Elvan: Her bir kurum üzerine düşen görevi yapmalı

Hazine ve Maliye Bakanı L&uuml;tfi Elvan, Beşinci T&uuml;rkiye Sermaye Piyasaları Kongresi nde yaptığı konuşmada &ouml;ne &ccedil;ıkanlar ş&ouml;yle: T&uuml;rkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından d&uuml;zenlenen bu etkinlikte sekt&ouml;r&uuml;n t&uuml;m paydaşlarıyla bir araya gelmekten b&uuml;y&uuml;k memnuniyet duyuyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. T&uuml;rkiye Sermaye Piyasaları Birliği son 20 yıldır &ouml;nemli bir g&ouml;revi ifa ediyor. Bankalar, aracı kurumlar ve portf&ouml;y y&ouml;netim şirketleri gibi 218 &uuml;yenizle, milyonlarca kişiye hizmetler sunuyorsunuz. T&uuml;rkiye&rsquo;nin son 20 yılda g&ouml;sterdiği ekonomik d&ouml;n&uuml;ş&uuml;mde, finansal piyasalar kritik bir fonksiyon &uuml;stlendi. Geldiğimiz noktayı elbette memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak &uuml;lkemizin potansiyelini ve dinamizmini dikkate aldığımızda, sermaye piyasaları tarafında atılması gereken adımlar olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Bu kapsamda T&uuml;rkiye Sermaye Piyasaları Birliğine &ouml;nemli bir rol d&uuml;ş&uuml;yor. Birlikteki t&uuml;m paydaşların sermaye piyasalarını daha da ileri taşımak noktasında, g&uuml;&ccedil; birliği yapması ve kamuyu en etkin şekilde y&ouml;nlendirmesi gerekiyor. Bu yılki kongrede; dijitalleşme, yeşil d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m ve girişimcilik gibi konulara vurgu yapmanızı &ccedil;ok değerli buluyorum. Aslında bu konular, &uuml;lkemizin de ger&ccedil;ekleştirmeye başladığı d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m&uuml;n sa&ccedil; ayaklarını oluşturuyor. Umut ediyorum ki, bu kongreden &ccedil;ıkacak sonu&ccedil;lar yapıcı, uygulanabilir ve yenilik&ccedil;i politikalara hız kazandıracak. Değerli Konuklar, son iki senedir t&uuml;m d&uuml;nya zorlu bir d&ouml;nemden ge&ccedil;iyor. Yaşadığımız k&uuml;resel salgın; insan sağlığına olan etkilerinin yanında, maalesef k&uuml;resel ekonomiyi de derinden sarstı. D&uuml;nya genelinde y&uuml;z milyonlarca iş kaybı oldu, ekonomilerden trilyonlarca dolar silindi ve k&uuml;resel yoksulluk son &ccedil;eyrek asırda ilk defa arttı. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zde hala &ouml;nemli riskler bulunuyor. Mevcut durumda; k&uuml;resel bir canlanmaya şahit olsak da, &ouml;n&uuml;m&uuml;zde hala &ouml;nemli riskler bulunuyor. K&uuml;resel arz-talep dengesizlikleri devam ediyor. Enerji başta olmak &uuml;zere, k&uuml;resel emtia fiyatları artıyor. Uzun bir aradan sonra, k&uuml;resel enflasyon artışıyla da karşı karşıyayız. Pek &ccedil;ok &uuml;lkede kamu maliyesi dengeleri de ciddi hasar g&ouml;rm&uuml;ş durumda. Salgının en k&ouml;t&uuml; d&ouml;nemlerini geride bırakmış olabiliriz, ancak son gelişmeler bir s&uuml;re daha salgınla yaşamak zorunda olacağımızı g&ouml;steriyor. B&ouml;ylesine zorlu bir d&ouml;nemde, yaşadığımız bir takım sorunlara rağmen, başarılı bir performans g&ouml;sterdik. &Uuml;retim, yatırım, b&uuml;y&uuml;me ve istihdam g&ouml;stergelerinde, pek &ccedil;ok &uuml;lkeye g&ouml;re farkımızı ortaya koyduk. Salgın s&uuml;recinde uyguladığımız &ouml;zenli ve se&ccedil;ici kamu maliyesi politikaları, gelişmiş ve gelişmekte olan &uuml;lkelere g&ouml;re T&uuml;rkiye ekonomisini pozitif ayrıştırmıştır. Enflasyon cephesindeyse, maalesef arzuladığımız seviyede değiliz Enflasyon cephesindeyse, maalesef arzuladığımız seviyede değiliz. K&uuml;resel konjonkt&uuml;r ve yurt i&ccedil;i g&ouml;r&uuml;n&uuml;m, enflasyonla m&uuml;cadelede son derece dikkatli olmamız gerektiğini ortaya koyuyor. Her zaman altını &ccedil;izdiğim &uuml;zere, biz &ouml;zel sekt&ouml;r &ouml;nc&uuml;l&uuml;ğ&uuml;nde; dengeli, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir, rekabet&ccedil;i, istihdam ve &ccedil;evre dostu bir b&uuml;y&uuml;meden yanayız. Hedeflediğimiz b&uuml;y&uuml;meyi s&uuml;rekli kılmanın &ouml;n koşulu fiyat istikrarından ge&ccedil;iyor. Karşımızdaki enflasyonun; arz ve talep kaynaklı sebeplerinin yanında, fiyatlama davranışları ve bekleyişler kanalıyla da bozulan bir yapısı var. Her bir k&ouml;k nedene karşı uygulanacak politika seti de farklılaşmak durumunda. Her bir kurumun, kendi g&ouml;rev alanı kapsamında &uuml;zerine d&uuml;şeni yerine getirmesinin &ouml;nemli olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum Dolayısıyla her bir kurumun, kendi g&ouml;rev alanı kapsamında &uuml;zerine d&uuml;şeni yerine getirmesinin &ouml;nemli olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Biz Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak, enflasyonla m&uuml;cadele kararlılığımızı &ccedil;ok net bir bi&ccedil;imde g&ouml;steriyoruz. Y&ouml;netilen ve y&ouml;nlendirilen fiyatların yanında, i&ccedil; talep gelişmelerini de &ccedil;ok yakından takip ediyor, gerektiğinde makro ihtiyati tedbirleri gecikmeden alıyoruz. Şunu &ccedil;ok net ifade edeyim. Enflasyonla m&uuml;cadeleyi kararlı ve b&uuml;t&uuml;nc&uuml;l bir anlayışla s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z &ouml;l&ccedil;&uuml;de, d&ouml;viz kuru istikrara kavuşacak ve &uuml;lke risk primimiz d&uuml;şecektir. Bu sayede uzun vadeli faiz oranları da gerileyecek ve yatırımlar i&ccedil;in &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirlik ufku artacaktır. Sanayi altyapımızla, g&ouml;z&uuml; pek girişimcilerimizle, dinamik n&uuml;fusumuzla ve şoklara diren&ccedil; g&ouml;sterme kabiliyetimizle &ccedil;ok ciddi potansiyele sahibiz. Bu potansiyelimizi en iyi şekilde değerlendirmek ve g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir kalkınmayı s&uuml;rekli kılmak i&ccedil;in, b&uuml;y&uuml;menin finansman kalitesi &ouml;nem kazanıyor. Reel sekt&ouml;r&uuml;n finansman ihtiyacının, para piyasaları ile sermaye piyasaları arasında dengeli bir şekilde dağılması gerekiyor Tabi bu noktada; reel sekt&ouml;r&uuml;n finansman ihtiyacının, para piyasaları ile sermaye piyasaları arasında dengeli bir şekilde dağılması gerekiyor. &Ccedil;arpıcı bir istatistik paylaşayım. Gelişmiş &uuml;lkelerin finansal sekt&ouml;r&uuml;nde, sermaye piyasalarının payı y&uuml;zde 50&rsquo;nin &uuml;zerindeyken (ABD y&uuml;zde 73, İngiltere y&uuml;zde 64, AB y&uuml;zde 58); T&uuml;rkiye&rsquo;de bu oran maalesef y&uuml;zde 10&rsquo;un altında. Buradan hareketle, sermaye piyasalarının derinleştirilmesi &ouml;nceliklerimiz arasında yer alıyor. Şirketlerimizin sermaye piyasalarını, sadece tek bir &uuml;r&uuml;ne ya da tek bir finansman modeline odaklı bir yapı olarak g&ouml;rmesini de istemiyoruz. Şirketlerimiz; erken aşama d&ouml;nemlerinden, b&uuml;y&uuml;me ve olgunluk d&ouml;nemlerine varıncaya dek t&uuml;m s&uuml;re&ccedil;lerde sermaye piyasalarından faydalanabilmeli, bu alanda bir farkındalık oluşturabilmeli. Bu noktada biz her t&uuml;rl&uuml; ihtiyaca cevap verebilecek bir &uuml;r&uuml;n yelpazesi geliştirmenin gayreti i&ccedil;indeyiz. Son 2 yıllık d&ouml;nemde k&uuml;resel &ouml;l&ccedil;ekte de &ccedil;ok &ouml;nemli olan finansman modellerini sermaye piyasalarımıza kazandırmak i&ccedil;in elbirliğiyle &ccedil;alıştık, kritik d&uuml;zenlemelere imza attık. Şirketlerimizi sermaye piyasalarına kazandırmak ve sermayenin tabana yayılmasını desteklemek i&ccedil;in, ge&ccedil;en yıl Kasım ayında, ilk defa halka arz edilen şirketler i&ccedil;in kurumlar vergisi teşvikini getirdik. Altyapı, ulaşım, enerji ve sağlık gibi alanlardaki projelerin sermaye piyasalarıyla finanse edilebilmesi i&ccedil;in, projeye dayalı menkul kıymetler d&uuml;zenlemesini yaptık. Sermaye piyasalarımız a&ccedil;ısından bu yılın g&uuml;ndemi hi&ccedil; ş&uuml;phesiz halka arzlar oldu Erken aşama finansmana ihtiya&ccedil; duyan girişim projelerini desteklemek &uuml;zere kitle fonlaması d&uuml;zenlemesini hayata ge&ccedil;irdik. Bu kapsamda Nisan ayından itibaren 4 adet platforma izin verilmiş olup, bu platformlar aracılığıyla 10 farklı projeye toplam 5,6 milyon lira fonlama sağlanmıştır. Yılsonuna kadar Bor&ccedil;lanma Aracı Garanti Fonu&rsquo;nu hayata ge&ccedil;irip, reel sekt&ouml;r şirketlerinin tahvil ve kira sertifikası ihra&ccedil;larını kolaylaştıracağız. Sermaye piyasalarımız a&ccedil;ısından bu yılın g&uuml;ndemi hi&ccedil; ş&uuml;phesiz halka arzlar oldu. 2021 yılında halka arzlar, adet ve toplanan fon tutarı a&ccedil;ısından tarihimizin en y&uuml;ksek seviyesine ulaştı. Yılbaşından g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze toplam 19 bu&ccedil;uk milyar liralık 46 halka arz işlemi tamamlandı ve SPK tarafından onaylanan toplam halka arz sayısı 49&rsquo;a ulaştı. Halka arzların coğrafi dağılımı da bizler i&ccedil;in olduk&ccedil;a memnuniyet verici Bakınız, &ouml;nceki 7 yılda yapılan toplam halka arz sayısı sadece 47 idi, yani yılda yaklaşık ortalama 7 şirket halka arz oluyordu. Halka arzların coğrafi dağılımı da bizler i&ccedil;in olduk&ccedil;a memnuniyet verici. &Uuml;&ccedil; b&uuml;y&uuml;k ilimizin yanı sıra; Denizli, Aydın, Konya, K&uuml;tahya, Rize, Balıkesir, &Ccedil;anakkale ve Erzurum gibi illerimizden de halka arzlar oldu. Tabi burada &uuml;&ccedil; hususun &ouml;zellikle altını &ccedil;izmek istiyorum. Birinci olarak, Borsa İstanbul&rsquo;da işlem g&ouml;ren şirketlerin piyasa değerinin milli gelire oranı uzun yıllardır y&uuml;zde 25 ile 30 arasında dalgalanıyor. Bakınız bu oran gelişmekte olan &uuml;lkeler i&ccedil;in ortalama y&uuml;zde 60 civarında. Dolayısıyla gerek ilk halka arzlar yoluyla, gerekse bedelli sermaye artırımları ve ikincil halka arzlarla, borsada işlem g&ouml;ren şirketlerin nitelik ve niceliğinin daha da artması gerekiyor. İkinci konu olarak. Gelişmekte olan &uuml;lkelerde; tedav&uuml;lde olan tahvil, bono ve sukuk gibi bor&ccedil;lanma ara&ccedil;larının milli gelire oranı y&uuml;zde 30 civarında iken, &uuml;lkemizde bu oran y&uuml;zde 10 seviyesinde ger&ccedil;ekleşiyor. Az &ouml;nce de bahsettiğim, Bor&ccedil;lanma Aracı Garanti Fonunun hayata ge&ccedil;mesiyle reel sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;z bu mecrayı daha aktif kullanabilecek. Kamu tarafı olarak &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde &ouml;zelleştirme uygulamalarımızda halka arz y&ouml;ntemini kullanmayı planlıyoruz &Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; olarak &ouml;zelleştirme uygulamalarına değinmek istiyorum. Borsaya kote olmayan kamu şirketlerinin, sermaye piyasalarına katılmasının &ouml;nemli bir adım olacağına inanıyorum. Stratejik &ouml;neme sahip bu şirketlerin, yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisini &ccedil;ekeceğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Kamu tarafı olarak &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde &ouml;zelleştirme uygulamalarımızda halka arz y&ouml;ntemini kullanmayı planlıyoruz. Bu kapsamda, TEİAŞ gibi k&ouml;kl&uuml; ve g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir şirketimizin halka arz kararının sermaye piyasalarına hayırlı olmasını diliyorum. Son yıllarda, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilirlik konusu k&uuml;resel g&uuml;ndemin en &ouml;nemli başlıklarından birini oluşturuyor. Uluslararası kuruluşlar, &ccedil;ok taraflı kalkınma ve yatırım bankaları, emeklilik ve yatırım fonları gibi finansman imk&acirc;nı sağlayan kuruluşlar, iklim değişikliği konusunda artan bir hassasiyetle hareket ediyorlar. Artık finansmana erişim bir anlamda, iklim değişikliğine y&ouml;nelik uygulanan politikalara bağlı olmaya başladı Artık finansmana erişim bir anlamda, iklim değişikliğine y&ouml;nelik uygulanan politikalara bağlı olmaya başladı. Karbon ayak izini azaltan, &ccedil;evreyi koruyan ve toplumsal gelişmeye y&ouml;nelik projeler daha fazla talep g&ouml;r&uuml;yor. Bu gibi projelerin finansmanında, sermaye piyasalarına da kayda değer bir g&ouml;rev d&uuml;ş&uuml;yor. ESG diye adlandırılan &Ccedil;evresel, Sosyal ve Y&ouml;netişim piyasası &ccedil;ok hızlı bir b&uuml;y&uuml;me performansı g&ouml;steriyor. Rakam vermek gerekirse, k&uuml;resel ESG tahvil piyasasında, bu yılın ilk 9 ayında yaklaşık 780 milyar dolarlık işlem ger&ccedil;ekleştirildi. Bu tutar, ge&ccedil;en senenin aynı d&ouml;nemine g&ouml;re y&uuml;zde 50&rsquo;lik bir artışa tekab&uuml;l ediyor, ger&ccedil;ekten muazzam bir artıştan bahsediyoruz. &ldquo;Yeşil tahvil piyasasının altyapısını &uuml;lkemizde de oluşturmak i&ccedil;in harekete ge&ccedil;tik ESG tahvil piyasasında yeşil tahviller başı &ccedil;ekiyor. Almanya, İngiltere, İspanya, Polonya, Macaristan ve Şili gibi pek &ccedil;ok &uuml;lke yeşil tahvil piyasasından bor&ccedil;lanıyor. İşte biz de buradan hareketle; uluslararası piyasalarda ciddi talep g&ouml;ren ve hızla b&uuml;y&uuml;yen &ldquo;yeşil tahvil&rdquo; piyasasının altyapısını &uuml;lkemizde de oluşturmak i&ccedil;in harekete ge&ccedil;tik. Bu kapsamda da ilk adımı Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak ge&ccedil;en hafta attık. Uluslararası bor&ccedil;lanma işlemlerimiz kapsamında, ESG piyasasında da bor&ccedil;lanabilmek adına S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir Finansman &Ccedil;er&ccedil;eve Dok&uuml;manımızı yayımladık. T&uuml;rkiye olarak artık biz de bu piyasanın aktif bir oyuncusu olmak istiyoruz T&uuml;rkiye olarak artık biz de bu piyasanın aktif bir oyuncusu olmak istiyoruz. Yayımladığımız S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir Finansman &Ccedil;er&ccedil;eve Dok&uuml;manı; ESG piyasasında ihra&ccedil; edeceğimiz tahvilin hangi tip proje veya harcamaların finansmanında kullanabileceğimizi g&ouml;steriyor. Bu dok&uuml;man bize yeşil tahvil ihracı yanında sosyal tahvil ve yeşil kira sertifikası gibi farklı bor&ccedil;lanma enstr&uuml;manları ihra&ccedil; etme imk&acirc;nı da sağlayacak. B&ouml;ylelikle, ESG&rsquo;nin &ccedil;evresel boyutunun yanında sosyal boyutuna da hitap eden bor&ccedil;lanma işlemlerini ger&ccedil;ekleştirme imk&acirc;nımız olacak. Bir diğer adımı da &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n yeşil bor&ccedil;lanma ara&ccedil;ları ve yeşil kira sertifikası ihra&ccedil;ları i&ccedil;in atacağız. Bu konuya ilişkin rehberi de yılsonuna kadar yayımlamayı planlıyoruz. Rehberin taslağını SPK ge&ccedil;en hafta kamuoyu g&ouml;r&uuml;ş&uuml;ne a&ccedil;tı. &Uuml;lkemizdeki yeşil d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m s&uuml;recinde, kamu ve &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n, her aşamada ortak akılla hareket etmesi gerektiğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Dolayısıyla t&uuml;m paydaşlarımızı, bu rehbere g&ouml;r&uuml;ş vermeye davet ediyorum. Bunlara ek olarak, &uuml;lkemizde s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir bankacılık altyapısının yenilenmesi i&ccedil;in de &ccedil;alışmalara başladık. Bu kapsamda BDDK b&uuml;nyesinde &ldquo;S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir Bankacılık &Ccedil;alışma Grubu&rdquo; tesis edildi.

Elvan: Her bir kurum üzerine düşen görevi yapmalı

Öne Çıkanlar