Analiz: Türkiye sonunda su zengini olmadığını fark etti

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 25 reform alanı i&ccedil;eren yeni ekonomi programının 9 maddesini ge&ccedil;tiğimiz g&uuml;nlerde a&ccedil;ıkladı. Bu maddeler arasında tarımda su kullanımının etkin olması da &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Tarım ve enerjide verimliği temel alan eylem planında hedef sulama oranını artırmak ve modern sulama metotlarını yaygınlaştırmak. İsterseniz gelin T&uuml;rkiye&rsquo;de tarım politikalarında suyun rol&uuml;ne değinelim. Tarımda etkin su kullanımı ve y&ouml;netimi, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir kalkınma ve gıda g&uuml;venliği kadar k&uuml;resel su politikalarının geleceği a&ccedil;ısından da stratejik &ouml;nemde. İşte size birka&ccedil; rakam&hellip; T&uuml;rkiye, bilinenin aksine su zengini bir &uuml;lke değil. Toplam 112 milyar metrek&uuml;p ve kişi başına 1500 metrek&uuml;p d&uuml;zeyinde toplam t&uuml;ketilebilir su potansiyelimiz, olduk&ccedil;a sınırlı kaynaklara sahip olduğumuzu g&ouml;steriyor. T&uuml;rkiye de kişi başına d&uuml;şen kullanılabilir su miktarı, son n&uuml;fus rakamlarına g&ouml;re bin 461 metrek&uuml;p. Bu rakamın 2023 yılında bin 329 metrek&uuml;pe gerilemesi &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.Araştırmalara g&ouml;re mevcut şartlar g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alındığında 2030 itibarıyla, i&ccedil; ve batı b&ouml;lgelerinde %40&rsquo;ı aşan oranda su stresi yaşanabileceği tahmin ediliyor. - T&uuml;rkiye az miktarda su kıtlığı &ccedil;eken bir &uuml;lke Yıllık yağış ortalaması d&uuml;nya ortalamasından d&uuml;ş&uuml;k olan T&uuml;rkiye maalesef yanlış ve aşırı su kullanımı y&uuml;z&uuml;nden su kıtlığı konusunda riskleri artan &uuml;lkeler arasında yer alıyor. Yani daha &ouml;zet bir ifade ile T&uuml;rkiye az miktarda su kıtlığı &ccedil;eken &uuml;lkeler kategorisinde. Ana sorun, tarım, sanayi ve evsel su kullanım oranlarının belirli bir strateji doğrultusunda dağıtılamaması. Tarımda su kullanımına y&ouml;nelik eylem planı belki bu noktada bir şeylerin değişmesine neden olabilir. Peki suyu nerelerde ve ne kadar kullanıyoruz? 44 milyar metrek&uuml;pe ulaşan toplam su kullanımında tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n payı y&uuml;zde 74 civarında (32 milyar metrek&uuml;p). İ&ccedil;me suyu kullanımında yaklaşık 7 milyar metrek&uuml;p (%15), sanayide ise 5 milyar metrek&uuml;p (%11) su kullanılıyor. - Damla sulamada %60, yağmurla sulamada %30 tasarruf ediliyor Biz yine d&ouml;nelim tarım tarafındaki sulama verilerine&hellip; T&uuml;rkiye&rsquo;de tarım yapılabilir arazilerin b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 28 milyon hektar. Bu da T&uuml;rkiye&rsquo;nin toplam y&uuml;z &ouml;l&ccedil;&uuml;m&uuml;n&uuml;n yaklaşık &uuml;&ccedil;te biri demek. T&uuml;rkiye&rsquo;de tarım arazilerinin yaklaşık 8,5 milyon hektarı mevcut su potansiyeli g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alınarak teknik ve ekonomik olarak yer altı ve yer &uuml;st&uuml; kaynaklarla sulanabilir &ouml;zellikte. Gelelim vahim tabloya: H&acirc;l&acirc; sulamaya a&ccedil;ılmamış 2,77 milyon hektar arazisi bulunan T&uuml;rkiye&rsquo;de sulamaya a&ccedil;ılan 5,73 milyon hektar alanın y&uuml;zde 90&rsquo;dan fazlası &lsquo;salma sulama&rsquo; olarak tabir edilen vahşi sulama ile yapılıyor.Bitkinin verimliliğini olumsuz y&ouml;nde etkileyen salma sulama aynı zamanda gereğinden fazla suyun boşa akıtılması anlamına geliyor. Salma sulama y&ouml;ntemine oranla, damla sulama y&uuml;zde 60, yağmurlama sulama sistemi ise y&uuml;zde 30 civarında su tasarrufu sağlıyor. Bunun yanında bitkide verimlilik ve &uuml;r&uuml;n kalitesi de cabası.Modern sulama sistemleri tarımsal &uuml;retimde girdi maliyetlerinin aşağı &ccedil;ekilmesinde de &ouml;nemli bir etken. Aslında bu tablo, tarımsal &uuml;retim tarafında konunun sadece bir boyutu. - Tarım havzalarına y&ouml;nelik projeler stratejik &ouml;nemdeİklim değişikliği &ouml;ng&ouml;r&uuml;leri T&uuml;rkiye de dahil olmak &uuml;zere Akdeniz Havzası&rsquo;nın sıcaklık artışından ve yağış azalmasından ciddi şekilde etkileneceği y&ouml;n&uuml;nde. S&ouml;z konusu durum su stresinin artması ve kuraklık risklerinin daha sık ve ciddi boyutlarda yaşanması ihtimalini artırıyor.Bu da su kıtlığı, orman yangınlarında artış, biyolojik &ccedil;eşitlilik kaybı, tarım ve turizmdegelir kaybı gibi sonu&ccedil;lar doğurabilir. 2008 yılında yaşanan kuraklığın tarım sekt&ouml;r&uuml;ne olan maliyetinin yaklaşık 1,5-2 milyar euro olduğu ve 435 bin &ccedil;ift&ccedil;inin kuraklıktan ciddi şekilde etkilendiği a&ccedil;ıklamıştı. 2013-2014 d&ouml;nemindeki kuraklığın faturası ise yavaş yavaş ortaya &ccedil;ıkıyor.T&uuml;m bu a&ccedil;ılardan ele aldığımızda eylem planının benzer planlar gibi kağıt &uuml;zerinde kalmaktan &ouml;teye gitmesi ve toprak ile suyun korunması noktasında somut adımlar atılmasının zamanı geldi de ge&ccedil;iyor bile. Sanırım &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nem DAP, KOP, GAP ve DOKAP ile belli tarım havzalarına y&ouml;nelik projelerin stratejik &ouml;nemi daha &ccedil;ok artacak ve &uuml;zerinde konuşulmaya devam edilecek. - H&uuml;k&uuml;met&rsquo;in tarımda su kullanımına y&ouml;nelik eylem planıAnalizin sonunda H&uuml;k&uuml;met&rsquo;in tarımda su kullanımına y&ouml;nelik eylem planında yer alan başlıkları da kısaca paylaşalım: * Su tasarrufu sağlayan yağmurlama, damlama, sulama gibi y&ouml;ntemleri yaygınlaştırmak.* Arıtılmış suların sulamada kullanım yollarını araştırmak. * Tarımda verimliliği ve su tasarrufunu artıracak olan arazi toplulaştırma &ccedil;alışmalarına devam etmek. * Sulama yatırımlarında cazibeli ve d&uuml;ş&uuml;k pompajlı olanlara &ouml;ncelik vermek.* Başta &ccedil;ift&ccedil;iler olmak &uuml;zere etkin su kullanım ve tasarrufu konusunda bilin&ccedil;lendirme, kapasite geliştirme &ccedil;alışmalarını hayata ge&ccedil;irmek.* Tarımsal destekler, havza &ouml;zelliklerini ve su kısıtlılığını dikkate alacak şekilde g&ouml;zden ge&ccedil;irmek.* Sulama şebekelerinde modern izleme sistemlerini yaygınlaştırmak.* Su y&ouml;netimi ve fiyatlandırma sistemini su tasarrufunu artıracak bir yaklaşımla g&ouml;zden ge&ccedil;irmek.* Uygun ge&ccedil;iş d&uuml;zenlemeleriyle, yer altı su kullanımında kontrol sağlamak.* Bu program ile modern sulama tesis sayısını 2018 e kadar her yıl y&uuml;zde 10 artırmak.* Yer altı suyu kullanımını y&uuml;zde 5 seviyesinde d&uuml;ş&uuml;rmek. * Su tasarrufu sağlayan tarla i&ccedil;i modern sulama y&ouml;ntemlerinin uygulandığı alanın toplam sulama alanı i&ccedil;indeki payı 2018 yılı sonuna kadar y&uuml;zde 25 e y&uuml;kseltmek.* Şu an 60 milyon dekar olan sulanabilir alanı 85 milyon dekara &ccedil;ıkarmak. Aslında konu &ccedil;ok &ouml;nemli ve &uuml;zerinde tartışılması gereken bir &ccedil;ok &ouml;nemli nokta var.T&uuml;rkiye&rsquo;nin su politikalarına y&ouml;nelik analizlere devam edeceğiz. Bloomberg HT Edit&ouml;r&uuml;İrfan Donatidonat@bloomberght.com

Analiz: Türkiye sonunda su zengini olmadığını fark etti

Yıllık yağışın dünya ortalamasından düşük olduğu Türkiye'de tarımdaki su kullanımının %90'ı 'salma yöntem' ile yapılıyor. Suyun stratejik öneminin her geçen gün arttığı bir ortamda, Türkiye'nin uzun vadeli ve doğru su politikalarına ihtiyacı var.

Öne Çıkanlar