Çin, devlet kademelerinde kritik seçim ve atamalara hazırlanıyor

&Ccedil;in Ulusal Halk Kongresinin (&Ccedil;UHK) başkent Pekin de devam eden 14. d&ouml;neminin 1. Genel Kurulu nda, devlet başkanı, devlet başkanı yardımcısı, meclis başkanı se&ccedil;ilecek, ayrıca &uuml;lkenin yeni başbakanı ve kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyinin yeni &uuml;yeleri belirlenecek. Devlet Başkanı Şi Cinping in &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; kez se&ccedil;ilmesi beklenen Kongre de, &uuml;lkeyi y&ouml;neten &Ccedil;in Kom&uuml;nist Partisinin (&Ccedil;KP) Ekim 2022 de d&uuml;zenlediği 20. Ulusal Kongresi nde partinin &uuml;st y&ouml;netim kademelerine se&ccedil;ilen yetkililerin, &uuml;st d&uuml;zey devlet g&ouml;revlerine getirilmesi bekleniyor. 5 Mart ta başlayan Kongre nin 10-13 Mart ta yapacağı genel oturumlar, kararların şekillenmesi a&ccedil;ısından kritik &ouml;nem taşıyor. Şi nin 3. kez devlet başkanı se&ccedil;ilmesi bekleniyor Kongre nin 10 Mart ta yapılacak 3. Genel Oturumu nda Devlet Başkanı, Devlet Başkanı Yardımcısı, &Ccedil;UHK Başkanı ve Merkezi Askeri Komisyon Başkanı se&ccedil;ilecek. Devlet Başkanı Şi nin, 14. Ulusal Kongre de yeniden g&ouml;reve se&ccedil;ilerek iktidarını &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; d&ouml;neme taşıması bekleniyor. 69 yaşındaki Şi, Ekim 2022 de d&uuml;zenlenen &Ccedil;KP nin 20. Kongresi nde &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; kez parti genel sekreterliğine se&ccedil;ilerek &Ccedil;in Halk Cumhuriyeti nin kurucusu Mao Zıdong dan bu yana parti y&ouml;neticiliğini iki d&ouml;nemden fazla s&uuml;rd&uuml;ren ilk lider olmuştu. &Ccedil;KP Kongresi nde partinin &uuml;st y&ouml;netim kadrolarına Şi&rsquo;ye yakın isimler se&ccedil;ilirken Parti T&uuml;z&uuml;ğ&uuml;&rsquo;nde yapılan değişiklikle Şi&rsquo;nin partinin &ldquo;&ccedil;ekirdek lideri&rdquo; olduğu ve d&uuml;ş&uuml;ncelerinin &Ccedil;KP iktidarına rehberlik edeceği vurgulanarak &ldquo;tek adam&rdquo; konumu pekiştirilmişti. Şi nin devlet başkanlığını &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; d&ouml;nemde s&uuml;rd&uuml;receğinin sinyali, &Ccedil;in Anayasası nda 2018 de yapılan değişiklikle verilmişti. Değişiklikle devlet başkanının g&ouml;rev s&uuml;resini iki d&ouml;nemle sınırlayan kural kaldırılmış, b&ouml;ylece Şi nin &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; d&ouml;neminin &ouml;n&uuml; a&ccedil;ılmıştı. Kongre de Şi nin ayrıca Merkezi Askeri Komisyon Başkanlığına da yeniden se&ccedil;ileceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Tek parti iktidarının olduğu, parti ve devlet y&ouml;netiminin i&ccedil; i&ccedil;e ge&ccedil;tiği &Ccedil;in de &Ccedil;KP Genel Sekteri, aynı zamanda Devlet Başkanı ve Merkezi Askeri Komisyon Başkanı olarak partinin, devletin ve ordunun kontrol&uuml;n&uuml; elinde tutuyor. Devlet Başkanı Yardımcılığına Han Cıng ın se&ccedil;ileceği tahmin ediliyor 2018 deki Anayasa değişikliği, devlet başkanı yardımcısının g&ouml;rev s&uuml;resini iki d&ouml;nemle sınırlayan kuralı da kaldırılmıştı. Ancak halihazırda 5 yıldır bu g&ouml;revi y&uuml;r&uuml;ten 74 yaşındaki Devlet Başkanı Yardımcısı Vang &Ccedil;işan ın yeni d&ouml;nemde g&ouml;revi bırakacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Vang ın yerine devlet başkanı yardımcılığına, Başbakan Birinci Yardımcısı Han Cıng ın se&ccedil;ileceği tahmin ediliyor. 68 yaşındaki Han, &Ccedil;KP Kongresi nde partinin en &uuml;st karar organı olan 7 kişilik Daimi Komite deki koltuğunu kaybetmiş olmasına rağmen Kongre de Daimi Komite den &ccedil;ıkarılarak parti g&ouml;revini bırakan d&ouml;rt &uuml;ye arasında, 14. Ulusal Halk Kongresi ne temsilci se&ccedil;ilen tek isim olması nedeniyle devlet başkan yardımcılığının en g&uuml;&ccedil;l&uuml; adayı olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Şi nin iktidarı &ouml;ncesinde devlet protokol&uuml;nde ağırlıklı yeri olan, geleceğin lideri i&ccedil;in hazırlık olarak g&ouml;r&uuml;len devlet başkan yardımcılığı g&ouml;revi, onun d&ouml;neminde Daimi Komite dışından bir ismin se&ccedil;ilmesiyle daha geri plana itilmişti. Ancak g&ouml;rev, &ouml;zellikle uluslararası ilişkilerde &uuml;lkeyi temsil işlevi nedeniyle hala &ouml;nemli bir rol kabul ediliyor. Yeni meclis başkanları belli olacak Ulusal Halk Kongresi, 3. Genel Oturum da aynı zamanda 5 yıllık d&ouml;nemdeki yeni başkanını se&ccedil;ecek. &Ccedil;KP Kongresinde Daimi Komite den ve parti g&ouml;revlerinden ayrılan &Ccedil;HUK Başkanı Li Canşu nun g&ouml;revini bırakması bekleniyor. Li nin yerine kongrenin ardından Genel Sekreter Şi dışında Daimi Komite deki yerlerini koruyan iki isimden biri olan Cao Licı nın g&ouml;reve se&ccedil;ileceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. &Ouml;te yandan &Ccedil;HUK Genel Kurulu ile aynı zamanda toplanan, danışma meclisi niteliğindeki &Ccedil;in Halk Siyasi Danışma Konferansı (&Ccedil;HSDK) ayrı bir oturumda kendi başkanını se&ccedil;ecek. &Ccedil;HSDK Başkanı Vang Yang, &Ccedil;KP Kongresi nde Daimi Komiteden ve parti g&ouml;revlerinden ayrılmıştı. Onun yerine Daimi Komite deki yerini koruyan diğer isim olan Vang Huning in se&ccedil;ilmesi bekleniyor. &Ccedil;HUK ve &Ccedil;HSDK Başkanları, &Ccedil;in devlet protokol&uuml;nde Devlet Başkanı ve Başbakan ın adından 3. ve 4. sırada yer alıyor. 66 yaşındaki Cao ve 67 yaşındaki Vang, &Ccedil;KP Kongresi nin ardından parti protokol&uuml;nde 3. ve 4. sıraya y&uuml;kselmişti. Daimi Komite nin iki &uuml;yesinin meclis başkanlıklarına se&ccedil;ilerek m&uuml;tekabil devlet g&ouml;revlerine geleceğine kesin g&ouml;z&uuml;yle bakılıyor. Başbakanlığa, Li &Ccedil;iang ın atanması bekleniyor Kongre nin 11 Mart ta yapılacak 4. Genel Oturumu nda &uuml;lkenin yeni Başbakanı belli olacak. Devlet Başkanı, se&ccedil;ildikten sonra y&uuml;r&uuml;tmenin başı olarak yeni başbakanı atayarak meclisin onayına sunacak. &Ccedil;in Anayasası nda başbakanın g&ouml;rev s&uuml;resi iki d&ouml;nemle sınırlandırıldığından, mevcut Başbakan Li Kı&ccedil;iang g&ouml;revi bırakacak. Başbakan Li, Ekim 2022 deki &Ccedil;KP Kongresi nde Ulusal Halk Kongresi Başkanı Li Canşu, Halk Siyasi Danışma Konferansı Başkanı Vang Yang ve Başbakan Birinci Yardımcısı Han Cıng ile Daimi Komite den ayrılmıştı. Ayrılan d&ouml;rt ismin yerine, eski Şanghay Parti Sekreteri Li &Ccedil;iang, eski Pekin Parti Sekreteri Cai &Ccedil;i, eski Guangdong Parti Sekreteri Li Şi ve eski &Ccedil;KP Genel Ofisi Direkt&ouml;r&uuml; Ding Şueşiang, Daimi Komite ye se&ccedil;ilen isimler olmuştu. Kongrenin ardından, komitedeki protokol sıralamasında &Ccedil;KP nin iki numaralı ismi haline gelen Li &Ccedil;iang ın Ulusal Kongre de devlet protokol&uuml;n&uuml;n iki numaralı makamı olan başbakanlığa atanması bekleniyor. Devlet Konseyi &uuml;yeleri belirlenecek Kongre, 12 Mart ta yapılacak 5. Genel Oturumu nda kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyi &uuml;yelerini belirleyecek. Yeni se&ccedil;ilen başbakan, Devlet Konseyi listesini meclisin onayına sunacak. Devlet Konseyi, mevcut haliyle Başbakan başkanlığında 4 başbakan yardımcısı, 5 devlet bakanı ve bakanlardan oluşuyor. Başbakan ve başbakan yardımcıları, &Ccedil;KP nin en &uuml;st y&ouml;netim organı olan, Daimi Komite nin 7 &uuml;yesinin de yer aldığı 25 kişilik Siyasi B&uuml;ro &uuml;yeleri arasından se&ccedil;iliyor. Parti protokol&uuml;nde 6. sırada yer alan Daimi Komite &uuml;yesi Ding Şueşiang ın Başbakan Birinci Yardımcısı olarak listede yer alacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Siyasi B&uuml;ro &uuml;yeleri arasında, &uuml;lkenin ana ekonomik planlama organı olan Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonunun Direkt&ouml;r&uuml; Hı Lifıng, eski Liaoning Eyaleti Parti Sekreteri Cang Guo&ccedil;ing ve eski Şaanşi Eyaleti Parti Sekreteri Liu Guocong, diğer &uuml;&ccedil; başbakan yardımcılığı i&ccedil;in adı ge&ccedil;en isimler arasında. Eski Ciangsu Eyaleti Parti Sekreteri Vu Cınglong, Eski Guicou Eyaleti Parti Sekreteri &Ccedil;ın Yi&ccedil;in, yeni Dışişleri Bakanı &Ccedil;in Gang, yeni Savunma Bakanı olması beklenen Merkezi Askeri Komisyon &uuml;yesi Li Şangfu ve Kamu G&uuml;venliği Bakanı Vang Şiaohong un da devlet bakanı stat&uuml;s&uuml;ndeki Devlet Konseyi &uuml;yeliklerine atanması bekleniyor. Başbakan, başbakan yardımcıları ve devlet bakanları, aynı zamanda Devlet Konseyi Daimi Komitesi sıfatıyla t&uuml;m kabine adına karar almaya yetkili sayılıyor. Diğer se&ccedil;im ve oylamalar Kongre de ayrıca Ulusal Denetleme Komisyonu Başkanı, Y&uuml;ksek Halk Mahkemesi (YHM) Başkanı ve Y&uuml;ksek Halk Savcılığı (YHS) Başsavcısı se&ccedil;ilecek, Merkezi Askeri Komisyonun Başkan Yardımcıları ve &uuml;yelerinin listesi onaylanacak. &Ccedil;HUK Merkez Komitesinin ve &Ouml;zel Komitelerinin &uuml;yelerinin de belirleneceği Kongre de devletin ve partinin y&ouml;netim yapısında değişiklikler &ouml;ng&ouml;ren Devlet Konseyi Reform Planı tasarısı ile yasama usullerinde değişiklikler i&ccedil;eren Yasama Kanunu nda Değişiklik tasarısı oya sunulacak. Delegeler ayrıca Merkezi H&uuml;k&uuml;metin &Ccedil;alışma Raporu, 2022 B&uuml;t&ccedil;esi, 2023 B&uuml;t&ccedil;e Taslağı, 2022 Kalkınma Planı, 2023 Kalkınma Planı Taslağı ile &Ccedil;UHK, YHM ve YHS nin &Ccedil;alışma Raporlarını oylayacak. Partinin kararları belirleyici &Ccedil;in in parlamentosu olarak bilinen Ulusal Halk Kongresi, eyaletler, &ouml;zerk b&ouml;lgeler, &ouml;zel idare b&ouml;lgeleri ve merkeze bağlı y&ouml;netilen şehirlerin Yerel Halk Kongreleri nin se&ccedil;tiği temsilcilerden oluşuyor. Mevcut halinde 2 bin 980 &uuml;yeden oluşan yasama meclisi, yılda bir kez genel kurul toplantısı yapıyor. Bu toplantılar dışında meclis, yasama yetkisini, kendi i&ccedil;inden se&ccedil;tiği 175 &uuml;yeli &Ccedil;UHK Daimi Komitesi aracılığıyla idare ediyor. Her ne kadar şeklen se&ccedil;im usul&uuml;ne g&ouml;re oluşan ve karar alan bir yasama organı g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde olsa da parti ile devlet y&ouml;netiminin i&ccedil; i&ccedil;e ge&ccedil;tiği &Ccedil;in siyasal sisteminde &Ccedil;UHK un devlet kademelerinin belirlenmesindeki işlevi, &Ccedil;KP Merkez Komitesi tarafından belirlenen isimlerin onaylanmasının &ouml;tesine ge&ccedil;miyor.

Çin, devlet kademelerinde kritik seçim ve atamalara hazırlanıyor

Çin'de, ileriki günlerde, ülkeyi gelecek 5 yılda yönetecek devlet kademeleri için kritik seçim ve atamalar yapılacak.

Öne Çıkanlar