Haluk Dinçer: 2025 özel sektör için yine zor olacaktır

Sabancı Holding Finansal Hizmetler Grup Başkanı Haluk Din&ccedil;er, Bloomberg HT yayınında makro ekonomik verilerden sigorta sekt&ouml;r&uuml;ne kadar bir&ccedil;ok başlıkta değerlendirmelerini paylaştı. &Uuml;st D&uuml;zey programına katılan Din&ccedil;er, enflasyon konusunda sabırlı olmaktan başka bir &ccedil;are olmadığını, 2025 yılının &ouml;zel sekt&ouml;r i&ccedil;in yine zor bir yıl olacağını s&ouml;yledi. Din&ccedil;er in programda &ouml;ne &ccedil;ıkan ifadeleri şunlar oldu: 2024 zor bir seneydi ama zaten zor bir sene olması da bekleniyordu. &Ccedil;ok y&uuml;ksek bir enflasyon ortamında girmiştik seneye. Mayıs ayında y&uuml;zde 75&rsquo;e kadar fırlamıştı şimdi de y&uuml;zde 47 civarında. Zirveden 30 puan d&uuml;şmesi iyidir ama y&uuml;zde 45 bir enflasyon hala y&uuml;ksek. T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın belirlediği hedeflerden 12 puan gibi bir sapma var dolayısıyla sabırlı olacağız, başka &ccedil;aremiz yok. Bu enflasyon &ccedil;ok y&uuml;ksek ama sabırlı olunca &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki sene sonuna kadar belirli bir seviyeye ineceğini &uuml;mit ediyoruz. T&uuml;rkiye potansiyel b&uuml;y&uuml;mesinin altında B&uuml;y&uuml;me rakamlarında da bir s&uuml;rpriz yok. B&uuml;y&uuml;me i&ccedil; talep soğurken dış talepten ciddi bir talep artışı gelseydi daha iyi olurdu. Ama dış talepten istenilen katkı gelmeyince T&uuml;rkiye&rsquo;nin b&uuml;y&uuml;mesi bu sene y&uuml;zde 3&rsquo;&uuml;n altında kaldı. Bu da T&uuml;rkiye&rsquo;nin potansiyel b&uuml;y&uuml;mesinin 2 puan altında. Bu da olumlu değil. Avrupa &uuml;lkelerinin b&uuml;y&uuml;mesinin sıfıra yakın olması yani en &ouml;nemli pazarımızda b&uuml;y&uuml;me olmaması bizim ihracat hamlesini yapmamıza engel oldu. Bir de emek yoğun sekt&ouml;rlerde maliyetler d&ouml;viz bazlı olarak artınca rekabet g&uuml;c&uuml; kaybı da oldu. Son d&ouml;nemde euronun dolara karşı değer kaybetmesi de ihracatı olumsuz etkiledi. Genel olarak baktığınız zaman ihracatta istenilen hamle yapılamadı. Ama &ouml;demeler dengesi olumlu. İthalattaki gerilemeyle de beraber cari a&ccedil;ığımız bu sene y&uuml;zde 1&rsquo;in altına d&uuml;şt&uuml;. Bu anlamda o tarafta b&uuml;y&uuml;k bir problem g&ouml;rm&uuml;yorum. 2025 zor bir yıl olacak 2025 daha iyi bir sene olabilir. Bir kere finansman maliyetlerinde bir gerileme var, faizlerde de bir d&uuml;ş&uuml;ş var, şirketlerin yurt dışı bor&ccedil;lanmaları eskisinden daha kolay olmaya başladı. T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın rezervlerinin d&uuml;zelmesi ve T&uuml;rk Lirasının istikrar kazanmasıyla birlikte T&uuml;rkiye&rsquo;nin risk priminin d&uuml;şmesi T&uuml;rkiye&rsquo;nin bor&ccedil;lanma maliyetlerini aşağı &ccedil;ekti. B&uuml;y&uuml;mede ve ihracatta dış talepte &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir sı&ccedil;rama beklememek lazım. Enflasyonda bu sene y&uuml;zde 46 ile kapatırız, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki sene de enflasyon y&uuml;zde 21&rsquo;in biraz &uuml;st&uuml;nde olacaktır. TCMB sıkı para politikasını uygulayacak ama faizleri de aşağı doğru &ccedil;ekecek. T&uuml;rkiye&rsquo;de bu doğrultuda gerek kredi faizleri gerek mevduat faizleri de gerileyecek. Faiz tarafında piyasanın algısı bu Aralık ayında bir indirim olacağı y&ouml;n&uuml;nde, olmazsa s&uuml;rpriz olur diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Bu y&uuml;ksek enflasyon ortamında ve &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirliğin zor olduğu bir ortamda, Avrupa&rsquo;nın da bu zorlu s&uuml;reci devam ederse 2025 &ouml;zel sekt&ouml;r i&ccedil;in zor bir yıl olacaktır. Trump ın k&uuml;resel ekonomiye etkisi G&uuml;mr&uuml;k duvarlarının y&uuml;kselmesi tabii enflasyonist olacaktır. B&uuml;y&uuml;me azalacak. Tabii Avrupa i&ccedil;in k&ouml;t&uuml; bir haber ama T&uuml;rkiye buradan k&acirc;rlı &ccedil;ıkar mı, g&ouml;receğiz. Trump s&ouml;ylediklerinin yarısını bile yapsa hem b&uuml;y&uuml;me olarak hem enflasyonda olumsuz sonu&ccedil;lar yaratacaktır. Global ekonomiye olumlu bir etkisinin olacağını d&uuml;ş&uuml;nm&uuml;yorum. Sigortada k&acirc;rlılıklarda olumsuzluk yok T&uuml;rkiye&rsquo;de penetrasyon d&uuml;ş&uuml;k ama sigorta sekt&ouml;r&uuml; olumsuz etkilenmedi. Bizim sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;z Ekim sonu rakamlarına g&ouml;re prim &uuml;retiminde gerek hayat tarafında gerek hayat dışı tarafta y&uuml;zde 70 &uuml;zerinde b&uuml;y&uuml;d&uuml;. K&acirc;rlılıklarda da bir olumsuzluk yok, bilhassa hayat ve emeklilik tarafında k&acirc;rlılıklar gayet olumlu. Bireysel emeklilik tarafında 1 trilyon değer aşıldı ki bu T&uuml;rkiye&rsquo;de bu &ouml;nemli bir eşiktir. Dolayısıyla sekt&ouml;r b&uuml;y&uuml;meye devam ediyor. Borsada da sigorta şirketleri iyi bir performans g&ouml;sterdi. AgeSa tarafı da &ccedil;ok iyi bir k&acirc;rlılık g&ouml;sterdi. Sigortada fiyat artışları Şimdi siz hangi poli&ccedil;eyi yazarsanız yazın muhakkak bir risk primi yazmak zorundasınız. Bu fiyatları y&uuml;kselten bir etken. Mesela medikal enflasyon normal enflasyonun &uuml;st&uuml;nde a&ccedil;ıklanıyor. Sağlık sigortasında yine fiyat artışları oldu bunun da sebebi medikal enflasyon. Sekt&ouml;rde de &ccedil;ok y&uuml;ksek rekabet var. Sigortada gelecek hedefler Bizim &ouml;ncelikli misyonumuz pastayı b&uuml;y&uuml;tmek, pazarı b&uuml;y&uuml;tmek. Gerek bireysel emeklilikte gerek hayat sigortalarında liderliğimizi korumak istiyoruz, m&uuml;şteri tabanımızı genişletmek istiyoruz. Aksigorta tarafında selektif b&uuml;y&uuml;meye devam edeceğiz, orada bilan&ccedil;oyu b&uuml;y&uuml;teceğiz. Şimdi Medisa diye yeni bir şirketimiz var, buraya yatırım yapacağız. Burada hızlı bir b&uuml;y&uuml;me hedefliyoruz. Teknoloji ve yapay zeka yatırımlarına da devam edeceğiz.

Haluk Dinçer: 2025 özel sektör için yine zor olacaktır

Öne Çıkanlar