ABD yaptırımları İranın petrol ihracatını vurdu

ABD y&ouml;netiminin İran ın petrol ticaretini hedef alan ikinci aşama yaptırımlarının devreye girmesine iki aydan az zaman kalırken Tahran ın petrol ihracatı nisandan bu yana y&uuml;zde 28 azaldı. İran Ulusal Petrol Şirketi nin verilerine g&ouml;re, yaklaşık 158 milyar varil ham petrol rezervi ile Petrol İhra&ccedil; Eden &Uuml;lkeler &Ouml;rg&uuml;t&uuml; (OPEC) i&ccedil;inde Venezuela ve Suudi Arabistan dan sonra &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; sırada olan İran, d&uuml;nya genelinde de Kanada nın ardından en b&uuml;y&uuml;k d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; petrol rezervine sahip &uuml;lke konumunda. Zengin petrol yataklarına sahip İran ın petrol ihracatı, ABD nin 8 Mayıs ta n&uuml;kleer anlaşmadan tek taraflı &ccedil;ekilmesinin ardından kademeli olarak azalmaya başladı. Tahran ın petrol ihracatında nisandan bu yana g&uuml;nl&uuml;k 810 bin varil kayıpla y&uuml;zde 28 d&uuml;ş&uuml;ş g&ouml;zlendi. İran ın petrol ihracatındaki d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n seyri İran Petrol Bakanlığı nın istatistiklerine g&ouml;re, nisanda g&uuml;nl&uuml;k 2,87 milyon varil ham petrol ihra&ccedil; eden Tahran, ihracatın yaklaşık yarısını 1,4 milyon varille &Ccedil;in ve Hindistan a yaptı. Bu d&ouml;nemde 2,87 milyon varilin y&uuml;zde 60 ı &Ccedil;in, Hindistan, Japonya ve G&uuml;ney Kore ye ihra&ccedil; edilirken geri kalanı Avrupa Birliği (AB), T&uuml;rkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ne (BAE) g&ouml;nderildi. Mayısta g&uuml;nl&uuml;k 2,7 milyon varil petrol ihra&ccedil; eden Tahran y&ouml;netiminin petrol satışları haziranda 2,61 milyona geriledi. OPEC &uuml;yesi İran, s&ouml;z konusu d&ouml;nemde 2 milyon 280 bin varil ham petrol ve 330 bin varil gaz kondensatı ihra&ccedil; etti. ABD yaptırımları temmuz ayında İran ın petrol ticaretinde etkisini daha fazla hissettirdi. Washington y&ouml;netiminin baskıları sonucu ABD m&uuml;ttefiklerinin İran dan petrol sevkiyatını azaltması sonucunda Tahran ın bu aydaki ihracatı 2,3 milyon varile d&uuml;şt&uuml;. &Ccedil;in ve Hindistan, temmuzda İran dan ithal ettikleri petrol&uuml; artırırken G&uuml;ney Kore ve Japonya petrol sevkiyatını azalttı. İran dan haziranda g&uuml;nl&uuml;k 722 bin varil ham petrol ithal eden &Ccedil;in, temmuzda bu rakamı 799 bin varile y&uuml;kseltti. Hindistan da temmuzda &ouml;nceki aya g&ouml;re 40 binlik artışla İran dan g&uuml;nl&uuml;k 706 bin varil petrol ithal etti. ABD nin tek taraflı yaptırımlarına karşı &ccedil;ıkan AB &uuml;yesi &uuml;lkelerin şirketleri ise buna rağmen temmuzda İran dan petrol alımlarını azaltmaya başladı. Nisan ayında İran dan g&uuml;nl&uuml;k 460 bin varil ham petrol ithal eden İtalya, İspanya, Fransa ve Yunanistan gibi AB &uuml;lkelerinin petrol ticareti temmuza gelindiğinde nisana g&ouml;re y&uuml;zde 40 azaldı. Fransız şirketler ise haziran itibarıyla İran dan petrol sevkiyatını durdurdu. ABD nin İran dan petrol alımlarını azaltma &ccedil;ağrılarını reddeden &Ccedil;in, ağustos ayında İran dan ham petrol ithalatını g&uuml;nl&uuml;k 874 bine &ccedil;ıkardı. Hindistan ise &ouml;nceki aya g&ouml;re İran dan yaptığı sevkiyatı y&uuml;zde 32 azaltarak g&uuml;nl&uuml;k 523 bin varile indirdi. G&uuml;ney Kore ge&ccedil;en ay İran dan petrol ithalatını tamamen durdurdu Yaptırımlardan muafiyet elde edebilmek i&ccedil;in ABD li yetkililerle g&ouml;r&uuml;şmelerini s&uuml;rd&uuml;ren G&uuml;ney Kore ağustosta İran dan petrol sevkiyatını tamamen durdururken, Japonya bu ayda İran dan ithalatı &ouml;nemli &ouml;l&ccedil;&uuml;de azalttı. Haziran ayında bu &uuml;lkeden g&uuml;nl&uuml;k 183 bin varil petrol ithal eden Japonya, ağustosta bu rakamı 118 bin varile d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. Ağustos ayı sonunda İran ın petrol ihracatı g&uuml;nl&uuml;k 2 milyon 60 bin varile kadar geriledi. G&uuml;ney Koreli şirketler ABD den petrol alımına y&ouml;neldi Washington y&ouml;netimi, m&uuml;ttefiklerine İran la petrol ticaretini durdurmaları konusunda baskı yaparken, ABD li petrol şirketleri de bu d&ouml;nemde İran dan petrol sevkiyatını azaltan Hindistan, Japonya ve G&uuml;ney Kore gibi Asya &uuml;lkelerine ihra&ccedil; ettiği petrol&uuml; artırdı. G&uuml;ney Kore basınında, yaptırımlar nedeniyle İran dan petrol ithalatını durduran şirketlerin, &uuml;lkenin petrol ihtiyacını ABD, Avustralya, Katar ve Nijerya gibi &uuml;lkelerden temin etmeye başladığı haberleri yer aldı. H&uuml;k&uuml;metlere rağmen şirketlerin bir&ccedil;oğu İran dan &ccedil;ekildi Tahran la &ccedil;alışan şirketlerin bir&ccedil;oğu ABD nin İran petrol&uuml;n&uuml; hedefleyen ikinci aşama yaptırım paketinin devreye gireceği 5 Kasım a kadar İran dan &ccedil;ekileceklerini duyurdu. Başta AB, Rusya ve Hindistan gibi ABD nin tek taraflı yaptırımlarına karşı &ccedil;ıkan &uuml;lkelerin enerji şirketleri, İran dan petrol sevkiyatını halihazırda azaltmış durumda. K&uuml;resel pazarda dolar ile işlem ger&ccedil;ekleştiren ve ABD yle &ouml;nemli ticari ilişkilere sahip İran petrol&uuml;n&uuml;n başlıca m&uuml;şterileri arasındaki İtalya dan ENI ve Saras, Fransa dan Total, Hollanda dan Royal Dutch Shell, Rusya dan Lukoil ve Hindistan dan Reliance gibi şirketler, İran la ticarette farklı bankacılık se&ccedil;enekleri ve yaptırımlardan muafiyet arayışını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yor. Royal Dutch Shell ve Total şirketleri, halihazırda İran dan petrol sevkiyatını askıya almış durumda. Diğer şirketler ise muafiyet arayışlarından sonu&ccedil; alamazlarsa &uuml;lkelerinin yaptırımlara karşı tutumuna rağmen İran dan petrol alımlarını 4 Kasım itibariyla sona erdireceklerini a&ccedil;ıkladılar. İran petrol fiyatlarında 60-80 sent indirime gitti &Ouml;te yandan ABD nin yaptırımlarına karşı koymaya &ccedil;alışan İran, ge&ccedil;en ay petrol fiyatlarında 60 ila 80 sent indirime gitme kararı aldı. İran resmi ajansı IRNA ya konuşan İran Petrol Bakanlığı ndan ismi a&ccedil;ıklanmayan bir yetkili, kararın uluslararası petrol piyasasındaki talepler ve diğer petrol ihracat&ccedil;ısı &uuml;lkelerin sağladığı indirimler g&ouml;z &ouml;n&uuml;nde bulundurularak alındığını belirtti. İran ın kaybı Rusya ve Suudi Arabistan a yarayacak ESAI Energy nin raporuna g&ouml;re, İran ın Avrupa daki petrol kayıplarını bu aydan itibaren Rusya karşılayacak. Rusya, Avrupalı petrol şirketlerinin İran dan ithalatı durdurmasıyla AB &uuml;lkelerine petrol ithalatını artırma fırsatı yakalayacak. İran ın b&ouml;lgesel rakibi ve OPEC &uuml;yesi Suudi Arabistan ın da &uuml;retimde artışa giderek G&uuml;ney Kore ve Japonya gibi Tahran ın Asya daki &ouml;nemli petrol ithalat&ccedil;ılarının kayıplarını karşılayacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Petrol fiyatlarında artış s&uuml;r&uuml;yor ABD ve Suudi Arabistan gibi &ouml;nde gelen petrol &uuml;reticilerinin, artan arzla birlikte petrol fiyatlarını d&uuml;ş&uuml;rebileceği endişelerine rağmen ABD nin İran a y&ouml;nelik yaptırımlarının etkisiyle petrol fiyatları arttı. Nisan ayında 68 dolar olan Brent ham petrol&uuml;n varil fiyatı şu anda son 4 yılın en y&uuml;ksek seviyesine ulaşarak 79 doları aştı. ABD tarafından Temmuz 2012 de n&uuml;kleer programı nedeniyle İran a uygulanan yaptırımlara AB &uuml;lkelerinin de katılmasıyla İran ın petrol &uuml;retimi g&uuml;nl&uuml;k 2,6 milyon varilden 1,3 milyon varile inmiş, ancak petrol fiyatları 2012 de 109 dolara kadar y&uuml;kselmişti. İran petrol&uuml;ne 5 Kasım da getirilecek yaptırımlarla petrol fiyatlarının daha fazla y&uuml;kselmesinden endişe ediliyor. İran ın petrol gelirinde 5 Kasım dan sonra b&uuml;y&uuml;k d&uuml;ş&uuml;ş bekleniyor ABD nin ikinci yaptırım paketinin devreye gireceği 5 Kasım dan itibaren İran Ulusal Petrol Şirketi, İran Petrol Ticaret Şirketi ve Ulusal Tanker Şirketi ne uluslararası kısıtlamalar getirilecek ve ekonomisi b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de petrole dayalı İran dan petrol ve &uuml;r&uuml;nlerinin satışına yaptırımlar uygulanacak. İkinci aşama yaptırımların devreye girmesiyle İran ın petrol ihracatında g&uuml;nl&uuml;k 500 bin ila 1 milyon varil daha fazla d&uuml;ş&uuml;ş &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Bu da yaklaşık 60 milyar dolar olan İran&rsquo;ın yıllık petrol gelirinin 27 milyar dolar azalması anlamına geliyor. AA

ABD yaptırımları İranın petrol ihracatını vurdu

ABD yönetiminin İran'ın petrol ticaretini hedef alan ikinci aşama yaptırımlarının devreye girmesine iki aydan az zaman kalırken Tahran'ın petrol ihracatı nisandan bu yana yüzde 28 azaldı

Öne Çıkanlar