"Almanya'daki diğer şirketler de Volkswagen ile aynı kaderi paylaşıyor"
Bloomberg HT'ye konuk olan Alman Ekonomik Araştırma Enstitüsü (DIW) Makroiktisadi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Alexander Kriwoluzky Alman ekonomisindeki resesyon riskini, istihdam sorununu ve Volkswagen'in fabrika kapatma kararını değerlendirdi.
ZEYNEP BAYAR
Almanya'nın önde gelen ekonomik düşünce kuruluşlarından biri olan Ekonomik Araştırma Enstitüsü, zayıf yatırım ve sipariş durumu nedeniyle ülkenin 2024 ve gelecek yıl için büyüme tahminini aşağı yönlü revize etti. Alman ekonomisi üçüncü çeyrekte küçülürse, teknik bir resesyona girmiş olacak.
Kriwoluzky resesyon riski hakkında yaptığı değerlendirmede, “Almanya’da ekonomi alanında önce gelen think thank’lerinden biri olarak biz biraz daha iyimser bakıyoruz fakat büyümenin gerçekleşmemesini bekliyoruz.” dedi. Yüksek ihtimalle yüzde 0’lık bir büyüme verisi gerçekleşip Almanya’da bir resesyon olmayacağını söyleyen Kriwoluzky, ancak yine de ufak da olsa gelecek iki çeyrekte bir resesyon riskiyle karşı karşıya olduklarını kaydetti.
“Alman hükümeti nüfusun yaşlanması ve istihdam sorunu için bir adım atmıyor”
Almanya'daki nüfus daha hızlı yaşlanıyor ve ülkede daha az insan çalışıyor. Bu durumun şu anda üretim ve hizmet sektörleri üzerindeki etkisine değinen Kriwoluzky, Almanya’da yaşlanan nüfusun çok büyük bir problem olduğunu ve bu problemle başa çıkabilmek için birkaç farklı çözümün bulunduğunu söyledi. Kriwoluzky söz konusu çözümleri şöyle sıraladı:
“Bunlardan bir tanesi Almanya’da insanların daha uzun çalışması ve emeklilerin tekrar istihdam piyasasına dönmesidir. Özellikle kadınların tekrar istihdam piyasasına dönebilmeleri için biraz daha çocuk bakım hizmetine ihtiyaçları var. Üçüncü olarak ise bu sorun göçle çözülebilir.
Şu anda Almanya hükümeti özellikle ilk çözümle alakalı olarak bir adım atmadı. Hala çalışanlar erken emekli oluyor ve kadınların iş gücüne dönebilmesi için hükümet henüz bir çalışma da yapmadı. Göçmenlerim istihdam piyasasındaki konumu da büyük bir tartışma konusu. Kısaca özetlemek gerekirse, Alman hükümeti hızlı yaşlanmayı ve istihdam sorununu çözmek için bir adım atmıyor.”
“Doğrudan yabancı yatırım için çok fazla bürokratik engel var”
IW Enstitüsü'nün hazırladığı bir rapora göre, Almanya'daki doğrudan yabancı yatırım 2023'te son 10 yılın en düşük seviyesine düştü. Doğrudan yabancı yatırımdaki düşüş ve şirketlerin operasyonlarını yurt dışına taşımaları hakkında fikirlerini dile getiren Kriwoluzky, şirketlerin operasyonlarını Almanya dışına çekmesine ilişkin çok önemli sebepleri olduğunu söyledi. “Birincisi kamu altyapısı geriliyor. Köprüler çöküyor ve bir treni kullanırken o tren iki saat gecikme yapmıyorsa çok şanslısınız.” diyen Kriwoluzky, ikinci olarak bürokratik nedenleri gösterdi. Almanya’da bir şirket kuruyorsanız veya bir şirkette çalışıyorsanız çok fazla bürokratik engel olduğunu belirten Kriwoluzky, dijitalleşmenin Alman bürokrasisinin çok sevdiği bir kelime olmadığını ve dijitalleşmenin diğer ülkelerle rekabette çok büyük bir engel teşkil ettiğini söyledi.
Kriwoluzky doğrudan yabancı yatırımın düşmesine neden olarak gösterdiği bir diğer faktör için ise, “İnsan sermayesi yani işgücünde bir zayıflama var. Hali hazırda çalışan insanların daha iyi bir eğitim sistemine ihtiyaçları var. Bu olmadığı taktirde daha fazla doğrudan yatırım Almanya’ya gelmektense diğer ülkelere yönelecektir.” ifadelerini kullandı.
“Volkswagen’in Almanya’da fabrika kapatmayı değerlendirmesi sektörde bir deprem yarattı”
Volkswagen'in Almanya'daki fabrikalarını kapatmayı değerlendirmesi kararı otomotiv sektöründe büyük ses getirdi. Alman otomotiv şirketlerinin de aynı kararı alma ihtimaline değinen Kriwoluzky, “Volkswagen’in Almanya’da fabrika kapatmayı değerlendirmesi sektörde bir deprem yarattı.” dedi. Bir taraftan da Almanya’daki diğer şirketlerin de Volkswagen ile aynı kaderi paylaştığını ve aynı problemlerle karşı karşıya olduğunu kaydeden Kriwoluzky şöyle devam etti:
“Kamu altyapısı sorunu ve yüksek işgücü maliyetleri gittikçe artıyor. Bunun üzerine bürokratik engeller de geldiği zaman bir problem oluşturuyor.
Son birkaç yılda Volkswagen’de kötü bir yönetim oldu. Çok fazla eski araçlara bağlı kaldılar ve gerektiği kadar elektrikli araçlara yatırım yapmadılar. Ayrıca ABD ve Çin’in yaptığı gibi elektrikli araçlar için yazılım tarafına da yatırım yapmadılar. Almanya’da belli başlı otomobil şirketlerinin benzer sorunları var.”