Bursa'daki otomotiv grevi
Oyak Renault işçilerinin ücretlerinde iyileştirme talep etmesi üzerine başlayan grevler sürüyor
15 Mayıs Perşembe gece yarısı Renault’ta başlayan grev otomotiv sektörünün kalbi olan Bursa’daki pek çok metal fabrikasına yayıldı. Grev yapılan fabrika sayısı 8'e yükseldi.
Son 1 aydır işçiler, haklarını savunmadığını ifade ettikleri Türk Metal Sendikası ile işverene tepki amacıyla eylemlerde bulunuyordu.
Eylemler tüm sektöre yayıldı
Bursa’da metal sektöründe genel grev havası hâkim. Tofaş, Renault fabrikaları üretime ara vermek zorunda kaldılar. Şehirde yer alan Coşkunöz, DJC, Mako, Ototrim ve Farba'da işçilerin eylemleri greve dönüştürmesi üzerine üretim durdu.
Delphi, Valeo, SKT, Maysan Mando, TBVC Beltan, Rollmech, Çemtaş, Trelleborg Vibracoustic, Farba, Ficosa fabrikalarında da eylemler Türk Metal'den istifalar sürüyor.
Eylemler 18 Mayıs akşamı itibarıyla Gebze'de yer alan ZF Sachs fabrikasına da sıçradı. İşçiler Türk Metal'e yönelik tepkilerini gösteriyor.
Son olarak 20 Mayıs'ta Ford'un Gölcük’teki fabrikasında çalışan işçiler de üretimi durdurdu, Ford Otosan'da üretime ara verildiğini açıkladı.
Öte yandan akademisyenler tarafından başlatılan imza kampanyasında metal işçilerinin grevine destek sunuluyor. İmza kampanyasına İzzettin Önder, Korkut Boratav, Raşit Tükel gibi isimler de destek verdi.
İşçilerin talepleri
İşçiler “haklarını alıncaya dek eylemlerinin süreceğini” ifade ederken, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile işçi temsilcileri arasında yapılan görüşmelerin olumsuz geçmesi nedeniyle grevler devam ediyor.
Kamuoyuna yansıyan talepler “Maaşlarının artırılması, işten çıkarılmama ve sendika temsilcilerinin kendileri tarafından seçilmesi ile toplu sözleşmelerin yenilenmesi” şeklinde.
İşçiler tarafından yapılan açıklamada, “Uzun süredir maaşlarındaki iyileştirmeleri yetersiz buldukları belirtilirken, bu durumun Türk Metal Sendikası ile yaptıkları sözleşmeden kaynaklandığını” ifade edildi.
DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu ise “Toplu sözleşmelerin yenilenmesi önünde yasal bir engel bulunmadığını” ifade etti.
Türk Metal yazılı açıklama yaptı
Konuyla ilgili Türk Metal Sendikası’ndan yapılan yazılı açıklamada " Renault fabrikasındaki 5 bin 600 çalışanın da dahil olduğu 110 bin üyeyi kapsayan grup toplu iş sözleşmesinin Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası'yla (MESS) geçen yıl 15 Aralık'ta imzalanmıştır. Yönetim kurulumuz, huzur ve güven içinde iş barışının sağlanmasını talep etmektedir, hiçbir işçimize zarar gelmemesini dilemekte, tüm tarafları sağduyuya çağırmaktadır” ifadelerine yer verildi.
MESS grevi yasadışı ilan etti
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) bir bildiri yayınlayarak eylemleri yasa dışı ilan etti. İmzalanan toplu sözleşmeden asla vazgeçilmeyeceğini belirten MESS, eylemlerin "milli ekonomiye" zarar verdiğini belirterek bitirilmesini istedi.
Renault'nun yazılı açıklaması
Fabrikadan yapılan yazılı açıklamada, "15 Mayıs saat 00.00 itibarıyla Bursa'da kurulu bulunan OYAK Renault Otomobil Fabrikası'nda, önceden öngörülmeyen bir duruş yaşıyoruz. Bu duruş, yürürlükte bulunan mevcut iş yasalarına ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun değildir" denilerek, “OYAK Renault yönetiminin, şirketi ve çalışanları korumak ve normal çalışma düzenine dönmek için çeşitli eylem planları uygulamaya aldığı” belirtildi.
TOFAŞ da üretime ara verdi
TOFAŞ yönetim kurulu, Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı yazılı açıklama ile üretime ara verildiğini duyurdu.
Şirketin CEO’su Cengiz Eroldu 18 Mayıs sabah saatlerinde tesislere gelerek işçilerle görüştü. Eroldu, ‘Yarın sabah buraya gelin. Hukuki işlemleri başlatmaya gerek kalmadan, 3 günlük süreci unutalım. Gelin işinizin başına dönün, biz de hiç bir şey olmamış farz edelim. Maaş konusunda ise yapamayacağım şeylerin sözünü veremem” dedi. İşçiler taleplerinin karşılanmadığını ifade ederek red cevabı verdiler ve greve devam edeceklerini bildirdiler.
TOFAŞ'ta bekleyiş sürerken, bir işçi şunları söyledi: "7 yıllık TOFAŞ işçisiyim. Sendikanın iddia ettiği gibi 2.500 lira maaş almıyorum, maaşım 1.700 lira. Günde 10 saat çalışıyoruz. Bizim şartlarımız oldukça geri, o yüzden değişmesini istiyoruz"
Grevin maliyeti
Günde 3 vardiya sistemiyle çalışan Renault'da üretim hiç durdurulmuyor. Saatte 63 araba üreten fabrikada üretimi durdurmanın günlük zararı 33 milyon lira olurken, tek vardiyada yaklaşık 400 otomobil üretimi gerçekleştiriliyor.
Grev nedeniyle motor üretiminin yapıldığı Renault'nun Bursa fabrikası çalışmadığı için, Romanya ve İtalya fabrikalarında da çalışmaların durduğu dile getirildi.
TOFAŞ fabrikasında ise tek vardiyada çift bantta toplam 1200 araç üretiliyor.
BloombergHT.com Editörü
esenel@bloomberght.com