit, müşterileriyle paylaştığı bir notta Ocak ayında enflasyonun aylık bazda yüzde 10,7 artarak yıllık yüzde 48,2’ye çıkmasını beklediklerini söyledi.

Manşet enflasyondaki yükselişin üçte birinin artan elektrik ve doğalgaz fiyatlarından geleceğini belirten banka, alkol ve tütünün ise enflasyona 1,1 yüzde puan ekleyebileceğini söyledi.

Çekirdek enflasyonda ise aylık yüzde 7 yükseliş bekleyen banka, yıllık çekirdek enflasyonun yüzde 39,5’e ulaşmasını beklediklerini belirtti.

Unicredit, belirli ürünlerden oluşturdukları sepetteki değişime göre Ocak ayında gıda fiyatlarındaki artışın yüzde 8,5 olacağını düşündüklerini ifade etti.

Yıllık enflasyonun artmaya devam edeceğini düşünen banka, 2022’nin son iki ayına kadar enflasyonun yüzde 55 seviyelerinde kalacağını sonrasında baz etkisinin devreye girmesizle 2022 sonunda yüzde 37 olacağını vurguladı.

Altın fiyatları, Fed’in beklenenden daha şahin bir yaklaşımla Mart ayında faizleri 50 baz puan artırabileceğine dair beklentilerle düşüşünü sürdürdü. Gram altın da küresel altın fiyatları ve dolar kurundaki gerilemeyle düştü.

Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, Financial Times’a verdiği bir röportajda ABD Merkez Bankası Fed’in enflasyonu kontrol altına almak için politika faizini 50 baz puan artırabileceğini söyledi. Bostic, en olası senaryonun ise Mart ayından başlayarak 75 baz puanlık bir artırım olduğunu belirtti.

Fed Başkanı Jerome Powell, geçen hafta “Faizleri artırma ya da artırmama kararını Mart toplantısında vereceğiz. Faizi, Mart toplantısında artırma niyetindeyiz. Bunu yapmak için koşullar uygun, riskleri gözlemliyoruz” demişti.

Guardian Gold Australia İş Geliştirme Uzmanı John Feeney, daha agresif bir sıkılaşmanın altın fiyatları üzerindeki baskıyı artıracağını fakat enflasyon yılın geri kalanında yüksek kalmaya devam ederse reel faizlerin tarihi düşük seviyelerde olacağını belirtti.

“Altın reel faizlerin düşük olduğunu ortamlarda tarihsel olarak iyi performans gösteriyor” diyen Feeney, altının sıkılaşma döngüsünde nasıl bir performans göstereceğini yakından takip edeceklerini dile getirdi.

Ons altın fiyatı

Ons altın geçen haftayı Ağustos ayından bu yana en kötü performansıyla kapattıktan sonra yeni haftaya da düşüşle başladı. Fed’in daha agresif bir sıkılaşma döngüsü izleyebileceğine dair beklentilerle baskılanan değerli metal, pazartesi sabahı 1.786 dolar civarında bulunuyor.

Gram altın fiyatı

Gram altın dolar/TL’nin geçen hafta 13,45-13,65 arasında dalgalanmasına rağmen küresel altın fiyatlarındaki düşüşle gerilemişti. Yeni haftaya da küresel altın fiyatlarının etkisiyle başlayan gram altın 777 TL seviyesinde işlem görüyor.

Morgan Stanley stratejistleri S&P 500 için adil değerin 4.000 seviyesi civarında olduğunu, gün içi dalgalanmaların ve geçen hafta yaşanan toparlanmanın da ayı piyasası hareketleri olduğunu belirtti.

Piyasalarda yaşanak herhangi bir rallide satıcı konumda bulunduklarını belirten Morgan Stanley stratejistleri, getirilerin sıkılaşma döngüsünde negatif olacağını, döngüsel ve kârsız büyüme hisselerinden ziyade defansif ve finansal hizmet hisselerini tercih ettiklerini söyledi.

Fed’in hisse piyasalarını kararlara hazırlayan sözlü yönlendirme aracının terkedildiğini söyleyen banka stratejistleri, kazanç revizyonları ve PMI’lardaki azalmanın bunda etkili olduğunu dile getirdi.

Goldman Sachs stratejistleri ise Fed’in daha agresif bir faiz artırımı döngüsüne başalyacağına dair beklentilerin artmasıyla 5.100 seviyesinde bulunan yıl sonu S&P 500 hedeflerinin aşağı yönlü risklere açık olduğunu vurguladı.

Geri kalan tüm varlıkların fiyatları aynı kaldığı takdirde ABD Hazine tahvilinin reel faizinin 60 baz puan artarak yüzde 0’a ulaşması halinde S&P 500’ün yüzde 10 düşüşle 4.000’e kadar gerileyeceğini ifade eden banka, reel tahvil faizlerinin 100 baz puan yükselmesi durumunda endeksin yüzde 15 düşüşle 3.800 seviyesine inebileceğini belirtti.

Goldman stratejistleri de büyüme hisselerine karşı temkinli olunması gerektiğini belirtirken yatırımcılar kalite hisselerine odaklanmaları ve enerji hisselerinde pozisyonlarını artırmaları tavsiyesinde bulundu.

ABD Hazine tahvili getiri eğrisi yeni haftada da yataylaşmaya devam ediyor. ABD 5 yıl vadeli Hazine tahvili ile 30 yıl vadeli tahvilin faizi arasındaki fark 47 baz puana gerileyerek son üç senenin en düşük seviyesinde bulunuyor.

Uzun ve kısa vadeli tahvil faizleri arasındaki fark en son 2018 yılında böyle bir düşüş formasyonu göstermişti. Getiri eğrisinin yataylaşması ise piyasaların uzun vadede büyümede yavaşlama beklediklerine ve resesyona işaret ediyor.

Analistlerin tahminleri ile gerçekleşen veriler arasındaki farkı gösteren Bloomberg Ekonomik Sürpriz Endeksi de analistlerin şu an için gerçekleşenlerin yukarısında tahminde bulunduklarına işaret ediyor.

JP Morgan, Fed’in Mart ayında faizleri artırmasından sonra da doların kuvvetlenmeye devam edebileceğini belirtti.

JP Morgan Kur Strateji Direktörü Daniel Hui, doların yükselmesi için daha alan bulunduğunu belirterek, “Piyasalar hala fiyat keşfi modundalar. Dolar büyük ihtimalle Fed faiz artırımdan 1-2 ay sonra zirveye ulaşacaktır” dedi.

Piyasaların Fed’i yakalamaya çalıştığını çünkü şu anki döngünün daha önce hiç görülmediğini vurgulayan Hui, “Fed salgından kaynaklanan tedarik sorunları çözüldüğünde fiyat baskısının azalmasını bekliyor ama son zamanlarda bunun beklenenden uzun süreceğini düşünmeye başladı” dedi.

Fed Başkanı Jerome Powell’ın geçen haftaki şahin yorumları sonrasında 2022 için beş adet faiz artırımı yapılacağına dair beklentiler kuvvetlendi.

Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ise Financial Times’a verdiği bir röportajda ABD Merkez Bankası Fed’in enflasyonu kontrol altına almak için politika faizini 50 baz puan artırabileceğini söyledi. Bostic, en olası senaryonun ise Mart ayından başlayarak 75 baz puanlık bir artırım olduğunu belirtti.

Powell’ın yorumları dolarda ralliyi tetiikleyerek Bloomberg Dolar Spot Endeksi’nin 18 ayın zirvesine tırmanmasına neden oldu. Doların en çok işlem gördüğü para birimlerine karşı değerini ölçen endeks geçtiğimiz sene yüzde 5 civarında yükseliş kaydetmişti.