Canikli: 3 aydan uzun kampanyalı satış yapılamayacak

Perakende sektörünün çok fazla tarafı bulunduğunu ifade eden Canikli, sosyal hayatı bu kadar yakından ilgilendiren bir alanla ilgili bugüne kadar düzenleme yapılmamasının büyük eksiklik olduğunu söyledi.

Milli gelirin yüzde 15'ini perakende ticaret alanının oluşturduğunu kaydeden Canikli, sektörün 2 milyon civarında istihdam kapasitesi bulunduğunu dile getirdi.

Kanunla getirilen düzenlemelerin iki ana kategoride sınıflandırılabileceğini anlatan Canikli, "Bunlardan bir tanesi bu alanın kurallara bağlanması. Yani içinde alışveriş merkezi, zincir mağazalar dahil bütün perakende ticaretle uğraşan mağazaların bulunduğu alanın kurallara bağlanması" diye konuştu.

Canikli, ikinci unsurun ise son 15-20 yılda perakende ticaretin formatının ve işleyiş biçiminin değişmesiyle nispeten zayıf konuma düşen esnaf ve sanatkarın desteklenmesi olduğunu belirtti.

Küçük işletmelerinin alacakları 30 gün içinde ödenecek

Kanunun getirdiği yenilikler hakkında bilgi veren Canikli, büyük mağazalara mal veren küçük işletmelerin mağduriyetlerini ortadan kaldıracak düzenlemeler yapıldığını söyledi.

Canikli, alışveriş merkezleri ve zincir mağazalara 30 günden daha az sürede bozulabilen mallar satan küçük işletmelerin alacaklarının ödenme süresinin bu ürünlerin teslim tarihinden itibaren 30 günü geçemeyeceğini dile getirdi.

Perakende işletmelerde rafı bulunan üreticilerden ya da kiracılardan farklı isimler altında ücretler alındığını kaydeden Canikli, "Bunlar kuralsız ve keyfi olarak... Mağaza açılışı ve tadilatı adı altında, ciro açığı adı altında ya da banka ve kredi katılım bedeli gibi önceden öngörülmeyen sonradan üreticilere, tedarikçilere yüklenen bir takım ödemeler söz konusuydu. Artık hiçbir şekilde bunlar tedarikçiden ve üreticiden alınamayacak" dedi. Bu düzenlemenin istisnası bulunduğunu kaydeden Canikli, uygulama doğrudan ürünün satışını artırıcı mahiyette ise ve bu ispat edilebiliyorsa bu durumda söz konusu ücretlerin alınabileceğini ifade etti.

Kampanyalı satışın süresi 3 ayı geçemeyecek

Küçük işletmelerin markalaşmalarına yönelik düzenlemeler de yapıldığını bildiren Canikli, bugüne kadar alışveriş merkezleri ve zincir mağazaların kendi adına ürettirdikleri malların üzerinde, üreticinin ad, unvan ve bilgilerinin yer almadığına işaret etti.

Artık bu tür ürünlerin ambalajlarında üreten firmanın kimlik bilgilerinin de yer alacağını bildiren Canikli, uygulamanın üreticilere, ilave ücret ödemeden, kendilerini tanıtmalarını sağlayacağını söyledi.

Kampanyalı satışlara ilişkin düzenlemeler hakkında da bilgi veren Canikli, başı ve sonu belli olmayan, fiyat ya da kalite bilgileri noktasında tüketiciyi aldatma özelliği bulunabilecek şekilde düzenlenen kampanyaların esnafın satışlarını olumsuz etkilediğini dile getirdi.

Kampanyalı satışlara sınırlama getirdiklerini belirten Canikli, "Tasfiye halinde 6 ay, diğer hallerde 3 ayı geçemeyecek yani 3 aydan fazla kampanyalı satış yapılamayacak. Kampanyaların başı, sonu belli olacak. Başlangıç ve bitiş tarihi belli olmayan bir kampanyalı satış kesinlikle bundan sonra yapılamayacak" dedi.

Canikli, alışveriş festivallerinin kamu niteliği olan meslek kuruluşlarınca yapılması halinde, kuruluşların bütçelerinin yüzde 5'inden fazlasını bu işler için tahsis edemeyeceklerini ifade etti.

Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, valilerin AVM'leri pazar günleri kapatma yetkisine ilişkin, "Çalışma saatlerinin Türkiye geneli için valiler veya bakanlığımız tarafından belirlenmesi teorik olarak böyle bir yetkiyi içerir. Hem saat olarak hem gün olarak belirleme imkanı söz konusu. Bu yetkinin de olması gerekir. Kullanılması ayrı bir konu" dedi.

Canikli, dün TBMM Genel Kurulu'nda görüşülerek yasalaşan Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un getirdiği yeniliklere ilişkin basın toplantısı düzenledi.

AVM'lerin çalışma saatlerinin illerde valilikler, Türkiye genelini ilgilendiren durumlarda ise Bakanlık tarafından belirleneceğini kaydeden Canikli, çalışma saatlerini belirleme yetkisinin valiliklere verilmesinin önemli olduğunu söyledi. Böyle bir yetkinin belediyelere veya yerel kurumlara verilmesi halinde farklı illerdeki benzer sektörlerde farklı çalışma saatlerinin gündeme gelebileceğini anlatan Canikli, "Bu yetkinin tamamen merkeze alınması, Bakanlığımız ya da Bakanlar Kuruluna verilmesi halinde ise yerel faktörlerin dikkate alınmaması gibi bir durumun ortaya çıkması söz konusu olabilecekti. Bu nedenle, her ikisini kombine edecek olan bir formül bu kanunda yer almıştır" diye konuştu.

AVM'lerde mutlaka ortak kullanım alanlarının oluşturulacağını dile getiren Canikli, acil tıbbi müdahale ünitesi, ibadet yeri, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı gibi sosyal alanların bu tür yapılarda yer alacağını ifade etti. AVM'lerin yerinin belirlenmesi konusunda Bakanlar Kuruluna yetki ve görev verildiğini bildiren Canikli, AVM'lerin açılış kriterlerinin Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceğine işaret etti.

Canikli, sektördeki gelişmeleri izlemek ve politika belirlemek üzere Perakendeciler Konseyi'nin kurulacağını belirterek, "Ayrıca esnaf ve sanatkarların güçlü bir şekilde ölçek ekonomisinden faydalanmalarını temin etmek amacıyla esnaf ve sanatkarlarımız tarafından tedarik ve dağıtım kooperatifleri de kurulabilecektir" ifadesini kullandı.

- Esnafa ilave düşük faizli kredi imkanı-

Esnaf ve sanatkara Halkbank tarafından düşük faizli kredi kullandırıldığını anımsatan Canikli, düşük faizin sübvanse edilmesi için 2015 bütçesine 600 milyon lira ödenek konulduğunu dile getirdi. Söz konusu sübvanse faiz tutarı ile 13-14 milyar lira civarında kredi verilebileceğini anlatan Canikli, şu anda esnaf ve sanatkarın üzerindeki kredi stokunun 12,5 milyar lira seviyesinde bulunduğunu ifade etti. Bunun için 150 milyon liralık ilave ödenek tahsis edildiğini bildiren Canikli, "Bu, şu anlama geliyor. 2015 yılında, ilave edilen faiz sübvansiyon ödeneğiyle, esnafımıza ilave 5,5 milyar lira düşük faizli kredi verme imkanı sağlanacaktır" görüşünü dile getirdi.

Canikli, kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri yapan sanatkarlara faizsiz kredi verileceğini hatırlatarak, ustalık belgesine sahip esnafın ilk kez iş yeri açmaları durumunda bu kişilere kullandırılacak faiz kredisinin sıfırlanacağını kaydetti.

-Geleneksel meslekler için AVM'lerde yer ayrılacak-

Geleneksel, unutulmaya yüz tutmuş sanatlara ve bunları icra edenlere alışveriş merkezlerinin binde 3'ünün tahsis edileceğini kaydeden Canikli, kira bedelinin de rayiç bedelin dörtte biri olacağını bildirdi.

Canikli, AVM'lerde, yöresel ürünlerin ticareti için yüzde 1 yer tahsis edilmesinin zorunlu olduğunun altını çizerek, bu uygulamanın başta kadınlar olmak üzere küçük üreticiyi destekleyeceğini söyledi.

Esnaf ve sanatkar odalarına kayıt için gereken esnaf belgesi zorunluluğunun da kaldırıldığını bildiren Canikli, "Çalışma izni için bu belge aranmaya devam edilecektir. Sadece esnaf ve sanatkar odalarına kayıt sırasında istenen ustalık belgesinden vazgeçiliyor" diye konuştu. Canikli, esnaf ve sanatkarın hafta sonu için ödediği harç bedelinin de kaldırıldığını açıkladı.

Perakende ticaret ile uğraşacak işletmelerin bütün kuruluş işlemlerinin Perakende Bilgi Sistemi (PERBİS) üzerinden yapılacağını belirten Canikli, böylece bürokratik sürecin ortadan kalkacağını ifade etti.

- Sorular-

Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Canikli, valilerin AVM'leri pazar günü kapatma yetkisinin olup olmadığına ilişkin soru üzerine, "Teorik olarak bu mümkün. Çalışma saatlerinin Türkiye geneli için valiler veya bakanlığımız tarafından belirlenmesi teorik olarak böyle bir yetkiyi içerir. Hem saat olarak hem gün olarak belirleme imkanı söz konusu. Bu yetkinin de olması gerekir. Kullanılması ayrı bir konu" dedi.

Bir gazetecinin, "Okul tatillerinde bile valiliklerin kararı çok fazla tartışılabiliyor. Bu konuya merkezden müdahale etmeyi düşünüyor musunuz?" sorusuna karşılık olarak Canikli, valilerin yerel faktörleri dikkate alarak karar verme konumunda bulunduklarını söyledi.

Valilerin aynı zamanda devletin temsilcisi olarak merkezi yönetim ile bağlantıları olduğuna dikkati çeken Canikli, "Yani sonuç olarak en azından istişari mahiyette elbette bakanlığımız ile de görüşecekler. İstişare sonucunda kararlar ortaya çıkacaktır. En isabetli mekanizmanın bu olduğunu düşünüyorum" dedi.

AVM'lerde esnafa yüzde 5 pay ayrılması ile ilgili soru üzerine Canikli, yeni açılacak alışveriş merkezlerinin bu oranda alanları esnaf ve sanatkara tahsis edeceklerini, mevcut AVM'lerde yer ayrılması ile ilgili ikincil düzenlemelerle ayrıntıların belirleneceğini sözlerine ekledi.

AA