Brexit'e 100 gün kaldı

İngiltere nin AB den resmen ayrılacağı tarihe 100 g&uuml;n kala &uuml;lkede Brexit konusundaki b&ouml;l&uuml;nm&uuml;şl&uuml;k s&uuml;r&uuml;yor. İngiltere, &uuml;yelerin AB den ayrılma s&uuml;recini d&uuml;zenleyen Lizbon Anlaşması nın 50. maddesine g&ouml;re birlikten 29 Mart 2019 da ayrılmış olacak. Bunun AB ile bir anlaşmaya varılarak mı yoksa herhangi bir anlaşma olmaksızın mı yapılacağı ise belirsizliğini koruyor. Brexit in ertelenmesi, bu konuda yeniden bir referanduma gidilmesi ve hatta b&uuml;t&uuml;n&uuml;yle iptali gibi se&ccedil;enekler de masada bulunuyor. İngiltere ile AB kasımda, bir Brexit anlaşması metni ile tarafların Brexit sonrası ilişkilerine dair bir siyasi deklarasyon &uuml;zerinde anlaştı ancak her iki metnin de İngiliz parlamentosunda oylanması, milletvekillerinin muhalefeti nedeniyle ertelendi. Anlaşmadaki, tedbir maddesi &uuml;lkede hi&ccedil;bir kesimi memnun etmezken, Başbakan Theresa May in bu maddeye zaman tahdidi veya tek yanlı &ccedil;ekilme mekanizması ilave ettirme girişimleri de sonu&ccedil;suz kaldı. May, son olarak anlaşmanın ocak ayının 3. haftasında parlamentoda oylanacağını duyurduysa da muhalefet partilerinin ve May in azınlık h&uuml;k&uuml;metine dışarıdan destek veren Kuzey İrlanda nın aşırı sağ Demokratik Birlik Partisinin (DUP) anlaşmaya karşıt pozisyonu değişmedi. - Brexit Anlaşması Brexit anlaşmasının tepki &ccedil;eken maddesi AB &uuml;yesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere nin par&ccedil;ası olan Kuzey İrlanda arasında Brexit sonrasında fiziki sınır oluşmasını engellemeyi ama&ccedil;lıyor. Tedbir maddesi ile İngiltere nin b&uuml;t&uuml;n&uuml;, belirsiz bir s&uuml;re i&ccedil;in AB ile G&uuml;mr&uuml;k Birliği i&ccedil;inde kalacak. İngiltere nin tek yanlı olarak &ccedil;ekilemeyeceği bu d&uuml;zenleme i&ccedil;inde &uuml;lkenin bazı AB kurallarına da tabi olmayı s&uuml;rd&uuml;rmesi gerekiyor. Tedbir maddesinin AB ile daha yakın bir ilişki i&ccedil;inde kalmasını &ouml;ng&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; Kuzey İrlanda ile İngiltere arasında mal dolaşımında ise d&uuml;zenleyici kontroller yapılması yer alıyor. Anlaşmayla İngiltere nin AB nin uydu devletine d&ouml;n&uuml;şeceğini ve Kuzey İrlanda nın da &uuml;lkeden kademeli kopacağını savunan sert Brexit yanlıları, AB nin tedbir maddesinin kaldırılmasını engelleyerek İngiltere yi, G&uuml;mr&uuml;k Birliği ve sonu belirsiz m&uuml;zakerelere maruz bırakacağını iddia ediyor. Bu kesimlere g&ouml;re AB &uuml;yesi &uuml;lkeler de tedbir maddesini İngiltere ile ikili sorunlarının m&uuml;zakerelerinde koz olarak kullanmaya y&ouml;nelebilecek. Ilımlı Brexit yanlılarıyla AB de kalma taraftarları ise anlaşmanın, İngiltere yi &uuml;ye sıfatıyla y&ouml;netiminde s&ouml;z sahibi olduğu AB nin pasif par&ccedil;ası haline getireceği eleştirisini y&ouml;neltiyor. May in anlaşması parlamentodan onay alırsa, İngiltere ile AB arasında &uuml;lkenin fiili &uuml;ye olarak kalacağı ancak birliği y&ouml;netiminde s&ouml;z hakkının bulunmayacağı, 4 yıla kadar uzatılabilecek bir ge&ccedil;iş s&uuml;reci &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Bu s&uuml;re i&ccedil;inde tarafların İrlanda sorununa da &ccedil;&ouml;z&uuml;m getirecek kapsamlı bir ticaret anlaşmasına varamaması halinde tedbir maddesinin devreye girmesi gerekiyor. Anlaşmayla İngiltere deki AB vatandaşları ile AB &uuml;lkelerindeki İngiliz vatandaşlarının kazanılmış hakları korunacak ancak serbest dolaşım sona erecek. İngiltere ayrıca AB ye taahh&uuml;tlerinden kaynaklanan yaklaşık 40 milyar sterlinlik bir boşanma &uuml;creti &ouml;deyecek. B&uuml;y&uuml;k b&ouml;l&uuml;m&uuml; ilk birka&ccedil; yıl i&ccedil;inde yapılacak bu &ouml;demenin kalan kısmı taksitler halinde 2064 yılına kadar &ouml;denecek. - Anlaşmasız ayrılık Başbakan May, Brexit anlaşmasının parlamentodan onay alamaması ihtimaline karşı &uuml;lkesinin AB&rsquo;den anlaşmasız olarak ayrılması i&ccedil;in hazırlıklara hız verdi. İngiliz h&uuml;k&uuml;meti anlaşmasız ayrılık senaryosuna hazırlıklar i&ccedil;in 2 milyar sterlin b&uuml;t&ccedil;e ayırırken, i&ccedil; g&uuml;venlikte ve g&uuml;mr&uuml;k kapılarında askeri birliklerin g&ouml;revlendirilmesi g&uuml;ndeme alındı. H&uuml;k&uuml;met, şirketlerin ve bireylerin anlaşmasız ayrılık durumda alması gereken tedbirlerle ilgili bilgilendirme paketleri ve tanıtım filmleri i&ccedil;eren bir kampanyaya hazırlanıyor. AB, İngiltere&rsquo;nin en b&uuml;y&uuml;k ticari ortağı konumunda bulunuyor. İngiltere&rsquo;nin ihracatının y&uuml;zde 44&rsquo;&uuml;, ithalatının da y&uuml;zde 53&rsquo;&uuml; AB ile yapılıyor. Anlaşmasız ayrılığın da ilk olarak etkisini bu alanda g&ouml;stermesi bekleniyor. İngiltere&rsquo;nin AB&rsquo;den ithal ettiği en &ouml;nemli temel ihtiya&ccedil; kalemini tıbbi malzeme ve ila&ccedil; teşkil ediyor. Bu alanda y&uuml;zde 90 oranında dışa bağımlı olan İngiltere, bu oranın y&uuml;zde 45&rsquo;ini de AB&rsquo;den karşılıyor. İngiltere&rsquo;nin AB&rsquo;den yılda 20 milyar sterlini bulan ila&ccedil; ve tıbbi malzeme ithalatı, toplam ithalatının yaklaşık y&uuml;zde 9&rsquo;una tekab&uuml;l ediyor. İngiliz h&uuml;k&uuml;meti, ila&ccedil; firmalarından anlaşmasız ayrılık ihtimaline karşı en az 6 haftalık stokla &ccedil;alışmaları uyarısında bulundu. Anlaşmasız ayrılık senaryosunda g&uuml;nl&uuml;k yaşamdaki aksamalara bağlı olarak toplumsal hareketler de olabileceğini bekleyen İngiliz polisi buna y&ouml;nelik hazırlıklar yapıyor. Anlaşmasız ayrılık halinde bankacılık sisteminde aksamalar ve g&uuml;mr&uuml;k kapılarında uzun kamyon kuyrukları da bekleniyor. &Uuml;lkenin &ouml;nce gelen iş adamı &ouml;rg&uuml;tleri bug&uuml;n yayımladıkları ortak bildiriyle h&uuml;k&uuml;meti anlaşmasız Brexit ihtimalini dışarıda bırakmaya &ccedil;ağırdı. - Yeni Referandum İngiltere de AB &uuml;yeliği konusunda yeni bir referandum yapılması i&ccedil;in kampanya y&uuml;r&uuml;ten gruplar bulunuyor. Bunlara eski başbakanlardan Tony Blair gibi siyaset&ccedil;iler ile Macar asıllı ABD li işadamı George Soros da destek veriyor. &Ouml;nceki ay Londra da d&uuml;zenlenen Brexit karşıtı y&uuml;r&uuml;y&uuml;şe yaklaşık 700 bin kişi katılmıştı. Avrupa Adalet Divanının ge&ccedil;en hafta a&ccedil;ıkladığı kararda İngiltere nin Brexit s&uuml;recini tek yanlı durdurabileceğine h&uuml;kmetmesi, &uuml;lkedeki Brexit karşıtlarını cesaretlendirmişti. AB yanlısı &ccedil;evreler en azından Brexit anlaşmasının metninin halk oyuna sunulması gerektiğini savunuyor. Ancak &uuml;lkede Y&uuml;ksek Se&ccedil;im Kurulu, herhangi bir referandum i&ccedil;inde 10 haftayı bulan bir hazırlık s&uuml;reci gerekeceği uyarısında bulunuyor. Bununla birlikte AB tarafı, bir referanduma veya erken se&ccedil;ime gidilmesi durumunda 29 Mart tarihinin ertelenmesine sıcak bakabileceği belirtiliyor. Başbakan May referandum &ouml;nerisine karşı &ccedil;ıkarken, yeni bir referandumun da kaybeden tarafın itirazıyla karşılaşabileceğini ve bunun &uuml;lkedeki b&ouml;l&uuml;nm&uuml;şl&uuml;ğ&uuml; derinleştirebileceğini savunuyor. Yapılan anketlerde de &uuml;lkede se&ccedil;menin Brexit konusunda hemen hemen yarı yarıya b&ouml;l&uuml;nm&uuml;ş olduğu g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Brexit referandumuna karşı &ccedil;ıkanların bir diğer gerek&ccedil;esini de yeni Brexit oylamasının İsko&ccedil;ya&rsquo;da da yeni bir bağımsızlık oylaması i&ccedil;in temel teşkil edebileceği oluşturuyor. - Erken Se&ccedil;im Ana muhalefetteki İş&ccedil;i Partisi h&uuml;k&uuml;metin Brexit anlaşmasına karşı &ccedil;ıkarken, yeni referandum fikrine de mesafeli duruyor. İş&ccedil;i Partisinin &ouml;ncelikli hedefini, kendi iktidarını sağlayacak bir erken se&ccedil;ime gidilmesi teşkil ediyor. Brexit anlaşmasının parlamentoda reddedilmesi halinde, İş&ccedil;i Partisinin May h&uuml;k&uuml;meti hakkında bir gensoru vererek h&uuml;k&uuml;meti d&uuml;ş&uuml;rmesi ihtimali bulunuyor. Jeremy Corbyn liderliğindeki parti ge&ccedil;en yıl yapılan erken se&ccedil;imde b&uuml;t&uuml;n beklentilerin &ouml;tesinde bir başarı g&ouml;stererek oy oranını y&uuml;zde 40 a &ccedil;ıkarmıştı. Tedbir maddesinde bir değişikliğe gidilmemesi durumunda, DUP&rsquo;un da h&uuml;k&uuml;mete desteğini &ccedil;ekmesinin erken se&ccedil;im ihtimalini kuvvetlendireceği belirtiliyor. &Ouml;te yandan May&rsquo;in liderliğindeki Muhafazakar Parti i&ccedil;inde de derin bir Brexit &ccedil;atlağı bulunuyor. Partideki sert Brexit yanlısı milletvekilleri &ouml;nceki hafta May&rsquo;in liderliğine ilişkin gidilen g&uuml;ven oylamasında başarılı olamadılar ancak partinin parlamento grubunun y&uuml;zde 37&rsquo;sini oluşturdukları ortaya &ccedil;ıktı. May&rsquo;in Brexit anlaşması konusunda ısrarlı olması durumunda, muhalif milletvekillerinin partiden kopması ve yeni bir parti kurması da olasılıklar arasında g&ouml;steriliyor. - Brexit in iptali Theresa May, Brexit anlaşmasını savunurken, bunun alternatifinin anlaşmasız ayrılık veya Brexit in b&uuml;t&uuml;n&uuml;yle iptali olacağını iddia ediyor. &Uuml;lkenin Brexit konusunda yeni bir referanduma gitmesi veya iktidarın bir erken se&ccedil;imle el değiştirmesi halinde s&uuml;recin tersine &ccedil;evrilmesi g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir ihtimal sayılıyor. İngiltere nin Brexit i parlamento kararıyla da durdurması yasal olarak m&uuml;mk&uuml;n ancak karar halk oylamasıyla alındığı i&ccedil;in bu adımın atılması m&uuml;mk&uuml;n g&ouml;r&uuml;lm&uuml;yor. Avrupa Adalet Divanının ge&ccedil;en hafta a&ccedil;ıkladığı 50. madde kararı Brexit in iptalinin yasal zemini sağlamış oldu. - İsko&ccedil;ya İsko&ccedil;ya 2014 te bağımsızlık referandumuna gitmiş ancak İngiliz h&uuml;k&uuml;metinin Bizden ayrılırsanız AB den de ayrılmış olursunuz şeklindeki propagandası ile İngiltere nin par&ccedil;ası kalma y&ouml;n&uuml;nde sonu&ccedil; alınmıştı. Brexit krizi, &ouml;zellikle de anlaşmasız ayrılık, İsko&ccedil;ya da yeni bir bağımsızlık referandumunu g&uuml;ndeme getirebilir. Tedbir maddesini Kuzey İrlanda ya tanınmış bir ayrıcalık olarak yorumlayan İsko&ccedil;ya da, bu da bağımsızlık y&ouml;n&uuml;ndeki eğilimleri g&uuml;&ccedil;lendirebilir. - İrlanda sorunu Uzun yıllar ayrılık&ccedil;ı Katolikler ile İngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar arasında &ccedil;atışmalara sahne olan Kuzey İrlanda da bu tarihi gerilim Brexit e de yansımış bulunuyor. Adaya barışı getiren anlaşmaya g&ouml;re Kuzey İrlanda ile AB &uuml;yesi İrlanda Cumhuriyeti arasında sınır bulunmaması gerekiyor. Bu zorunluluk, İngiltere nin b&uuml;t&uuml;n Brexit m&uuml;zakereleri tıkayan ve s&uuml;reci krize d&ouml;n&uuml;şt&uuml;ren tedbir maddesi nin de temelinde yer alıyor. Protestanlar İngiltere ile aralarına dolaylı sınır girmesini istemezken, Katolikler aynı hassasiyeti İrlanda Cumhuriyeti konusunda taşıyor. Bu soruna tarafları tatmin edecek bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m bulunamaması halinde, adanın yeniden ter&ouml;r ve &ccedil;atışma g&uuml;nlerine d&ouml;nebileceği uyarısında bulunuluyor. Belfast Anlaşması na g&ouml;re Katolik ve Protestanların ortak h&uuml;k&uuml;metiyle y&ouml;netilmesi gereken Kuzey İrlanda da, ge&ccedil;en yıl bozulan h&uuml;k&uuml;metin yerine yenisi de hen&uuml;z kurulamadı. İngiltere 23 Haziran 2016 da yapılan referandumla y&uuml;zde 48 e karşı y&uuml;zde 52 ile Brexit kararı almıştı. AA

Brexit'e 100 gün kaldı

İngiltere'nin AB'den resmen ayrılacağı tarihe 100 gün kala ülkede Brexit konusundaki bölünmüşlük devam ediyor

Öne Çıkanlar