2024'te küresel piyasaların seyri: Gevşemeyle iştah yükseldi

K&uuml;resel piyasalarda 2024 yılının hikayesinde ana unsur k&uuml;resel merkez bankalarında g&ouml;r&uuml;len gevşeme d&ouml;ng&uuml;s&uuml; ve bunun etkisiyle yatırımcı iştahında g&ouml;r&uuml;len artış oldu. Gevşeme d&ouml;ng&uuml;s&uuml; iştahı y&uuml;kseltirken, yıl i&ccedil;inde beklentilerin farklı zaman dilimlerinde değişmesiyle inişli &ccedil;ıkışlı bir seyrin de etkili olduğu g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. 2020 yılındaki Kovid-19 salgını sonrasında rekor seviyelere &ccedil;ıkan enflasyon başta Fed, Avrupa Merkez Bankası (AMB), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve İsvi&ccedil;re Merkez Bankası (SNB) olmak &uuml;zere bir&ccedil;ok &uuml;lkeyi faiz artışı yapmaya itmişti. K&uuml;resel ekonomilerin &ccedil;oğunda yaklaşık 2 yıldır devam eden şahin politikaların ardından 2024 yılında b&uuml;y&uuml;k merkez bankalarından gelen faiz indirimleri piyasaların en &ouml;nemli s&uuml;r&uuml;kleyicisi oldu. ABD Merkez Bankası ve diğer merkez bankalarının faiz oranlarını d&uuml;ş&uuml;rmeye yakın olduğuna dair artan beklentiler, Avrupa ve ABD dahil bir&ccedil;ok hisse senedi piyasasında d&ouml;nem d&ouml;nem rallilere neden oldu. Farklı b&ouml;lgelerde devam eden jeopolitik gelişmeler de piyasalara y&ouml;n verdi. Fed den ilk adım Eyl&uuml;l de geldi ABD Merkez Bankası, Eyl&uuml;l ayında politika faizini 4 yıl aradan sonra ilk kez indirdi. Banka politika faizini 23 yılın en y&uuml;ksek seviyesi olan y&uuml;zde 5,25-5,50 aralığından y&uuml;zde 4,75-5,00 aralığına &ccedil;ekti. Fed, Mart 2020 de Kovid-19 salgınının ekonomik etkilerine ilişkin endişelerle politika faiz oranını y&uuml;zde 0-0,25 aralığına &ccedil;ekmiş ve parasal genişlemeye gitmişti. Banka en son 2020 de faiz indirmişti. Kasım ve Aralık toplantılarında da indirim kararı alan Fed, 2025 i&ccedil;in ise daha temkinli bir y&ouml;nlendirmeye gitti. 2024 yılının son d&ouml;neminde toplamda 100 baz puanlık indirim yapılırken, gevşeme hareketi ABD borsalarında da rekorlar serisi getirdi. Japonya negatif faiz d&ouml;nemine son verdi &Uuml;lkede son yılların en y&uuml;ksek &uuml;cret artışları, Japon Merkez Bankası BoJ un negatif faiz politikasından uzaklaşmasının yolunu a&ccedil;tı. Japonya Merkez Bankası, Mart toplantısında 17 yıl sonra ilk kez faiz artırarak d&uuml;nyanın son negatif faiz rejimine son verdi. B&ouml;ylece BoJ, d&uuml;nyanın &ouml;nde gelen merkez bankaları arasında negatif faiz politikasını terk eden son banka oldu. BoJ, negatif faiz politikasına ilk olarak 2016 yılında deflasyonla m&uuml;cadele kapsamında başlamıştı. AMB den 5 yıl sonra ilk 2022 de enerji fiyatlarının tetiklediği y&uuml;ksek enflasyon d&ouml;neminde Temmuz 2022 Eyl&uuml;l 2023 arasında 10 kez faizleri artıran Avrupa Merkez Bankası, 2024 yılı Haziran ayında piyasa beklentilerine paralel yaklaşık 5 yıl sonra ilk faiz indirimine gitti. Banka &uuml;&ccedil; temel politika faizini 25 er baz puan d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. AMB nin bu kararı bir d&ouml;n&uuml;m noktası olurken, bankanın ABD Merkez Bankası ndan (Fed) &ouml;nce harekete ge&ccedil;erek faiz indirimine gitmesi dikkat &ccedil;ekti. Faizi d&uuml;ş&uuml;ren ilk b&uuml;y&uuml;k merkez bankası İsvi&ccedil;re oldu Yılda d&ouml;rt kez para politikası toplantısı yapan İsvi&ccedil;re Merkez Bankası (SNB), Mart ayındaki 2024 &uuml;n ilk toplantısında politika faizini 25 baz puan d&uuml;ş&uuml;rd&uuml; Para politikasının gevşetilmesi, son 2,5 yılda enflasyonla m&uuml;cadelenin etkili olması nedeniyle m&uuml;mk&uuml;n olmuştur dendi. SNB, mart ayındaki para politikası kararıyla gelişmiş &uuml;lkelerde faiz oranlarını d&uuml;ş&uuml;ren ilk merkez bankası oldu. ABD - &Ccedil;in tarife savaşları ABD y&ouml;netimi, Amerikalı iş&ccedil;ileri ve işletmeleri &Ccedil;in in haksız ticaret uygulamalarından korumak i&ccedil;in harekete ge&ccedil;ti. Mayıs ayında &Ccedil;in den yapılan &ccedil;elik ve al&uuml;minyum, yarı iletkenler, elektrikli ara&ccedil;lar ve bataryalar gibi stratejik &uuml;r&uuml;nlerde yaklaşık 18 milyar dolarlık ithalata y&ouml;nelik g&uuml;mr&uuml;k vergilerini artırdı. ABD ile &Ccedil;in arasında 2022 yılında başlayan &ccedil;ip savaşı 2024 te de devam etti. Washington h&uuml;k&uuml;meti &Ccedil;inli şirketlerin Nvidia dan en gelişmiş yapay zeka &ccedil;iplerini satın almasını yasakladı. ABD, Aralık ta &Ccedil;in in yarı iletken end&uuml;strisine y&ouml;nelik &uuml;&ccedil; yıl i&ccedil;inde &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; baskısını başlatarak, &ccedil;ip ekipmanı &uuml;reticisi Naura Technology Group da dahil olmak &uuml;zere 140 şirkete ihracatı kısıtlayan kararnameyi y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe koydu. &Ccedil;in h&uuml;k&uuml;meti de karara misilleme olarak gallium, germanium ve antimon gibi stratejik minerallerin Amerika Birleşik Devletleri ne ihracatını yasakladı. B&ouml;ylelikle Modern D&ouml;nemin Soğuk Savaşı olarak adlandırılabilecek bu iki &uuml;lke arasındaki gerilimde yeni bir cephe a&ccedil;ılmış oldu. Nvidia Apple ı ge&ccedil;erek en değerli şirket oldu California merkezli &ccedil;ip &uuml;reticisi Nvidia, piyasa değeriyle Apple ı geride bırakarak d&uuml;nyanın en değerli şirketi oldu. Şirketin toplam piyasa değeri, hisselerindeki y&uuml;kselişle birlikte 3,43 trilyon dolara ulaştı. Yapay zeka &ccedil;iplerine y&ouml;nelik artan taleple Nvidia nın hisseleri, yıl başından beri y&uuml;zde 170 in &uuml;zerinde y&uuml;kseldi. &Ccedil;in de kapsamlı teşvik paketi &Ccedil;in Merkez Bankası Eyl&uuml;l ayında &uuml;lkenin b&uuml;y&uuml;me hedefini tutturması i&ccedil;in bu yılın en kapsamlı teşvik paketini a&ccedil;ıkladı. Yedi g&uuml;nl&uuml;k ters repo faizi y&uuml;zde 1,7&rsquo;den y&uuml;zde 1,5&rsquo;e indirilirken, zorunlu karşılıklar en az 2020&rsquo;den bu yana en d&uuml;ş&uuml;k seviyesine &ccedil;ekildi. &Ccedil;in Merkez Bankası PBOC konut kredi faizlerini indirirken ikinci konut alımlarını d&uuml;zenleyen kuralları yumuşattı ve ikinci kez konut alanlar i&ccedil;in asgari peşinat oranı y&uuml;zde 25 ten y&uuml;zde 15 e d&uuml;ş&uuml;r&uuml;ld&uuml;. Teşvik paketine hisse senetleri piyasalarına destek &ouml;nlemleri de girdi. Finansal piyasalar paketi olumlu karşıladı.

2024'te küresel piyasaların seyri: Gevşemeyle iştah yükseldi

2024 yılında, agresif faiz artışları ve sıkı para politikasının sonuna gelinirken gevşeme süreci yatırım iştahını artırdı.

Başta ABD olmak üzere birçok ülkede borsalarda yeni rekorlar görüldü.

Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail-Filistin çatışması gibi jeopolitik gerilimler ise başta petrol ve diğer emtia fiyatları olmak üzere küresel piyasaların seyrinde etkili olan ana unsurlar oldu.

Öne Çıkanlar