Yunanistan'a bir şans daha

Yunanistan ın kredi notunun se&ccedil;ici iflas d&uuml;zeyinden B- d&uuml;zeyine y&uuml;kseltilmesi bir&ccedil;ok kişiyi şaşırttı. D&uuml;ne kadar batık diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len bir &uuml;lkenin kredi notu nasıl oluyor da birdenbire B ye geldi?İki nedeni var: Bor&ccedil;luluk oranı ve bor&ccedil;ların vadesi, bor&ccedil;ların şimdilik idare edilebilir bir hale gelmesini sağladı; kamu finansman yapısı, bor&ccedil;lanma ihtiyacının ciddi bir bi&ccedil;imde d&uuml;şmesine olanak verecek hale getirildi. Teknik deyimleri bir tarafa bırakırsak, Yunanistan işlerin artık daha k&ouml;t&uuml; olamayacağı kadar fakirleşti. En azından &ccedil;eşitli &ccedil;evrelerce b&ouml;yle d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor.GELİR VE SERVET KAYBIAvrupa nın en g&uuml;&ccedil;l&uuml; &uuml;lkeleriyle aynı parayı kullanıp fakirleşmek kolay değil. Enflasyon yaratılamıyor ve deval&uuml;asyon yapılamıyor. Enflasyon da, Euro nun değeri de g&uuml;&ccedil;l&uuml; &uuml;lkelerin ekonomik durumlarına g&ouml;re belirleniyor. Dolayısıyla, fakirleşme ancak nominal varlık fiyatlarının ve nominal &uuml;cretlerin d&uuml;şmesiyle sağlanabiliyor. Son beş yılda Yunanistan da ikisi de oldu.Korkun&ccedil; d&uuml;zeyde bir servet kaybı yaşandı. Ekonominin her kesiminde nominal &uuml;cretler d&uuml;şt&uuml;. İşsizliğin rekor d&uuml;zeylere geldiği de hesaba katılırsa aslında Yunanistan da kişisel gelirler reel olarak y&uuml;zde 35 ten fazla d&uuml;şm&uuml;ş sayılır.Beş yıl &ouml;nce &uuml;&ccedil; b&uuml;y&uuml;k Yunan bankasının toplam sermayesi 50 milyar Euro ya yaklaşıyordu. Bug&uuml;n bu bankaların toplam sermayeleri 10 milyar Euro nun altında. Altı yıl &ouml;nce ucuza gidiyor diye &ouml;zelleştirilmekten &ccedil;ekinilen kamu varlıklarının piyasa fiyatları y&uuml;zde 50 den fazla d&uuml;şm&uuml;ş g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Fiyata bakılmaksızın bu varlıklar şimdi satılacaklar.Bor&ccedil;luluk oranını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir bir d&uuml;zeye getirebilmek i&ccedil;in Yunanistan devleti piyasada dolaşan bonolarını derin bir iskontoyla satın aldı. Bor&ccedil;larını d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. Ge&ccedil;en mart ayında da bunun benzerini, ama daha az derin bir iskonto oranı uygulayarak yapmıştı. Son yapılan operasyonun asıl oyuncuları genellikle Yunan bankaları oldu. Ellerindeki 100 Euro luk devlet k&acirc;ğıtlarını, &ouml;rneğin 20 Euro ya geri satmak zorunda kaldılar. Yeni zararlar oluşturdular. Zaten erimiş olan sermayeleri neredeyse hi&ccedil; kalmadı. Şimdi Avrupa Kurtarma Fonu nun Yunanistan ayağı bu bankalara sermaye verecek. Verilecek toplam sermaye 50 milyar Euro ya kadar ulaşabilir deniyor. Yunan bankaları &ouml;zel banka olmaktan &ccedil;ıkıp kamu bankası haline gelecekler.BEDELİ B&Uuml;Y&Uuml;K OLDUBeş yıl &ouml;nce Yunanistan Euro dan &ccedil;ıkmış olsaydı, yaşanacak enflasyon ve deval&uuml;asyonla, Euro ya &ccedil;evrildiğinde, b&uuml;y&uuml;k bir olasılıkla servet ve gelirlerin benzer d&uuml;zeylerde d&uuml;şmesi s&ouml;z konusu olacaktı. Ama bu s&uuml;re&ccedil; g&ouml;reli olarak hızlı yaşanacaktı. Yunanistan ekonomisi belli bir b&uuml;y&uuml;me d&uuml;zeyine ulaşabilecekti. Şimdi, benzer bir değer kaybı yaşandığı halde, ekonomik b&uuml;y&uuml;menin başlayıp başlamayacağı o denli kesin değil. B&uuml;y&uuml;me başlamadığı takdirde, Yunanistan ın kurtulması m&uuml;mk&uuml;n değil. Euro da kalarak Yunanistan &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir bedel &ouml;demiş oldu. Bir anlamda, Yunanistan da yaşananlar &Ccedil;in işkencesine d&ouml;nd&uuml;. B- kredi notu Yunanistan ekonomisinin d&uuml;zl&uuml;ğe &ccedil;ıkma olasılığının arttığına işaret ediyor. Olasılığın ger&ccedil;ek hale d&ouml;n&uuml;şmesi gelecek yıldan itibaren b&uuml;t&ccedil;e dengesinde faiz dışı fazlanın artarak devam etmesine bağlı. Kamu finansmanında b&ouml;yle bir dengenin oluşabilmesi ise ekonominin artık k&uuml;&ccedil;&uuml;lmemesini gerektiriyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; harcamalarda tasarrufun dibi g&ouml;r&uuml;nd&uuml;. Ama gelirlerin ne d&uuml;zeyde şekilleneceği ekonomik b&uuml;y&uuml;meye bağlı.Bunca gelir ve servet kaybından sonra, ekonomik b&uuml;y&uuml;meye ge&ccedil;ilebilir mi? Artık, Neden olmasın? diyebiliriz. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; dibe vurduktan sonra b&uuml;y&uuml;me &ccedil;ok daha kolay olabiliyor.