BDDK/Akben: Faizsiz bankacılığın payı toplamda yüzde 5.1'e ulaştı

Bankacılık Devlet Denetleme Kurulu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, Faizsiz bankacılığın payı toplam i&ccedil;inde y&uuml;zde 5.1 e ulaştı dedi. Bankacılık D&uuml;zenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, katılım bankacılığı ile ilgili, Hep belirttiğimiz gibi bu sisteme yeni oyuncuların girmesi gerekmektedir. Bu sistemin b&uuml;y&uuml;mesi, 2023 hedeflerine ulaşması, aksi takdirde biraz zor bir hedef haline gelmektedir dedi.Akben, T&uuml;rkiye Katılım Bankaları Birliğinin (TKBB) 15. Olağan Genel Kurulu nun a&ccedil;ılışında yaptığı konuşmada, 2008 yılında başlayan k&uuml;resel finansal kriz sonrası d&ouml;nemde gerek akademik gerekse b&uuml;rokratik &ccedil;evrelerden mevcut finans d&uuml;zenine y&ouml;nelik ciddi eleştiriler getirildiğini ve akabinde &ccedil;&ouml;z&uuml;m odaklı aksiyonların alınmaya başlandığını anımsattı.Bu kapsamda faizsiz finans modelinin de &uuml;lkelerin, hatta uluslararası organizasyonların g&uuml;ndemine ciddi şekilde girdiğini aktaran Akben, Zira faizsiz finans modelinin, yani bizim geliştirdiğimiz terminolojiyle katılım bankacılığı sisteminin, finansal istikrar a&ccedil;ısından &ouml;ne &ccedil;ıkan en &ouml;nemli &ouml;zellikleri; finansal aktiflerin reel ekonomiye paralel ve bağımlı bir şekilde b&uuml;y&uuml;me g&ouml;stermesi, aşırı spek&uuml;lasyonlara ve risk iştahına izin vermemesi, risk paylaşımını esas alması, yatırım kararlarında sosyal ve ahlaki sorumlulukları da dikkate alıyor olmasıdır dedi.Akben, son 10 yılda yaklaşık 15 kat b&uuml;y&uuml;me kaydeden k&uuml;resel faizsiz finans sisteminin aynı y&uuml;ksek b&uuml;y&uuml;me trendini gelecek d&ouml;nemde de istikrarlı olarak s&uuml;rd&uuml;rmesi ve mevcut 1,8 trilyon dolar seviyesindeki b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;n&uuml; birka&ccedil; yıl i&ccedil;erisinde 3 trilyon dolara taşımasının beklendiğini kaydetti.T&uuml;rkiye nin bu s&uuml;re&ccedil;te b&ouml;lgesel bir merkez haline geleceğinin, hazırlanan bir&ccedil;ok raporun ortak g&ouml;r&uuml;ş&uuml; olduğuna işaret eden Akben, h&uuml;k&uuml;metin ve d&uuml;zenleyici kuruluşların son d&ouml;nemde faizsiz finans sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik artan desteği sayesinde, faizsiz bankacılığın T&uuml;rk bankacılık sekt&ouml;r&uuml; i&ccedil;erisinde sistemik &ouml;nem kazanacağının da muhtelif kaynaklarda dile getirildiğini s&ouml;yledi.Akben, katılım bankalarının &ouml;zel finans kurumlarından bankaya d&ouml;n&uuml;şt&uuml;kleri 2005 yılından bu g&uuml;ne kadar &ccedil;ok &ouml;nemli gelişmeler kaydettiğini vurgulayarak, s&ouml;zlerine ş&ouml;yle devam etti: 10 yıl &ouml;nce 292 şube ve 5 bin 747 personelle faaliyet g&ouml;steren katılım bankaları, 2015 yılına geldiğimizde bin 80 şube ve 16 bin 554 personeli olan alternatif bir finansal sekt&ouml;re d&ouml;n&uuml;şm&uuml;şt&uuml;r. Katılım bankalarının aktif toplamı 2005 yılında 9,9 milyar lira iken, 2015 yılında bu rakam 120,2 milyar liraya y&uuml;kselmiş, buna mukabil bankacılık sekt&ouml;r&uuml; i&ccedil;indeki payı da y&uuml;zde 2,4 ten y&uuml;zde 5,1 e ulaşmıştır. Son beş yıllık d&ouml;neme bakıldığında katılım bankaları ortalama y&uuml;zde 23 b&uuml;y&uuml;d&uuml; BDDK Başkanı Akben, 2023 finansal hizmetler vizyonunda faizsiz bankacılık sisteminin aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n 300 milyar doların &uuml;zerine &ccedil;ıkması ve ayrıca faizsiz finansın toplam sekt&ouml;r i&ccedil;indeki payının y&uuml;zde 15 e y&uuml;kselmesinin hedeflendiğini s&ouml;yledi.Son beş yıllık d&ouml;neme bakıldığında katılım bankaları ortalama y&uuml;zde 23 b&uuml;y&uuml;rken, finansal sekt&ouml;r&uuml;n y&uuml;zde 18 b&uuml;y&uuml;me g&ouml;sterdiği bilgisini veren Akben, Finansal sekt&ouml;rdeki b&uuml;y&uuml;me benzer şekilde devam edecek olursa, faizsiz finansın y&uuml;zde 5 ten y&uuml;zde 15 pazar payına &ccedil;ıkabilmesi i&ccedil;in faizsiz finans kuruluşlarına ilave 113 milyar lira &ouml;z kaynak ihtiyacı ortaya &ccedil;ıkmaktadır dedi.Akben, halihazırda katılım bankalarının &ouml;z kaynaklarının yaklaşık 11 milyar lira olduğu g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alındığında, bu hedefin olduk&ccedil;a &ouml;nemli bir hedef olduğunun g&ouml;z ardı edilmemesi gerektiğini dile getirdi.S&ouml;z konusu hedefe ulaşabilmek i&ccedil;in &ouml;ncelikle bu alana yatırım yapacak finansal kaynağa ihtiya&ccedil; olduğunun a&ccedil;ık olduğunu vurgulayan Akben, konuşmasını ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: A&ccedil;ılan kamu katılım bankaları &uuml;zerinden kamunun sisteme sağladığı finansal destek &ccedil;ok &ouml;nemli olmakla birlikte yeterli seviyede değildir. Nitekim sistemin yalnızca bankacılık faaliyetleri &uuml;zerinden y&uuml;zde 15 hedefine ulaşması da m&uuml;mk&uuml;n g&ouml;r&uuml;lmemektedir. Sekt&ouml;r&uuml;n sermaye piyasası faaliyetlerine yoğunlaşması ve bu alanda kamunun da yeni aksiyonlar geliştirmesine ihtiya&ccedil; vardır. Kamu kira sertifikalarının &ccedil;eşitlendirilmesi ve artık &ouml;zellikle proje finansmanlarında devreye girmesinin &ouml;nemli olduğunu değerlendirmekteyiz. Diğer taraftan, &ouml;zel kira sertifikalarının geliştirilmesi amacıyla konvansiyonel bor&ccedil;lanma ara&ccedil;larına sağlanan vergisel avantaj ve muafiyetlerin bu &uuml;r&uuml;nler i&ccedil;in de uygulanmasının faydalı olduğunu ifade etmek isterim. BDDK olarak faizsiz finans sisteminin geliştirilmesi noktasında &ccedil;ok &ouml;nemli inisiyatifler aldık Akben, faizsiz finans sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n yalnızca katılım bankalarıyla sınırlı g&ouml;r&uuml;lmesinin sistemin potansiyelini &uuml;lke ekonomisine kazandırma noktasında yeterli bir yaklaşım olmadığını s&ouml;yledi.Genel finansal sistem i&ccedil;erisinde faizsiz finansman ilkelerini esas alan banka dışı mali kuruluşların, sermaye piyasası faaliyetlerinin ve katılım sigortacılığı sisteminin faizsiz finans ekosistemi başlığı altında b&uuml;t&uuml;nc&uuml;l şekilde ele alınması gerektiğini belirten Akben, faizsiz esasa g&ouml;re &ccedil;alışan yatırım bankaları, finansal kiralama, &uuml;retici ve t&uuml;ketici finansman şirketleri ile faizsiz finansal kooperatifler gibi alternatif kuruluşların geliştirilmesinin &ouml;nem arz ettiğini kaydetti.Akben, BDDK olarak faizsiz finans sisteminin geliştirilmesi noktasında &ccedil;ok &ouml;nemli inisiyatifler aldıklarını anlatarak, Katılım bankacılığına ilişkin 2013 yılında başlayan &ccedil;alışmalarımız, aralık ayında Kızılcahamam da TKBB ile birlikte d&uuml;zenlenen Katılım Bankacılığı ve Faizsiz Finans &Ccedil;alıştayı ile &ouml;nemli bir d&ouml;n&uuml;m noktasına kavuşmuştur; zira &ccedil;alıştayda ele alınan hususlar ve geliştirilen &ccedil;&ouml;z&uuml;m &ouml;nerileri, kurumumuzun gayretleriyle T&uuml;rkiye nin 10. Kalkınma Planı nda bağımsız bir bileşen haline gelmiştir dedi.Akben, s&ouml;z konusu eylemlerin organize bir ekip tarafından hayata ge&ccedil;irilmesi ve faizsiz finansa y&ouml;nelik Ar-Ge &ccedil;alışmalarının y&uuml;r&uuml;t&uuml;lmesi amacıyla BDDK b&uuml;nyesinde ayrı bir daire kurulduğunu ve sistemin geliştirilmesi amacıyla tam zamanlı uzman personelin istihdam edildiğini dile getirdi.Sekt&ouml;r&uuml; bir &uuml;st lige taşıyacak finansman modellerinin ve kurumsal yapının oluşturulması amacıyla d&uuml;nya uygulamalarının incelenmesine ve mevzuat altyapısının hazırlanmasına y&ouml;nelik &ccedil;alışmaların devam ettiğine işaret eden Akben, G&uuml;ndemimizde alt d&uuml;zenlemeler bazında, katılım bankacılığı mevzuatının ayrıştırılması ve yeni kurulacak banka dışı faizsiz finans kuruluşları i&ccedil;in yeni mevzuat alt yapısının oluşturulması bulunmaktadır ifadelerini kullandı. Meselelerin ticari kaygılarla ele alınması kat edilecek mesafeyi uzatmaktadır Akben, edindikleri tecr&uuml;belerden hareketle sekt&ouml;r&uuml;n geliştirilmesi yolunda t&uuml;m paydaşların aynı heyecanla ortak hareket etmesi gerektiğini belirterek, Meselelerin tek boyutlu olarak veya birtakım ticari kaygılarla ele alınması kat edilecek mesafeyi uzatmaktadır. Bu manada yeni kurulan Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu &ouml;nemli bir boşluğu doldurmakta, kurulun etkin bir karar alma mekanizmasına d&ouml;n&uuml;şmesi paydaşların yani bizlerin gayretleri ile sağlanacaktır dedi.Kurum olarak faizsiz finans alanındaki &ccedil;alışmalarında akademik d&uuml;nyanın g&ouml;r&uuml;şlerini hep dikkate aldıklarını, sayısal veriler &uuml;zerinden g&ouml;sterdiği b&uuml;y&uuml;meyle eş zamanlı olarak sekt&ouml;r&uuml;n dayandığı temeller &uuml;zerinde y&uuml;kselmesini &ouml;nemsediklerini aktaran Akben, ancak BDDK nın bu ve benzer girişimlerinin T&uuml;rkiye deki katılım bankacılığı uygulamalarının faizsiz finans ilkelerine uyumunun sağlanması i&ccedil;in tek başına yeterli olmadığını kaydetti.Akben, sekt&ouml;r&uuml;n uygulamalarının ve hazırlanacak mevzuat altyapısının, faizsiz finans temel prensip ve kuralları &ccedil;er&ccedil;evesine uygunluk kazandırılmasının ancak ve ancak merkezi bir danışma kurulunun tesis edilmesiyle m&uuml;mk&uuml;n olduğunu dile getirdi.Kurulacak bu nevi bir kurulun standartların belirlenmesinin bankalar arasında yeknesaklığın sağlanması ve sisteme y&ouml;nelik algının y&ouml;netilmesinin yanı sıra mevzuat &ccedil;alışmaları sırasında kendilerine de olduk&ccedil;a yol g&ouml;sterici olacağına işaret eden Akben, şunları da s&ouml;yledi: Bununla birlikte halihazırda &uuml;zerinde durduğumuz diğer &ouml;nemli bir konu, katılım bankaları ve yeni kurulacak diğer faizsiz finans kuruluşlar nezdindeki danışma kurullarına yasal altyapı kazandırılmasıdır. Merkezi danışma kurulu yapısının tamamlayıcısı olarak d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z bir &ccedil;alışma kapsamında faizsiz finansal kuruluşlara muhtelif şekillerde danışmanlık alma ve i&ccedil; denetim sorumluluğu getirmeyi planlamaktayız. Bizim y&uuml;zde 15 lik seviyeye y&uuml;kselme potansiyelimiz bu şekliyle &ccedil;ok zor g&ouml;r&uuml;nmektedir Akben, katılım bankalarının bug&uuml;nk&uuml; aktif yapıları incelediğinde, bu bankaların neredeyse t&uuml;m&uuml;yle bor&ccedil; finansmanına dayanan murabaha işlemlerine yoğunlaştıklarını her toplantıda dile getirdiklerini s&ouml;yledi.Bu bankaların ortaklık finansmanı uygulamalarına yeterince başvurmadıklarını aktaran Akben, bu sistem ilk kurulduğu yıllarda kar paylaşımının standart olduğunu anımsatarak, Fakat geldiğimiz noktada şu anda, bir bor&ccedil; finansmanı, bor&ccedil;ların finansmanı, kar zarar ortaklığı modelinin tamamen g&ouml;z ardı edildiğini g&ouml;rmekteyiz dedi.Akben, şunları da bildirdi: Bizim y&uuml;zde 15 lik seviyeye y&uuml;kselme potansiyelimiz bu şekliyle &ccedil;ok zor g&ouml;r&uuml;nmektedir. Şimdi Vakıf Katılım da, Vakıflar Bankası ndaki payın oraya devredilmesiyle birlikte, kamu tarafındaki bir takım kaynakların bu sistemde değerlendirilmesi y&ouml;ntemi, buranın b&uuml;y&uuml;mesi tarafında &ouml;nemli bir rol &uuml;stlenecektir. Ama hep belirttiğimiz gibi bu sisteme yeni oyuncuların girmesi gerekmektedir. Bu sistemin b&uuml;y&uuml;mesi, 2023 hedeflerine ulaşması, aksi takdirde biraz zor bir hedef haline gelmektedir.

BDDK/Akben: Faizsiz bankacılığın payı toplamda yüzde 5.1'e ulaştı

Bankacılık Devlet Denetleme Kurulu Başkanı Mehmet Ali Akben, "Faizsiz bankacılığın payı toplam içinde yüzde 5.1'e ulaştı" dedi

Öne Çıkanlar