Fed sıkılaşmada frene bastı
Fed küresel piyasaların beklediği faiz kararını açıkladı. Fed piyasa beklentisi doğrultusunda faiz artış hızında yavaşlamaya gitti ve politika faizini 50 baz puan artırdı. Kararla birlikte Fed yetkililerinin faiz tahminlerini içeren noktasal grafik ve ekonomik projeksiyonları da yayımlandı. Noktasal grafikte 2023 yıl sonu için yüzde 5,1'lik faiz öngörüsü yer aldı. Ekonomik projeksiyonlarda ise 2023 yılına ilişkin büyüme beklentisinin aşağı yönlü revize edilmesi dikkat çekti.
Fed politika faizini 50 baz puan artışla yüzde 4,25-4,50 aralığına çıkardı.
Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi de faizin 50 baz puan artışla bu seviyeye çıkarılması yönündeydi.
Fed 50 baz puanlık faiz artışıyla 75 baz puanlık faiz artışı serisinin ardından sıkılaşma temposunu yavaşlatmış oldu.
Fed'in son faiz artışıyla politika faizi 2007 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Faiz kararı oybirliği ile alındı. Karar metninde Fed daha önce kullandığı yönlendirmeye devam etti ve "Faiz aralığında artırımları devam etmesi, para politikasının enflasyonu zaman içinde aşağı getirmek için yeterince sınırlayıcı bir duruşu devam ettirmesi uygun olacak" ifadelerini kullandı.
Faiz kararıyla birlikte Fed yetkililerinin para politikası patikasındaki beklentilerini ortaya koyan noktasal tahminleri de yayımlandı. Buna göre yetkililer gelecek yıl sonunda politika faizinin yüzde 5,1 seviyesinde gerçekleşeceğini öngördü. 2024 için beklenti ise daha önceki beklentilere kıyasla artırılarak yüzde 4,1 seviyesinde belirlendi.
Noktasal grafik ile birlikte Fed'in gelecek ekonomik projeksiyonları da kamuoyunun dikkatine sunuldu.
Buna göre 2022 büyüme beklentisi yüzde 0,2'den yüzde 0,5 seviyesine yükseltilirken, 2023 yılına ilişkin beklentinde ise aşağı yönlü revizyon yapıldı. Buna göre 2023 yılına ilişkin büyüme beklentisi yüzde 1,2'den yüzde 0,5 seviyesine çekildi.
Benzer revizyon işsizlik beklentisinde de gerçekleşti. Eylül'de 2022 işsizlik beklentisini yüzde 3,8 olarak belirleyen yetkililer Aralık projeksiyonlarında 2022'de işsizliğin yüzde 3,7 olacağını öngördü. 2023 işsizlik beklentisi ise yüzde 4,4'ten yüzde 4,6 seviyesine çıkarıldı.
Fed'in takip ettiği enflasyon göstergelerine ilişkin beklentilerde yukarı yönlü revizyonlar dikkat çekti. PCE enflasyonu beklentisi 2022 için yüzde 5,4'ten yüzde 5,6'ya; 2023 için yüzde 2,8'den yüzde 3,1'e yükseltildi.
Kararın ardından Powell'ın mesajları
Fed Başkanı Jerome Powell, kararın ardından basın mensuplarının karşısına geçti.
Powell'ın verdiği mesajlar şunlar oldu:
Biz yüksek enflasyonun yarattığı zorlukların farkındayız.Yıl boyunca çok fazla tedbir aldık. Çok fazla aşama kaydettik. Hızlı ve sıkı para politikamızın etkileri de hissedildi. Ancak ona rağmen yapacak daha fazla işimiz var. Fiyat istikrarı Fed'in sorumluluğu ve ekonomimizin temelini oluşturmakta. Fiyat istikrarı olmaksızın herkesin lehine olacak şekilde güçlü bir iş gücü piyasası kurmamız imkansız.
Geçen yılki patikadan bu yana ekonomi önemli düzeyde yavaşladı.Her ne kadar GSYH geçen çeyrekte yüzde 2,9 artmış göstermiş olsa da, bu yılın diğer çeyreklerinde düşüş gösterdi. Bu çeyrekte ise mütavazı bir büyüme oldu. Tüketici harcamalarındaki artış da geçen yılki hızlı artıştan sonra düştü. Bu da gerçek harcanabilir gelirin azalmasına bağlı oldu. Konut sektöründe yüksek mortgage fiyatlamalarından dolayı satın almalar azaldı. Yüksek enflasyon, iş dünyasında yatırımların azalmasına sebep oldu. Reel GSYH artışlarında bu yıl ve önümüzdeki yıl daha önceki öngörülerimizin altında yüzde 0,5'lik bir artış bekliyoruz.
Bu düşük artışa rağmen istihdam piyasası aşırı seviyede sıkı kalmaya devam etti. Ücret artışlarında da yükseliş var. Burada bir denge olmadığını görüyoruz; çünkü talep, mevcut çalışanların daha üzerinde. İş gücü piyasasında çok küçük bir değişiklik oldu. Yetkililer fiyatlardaki değişimle birlikte arz ve talepin zaman içinde daha iyi bir dengeye gelmesini bekliyor. Önümüzdeki yılın sonunda işsizliğin yüzde 4,6'ya ulaşmasını bekliyoruz.
Enflasyon uzun vadeli hedefimizin çok üzerinde gözüküyor. Enflasyon verilerinin Ekim ve Kasım ayındaki durumu aylık fiyat artışları ivmesinde azalmaya işaret ediyor. Ancak enflasyonun kalıcı bir şekilde aşağı gittiğine ikna olmak için daha fazla kanıta ihtiyaç var. Yüzde 5,8'lik bir enflasyon beklentimiz var. 2024'de yüzde 2,5 2025'de de yüzde 2,1'lik bir artış bekliyoruz. Yetkililer enflasyonda risklerini hala yukarı yönlü görüyor. Artan enflasyona rağmen uzun dönem enflasyon beklentilerinin iyi çıpalanmış olduğunu görüyoruz. Hanehalkları, işletmeler ve öngörü anketlerinin yanı sıra finansal piyasa ölçümleri de bunu gösteriyor. Enflasyonu yüzde 2 hedefine getirmeye kararlıyız.
Yüksek enflasyon satın alma gücü bağlamında ciddi zorluklara neden olmakta. Özellikle de ulaşım, konut, temel gıda maddeleri gibi alanlarda sıkıntı yaratıyor. Her ne kadar 50 baz puan tarihsel olarak önemli bir rakam olsa da hala gidecek yolumuz var. Federal fonlama faiz oranının önümüzdeki yılın sonunda yüzde 5,1 olarak öngörüyoruz. Tabi ki bu projeksiyonlar bir komite kararı veya planı değil. Hiç kimse de kesin olarak ekonominin 1 sene sonra nerede olacağını kestiremez. Biz elimizdeki verilerin toplamına, ekonomik faaliyetlerin ve enflasyonun görünümüne bakarak kararlarımızı veriyoruz. Her kararımızı da toplantı bazında münferiden veriyoruz. Burada talebi ılımlılaştırmak için adımlar atıyoruz ki arzla aralarında denge olsun. İş piyasasında belli gevşemeler olmasını bekliyoruz.
Fed'in hâlâ faiz artışlarına devam etmek için bazı yolları var. Faiz kararları gelen verilere bağlı olacak. Görev tamamlanana kadar Fed yolunda kalmaya devam edecek. Fed henüz yeteri kadar sıkılaşması bir duruş içinde değil. 2023 yılına ilişkin faiz beklentileri zirve seviyelere işaret ediyor.
Faiz artış hızı artık en önemli soru değil. Şubat'taki faiz artışının büyüklüğü gelen veriye bağlı olacak. Enflasyonda yüzde 2'ye doğru gerilemeden emin olana kadar faiz indirimleri söz konusu değil. Son gelen enflasyon verisi yaptığımız tahminler konusunda bize daha fazla güven veriyor.
Enflasyonda yavaşlama sinyalleri
ABD'de son gelen enflasyon verileri fiyat artışlarında ivmenin yavaşladığına işaret etmişti. Ülkede Kasım ayında enflasyon yüzde 7,1 ile piyasa beklentilerinin de altında kalmıştı.
ABD'de enflasyon enerji maliyetlerindeki gerilemenin artan gıda maliyetlerini dengelemesiyle Kasım'da yavaşladı. Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık yüzde 0,1 ile tahminlerin altında kaldı.
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin medyan tahmini aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 7,3 artıştı.
Çekirdek enflasyon bu dönemde aylık bazda yüzde 0,2 yıllık bazda yüzde 6 artarak tahminlerin altında gerçekleşti. Beklenti aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 6,1 artıştı. Çekirdek enflasyon böylece aylık bazda bir yıldan uzun sürenin en düşük artışını kaydetti.
Enerji fiyatları yüzde 1,6 düşerken gıda fiyatları yüzde 0,5 yükseldi.