Artan doğalgaz fiyatları Avrupa'yı nasıl etkiledi, Türkiye'yi nasıl etkiler?

EROL OYTUN ERCAN Doğalgaz ve k&ouml;m&uuml;r fiyatları sert bir şekilde y&uuml;kselirken Avrupa hen&uuml;z kış gelmeden artan elektrik fiyatlarıyla y&uuml;zleşmek zorunda kaldı. Enerji maliyetlerinin artmasının enflasyonu k&ouml;r&uuml;kleyeceği ve ekonomik toparlanma &uuml;zerinde baskı oluşturabileceği de d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;rken fiyatların Aralık ayına kadar y&uuml;ksek seviyelerde kalmaya devam etmesi bekleniyor. Doğalgaz fiyatlarının y&uuml;kselmesiyle k&ouml;m&uuml;rden elektrik &uuml;retimine talep artarken karbon fiyatları da y&uuml;kselişe ge&ccedil;ti ve nihai olarak elektrik fiyatlarında rekor y&uuml;kselişler g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Enerji sekt&ouml;r&uuml;nden isimler ise doğalgaz fiyatlarındaki artışın T&uuml;rkiye&rsquo;yi de k&ouml;t&uuml; etkileyeceğini &ccedil;&uuml;nk&uuml; T&uuml;rkiye&rsquo;nin fiyat artışlarını sınırlama kabiliyetinin hidroelektrik kapasitesiyle sınırlı olduğunu vurguladı. Devletin gelen fiyat artışı dalgasını engellemeye &ccedil;alışacağını fakat kurak sezon ve şu anki rezervuar doluluk seviyelerinden dolayı fiyat artışlarını engellemede başarılı olamayacağı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor. Avrupa&rsquo;da elektrik fiyatlarındaki y&uuml;kselişin doğalgaz, k&ouml;m&uuml;r ve karbon fiyatları olmak &uuml;zere &uuml;&ccedil; ayağı bulunuyor. Fakat elektrik fiyatlarındaki artışın d&ouml;ng&uuml;s&uuml; Rusya&rsquo;nın Avrupa&rsquo;ya doğalgaz tedarikini azaltmasıyla başladı ve 2021 başından bu yana devam ediyor. İlgili haberler: Avrupa da artan doğalgaz fiyatları k&ouml;m&uuml;re yaradı Elektrik talebindeki artış temiz enerjideki b&uuml;y&uuml;meyi geride bıraktı Avrupa da k&ouml;m&uuml;r fiyatları 9 yılın zirvesinde Avrupa da elektrik fiyatları rekor kırdı Doğalgaz fiyatları neden y&uuml;kseliyor? Avrupa&rsquo;da doğalgaz fiyatları, Rusya&rsquo;nın Ukrayna &uuml;zerinden tedariki azaltması ve Kuzey Akım 2&rsquo;nin inşaat s&uuml;reciyle ilgili gelişmelerle Eyl&uuml;l 2020&rsquo;den bu yana neredeyse 4 katına &ccedil;ıkarken kışın yaklaşmasıyla beraber rezerv seviyesi salgın &ouml;ncesine g&ouml;re d&uuml;ş&uuml;k kalan doğalgaz depolarının da doldurulması fiyatlar &uuml;zerindeki yukarı y&ouml;nl&uuml; baskıyı artırıyor. Independent Commodity Intelligence Service&rsquo;in (ICIS) verilerine g&ouml;re, Rusya&rsquo;nın Yamal boru hattıyla Belarus, Polonya ve Almanya&rsquo;ya aktardığı doğalgaz miktarı Ağustos ayında g&uuml;nl&uuml;k 20 milyon metrek&uuml;pe kadar geriledi. Boru hattından normalde aktarılan doğalgaz miktarı g&uuml;nl&uuml;k 81 milyon metrek&uuml;p civarında bulunuyordu. ICIS Avrupa Gaz Analisti Tom Marzec-Manser ise Gazprom&rsquo;un Avrupa&rsquo;ya doğalgaz aktarımını azaltarak Kuzey Akım 2&rsquo;nin gerekliliğini vurgulamak isteyebileceğini s&ouml;yl&uuml;yor. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise Rusya&rsquo;nın boru hattını siyasi bir &lsquo;silah&rsquo; olarak kullanması halinde daha fazla yaptırımla karşılaşabileceğini vurgulamıştı. Kuzey Akım 2 tamamlandı Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov 6 Eyl&uuml;l&rsquo;de yaptığı a&ccedil;ıklamada Kuzey Akım 2 boru hattının inşaatının bittiğini yıl sonundan &ouml;nce hattın operasyonel hale geleceğini s&ouml;yledi. Boru hattının operasyonel hale gelmesiyle birlikte Avrupa&rsquo;ya doğalgaz tedarikinin artması ve kışın doğalgaz fiyatlarının gerileyebileceği ya da fiyatlardaki y&uuml;kselişin durdurulabileceği d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor. Toplam maliyeti 10 milyar euro civarında olması beklenen Kuzey Akım 2 projesiyle yılda 55 milyar metrek&uuml;pl&uuml;k Rus gazının Baltık Denizi &uuml;zerinden Almanya ya sevk edilmesi planlanıyordu. ABD, Ukrayna, Polonya ile Baltık &uuml;lkelerinin inşasına karşı &ccedil;ıktığı projenin ortakları arasında proje sahibi Gazprom un yanı sıra Shell, OMV, Engie, Uniper ve Wintershall gibi şirketler yer alıyor. Projeye karşı &ccedil;ıkan &uuml;lkeler, Kuzey Akım 2 nin Avrupa &uuml;lkelerinin Rusya ya bağımlılığını artırmaya &ccedil;alıştığını savunuyor. K&ouml;m&uuml;re geri d&ouml;n&uuml;ş Doğalgaz fiyatlarındaki artışın elektrik &uuml;retimi i&ccedil;in k&acirc;r marjını d&uuml;ş&uuml;rmesiyle elektrik &uuml;reticileri k&ouml;m&uuml;re y&ouml;neldi. &Uuml;reticilerin k&ouml;m&uuml;re y&ouml;nelmesiyle birlikte Avrupa&rsquo;da karbon emisyon izin kontratlarının fiyatı da 1 senede iki katını aştı. Bloomberg NEF&rsquo;in raporuna g&ouml;re, linyitten elektrik &uuml;retimi artan enerji fiyatlarıyla birlikte daha k&acirc;rlı bir hale gelirken linyitten &uuml;retilen elektriğin fiyatı da Mayıs ayından bu yana megawatt-saat başına 25 euroya yakın artış kaydetti. Doğalgazdaki maliyet baskısından dolayı k&ouml;m&uuml;rden elektrik &uuml;retiminin artmasıyla karbon emisyon izinlerine olan talep de Emisyon Ticaret Sitemi kapsamında artış g&ouml;sterdi. Karbon fiyatları k&ouml;m&uuml;re artan talep sonrası y&uuml;kseldi K&ouml;m&uuml;rden elektrik &uuml;retmek isteyen &uuml;reticiler, falzadan neden oldukları her bir ton karbon i&ccedil;in emisyon izni satın almak zorundalar. K&ouml;m&uuml;rden &uuml;retimin artması da karbon salınımını artırarak karbon izinlerine olan talebi k&ouml;r&uuml;kledi. Bu da karbon izin kontratlarının fiyatını &ouml;nemli &ouml;l&ccedil;&uuml;de yukarı taşıdı. Karbon izin fiyatlarının artması da k&ouml;m&uuml;rden elektrik &uuml;retimini daha maliyetli bir hale getirerek Avrupa ve İngiltere&rsquo;de elektrik fiyatlarının rekor kırmasına neden oldu. Avrupa ve İngiltere de elektrik fiyatları rekor kırdı Avrupa elektrik fiyatları g&ouml;stergesi olan Almanya-Avusturya elektrik fiyatları, doğalgaz ve karbon emisyon izinlerindeki fiyat artışı sonrasında finansal kriz zamanında ulaştığı seviyeyi aşarak yeni bir rekor kırdı. İngiltere&rsquo;de ise d&uuml;ş&uuml;k seyreden r&uuml;zgarlar sonrasında yenilenebilir enerji &uuml;retiminin d&uuml;şmesiyle elektrik fiyatları 6 Eyl&uuml;l haftasına rekorla başlayarak megawatt-saat başına 200 sterlinin &uuml;zerine tırmandı. H&uuml;k&uuml;met fiyatlardaki artışı takiben operasyonel olmayan iki termik santralin devreye sokulmasını istedi. Analistler ise yaşanan &ouml;rnek &uuml;zerine yenilenebilir enerjinin talebi karşılama konusunda geleneksel kaynakların yerini alamayacağını ve bundan dolayı yeşil d&ouml;n&uuml;ş&uuml;mde yenilenebilir enerjinin yanında doğalgaz gibi yeni enerji kaynaklarına ihtiya&ccedil; duyulabileceğini belirtti. Avrupa daki artış T&uuml;rkiye yi nasıl etkiler? Enerji sekt&ouml;r&uuml;nden isimler ise fiyat artışının T&uuml;rkiye&rsquo;yi k&ouml;t&uuml; etkileyeceğini &ccedil;&uuml;nk&uuml; T&uuml;rkiye&rsquo;nin bunu sınırlama kabiliyetinin hidroelektrik kapasitesiyle sınırlı olduğunu vurguladı. Devletin gelen fiyat artışı dalgasını engellemeye &ccedil;alışacağını fakat kurak sezon ve şu anki rezervuar doluluk seviyelerinden dolayı fiyat artışlarını engellemede başarılı olamayacağı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor. T&uuml;rkiye&rsquo;nin artan fiyatlara karşı diğer se&ccedil;eneğinin LNG ithal etmek olabileceğini s&ouml;yleyen kaynaklar, y&uuml;ksek LNG fiyatlarından dolayı bunun da fiyatların &ouml;n&uuml;n&uuml; almakta etkili olamayacağını belirtti. Artan doğalgaz fiyatlarıyla birlikte T&uuml;rkiye&rsquo;de ikinci yenilenebilir enerji dalgasının başlayabileceği de konuşulanlar arasında yer alırken en azından Aralık&rsquo;a kadar doğalgaz fiyatlarının y&uuml;ksek kalmaya devam etmesi bekleniyor.

Artan doğalgaz fiyatları Avrupa'yı nasıl etkiledi, Türkiye'yi nasıl etkiler?

Öne Çıkanlar