Bor madeninden yanmayan kablo ürettiler

İn&ouml;n&uuml; &Uuml;niversitesi M&uuml;hendislik Fak&uuml;ltesi Kimya M&uuml;hendisliği B&ouml;l&uuml;m&uuml; &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Yrd. Do&ccedil;. Dr. Yunus &Ouml;nal, 3 yıldır y&uuml;r&uuml;tt&uuml;ğ&uuml; &ccedil;alışma sonucunda bor kullanarak bir saat yanmayan elektrik kablosu &uuml;retti.&Ouml;nal, kabloların g&uuml;nl&uuml;k hayatta, konutlar ve elektronik aletler başta olmak &uuml;zere kullanılmadığı alan olmadığını s&ouml;yledi. Elektriği ses dalgaları gibi iletemediğimiz s&uuml;rece kabloları kullanmaya mahkumuz diyen &Ouml;nal, elektrik kontağında meydana gelen bağlantı hatası nedeniyle kablonun yanmasının s&ouml;z konusu olabildiğini belirterek, ş&ouml;yle konuştu: Kablo dediğimiz şey i&ccedil; kısımda bir bakır iletken malzemeyle, onun dışını kaplayan pvc, yani polivinil klor&uuml;r temelli, i&ccedil;erisinde ona esneklik veren 10-15 e yakın katkı i&ccedil;eren bir malzemedir. Yani bir bakır kablo, onun etrafında polimerik malzemedir. Bu kablodaki bir deformasyondan dolayı elektrik kontağı &ccedil;ıktığında, bu polimerik malzemenin yanması s&ouml;z konusu oluyor. Konut yangınlarında, iş yeri yangınlarında bu elektrik kontağından kaynaklanan yangınlar b&uuml;y&uuml;k bir oranı oluşturuyor. Elektrik kontağı kaynaklı yangınları minimize etmek &uuml;zere 3 yıl &ouml;nce bir &ccedil;alışma başlattığını kaydeden &Ouml;nal, Bu &ccedil;alışmadaki amacım bu polimerik kısma bor malzemesini katarak kablonun yanmazlık &ouml;zelliğini artırabilmekti dedi.Yrd. Do&ccedil;. Dr. &Ouml;nal, &ccedil;alışmayı fak&uuml;ltede kendisine tahsis edilen laboratuvarda diğer projelerden arttırdığı malzemelerle y&uuml;r&uuml;tt&uuml;ğ&uuml;n&uuml; bildirdi.Bir kablo firmasının 18 dakikaya kadar yanmayan kablo geliştirdiğine dair reklam verdiğini ancak sonlandıramadığını dile getiren &Ouml;nal, ş&ouml;yle devam etti: Elektrik kontağı olduğunda ondan yangın &ccedil;ıkma olasılığı kablonun kesitine, ge&ccedil;en akımın miktarına, ısıya, daha bir&ccedil;ok parametreye bağlı olarak değişebilmekte ama bu s&uuml;reyi uzatıp yanmadan &ouml;nlem alabilmek ideal olanı. Bu &ccedil;alışmanın temel mantığı bu. Tabii boru kullanacağız. Bu t&uuml;r polimerik malzemelere yanmazlık &ouml;zelliği kazandıran 3 malzememiz var. Bromlu ve fosfatlı organik bileşikler ve bor. Bor bunlar i&ccedil;erisinde en alternatifsiz olanı. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; polimerik malzeme yandığında brom ve fosfat ortama kanserojen bileşenler &uuml;retebiliyor. Borun ise yanmazlık &ouml;zelliği var. Kendisinin yanması i&ccedil;in 3 bin derecenin &uuml;zerinde sıcaklık oluşması gerektiğinden borun b&ouml;yle bir tehlikesi bulunmuyor. - Bor madeninin y&uuml;zde 78 i T&uuml;rkiye de &Ouml;nal, d&uuml;nyada bor madenlerinin y&uuml;zde 78 inin &uuml;lkemizde olmasının, b&ouml;yle bir &ccedil;alışmanın &ouml;nemli bir tarafını oluşturduğunu belirterek, şu şekilde konuştu: Yani bora aynı zamanda alternatif bir kullanım alanı bulmuş oluyoruz. Bu &ccedil;er&ccedil;evede &uuml;rettiğim bileşik, PVC elektrik kablosu &uuml;retirken polivinil klor&uuml;re katılan farklı ve yeni bir katkı malzemesi olacak. Polivinil klor&uuml;rden sadece kablo yapmaya kalkarsak kablo olmaz. Onun i&ccedil;erisine katılan 10-15 farklı katkı malzemesine bir yeni katkı malzemesi daha koyuyoruz ama şu sorgulanabilir. Maliyeti artırıyor mu? M&uuml;mk&uuml;n değil. Zaten yanmazlık &ouml;zelliğini artıracağımız i&ccedil;in, yangının karşısında her şeyimizi kaybediyoruz. Bunda maliyet &ccedil;ok c&uuml;zi bir miktar da olsa yangın karşısında bu maliyet artışı tartışılamaz. Geliştirdiğimiz şey kabloya katılacak ek bir katkı malzemesi ama kattığımızda da kablonun yanmazlık &ouml;zelliğini artırmış olacağız. Geliştirdiği bileşenin kablonun yanmazlık &ouml;zelliğini artıracak yeni bir karışım olduğunu aktaran &Ouml;nal, Borlu, yeni bir bileşen. Ge&ccedil;en yıl Adana daki bir işletmede, &uuml;rettiğimiz bileşenin kablonun kimyasıyla uyuşup uyuşmadığına y&ouml;nelik deneyler yaptık. Bu &ouml;n denemelerimizde bu bileşeni kattığımız elektrik kablosu yaklaşık bir saate yakın yanmadı ama kablodan kabloya değişir. Bilgisayarda kullanılan &ccedil;ok ince kablolar ayrıdır. &Ccedil;ok kalın kablolar ayrıdır. Y&uuml;ksek gerilim hatlarının kabloları ayrıdır ama &ouml;n denemelerimizde bir saate yakın elektrik kontağında kablonun yanmadığını biliyoruz ifadelerini kullandı. - Sekt&ouml;rde &ccedil;ığır a&ccedil;acak T&uuml;rkiye nin elektrik kablosu &uuml;retiminde &ouml;nemli bir yere sahip olduğunu ifade eden &Ouml;nal, Bir&ccedil;ok firmamız yurt dışında bir &ccedil;ok yere kablo ihracatı yapıyor. Geliştirdiğim bileşen yurt dışında T&uuml;rk elektrik kablosu piyasasının daha da &ouml;n plana &ccedil;ıkmasını sağlayacak. Bu sekt&ouml;rde bir &ccedil;ığır a&ccedil;acak. Borun kullanımına yeni bir saha da olduğu i&ccedil;in bora da bir katma değer sağlayacak dedi.Geliştirdiği bileşenin patenti i&ccedil;in T&uuml;rk Patent Enstit&uuml;s&uuml;ne başvurduğunu dile getiren &Ouml;nal, borun kablo bileşeninde ilk defa kullanıldığını ifade ederek, End&uuml;striyel uygulamaya kolaylıkla temel oluşturabilecek bir malzeme diye konuştu. AA

Bor madeninden yanmayan kablo ürettiler

Bilim insanları bor madeninden 1 saat boyunca yanmayan elektrik kablosu üretti

Öne Çıkanlar