Fransa'da krizde kritik dönemeç
-
Fransa'da aşırı sağcı Marine Le Pen'in Ulusal Birlik partisi hükümeti devirmek için sol koalisyonla güçlerini birleştirmesi beklenirken, güvensizlik önergesinin çarşamba günü oylanacağı açıklandı.
Başbakan Michel Barnier’in Pazartesi günü itirazlara rağmen anayasal bir mekanizmayı devreye sokarak bütçeyi geçirmesi üzerine sol koalisyon ve Le Pen’in partisi güven oyu istedi.
Bölünmüş parlamento ve azalan merkezci milletvekilleri göz önüne alındığında, aşırı sağ ve sol gruplar arasındaki olası ittifakın Barnier yönetimini devirmek için yeterli güce sahip olduğu değerlendiriliyor. Eğer güvensizlik önergesi kabul edilirse bu, Fransa’nın Beşinci Cumhuriyeti'nin 1958’de kurulmasından bu yana bir başbakanın en kısa görev süresi olacak.
Barnier’in bütçe yasasında değişiklik yapılması yönündeki taleplerinin neredeyse tamamını kabul etmesine rağmen Le Pen, hükümetin emeklilik maaşı artışlarını düzenlemeyi reddetmesi nedeniyle tasarıyı desteklemeyeceğini söylemişti. Le Pen dün gazetecilere yaptığı bir açıklamada "Barnier 11 milyon Ulusal Birlik seçmeninin talebine yanıt vermek istemedi. Herkesin kendi sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini söyledi, biz de kendi sorumluluğumuzu üstleneceğiz" diye konuştu.
Başbakan Michel Barnier'in azınlık hükümeti, 2025 bütçesinin bir kısmını oylama yapılmadan geçirmek için 49.3. maddeyi kullanmasına rakip partilerin tepki göstermesi üzerine parlamentoda güvensizlik oyu önergesiyle karşı karşıya kalacak.
Mali veya sosyal güvenlik konularıyla ilgili bir yasa tasarısının milletvekilleri tarafından oylanmadan geçmesine izin veren 49.3. maddenin kullanılması, meclisteki muhalefet üyelerine hükümete karşı bir güvensizlik oyu sunmaları için 48 saat veriyor.
Barnier'in hükümeti parlamentoda açık bir çoğunluğa sahip değil ve Temmuz ayında parlamento seçimlerini kazanan sol kanat ittifakı Nouveau Front Populaire'den sert bir muhalefetle karşı karşıya.
Parlamentodaki en büyük parti olan aşırı sağcı Rassemblement National'dan (RN) da destek görmüyor.
Güvensizlik oyu, milletvekillerinin çoğunluğunun (289) desteğini gerektiriyor ve başarılı olursa Barnier'in hükümetini istifaya zorlayacak.
Parlamentodaki Komünistlerin lideri Andre Chassaigne, Pazartesi öğleden sonra Fransız medyasına dört sol görüşlü grubun "gensoru önergesi sunma sürecinde" olduğunu doğruladı.
Önlem için parti ötesi destek
La France Insoumise'den sol görüşlü milletvekilleri daha önce, 49.3. maddenin herhangi bir şekilde kullanılmasının ardından güvensizlik oyu vereceklerini ve sol görüşlü milletvekillerinin çoğunun, hatta tamamının oyu destekleyeceğini belirtmişlerdi.
RN, sol tarafından öne sürülen önlemi destekleyeceğini ve ayrıca kendi önergesini sunmayı düşündüğünü duyurdu.
Eğer hem RN hem de La France Insoumise tarafından desteklenirse, kınama önergesi başarılı olacaktır.
RN neden güvensizlik oyunu destekleyecek?
RN, koalisyonun bir parçası olarak hükümeti resmi olarak desteklemiyor ancak dışardan destek sağlıyordu.
Parlamentodaki en büyük parti olarak RN, soldan gelen bir güvensizlik oyuna destek verme tehdidinin, 2025 bütçesi de dahil olmak üzere hükümetin yasa tasarılarını etkilemesine olanak sağlayacağını umuyordu.
Ancak RN, Barnier tarafından sunulan bütçeye şiddetle karşı çıktı ve yasa tasarısının içine, lehte oy kullanmalarını engelleyen bir dizi 'kırmızı çizgi' koydu.
Bunlar arasında elektrik tüketimine uygulanan vergiler, düşük maaşlı belgesiz göçmenler için tıbbi yardım planları ve bazı tıbbi geri ödemelerin sona ermesi vardı; bunların hepsi, Barnier'in hükümeti tarafından desteği yeniden kazanma çabasıyla değiştirildi.
Emeklilik maaşlarının enflasyona endekslemesi de dahil olmak üzere diğer kırmızı çizgiler görünüşte ele alınmadı ve RN liderleri Marine Le Pen ve Jordan Bardella, RN milletvekillerinin hükümete karşı oy kullanmada sola katılacaklarını doğruladı.
Sırada ne var?
2025 bütçesi için parlamento desteği olmadan, hükümet yasa tasarısını tam olarak geçirmek için 49.3. maddeyi birkaç kez kullanmak zorunda kalacaktı.
Muhalifler bu nedenle her seferinde bir kınama önergesi kullanabilirler.
Sol, hükümet düşene kadar her seferinde bir önerge sunacağını doğruladı.
Ancak, güvensizlik oyu önümüzdeki 48 saat içinde hükümeti devirebilir.
Eğer bu olursa, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yeni bir başbakan bulmak zorunda kalacak.
Ancak, milletvekillerinin herhangi bir koalisyon üzerinde anlaşma olasılığı düşük olduğundan (yaz aylarında görüldüğü gibi) ve herhangi bir grubun parlamento çoğunluğunu sürdürmesi ve gelecekteki güvensizlik oylamalarını engellemesi matematiksel olarak imkansız göründüğünden, seçenekleri sınırlı olacak.
Macron memurlardan oluşan teknokrat bir hükümet kurmaya çalışabilir, ancak bu, bütçe konusunda büyük ölçüde fikir ayrılığına sahip olan parçalanmış bir ulusal birliği ele almakta başarısız olacaktır.
Macron'un istifa etmesi için çağrılar yapılması da bekleniyor, ancak bu anayasal bir gereklilik değil.