CEMRE NUR KARACA

Hammadde fiyatlarının artışı, kuraklık ve döviz kurundaki yükseliş dünyada olduğu gibi Türkiye’de de enerji şirketlerinin maliyetlerini 2-3 katına çıkartıyor.

Sektör temsilcileri artan talepler, fiyat ve maliyet baskısının elektrik dağıtım ve üretim şirketlerini zora soktuğunu söyledi.

Özellikle sanayi sektörünün elektrik enerjisini çok ucuza aldığına dikkat çeken temsilciler önümüzdeki dönemde yüzde 45 zam yapılması gerektiğinin altını çiziyor

Enerji Ticaret Derneği Başkanı Burak Kuyan, artan maliyetler nedeniyle önümüzdeki dönemde elektriğe yüzde 40-45 bandında zam yapılması gerektiğini söyledi. Burak Kuyan “1 Temmuz’da yüzde 15 zam yapıldı. Ekim ayında yüzde 15’lik bir zam daha bekliyorduk. Ama bu zammın olmaması özellikle perakende ve tedarik şirketlerini oldukça zora soktu. Ocak ayında ise yüzde 25’lik biz zam bekliyorduk. Artan maliyetleri göz önünde bulundurduğumuzda elektriğe yüzde 40-45 bandında bir zam yapılmasına ihtiyaç var.

Yapılmayan zamların ilerde daha büyük sorunlara sebebiyet vereceğini söyleyen Burak Kuyan “Yapılmayan zamlar, zamanında alınmayan önlemler ve halının altına süpürdüğümüz sorunlar ilerde daha büyük problemlerle karşımıza çıkıyor. Üretim şirketlerinde çok fazla sıkıntı yaratmasa da özellikle perakende şirketlerinde çok ciddi sıkıntılara sebebiyet verdi. Artan gaz ve ithal kömür maliyetleri iki kat yansıyor ve piyasadan alınıyor.” dedi.

“Tarifelerin maliyetlerin altında kalacağını görüyoruz”

Elektrik Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Cem Aşık, elektrik üretiminde ithal kömür fiyatlarının büyük rol oynadığını söyleyerek, ithal doğalgaz ve maliyetlerle birlikte tarifelerin maliyetlerin altında kaldığını söyledi.

Aşık sözlerine şöyle devam etti: “İthal kömürde spot fiyatlara baktığımızda ton başına 237 dolarlara çıktığını görüyoruz ki bu Nisan ayında 80 dolardı. Elektrik ürettiğinizde buradan çıkan maliyet elektrik piyasası tavanına tehlikeli ölçüde yakın ve daha üstünde. Yani santraller kömür stokları bitince kömür maliyeti nedeniyle çalışamaz hale gelebilirler.

İthal doğalgaza baktığımızda burada durumlar biraz daha farklı. Bu sene su az olunca doğalgaz tüketimimizde doğal olarak arttı. Öncelikli olarak son çeyrek için 15-18 milyar metreküp doğalgaz bulmamız gerekiyor. Maliyetler içerisinde bu gazı ne şekilde tedarik edeceğimiz çok önemli.

Tarifelere baktığımızda mesken tarifesi Ekim ayı için 1488 lira olduğunu görüyoruz ve bu da 166 dolara geliyor. Sanayiye baktığımızda 2.358 lira 263 dolara denk geliyor. Elektrik üretimi için kullanılan doğalgaz baktığımızda da 2.724 lira yani 303 dolara denk geliyor. Genel hatlarıyla baktığımızda tüm tarifelerin yapılan zamlara rağmen maliyetlerin altında kalacağını görüyoruz.”

“Sanayi sektörü elektriği çok düşük fiyattan alıyor”

Enerji Ticaret Derneği Başkanı Burak Kuyan, sanayi sektörünün elektriği çok düşük fiyatlardan aldığının altını çizerek “Sanayicimiz çok ciddi miktarda düşük fiyatla elektrik kullanıyor. Bunu söylediğimizde tepki çekiyoruz ancak bu bir gerçek. Burada ciddi bir sübvansiyon var ve bu ne kadar sürdürülebilir cevabını vermek zor. Piyasadaki dengeler tutmuyor. Bu da kar marjları daralan üretim santrallerinin borçlarını ödeyememesi, bankacılık sektörünün üzerine yük binmesi gibi sorunları doğurabiliyor. Bu yüzden zincirleme halkada mutlak süratle doğru adımların atılması gerekiyor. Bu adımlar atılmazsa Türkiye için zor süreçler olur.” dedi

“Enerji sektöründe ciddi kaos ve kriz var”

Enerjideki artan talep ve kuraklığın ciddi fiyat maliyet baskısı yarattığını söylene Burak Kuyan “Dünyada yaşanan enerji krizinin Türkiye’ye de yansımaları oluyor. Doğalgaz ithal eden ve kuraklık yaşayan bir ülkeyiz. Enerji sektöründe ciddi kaos ve kriz var. 1 yıl öncesine kadar bu kadar olumsuzluğun bir araya gelebileceğini kimse aklına getiremezdi. Bunlar tabii maliyet ve fiyat baskısı oluşturmaya başladı.” dedi.

Kuyan, “Piyasadan alınan elektrik maliyeti ve sattığınız maliyetin fiyatını karşılamıyor ve zarar ediliyor. Bu yüzden de tedarikçilerle perakendeciler sanayici ticarethane gibi farklı müşterileriyle yeni sözleşmeler yapmak ve K1 portföy dediğimiz zorunlu tedarik noktasına göndermek zorunda kalıyorlar.” açıklamalarında bulundu.

“Stokları bitince kömür santralleri maliyet nedeniyle çalışamaz hale gelebilirler”

Elektrik Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Cem Aşık, “Türkiye’deki durumu anlamak için biz elektriği nerden üretiyoruz ona bakmak lazım. Kurulu gücümüzün yüzde 32’sini hidroelektrik santrallerinden karşılıyoruz. Yüzde 46’sı termik santrallerden. Yüzde 10 yerli kömür kalanı da ithal kömür ve doğalgazdan üretiyoruz. Son kalan yüzde 22 ise yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlıyoruz.

Yazın artan talep ve yüksek sıcaklık nedeniyle talepte yüzde 11 oranında bir artış yaşandı. Ama daha dikkati çeken sanayide yüzde 20’ler mertebesinde sanayi tüketiminde ciddi bir artış var. Bu sene iklim koşulları nedeniyle suyumuzda az olunca fiyatı şuan en pahalı kaynak olan ithal kömür fiyatları belirledi. Santraller kömür stokları bitince kömür santralleri maliyet nedeniyle çalışamaz hale gelebilirler. “ açıklamalarında bulundu.

“Bu yıl Rus kontratlarının yenilenmesi gerekiyor”

Enerji Ticaret Derneği Başkanı Burak Kuyan “Bu yıl Rus kontratlarının yenilenmesi gerekiyor ve hala yenilenmedi. Bununla ilgili bir açıklama hala gelmedi. Yüksek fiyattan LNG alıyoruz. Özellikle hane halkı ciddi bir şekilde sübvanse ediliyor. Hane halkının kullandığı doğalgaz oldukça düşük. Hiçbirimiz zam olmasını istemiyoruz ancak Avrupa’daki fiyatlarla kıyasladığımız zaman çok düşük fiyatlara doğalgaz tüketimi yapılıyor. Ama bu sefer de BOTAŞ tarafında ciddi bir zarar oluşuyor. Kuraklık devam ederse ve soğuk bir kış geçirirsek enerji piyasasını sıkıntılı günler bekliyor.” dedi