Brexit'e son nokta konuluyor

İngiltere yaklaşık 4 yıl &ouml;nce aldığı Avrupa Birliği nden (AB) ayrılma (Brexit) kararını, sancılı bir s&uuml;recin ardından 31 Ocak Cuma g&uuml;n&uuml; tamamlamaya hazırlanıyor. İngiltere de, AB nin atası Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) 1973 te &uuml;ye olunmasından itibaren, &uuml;ye &uuml;lkelerin siyasi ve ekonomik b&uuml;t&uuml;nleşmesi ile g&uuml;c&uuml;n, Br&uuml;ksel deki b&uuml;rokraside toplanmasından şikayet eden bir kesim oluştu. AB nin Schengen ve ortak para birimi gibi temel kurumlarının dışında kalmasına karşın İngiltere de Avrupa ş&uuml;phecileri diye adlandırılan grubun şikayetleri azalmadı, aksine arttı. &Ouml;zellikle Doğu Bloku &uuml;lkelerinin AB ye &uuml;ye olmasıyla artan g&ouml;&ccedil; ve 2008 ekonomik krizi, bu d&uuml;ş&uuml;ncelerin &uuml;lkede yaygınlaşmasına yol a&ccedil;tı. Aşırı sağ siyaset&ccedil;i Nigel Farage&rsquo;ın liderliğindeki AB karşıtı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisinin (UKIP) 1990 lardaki 100 bin oyluk tabanını 2010 da 920 bine, 2015 te de 3 milyon 890 bine taşımayı başarması da &uuml;lkedeki ana akım siyaseti baskı altına aldı. Parti Avrupa Parlamentosu se&ccedil;imlerinde kazandığı başarıyla &ccedil;ok sayıda milletvekili &ccedil;ıkararak, Brexit i Avrupa g&uuml;ndemine taşıdı. Bu siyasi konjonkt&uuml;rde, d&uuml;ş&uuml;nce kuruluşu British Influence&rsquo;ın (Britanyanın N&uuml;fuzu) eski Başkanı Peter Wilding&rsquo;in 2012 de yayımladığı makalede kullanmasıyla dolaşıma giren Brexit kelimesi, &uuml;lkenin &ouml;n&uuml;ndeki 8 yılına damga vuracak pop&uuml;lerliğe ulaştı. Wilding, makalesinde, İngiltere&rsquo;nin AB i&ccedil;inde liderliğe oynaması gerektiğini savunuyor ve bunda başarısız olunması halinde işlerin Brexit e doğru kayacağı uyarısında bulunuyordu, &ouml;yle de oldu. İngiltere nin son 8 yılına damga vuran tartışma, &uuml;lkenin AB i&ccedil;inde ve lider rol&uuml;nde olması gerektiğine inananlar ile AB b&uuml;rokrasisinin boyunduruğundan kurtulup, bağımsız İngiltere yi yeniden b&uuml;y&uuml;k yapmayı isteyenler arasında ge&ccedil;ti. Referandum s&ouml;z&uuml; &Uuml;lkeyi saran Brexit&ccedil;i atmosfer, 2013 yılında d&ouml;nemin Başbakanı David Cameron ı AB &uuml;yeliğini referanduma g&ouml;t&uuml;rme s&ouml;z&uuml; vermeye itti. Se&ccedil;men tabanını UKIP e kaptırmaktan endişe eden Cameron, bu vaadin de etkisiyle 2015&rsquo;te yapılan genel se&ccedil;imde az farkla ama tek başına iktidar olmayı başardı. Kendisi AB &uuml;yeliğinden yana olan siyaset&ccedil;i, 2016 yılı başında, AB nin siyasi b&uuml;t&uuml;nleşme hedefini eleştirerek ve bazı tavizler almak amacıyla bir dizi diplomatik girişimde bulundu. Cameron, g&ouml;r&uuml;şmelerin sonunda AB&rsquo;den ulusal parlamentonun egemenliği, ekonominin y&ouml;netimi ve g&ouml;&ccedil;&uuml;n sınırlandırılması konularında istediğini kopardığını ilan etti. Referandum Referandum i&ccedil;in 23 Haziran 2016 tarihini belirleyen İngiliz Başbakan, AB&rsquo;den kopardığı tavizlere g&ouml;re yeniden şekillenecek &uuml;yeliğin devamı i&ccedil;in kampanyaya başladı. Brexit yanlısı kampanyada ise &ouml;ne &ccedil;ıkan iki isim Nigel Farage ile Boris Johnson oldu. Brexit yanlısı kampanya, İngiliz Parlamentosunun Br&uuml;ksel deki atanmış b&uuml;rokratlar karşısında egemenliğini yeniden elde etmesi, &uuml;lkenin AB b&uuml;t&ccedil;esine yaptığı katkının başta sağlık sistemi olmak &uuml;zere kendi i&ccedil; sorunlarının &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;nde kullanılması ve g&ouml;&ccedil;e karşı sınırların kontrol&uuml;n&uuml;n yeniden sağlanması gerekliliği &uuml;zerine kuruldu. AB &uuml;yeliğinden yana olanlar ise Birliğin, İngiltere&rsquo;nin en b&uuml;y&uuml;k ticari ortağı olduğuna işaret ederek, Brexit&rsquo;in &uuml;lke ekonomisini k&uuml;&ccedil;&uuml;lteceğini savundu. Son ana kadar başa baş giden referandum yarışından y&uuml;zde 48&rsquo;e karşı y&uuml;zde 52 ile Brexit cephesinin galip &ccedil;ıkması &uuml;zerine Cameron g&ouml;revinden istifa etti. Brexit Brexittir Yerine, kabinede i&ccedil;işleri bakanlığı koltuğunda oturan Theresa May se&ccedil;ildi. Brexit Brexittir sloganıyla g&ouml;revine başlayan May, referandum sonucunu hızla hayata ge&ccedil;irme s&ouml;z&uuml; verdi. May, 29 Mart 2017 de AB ye yazdığı mektupla 2 yıl s&uuml;rmesi &ouml;ng&ouml;r&uuml;len Brexit m&uuml;zakerelerini resmen başlattı. İngiliz Başbakan amacını, bu 2 yıl i&ccedil;inde hem ayrılık koşullarını hem de yeni bir serbest ticaret anlaşmasını m&uuml;zakere edip sonuca bağlamak olarak ilan etti. Ancak tablonun May in dilediği kadar basit olmadığı kısa zamanda ortaya &ccedil;ıktı. Brexit karşıtları ve yandaşlarının yanı sıra siyaset katı Brexit&ccedil;iler ve ılımlı Brexit&ccedil;iler olarak da b&ouml;l&uuml;nd&uuml;. Se&ccedil;im hezimeti kriz getirdi Muhafazakar Parti milletvekilleri i&ccedil;indeki b&ouml;l&uuml;nmeler, May i hem parlamentoda hem m&uuml;zakere muhatabı AB karşısında zayıf bir konumda bıraktı. May, bu sorunu, erken genel se&ccedil;ime gidip g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir parlamento &ccedil;oğunluğuyla yeniden h&uuml;k&uuml;mete gelerek &ccedil;&ouml;zmeyi denedi. Fakat 8 Haziran 2017&rsquo;de gidilen erken genel se&ccedil;imde Muhafazakar Parti tek başına h&uuml;k&uuml;met kuracak sayıda milletvekili &ccedil;ıkaramadı. Kuzey İrlanda&rsquo;nın aşırı sağdaki Demokratik Birlik Partisinin (DUP) desteğiyle ancak bir azınlık h&uuml;k&uuml;meti kurulabildi. Bu, Brexit kamplaşması i&ccedil;inde onlarca bakanın istifasına ve May&rsquo;in 24 Temmuz 2019&rsquo;daki istifasına giden s&uuml;recin de başlangıcı oldu. May, belirlenen s&uuml;re i&ccedil;inde AB ile bir Brexit anlaşmasına varmayı başardıysa da anlaşmayı parlamentodan ge&ccedil;irmeyi başaramadı. Bunda, Avrupa Adalet Divanının İngiltere&rsquo;nin Brexit&rsquo;i tek yanlı iptal edebileceğine h&uuml;kmetmesiyle, AB yanlısı kesimlerin s&uuml;reci durdurmak i&ccedil;in &uuml;midinin artması da rol oynadı. Brexit parlamentoya takıldı May in Brexit anlaşması milletvekilleri tarafından b&uuml;y&uuml;k farklarla 3 kez reddedildi. Brexit 29 Mart 2019&rsquo;dan &ouml;nce 12 Nisan&rsquo;a, sonra da 31 Ekim&rsquo;e ertelenmek zorunda kaldı. &Uuml;lkede 22 Mayıs ta yapılan Avrupa Parlamentosu se&ccedil;imlerinde Muhafazakar Partinin 5. sıraya gerileyerek tarihinin en b&uuml;y&uuml;k se&ccedil;im yenilgisini almasının ardından Theresa May &uuml;zerindeki istifa baskısı arttı. May in istifasını ilan etmesinin ardından başlayan liderlik yarışını, kabinedeki dışişleri bakanlığı g&ouml;revinde &ouml;nceki yıl Brexit politikasını yeterince katı bulmayarak istifa eden Boris Johnson kazandı. Johnson devri Başbakanlık g&ouml;revini 24 Temmuz da devralan Johnson, parlamento dengelerinin Brexit s&uuml;recini dilediği gibi y&ouml;netmesine izin vermeyeceğini g&ouml;rerek, parlamentoyu 5 hafta tatil kararı aldı ancak bu karar, Anayasa Mahkemesinden geri d&ouml;nd&uuml;. Johnson, bunun &uuml;zerine AB ile yeniden m&uuml;zakereye başlayarak Brexit anlaşmasında daha &ouml;nce itirazlara yol a&ccedil;an bazı maddeleri değiştirmeyi başardıysa da parlamento &ccedil;ıkardığı yasa ile katı Brexit&ccedil;i siyaset&ccedil;iyi AB den yeni bir erteleme istemeye mecbur bıraktı. AB ye 28 Ekim de imzasız bir mektupla erteleme talebini ileten Johnson, 29 Ekim de muhalefet partilerini erken genel se&ccedil;ime ikna etmeyi başardı. Se&ccedil;im galibiyeti Brexit in &ouml;n&uuml;n&uuml; a&ccedil;tı Se&ccedil;im kampanyasını Brexit i ne pahasına olursa olsun ger&ccedil;ekleştirme vaadi &uuml;zerine kuran Johnson, 12 Aralık ta sandıktan 365 milletvekili &ccedil;ıkarmayı başardı. B&ouml;ylece Johnson ın &ouml;n&uuml;nde 650 sandalyeli Avam Kamarasında dilediği d&uuml;zenlemeyi ge&ccedil;irmesi i&ccedil;in engel kalmadı. Brexit anlaşmasına ilişkin tasarı, ocak ayı i&ccedil;inde parlamentonun her iki kanadından hızla ge&ccedil;ti ve 23 Ocak ta Krali&ccedil;e nin onayıyla yasalaştı. İngiltere, 31 Ocak Cuma g&uuml;n&uuml; AB den resmen ayrılacak. Bunu, &uuml;lkenin fiilen AB &uuml;yesi kalacağı ama Birliğin karar s&uuml;re&ccedil;lerinde yer almayacağı bir ge&ccedil;iş d&ouml;nemi izleyecek. 11 ay olarak &ouml;ng&ouml;r&uuml;len ge&ccedil;iş d&ouml;neminde taraflar, başta kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması olmak &uuml;zere gelecekteki ilişkilerinin alacağı şekli m&uuml;zakere edecek.

Brexit'e son nokta konuluyor

İngiltere yaklaşık 4 yıl önce aldığı AB'den ayrılma kararını, sancılı bir sürecin ardından 31 Ocak'ta tamamlıyor

Öne Çıkanlar