Hedefteki açığın yarısı ÖTV ve yeni önlemle karşılanacak
Kredi kartında taksit vadesinin artırılması ve ihtiyaç kredilerinde vade artırımına gitme kararıyla ülkedeki ekonomik aktivite harcamalarında yükseliş bekleniyor. Bu durum Maliye'nin elini rahatlatacak
Başbakan Binali Yıldırım’ın açıkladığı kredi kartı taksit vadesinin artırılıp ihtiyaç kredilerinde de vade artırımı piyasaya yeni soluk getirecek. Bir yandan da Maliye’nin elini rahatlatacak. Ekonomisi ve vergi sistemi iç tüketim üzerine kurulu Türkiye’de harcamalar arttıkça vergi gelirleri de buna bağlı olarak artıyor.
Verginin yüzde 70’ini Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) gibi harcama üzerinden alınan vergilerin oluşturduğu Türkiye’de ekonomik aktivitedeki yükseliş Maliye’nin kasasını da dolduruyor. Aksi durumda ise tam tersi kasa boşalıyor bütçe sıkıntıya giriyor. 2016’da Maliye’nin 459 milyar liralık vergi hedefi bulunuyordu. Biliyoruz ki yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.7 olan büyüme ikinci çeyrekte hız kaybetti ve yüzde 3.1’e indi. Üstelik Türkiye ekonomisini asıl büyüten kalem olan vatandaşın tüketim hızı da yüzde 6.4’ten 3.1’e geriledi. Böyle olunca vergi gelirleri çok dramatik bir şekilde olmasa da kötü etkilendi.
Öyle olmasa Maliye kısa süre önce akaryakıttan aldığı ÖTV’de 23.6 kuruşluk bir artışa gitmezdi. 8 aylık gerçekleşmelere bakıldığında akaryakıttan 35.2 milyar lira vergi toplandığı görülüyor. Bir değişiklik olmasaydı 12 ay sonunda 52.9 milyar liraya ulaşılacaktı. Oysa hükümetin hedefi 55.2 milyar liraydı. Geri kalan 2.3 milyar liranın yaklaşık 2.1 milyar lirası ÖTV artışı ile karşılanmış olacak.
12 MİLYARLIK AÇIK GÖRÜLÜYORDU
Toplam vergi gelirlerine bakıldığında ise yıllık 459 milyar lira vergi toplama hedefi olan Maliye’nin yılın ilk 8 ayında 298 milyar lirayı kasaya koyduğu anlaşılıyor. Eğer hiçbir şey değişmeseydi yani her şey yılın ilk 8 ayında olduğu gibi gerçekleşseydi vergi geliri 447 milyar lira olacaktı. Bu rakam hedefe göre 12 milyar liralık bir açığı ifade ediyor. Şimdi akaryakıta ÖTV zammı ile bu tutarın 2.1 milyarı geri alınmış olacak. Bir de dönüp yeni alınan önlemlere bakalım. Kredi kartına taksit vadesinin 9’dan 12’ye, alt limitin 5.200 liraya çıkarılması ve ihtiyaç kredilerinde de vadenin 48 ay olarak belirlenmesinin en az 15 milyar liralık ek harcamaya neden olacağı hesaplanıyor. İşte eğer bu harcama etkisi yıl sonuna kadar görülürse bu aynı zamanda önemli bir vergi artışını da beraberinde getirecek.
15 MİLYAR HARCAMA 2.5 MİLYAR VERGİ
Vatandaşın artan borçlanabilme yeteneği ile başta gıda, giyim, beyaz eşya gibi tüketim mallarına yöneleceğini tahmin etmek o kadar da zor değil. Böylece yüzde 8 ve 18 olan tüketim malları KDV’si de aynı oranda artacak. Kabaca vatandaşların her iki KDV oranına sahip maddelerden yarı yarıya tüketeceğini varsayarsak 15 milyarın yüzde 14’ünün KDV geliri olarak bütçeye gelir olarak yazılabileceği de ortaya çıkıyor. Bunun yanında tüketici kredilerinin vadesinin uzaması ile artacak olan krediler üzerinden alınacak olan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) konutta kredi kullanımı olanağının artması ile konut satışının ve dolayısıyla yapımının artması ile elde edilecek vergiler de hesaba katıldığında en az 2.5 milyar liralık ek vergi geliri oluşacağı hesaplanabilir. Kısaca hedefe göre 12 milyarlık açığın 4.6 milyarı böylece telafi edilebilecek.
Rahim Ak/Gazete Habertürk